Phnôm Pênh, hay Phnom Penh, (ភ្នំពេញ) còn gọi là Nam Vang hay Nam Vinh, là thành phố lớn nhất, đông dân nhất và là thủ đô của Vương quốc Campuchia. Đã từng được biết đến như là "Hòn ngọc châu Á" thập niên 1920, cùng với Xiêm Riệp là thành phố thu hút khách du lịch nội địa và quốc tế của Campuchia. Thành phố này có nhiều công trình kiến trúc ảnh hưởng kiến trúc Pháp và nhiều công trình đặc sắc của kiến trúc Khmer. Dân số: hơn 1 triệu người. Thành phố này là trung tâm chính trị, văn hóa, thương mại của Campuchia. Dân số thời điểm 2011 là 2,2 triệu người. Phnôm Pênh tọa lạc tại vị trí trung nam Campuchia, tại hợp lưu của Hồ Tonlé Sap và sông Mekong.

Giới thiệu

Nguồn gốc tên gọi

Địa danh này xuất phát từ Wat Phnom Daun Penh (hay Wat Phnom, nghĩa là "Chùa trên đồi"), xây từ năm 1373 để thờ 5 pho tượng Phật. Đồi ở đây là một gò đất nhân tạo, đắp cao 27 m. Tên quả đồi lấy từ nhân vật Daun Penh (Bà Penh), tương truyền một góa phụ giàu có. Phnôm Pênh còn có nghĩa là "vùng đất của Bà Pênh".

Phnôm Pênh một thời còn có tên là Krong Chaktomuk có nghĩa "Thành phố bốn mặt" do thành phố nằm trên ngã tư của mấy con sông Mekong, Bassac, sông Tonle Sap chạy ngang tạo thành bốn ngả sông. Krong Chaktomuk còn là cách gọi tắt sắc phong vua Ponhea Yat đặt cho thị trấn này là "Chaktomuk Mongkol Sakal Kampuchea Thipadei Sereythor Inthabot Borei Roth Reach Seima Maha Nokor".

Lịch sử

Phnôm Pênh được chọn làm kinh đô của Campuchia từ thế kỷ 15 dưới triều vua Ponhea Yat khi Angkor Thom bị quân Xiêm chiếm mất. Triều đình phải bỏ vùng Tây Bắc rút về Đông Nam lấy Phnôm Pênh làm bản doanh mới. Ngày nay trong số những mộ tháp phía sau Wat Phnom là tháp chứa di cốt Ponhea Yat cùng các hoàng thân. Chứng tích khác từ thời Angkor vàng son còn lưu lại là mấy pho tượng Phật ở Wat Phnom. Dù vậy mãi đến năm 1866 triều vua Norodom I thì Phnôm Pênh mới trở thành doanh sở dài lâu của Miên triều. Cung điện vua Miên được xây vào thời kỳ này, đánh dấu thời điểm khi ngôi làng nhỏ dần chuyển mình thành chốn đô hội.

Khi người Pháp sang lập nền Bảo hộ trên xứ Campuchia thì họ cũng cho đào kênh rạch, đắp đường sá, mở bến cảng thông thương. Đến thập niên 1920 thì cảnh quan đẹp đẽ của Phnôm Pênh đã khiến nơi này có mệnh danh là "Hòn ngọc châu Á". Trong 40 năm kế tiếp thành phố tiếp tục mở mang giao thông, nối đường sắt với hải cảng Sihanoukville và mở Sân bay Quốc tế Pochentong.

Trong thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, lực lượng võ trang của phe cộng sản (Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam) lấy đất Campuchia làm căn cứ và khu an toàn để đánh Việt Nam Cộng hòa, gây xáo trộn và bất an khiến hàng ngàn người Campuchia phải lánh miền quê, tản cư vào thành phố để tránh giao tranh. Cộng sản Việt Nam cũng hỗ trợ Khmer Đỏ chống phá chính phủ Khmer. Chiến cuộc lan rộng. Đến năm 1975 thì dân số Phnôm Pênh đã lên 2 triệu dân, phản ảnh tình hình bất an ở nông thôn. Ngày 17 tháng 4 trùng ngày tết Khmer, thủ đô nước Cộng hòa Khmer thất thủ; quân Khmer Đỏ tiến chiếm được Phnôm Pênh. Chế độ này thi hành chính sách giải thể phố xá, dồn dân thành thị về miền quê lao động sản xuất. Thủ lãnh Pol Pot dùng trường Trung học Chao Ponhea Yat thành nhà giam tra tấn và thủ tiêu mọi thành phần liên quan đến chính thể Cộng hòa Khmer cùng giới trí thức, chuyên môn. Nơi đó sau năm 1979 là Bảo tàng Toul Sleng cùng với Choeung Ek (Cánh Đồng Chết) cách Phnôm Pênh 15 km nay là hai nơi tưởng niệm những nạn nhân bị chế độ Khmer Đỏ sát hại.

