Foirt (plante)
Li foirt[1] (on dit eto : li rabadjoye[2] u l' absinte[3]), c' est ene yebe ås maladeyes, coûtivêye dins les cortis po fé do té, mins ki pout divni epweznante si on ndè prind trop (è prinde pôk, ca c' est foirt).[4]
Sincieus no d' l' indje : Artemisia absinthium
Discrijhaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]
C' est ene plante ki, tote crexhowe, si prezinte come on ptit bouxhon, 1 mete hôt.
Ses foyes vert clair, foirt discôpêyes, avou des ptits courts pwels padzeu et padzo.
Li stocaesse bodje d' brune coleur, avou tos des ptits nucrês.
Grosse ploncante raecene.
Cwålités médeyreces
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les djins djhént : «li ci ki boet do foirt ni rcrind nén les froeds d' pwetrene.» On l' prind don voltî dins les matchureas.
I fwait eto dschinde l' amagnî, et dner d' l' apetit.
I ctchesse les viers.[5] Did la si no inglès "wormwood" (bwès ås viers). Dins les meubes et les måjhons, i tchesse eto les pouces, les mote et les picrons.
Les comeres li prindént ossu po les mås di rveyaedje (regues).
I sereut eto bon dins ls epwezonmints, tot-z assaetchant foû les pwezons.
Plantes do minme djinre
[candjî | candjî l’ côde wiki]- toitche (Artemisia vulgaris) (E9, E165)
- levrone (Artemisia abrotanum) (C89)
- levrone di campagne (Artemisia campestris) (C89)
- dragone (Artemisia dracunculus)
