Persona non grata
Die term persona non grata (Latyn, meervoud: personae non gratae), letterlik "’n onwelkome persoon", verwys in diplomasie na ’n buitelandse mens wat deur ’n spesifieke land verbied word om dié land binne te gaan of daar te bly. Dit is die ernstigste vorm van sensuur wat ’n land kan toepas op buitelandse diplomate, wat andersins deur diplomatieke immuniteit beskerm word teen inhegtenisneming en ander vorme van vervolging.
Verdrag van Wene
[wysig | wysig bron]Kragtens Artikel 9 van die Verdrag van Wene insake diplomatieke betrekkinge mag ’n staat "op enige tyd en sonder om die besluit te verduidelik" ’n lid van die diplomatieke personeel persona non grata verklaar. So ’n persoon word as onaanvaarbaar beskou en word gewoonlik na sy eie land teruggeroep. As hy nie teruggeroep word nie, kan die betrokke land "weier om die persoon as lid van die missie te erken".[1]
Kragtens Artikels 41 en 42 word van diplomatieke personeel verwag om die land waarin hulle diens doen, se wette en regulasies te gehoorsaam. ’n Oortreding van dié artikels kan daartoe lei dat iemand persona non grata verklaar word. Dit word ook gebruik om mense uit die land te sit wat verdink word van spioenasie of enige misdaad soos dwelmhandelary. Dit kan ook ’n simboliese aanduiding wees van ontevredenheid. Sogenaamde "gelyke munt"-verklarings het ook al plaasgevind, veral tydens die Koue Oorlog. ’n Ander voorbeeld is tussen die VSA en Ecuador in 2011. Die regering van Ecuador het die Amerikaanse ambassadeur die land belet weens die uitlek van diplomatieke dokumente ("wikileaks"). Die VSA het gereageer deur Ecuador se ambassadeur uit die land te sit.[2]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Vienna Convention on Diplomatic Relations". eDiplomat (in Engels). Article 9. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 September 2019. Besoek op 18 Februarie 2014.
- ↑ "US Expels Ecuadorian ambassador". CNN.com (in Engels). 8 April 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Desember 2018. Besoek op 8 April 2011.