Năm 1979, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã tiến chiếm Phnôm Pênh, đánh bại Khmer Đỏ. Dân chúng sau đó mới dần hồi cư về thành phố. Phnôm Pênh lại khởi sắc, xây dựng lại. Đầu tư nước ngoài và ngoại viện trong những năm liên tiếp giúp chấn chỉnh lại thành phố. Dân số tăng đều từ 826.000 (1998) lên một triệu (2001).

Địa lý và khí hậu

Phnôm Pênh tọa lạc tại vị trí trung nam Campuchia, chỗ hợp lưu của sông Tonlé Sap và sông Mekong. Khí hậu gần giống vùng Nam Bộ của Việt Nam với đặc trưng là nóng quanh năm chia thành hai mùa mưa và khô trong năm.

Đến

Bằng đường hàng không

Sân bay quốc tế Phnôm Pênh có các tuyến bay thẳng với Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Bằng tàu điện/hỏa

Không có tàu hỏa nối với Việt Nam nhưng đang làm đường nối với Thái Quốc.

Bằng ô-tô

• Việt Nam, qua cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh) đi 120 km thì đến. Qua cửa khẩu Tịnh Biên (An Giang) 162 km thì đến Phnom Penh. Quốc lộ rải nhựa 2 làn xe. Buýt đi thẳng từ Thành phố Hồ Chí Minh (10USD, khoảng 6 tiếng).
• Bangkok: Các chuyến buýt đi thẳng từ Bangkok đến Phnom Penh (và Siem Riep) có từ năm 2013. Buýt phục vụ từ thủ đô Thái do công ty BKS vận hành. Buýt rời Ga Mo Chit Bus (mua vé ở cửa số 22) lúc 08:15 và có hành trình 719 km mất 11 giờ qua huyện Aranyaprathet ở Sa Kaeo. Bạn có thể làm thủ tục visa tại đây. Visa du lịch tốn 37 USD (chính thức 2015). Vé xe buýt đến Phnom Penh là 900 baht (2013). Buýt chiều ngược lại hàng ngày từ Phnom Penh lúc 07:00.
• Pakse (khoảng 14 tiếng), buýt từ Pakse đến thành phố lúc đêm (khoảng 19:30-20:00) qua đại lộ Monivong.
• Vientiane (khoảng 27 tiếng)

Bằng xe khách

Tại Thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ có thể mua vé xe đi Phnom Penh. Tại Sài Gòn, liên hệ với các hãng xe trên phố Tây Phạm Ngũ Lão. Ở đây bán rất nhiều. Vé xe khoảng 10 USD - 12 USD

Đi lại

Đi xe Tuk tuk một chuyến không, ngày?? Do giao thông công cộng kém phát triển nên xe ôm và tuk tuk khá phổ biến. Khi bạn đề nghị đưa tới một nơi nào đó thì tài xế cũng trả lời biết địa chỉ nhưng họ có thể đi lòng vòng và sau đó trả lời tìm không ra địa chỉ đó. Do đó phải chắc chắn địa chỉ bạn tìm trước khi nhảy lên xe tuk tuk và xe ôm. Cần cẩn thận với cướp giật khi mang theo đồ có giá trị Đồng ý trước. Hãy quan sát kỹ cho dù đó là một chiều hoặc trở về hoặc cho mỗi người. Tài xế sẽ giả bộ để tránh mất mặt bằng cách không thừa nhận sự thiếu hiểu biết. Vì vậy, "Bạn có biết địa chỉ này ở đâu không?" sẽ luôn luôn được trả lời bằng "có". Hãy chỉ cách đi cho tài xế và chỉ thẳng địa chỉ đó, vì Phnom Penh không thực sự rộng, đường xá không nhiều. Kiên nhẫn và chờ đợi người lái xe di chuyển giữa chuyến đi, nếu cần thiết hãy yêu cầu người qua đường hướng dẫn đến những điểm đến rõ ràng nhất. Đừng để tài sản bị lộ ở nơi công cộng. Phụ nữ thường là mục tiêu của đối tượng trộm cắp, cướp giật. Tài xế lái xe tuk-tuk bên ngoài câu lạc bộ Phóng viên nước ngoài rất hung hăng và hung hãn. Hãy tránh mặt họ: đi bộ vài tòa nhà và thuê một người nào khác. Nếu bạn không muốn đi thì nói "không, cảm ơn" thường hiệu quả. Nếu muốn lịch sự, thử bằng tiếng Khmer: "te arkoun".

