‘Ik heb me lang geleden aan jouw inkt ontworsteld’, zegt Travis Younger tegen zijn schepper schrijfster Lorraine Hansberry, die hem tot leven wekte in A Raisin in the Sun, een hit en Broadway-klassieker (1969). Dat kan zo zijn, het leven van Travis wordt steeds opnieuw meegenomen door een nieuwe auteur. In 2010 schreef Bruce Norris Clybourne Park als reactie op A Raisin in the Sun en in 2013 schreef Kwame Kwei-Armah Beneatha’s Place. Zo is de Raisin-cyclus ontstaan. Drie aan elkaar gelinkte stukken over meerdere generaties van de zwarte familie Younger in Chicago.
Schrijfster en scenariste Esther Duysker vertaalde ze eerder alle drie in samenwerking met Well Made Productions. En nu schreef ze met The Story of Travis haar eigen deel en zet daarmee het verhaal van de familie Younger voort. Een geweldige tour de force is het waarin familiegeschiedenis gethematiseerd wordt en inzichtelijk wordt gemaakt hoe de ‘hopes and dreams’ van voorgaande generaties doorwerken in het nu. ‘De dromen van ouders voor hun kinderen reiken naar de maan’, zegt de jongste telg Nola, die het stuk opent op een kerkhof dat onder de voeten blijft liggen van al het leven dat zich daarboven zal voltrekken.
Het gelukkige is dat Well Made Productions voor dit deel de handen ineen heeft geslagen met Theater Rotterdam, met een zeldzame synergie tot gevolg. Alida Dors tekende voor de choreografie en een heel grote troef: gelauwerd actrice Romana Vrede leverde haar eerste regie af. ‘Het stuk gaat heel erg over mensen die overlijden maar die er toch nog zijn omdat jij er bent’, zegt ze in een interview en die aanwezigheid wordt weergaloos voelbaar.
Haar spelregie is hecht en wordt gedragen door het hele ensemble, fysiek, levenslustig, stuiterend van de elkaar afwisselende emoties, met een intelligente lichtheid die het gewicht van de woorden in strak evenwicht houdt. Dors vervlecht magie en dans door het stuk, steeds om het overlopen van het dode in het levende voelbaar te maken, tijd wordt vloeibaar in hun handen.
In het spel van actrice en mimespeelster Ritzah Statia, die de moeder van Travis speelt, komen tekst, regie en dans specifiek goed tot hun recht. Haar jonggestorven dochter, zuster van Travis, leeft ín haar, ze torst haar met zich mee, in een prachtig eerbetoon breekt dat verdriet uit haar, reinigend. En ziet ze zich gesteund door haar familie.
We keren terug naar het kerkhof, naar Nola, de jongste telg, die razend intelligent en talig gespeeld wordt door Jennifer Muntslag. Dansen met je voorouders, zij maakt inzichtelijk hoe dat voelt. Welke kracht er vrij kan komen wanneer je jezelf vrij en toch gedragen weet. ‘Het is de moed om je individuele donkere zelf uit te drukken zonder angst of schaamte.’ Zegt ze over een feest, zegt ze over het leven.
The Story of Travis, Theater Rotterdam & Well Made productions,
