Töv (tỉnh)

Töv Aimag
Төв аймаг
Tỉnh
Cờ Biểu tượng
Quốc gia	Mông Cổ
Tọa độ	47°30′B 106°15′Đ
Thủ phủ	Zuunmod
Diện tích	74.042,37 km2 (28.588 dặm vuông Anh)
Dân số	88.889 (2008)
Mật độ	1,20/km2 (3/sq mi)
Thành lập	1931
Múi giờ	UTC+8
Mã khu vực	+976 (0)127
Mã ISO 3166-2	MN-047
Website: http://www.tuv.gov.mn

Töv (tiếng Mông Cổ: Төв, IPA: [tʰөw̜], nghĩa là. "trung tâm") là một trong 21 aimag (tỉnh) của Mông Cổ. Thủ đô Ulaanbaatar nằm ở gần trung tâm của tỉnh song là một thực thể hành chính độc lập.

Địa lý

Töv bao gồm phần phía tây của dãy núi Khentii, các dãy núi bao qunh thủ đô, cũng như các thảo nguyên lượn sóng tại phía nam và tây.

Nguồn nước chính trong tỉnh là sông Tuul, chảy qua thủ đô Ulaanbaatar và sau đó đổ vào sông Orkhon.

Dân cư

Tỉnh Töv có dân cư chủ yếu là phân nhóm Mông Cổ Khalka, nhóm thiểu số chính là người Kazakh đã suy giảm về số lượng do làn sóng di cư ồ ạt về Kazakhstan sau thập niên 1990, các nhóm thiểu số khác cũng phát triển thông qua việc di dân.

Thành phần dân cư Töv (tự nhận) thống kê 1989, 2000
Nhóm	Dân số Điều tra 1989	Phần trăm Điều tra 1989	Dân số Điều tra 2000	Phần trăm Điều tra 2000
Khalka	94.773	94,6%	93.604	94,2%
Kazakh	2.167	2,2%	1.065	1,1%
Buryat	590	0,6%	856	0,9%
Do'rbet	727	0,7%	770	0,8%
Bayid	317	0,3%	745	0,8%
Uriankhai	420	0,4%	524	0,5%
Tuvan	269	0,23%	500	0,5%
Zakhchin	160	0,2%	202	0,2%
Dzungar	61	0,1%	171	0,2%
Khác	420	0,4%	614	0,6%
Người nước ngoài	179	0,2%	217	0,2%
Tổng	100.088	100%	99.266	100%

Giao thông

Nút giao thông chính của tỉnh là thủ đô Ulan Bator. Thành phố này có ga lớn nhất trên tuyến đường sắt Xuyên Mông Cổ và có sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn.

Cũng có một sân bay nhỏ có đường băng chưa được trải nhựa tại tỉnh lị Zuunmod.

Văn hóa

Tu viện Manzushir nằm gần tỉnh lị Zuunmod thuộc công viên quốc gia núi Bogd Khan. Tu viện này được hình thành từ năm 1733 và bao gồm 20 đền chùa cùng 300 vị sư thầy. Hầu hết tu viện đã bị những người cộng sản phá hủy, chỉ còn lại một ngôi chùa cuối cùng và đã được phục hồi sau khi Mông Cổ tiến hành dân chủ hóa từ thập niên 1990 và nay bao gồm một bảo tàng nhỏ.

Công viên quốc gia

Công viên quốc gia Gorkhi-Terelj được thành lập vào năm 1993. Công viên nằm trên nhiều phần diện tích của dãy núi Khentii. Công viên này được nhiều người biết đến với những khối đá có hình thù kỳ lạ, đẹp mắt, bao gồm một khối đá trông giống một con rùa khổng lồ khi nhìn từ bên phải. Phong cảnh chủ yếu là các ngọn núi cao, với các rừng thông rụng lá và thông, các dòng suối lấp lánh, và có nhiều loại động thực vật đa dạng.

