პეშავარი
| ნოღა
|
პეშავარი (ურდუ پشاور, პუშტუ پېښور) — ხაიბერ-პახტუნხვაშ ადმინისტრაციული ცენტრი პაკისტანს. შანულამი ოვაჭარე, ეკონომიკური, პოლიტიკური დო კულტურული ნოღა პაკისტანიშ ხურგას, ქიანაშ პუშტუნური მახორობაშ შანულამი ცენტრი. მახორობა — 1 439 205 ადამიერი (2010 წანაშ მუნაჩემეფით)
ისტორია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]პეშავარიშ რაიონს, პუშტუნეფქ დიხორეს დიო ხოლო ჯვ.წ.I ვითოშწანურას, მუჟამსჷთ თინეფქ თაქ დიჭყეს გჷმოხორაფა სულეიმანიშ გვალეფიშ რაიონიშ ობჟათე დო ობჟათე-ბჟადალ კართეფშე.
ბორჯეფიშ გოძვენას თიქ გინირთჷ პუშტუნური კულტურაშ შანულამ ცენტრო ყანდაარ დო ქაბულწკჷმა ართო. ჯვეშო, მუჟამსჷთ ნოღაქ ოფიციალურო დირსხუ კუშანეფიშით I ოშწანურაშ შქა ხანეფსინ, ჯოხოდჷ პურუშაპურა. ისტორიაშ ედომუშამი გოძვენას პეშავარი წჷმარინუანდჷ ჯვეში არეშუმიშ შარას, გინორთელი აზიური კულტურეფიშ შარააკართაფუს მადვალუ შანულამი ოვაჭარე ცენტრის.
დიო ხოლო მა–2 ვითოშწანურაშ დოჭყაფაშახ რეგიონი ქჷდიჸუნეს მუსლიმ არაბეფქ დო თურქეფქ. თურქეფქ პეშავარი 988 წანას გეჭოფეს. XVI ოშწანურას, ნოღაქ გემშართჷ პუშტუნეფიშ მაპალობაშა. დიდი მოგოლეფიშ იმპერიაშ დჷმარსხუაფალი, ობჟათე აზიაშ მუმალი დჷმაჸუნაფალი ბაბურქ ქჷმორთჷ პეშავრშა დო ქდარსხუ ნოღა ჯოხოთ ბერგამი, 1530 წანას — აკაგჷ ჯიხა-ზურგა. თიშ მოთა აქბარქ ნოღას ოფიციალურო გიოდჷ პეშავარი. აქბარქ გაფართოუ ბაზარი, ოფორტიფიკაციე დგჷმილეფი. ჯვეშო ნოღაშა თაშნეშე უჯოხოდეს "პიოლეფიშ ნოღა" ვარდა "ვარდა ბწკარამეფიშ ნოღა".
1747 წანას პეშავარქ გემშართჷ აჰმად შაჰ დურანიშ ავღანურ–პუშტუნურ იმპერიაშა. 1834 წანას, ავღანეთწკჷმა ლჷმაშ ბორჯის სიქჰეფქ გეჭოფეს ნოღა პაშავარი. გეგნოჭვეს ნოღაშ შანულამი ნორთი. ნოღაქ გეგუდიშულჷ სიქჰეფიშ პატჷნალაშე რანჯიტ სინგჰიშ ღურაშ უკული. 1849–1947 წანეფს, ნოღას მართუნდ გოართოიანაფილი ომაფე, კინ თე პერიოდის პაკისტანიშ ნორთო გჷნირთჷ.
1979 წანას, ავღანეთშა სხუნუეფიშ ჯარებიშ მიშაჸონაფაშ უკული პეშავარქ გჷნირთჷ მოჯაჰედეფიშ ანტისხუნუური ყარაფიშ ცენტრო. თინა ელმოლშე გოხურგელი რდჷ ავღანარი თხოზინელეფიშ ქვერსემი კარეთ. მიარე თხოზინელქ თაქ ქჷდოსქიდჷ ომენოღალე ლჷმაშ თებაშახ, ნამუთ გორჩქინდჷ სხუნუეფიშ ჯარეფიშით ავღანეთიშ დოტებაშ უკული 1989 წანას, თალიბეფიშ მართუალაშ ბორჯის, ამერიკაშ დო თიში მორსხუეეფიშ ოკუპაციაშ პერიოდის 2001 წანაშახ.
პეშავარს იდვალუაფუ საირქიანო აეროპორტი.
დომაჸალაფირი ნოღეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
|
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |