Gaan na inhoud

Johannes VI Kantakouzenos

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Johannes VI Kantakouzenos
Keiser van die Bisantynse Ryk
Johannes VI lei ’n sinode.
Johannes VI lei ’n sinode.
Bewind 31 Maart 1347 - 10 Desember 1354
Voorganger Johannes V Palaiologos
Opvolger Johannes V Palaiologos
Gebore 1292
Konstantinopel
Oorlede 15 Junie 1383 (op 90/91)
Peloponnesos
Dinastie Kantakouzenos
Vrou Irene Asanina
Vader Michael Kantakouzenos
Moeder Theodora Palaiologina Angelina

Johannes VI Kantakouzenos (Grieks: Ἰωάννης Ϛʹ Καντακουζηνός, Iōannēs VI′ Kantakouzēnos; Latyn: Johannes Cantacuzenus; omstreeks 1292 - 15 Junie 1383[1]) was ’n Griekse edelman, staatsman en generaal. Hy het onder Andronikos III Palaiologos gedien en was die regent van Johannes V Palaiologos voordat hy van 1347 tot 1354 uit eie reg as keiser van die Bisantynse Ryk regeer het. Hy is deur Johannes V van die troon gesit en het in ’n klooster afgetree onder die naam Joasaph Christodoulos. Hy het die res van sy lewe as ’n monnik en historikus deurgebring. Met sy dood op 90 of 91 was hy die langs lewende Romeinse keiser.

Lewe

[wysig | wysig bron]

Johannes Kantakouzenos is in Konstantinopel gebore as die seun van Michael Kantakouzenos, goewerneur van die Morea; volgens Donald Nicol kon hy ná sy pa se dood gebore en as ’n enigste kind grootgemaak gewees het.[2] Hy was deur sy ma, Theodora Palaiologina Angelina, verwant aan die destyds regerende keisershuis, Palaiologos.[3] Sy vrou, Eirene Asanina, was ook ’n kleinniggie van keiser Andronikos III Palaiologos.[4]

Kantakouzenos het met Andronikos III bevriend geraak en was een van sy groot ondersteuners in sy stryd teen sy oupa, Andronikos II Palaiologos. Toe Andronikos III in 1328 keiser word, is Kantakouzenos in ’n hoë posisie aangestel. Hy is in Junie 1341 aangewys as die regent van Andronikos se opvolger, die negejarige Johannes V Palaiologos.[5]

Kantakouzenos het verskeie kere geweier om as medekeiser aangestel te word en wou ook ná Andronikos III se dood nie die troon bestyg nie. Hy het daarop aangedring dat Johannes V die regmatige opvolger is. Johannes se ma, Anna, het hom egter van verraad begin verdink.[5] In September 1341 is sy regentskap omvergewerp terwyl hy uitstedig was om ’n leër gereed te kry teen die Kruistogprinsdomme wat steeds dele van die Peloponnesos beheer het. Hy het met die troonrowers probeer onderhandel, maar dit het misluk en sy leër het opdrag gekry om te ontbind. Intussen is sy familie in Konstantinopel verban of in die tronk gegooi, en die nuwe regente het beslag op hulle eiendom gelê. Sy ma, Theodora, is dood weens die mishandeling wat sy moes verduur terwyl sy in huisarres was.

Sy leër het die nuwe regente se opdragte geïgnoreer en Kantakouzenos as Johannes VI tot keiser verklaar.[6] Hy het dit aanvaar en die rol aangeneem van Johannes V se junior heerser.

Bewind

[wysig | wysig bron]
Johannes VI as keiser (links) en as monnik.

Ná ’n burgeroorlog van ’n paar jaar het Johannes VI ’n ooreenkoms met die Ottomaanse Ryk aangegaan – hy het sy dogter, Theodora, aan Orhan gegee vir sy harem en hom toegelaat om Griekse Christene as slawe te neem. In 1347 het Johannes VI Konstantinopel seëvierend binnegegaan.[6] Keiserin Anna en Johannes V het ingestem dat Johannes VI 10 jaar lank as senior keiser sal regeer. Teen dié tyd sou Johannes V meerderjarig wees en die mag gelykop met Kantakouzenos deel.

Tydens Johannes VI se bewind is die ryk, wat reeds verdeel, verarm en verswak was, steeds van alle kante aangeval[5] – onder meer deur Genua. Johannes VI het toe ’n ooreenkoms met die Republiek Venesië aangegaan ter wille van vlootbeskerming. Teen 1351 het Serwië Albanië, Masedonië en Epirus verower. Weer het Johannes VI ’n ooreenkoms met die Ottomane aangegaan en kon hy verdere invalle keer.

Teen 1353 wou hy die belasting verhoog om die regering se skuld te betaal, maar dit was nie ’n gewilde besluit nie. Johannes V het hom einde 1354 van sy mag gestroop.[5] Johannes VI het daarna as Joasaph Christodoulos in ’n klooster afgetree. Hy is op die Peloponnesos dood.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ John VI Cantacuzenus in Encyclopædia Britannica
  2. ↑ Nicol 1968, p. 35f.
  3. ↑ Nicol 1968, p. 30f.
  4. ↑ Nicol 1968, p. 104.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 EB (1878).
  6. ↑ 6,0 6,1 EB (1911), p. 439.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Baynes, T.S., red. (1878), "Johannes Cantacuzenus" , Encyclopædia Britannica, 5 (9de uitg.), New York: Charles Scribner's Sons
  • Chisholm, Hugh, red. (1911), "John VI or V" , Encyclopædia Britannica, 15 (11de uitg.), Cambridge University Press
  • Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford: Oxford University Press, 1991 
  • Harris, Jonathan (2015), The Lost World of Byzantium, New Haven: Yale University Press 
  • Migne (red.). Patrologia Graeca (in Latyn). Vol. CLIII & CLIV. & (in Grieks)
  • Nicol, Donald (1968). The Byzantine family of Kantakouzenos (Cantacuzenus) ca. 1100-1460: A Genealogical and Prosopographical Study. Dumbarton Oaks studies 11. Washington, DC: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies. OCLC 390843. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Nicol, Donald M. (1996). The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295-1383. Cambridge: Cambridge University Press. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Sherrard, Philip (1966). Byzantium. Time Life Education. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp) pp.74-75
  • Sugar, Peter F. (1996). Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804. University of Washington Press. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  • Teteriatnikov, Natalia (2013). "The Mosaics of the Eastern Arch of Hagia Sophia in Constantinople: Program and Liturgy". Gesta. 52: 61–84. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2020. Besoek op 25 Julie 2020 – via The University of Chicago Press Journals. {{cite journal}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Johannes_VI_Kantakouzenos&oldid=2457837"