Tại công viên quốc gia Khustain Nuruu, cách thủ đô Ulaanbaatar 120 km về phía tây nam, vẫn còn loài ngựa hoang dã nguyên thủy, Takhi của Mông Cổ (ngựa Przewalski), chúng đã bắt đầu được thuần hóa vào năm 1993. Kế hoạch này khá thành công, và trở thành một điểm thu hút các nhà khoa học lẫn du khách.

Khu bảo tồn thiên nhiên Gun-Galuut được thành lập từ năm 2003 để bảo tồn môi trường sinh sống của các loài động vật hoang dã. các loài trong sách đỏ của IUCN bao gồm - sếu chấm trắng, sếu đầu trắng, sếu Siberi, nhạn đỏ và cừu núi Argali-Wild cùng nhiều loài động vật quý hiếm khác trong sách đỏ quốc gia của Mông Cổ.

Bởi được coi là nơi thần thánh, Núi Bogd Khan ở phía nam Ulaanbaatar đã trở thành một khu vực bảo tồn từ năm 1778. Dưới thời cộng sản, nơi đây là một công viên quốc gia. Việc này đã chấm dứt việc mở rộng thủ đô xuống phía nam.

Hành chính

Các sum của Töv

Sum của Töv

Sum	Tiếng Mông Cổ	Dân số 1980	Dân số 1986	Dân số 1992	Dân số 1998	Dân số 2005	Dân số 2007
							Tổng	trung tâm sum
Altanbulag	Алтанбулаг	2.701	2.857	3.357	3.622	3.104	3.079	1.427
Argalant	Аргалант	1.530	1.941	2.689	2.505	1.892	1.955	916
Arkhust	Архуст	1.431	2.006	2.260	2.086	1.671	1.371	516
Batsümber	Батсүмбэр	5.390	5.810	6.505	6.786	6.358	6.525	2.325
Bayan	Баян	2.847	3.385	2.903	2.575	2.062	2.093	1.166
Bayan-Önjüül	Баян-Өнжүүл	2.759	2.621	2.918	2.817	2.538	2.560	579
Bayanchandmani	Баянчандмань	3.244	4.059	4.769	3.641	3.268	3.322	1.311
Bayandelger	Баяндэлгэр	2.506	2.600	2.655	2.203	1.226	1.165	580
Bayanjargalan	Баянжаргалан	1.377	1.302	1.718	1.788	1.583	1.623	609
Bayanhangai	Баянхангай	1.357	2.062	2.270	1.693	1.498	1.401	746
Bayantsagaan	Баянцагаан	2.128	2.236	2.683	2.737	2.369	2.173	988
Bayantsogt	Баянцогт	3.505	3.575	3.987	3.406	1.890	2.020	958
Bornuur	Борнуур	3.816	4.031	5.145	4.454	4.372	4.693	3.233
Büren	Бүрэн	2.714	2.718	3.452	3.624	3.303	3.209	614
Delgerhaan	Дэлгэрхаан	2.006	1.867	2.294	2.499	2.033	2.016	635
Erdene	Эрдэнэ	4.523	4.365	4.067	3.485	3.424	3.607	1.398
Erdenesant	Эрдэнэсант	3.472	4.735	5.757	5.855	5.011	5.010	1.893
Jargalant	Жаргалант	4.218	4.941	6.038	5.975	5.798	5.781	2.156
Lün	Лүн	2.644	2.400	3.245	3.151	2.595	2.515	1.302
Möngönmorit	Мөнгөнморьт	2.091	2.099	2.363	2.197	1.923	1.902	908
Öndörshireet	Өндөрширээт	2.111	2.112	2.471	2.525	1.927	2.006	582
Sergelen	Сэргэлэн	2.490	2.280	2.831	2.422	1.855	1.884	199
Sümber	Сүмбэр	1.133	1.608	2.265	2.210	1.637	1.646	690
Tseel	Цээл	2.318	2.728	3.605	3.988	2.513	2.352	1.568
Ugtaal	Угтаал	3.366	4.003	5.007	4.139	2.397	2.274	1.413
Zaamar	Заамар	2.354	3.030	4.002	5.645	5.721	5.816	1.494
Zuunmod	Зуунмод	9.649	12.739	20.285	16.037	14.600	14.830	14.568