• Xe buýt, năm có mới dịch vụ xe buýt ít nhất ba tuyến ở Phnom Penh. Giá vé là 1500 ៛ (១៥០០ ៛) và bạn cần có tiền chẵn, xe buýt ở Phnôm Penh không thói tiền như ở Việt Nam và Thái Quốc. Năm 2019 có 13 tuyến xe bút đi khắp thành phố. Tuyến xe buýt số 1 hay 1A chạy trước lãnh sự quán Việt Nam, xuống trạm số 46 hay 47. Xe chỉ chạy từ 5g30 đến 20g30.

• 
  Phnôm Penh - Xe Buýt - Tuyến Số 1
• 
  Phnôm Penh - Xe Buýt - Tuyến Số 2
• 
  Phnôm Penh - Xe Buýt - Tuyến Số 3
• 
  Phnôm Penh - Xe Buýt - Tuyến Số 5

• Xe máy, (nhưng không xe ô tô tự lái xe) có thể được cho thuê với giá 5-6 USD mỗi ngày, đôi khi thông qua nhà nghỉ. Giao thông hỗn loạn và nguy hiểm, thậm chí theo tiêu chuẩn Đông Nam Á - đội mũ bảo hiểm và lái xe cẩn thận. Hai cửa hàng cho thuê đang trên đại lộ Monivong - Lucky Bike Rental và New Bike Rental. Chấp nhận trả tiền 1-2USD khi cảnh sát 'phạt' là chuyện bình thường ở đây. Trộm cắp là phổ biến: công viên trong khu vực canh phòng cẩn mật được chỉ định và trả một khoản phí giữ xe và thuê xích khóa.
• Xe ôm, ( motodops hoặc chỉ đơn giản là xe máy) sẽ đưa bạn bất cứ nơi nào với giá rẻ. Giá xe ôm cao hơn vào ban đêm và có nhiều hơn một hành khách. Thường ít nói tiếng Anh. Có một số Việt kiều làm nghệ này, hỏi có biết tiếng Việt.
• Taxi, đang phát triển phổ biến hơn nhiều với cũng hơn 100 chiếc taxi có đồng hồ đang hoạt động tại thành phố. Chúng có thể được tìm thấy trong các khu du lịch như bờ sông và đường khu vực quầy bar 51 vào buổi tối. Dễ dàng hơn, hãy gọi cho một trong những công ty taxi để đón. Có taxi không đồng hồ khắp thành phố và có thể được tìm thấy dọc theo khu du lịch bờ sông và gần các khách sạn lớn. Giá phải thỏa thuận trước. Giá vé khác nhau.
• Tuk-tuk (hay còn gọi là xe máy rơ mooc, xe máy), bao gồm một chiếc xe máy với một cabin cho hành khách quá giang để lại. Họ có giá rẻ (trung bình mỗi xe tuk-tuk: US $ 1-2 cho một chuyến đi trong thành phố, $ 5 đến sân bay) và phong phú. Tiêu chuẩn lái xe khác nhau. Trình điều khiển trong các khu du lịch có thể nói được tiếng Anh. Trình điều khiển thường không biết cách của họ xung quanh và có thể dừng lại để hỏi đường.

• 
  Một chiếc tuk tuk trắng nhỏ
• 
  Một bầy tuk tuk trắng nhỏ
• 
  Tuk tuk gắn xe máy

• Xích lô, được ba bánh đạp chu kỳ xe kéo. Họ là chậm, danh lam thắng cảnh, truyền thống và lãng mạn, mặc dù suy yếu về số lượng.
• Đi xe đạp, có thể mở rộng chân trời của thành phố. Đi xe từ từ và được nhìn thấy và dự đoán được bằng cách tránh lượt quicking.

