Pomnik w Hucie Pieniackiej odbudowany bez uzgodnienia ze stroną polską

Z pominięciem cytatu z „Chorału” Kornela Ujejskiego: „Z dymem pożarów, z kurzem krwi bratniej do Ciebie, Panie, woła ten głos!” władze lwowskie odbudowały pomnik w Hucie Pieniackiej, zniszczony w styczniu br. Odnowienie to nastąpiło bez uzgodnienia ze stroną polską.

26 lutego, w 73. rocznicę zagłady tej polskiej wsi, odbyły się tam ekumeniczne obchody żałobne z udziałem biskupa łuckiego i administratora apostolskiego diecezji kijowsko-żytomierskiej Witalisa Skomarowskiego oraz licznych delegacji z Polski i Ukrainy.

24 lutego przedstawiciele Konsulatu Generalnego RP we Lwowie przybyli do Huty Pieniackiej, aby na czas tegorocznych obchodów na miejscu zniszczonego krzyża kamiennego ustawić drewniany krzyż bez napisów. Decyzja w sprawie odnowienia pomnika miała zapaść po uroczystościach. Tymczasem okazało się, że na miejscu wysadzonego w powietrze krzyża, stanowiącego centralny element pomnika, ustawiono nowy, niemal identyczny, tyle że wykonany z innego materiału – czarnego granitu. Tekst po polsku i ukraińsku jest bardzo podobny do poprzedniego, nie ma jednak wspomnianego cytatu z „Chorału”, dodano natomiast zdanie, iż pomnik „odnowiono dzięki wysiłkom społeczności ukraińskiej 2017”. Ponadto oczyszczono z farby i napisów boczne płyty z wypisanymi nazwiskami ofiar. Kostki bruku i ułamki starego, zniszczonego krzyża złożono z tyłu pomnika. Na razie ani Konsulat we Lwowie, ani władze miasta i obwodu lwowskiego nie komentują tego faktu.

Metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki już 17 stycznia wydał odezwę w sprawie zdewastowania pomnika. „Podczas gdy Ukraina boryka się z wieloma problemami, wśród których wojna na wschodzie stanowi bolesny rozdział jej współczesności, takie wydarzenie jak profanacja krzyża i mogił pomordowanych mieszkańców Huty Pieniackiej kładzie się cieniem na dążeniu do wolności, na drodze odkrywania i szanowania prawdy historycznej” – napisał hierarcha. Podkreślił, że Huta Pieniacka od lat była miejscem modlitwy ekumenicznej, mającej za zadanie życie w prawdzie i niestrudzone poszukiwanie pokoju i współpracy między narodami polskim i ukraińskim.

Polecił, aby w niedzielę 26 lutego, w ramach obchodu kolejnej rocznicy tragicznych wydarzeń, przy pomniku w Hucie Pieniackiej odprawić nabożeństwo ekspiacyjne. Metropolita lwowski zaprosił na nie wiernych, przedstawicieli władz i duchowieństwo różnych wyznań i obrządków. „Nasza obecność niech będzie znakiem wiary i solidarności z rodzinami ofiar mordu w Hucie Pieniackiej i sprzeciwem wobec zła niszczącego wolność religijną, pamięć historyczną i dobre stosunki między Polską a Ukrainą” – zaapelował arcybiskup.

28 lutego 1944 r. polską wieś Hutę Pieniacką doszczętnie spalił 4. pułk policji SS złożony z ukraińskich ochotników, wchodzący w skład dywizji SS Galizien, pod dowództwem niemieckim, przy udziale innych ukraińskich struktur paramilitarnych. Ofiarą rzezi padło tam od 800 do 1200 osób narodowości polskiej. Uratowała się tylko mała garstka mieszkańców, którzy po wojnie wyjechali do Polski. Zdewastowany pomnik został wzniesiony w 2005 r. dzięki staraniom Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. W 2009 obchodzono tam 65. rocznicę zbrodni z udziałem prezydentów: Polski – Lecha Kaczyńskiego i Ukrainy – Wiktora Juszczenki. W sprawie masakry w Hucie Pieniackiej śledztwo prowadzi polski Instytut Pamięci Narodowej.