Tham quan

Stupas trước Wat Phnom

Các điểm du lịch chính ở Phnom Penh:

• Cung điện Hoàng gia
• Chùa Bạc
• Bảo tàng Quốc gia Phnôm Pênh
• Tượng đài Độc lập Phnôm Pênh (Vimean Akareach)
• Tượng đài Hữu nghị Việt Nam - Campuchia
• Bảo tàng diệt chủng Tuol Sleng
• Wat Phnom
• Bên ngoài thành phố có: Trung tâm Diệt chủng Choeung Ek
• Cố đô OOdong
• Phnom Đa/Angkor Borei
• Tháp Bà Đen - Prasat Neang Khmau
• Tonle Bati/Ta Prohm
• Núi Ta Mao và Vườn thú Ta Khmau
• Đảo Mekong - làng thủ công Koh Okhna Tey
• Sòng bài Naga World với hoạt động đánh bạc 24/24 h.

Chơi

• Các Casino, lớn nhất là Naga World gần hoàng cung.

Ẩm thực

Uống

• '69 Bar ', . Bar khiêu vũ với nữ tiếp viên.
• Barbados, ( phía nam của đường 104 gần bờ sông), bar có tiếp viên nữ. Mua 5 bia và tặng 1.
• Blue Cat, Đường 110, (chỉ cần ra khỏi bờ sông). Sang trọng, nhân viên thân thiện, vui vẻ nơi nổi tiếng với hồ bơi miễn phí và câu lạc bộ đêm ở tầng trên. Cocktail giá rẻ.
• Blue Chili, 36Eo, 178. Str. (Đằng sau Bảo tàng Quốc gia), điện thoại di động: 855 012-566.353, email: bluechillipub@gmail.com. Một trong những quán bar đồng tính nổi tiếng nhất trong thành phốn.
• Elephant Bar, (Raffles Le Royal). Sang trọng tại khách sạn sang trọng nhất trong thành phố, với những bức bích họa trên trần nhà và piano vào buổi tối. Thử Femme Fatale, một loại kết hợp của cognac và champagne. Đắt tiền.
• Equinox, Đường 278, (gần đường 51) . Một trong những địa điểm nhạc sống tốt nhất.

Ngủ

Đại Sứ Quán

• 
  Đại Sứ Quán Việt Nam - Phnôm Penh
• 
  Phòng dịch vụ người trong Đại Sứ Quán Việt Nam tại Phnôm Pênh
• 
  Đại Sứ Quán Trung Quốc - Phnôm Penh

• Việt Nam, ☎ 0977020561 (khẩn cấp)NOCC. Thứ Hai - Thứ Sáu 8g00 đến 11g30 13g00 đến 16g00, nghỉ các ngày lệ quốc gia Việt Nam và Campuchia.  

• Australia, 16B National Assembly Rd, Sangkat Tonle Bassac, Kahn Chamkamon, ☎ +855 23 213 470, fax: +855 23 213 413. M-Th 8AM-noon, 1:30PM-5PM, F 8AM-noon, 1:30PM-4:15PM.  

• Trung Quốc, 156 Mao Tsetung Blvd, ☎ +855 23 720920, 24 hr +855 12 810928FORMATNOCC, fax: +855 23 720922, e-mail: chinaemb_kh@mfa.gov.cn.  

• Pháp, 1 Monivong Blvd, ☎ +855 23 430020, fax: +855 23 430037, e-mail: ambafrance.phnom-penh-amba@diplomatie.gouv.fr. M-F 8:30AM-11:30AM.  

• Nga, 213, Blvd Sothearos, ☎ +855 23 210931, fax: +855 23 216776, e-mail: russemba@online.com.kh.  

• Singapore, 129 Norodom Blvd, Sangkat Chaktomuk, Khan Daun Penh, ☎ +855 23 221875, fax: +855 23 214578 (administration and consular matters), e-mail: singemb_pnh@sgmfa.gov.sg. M-F 8AM-12:30PM, 2PM-5PM.  

• Anh quốc, 27-29 St 75, Sangkat Srah Chak Khan Daun, ☎ +855 23 427124.  

• Hoa Kỳ.  

Điểm tiếp theo

• Xiêm Riệp