Kornètt

S Kornètt isch è Blèchblõsinschtrumänt, wo trotz dè drumbeetèähnlichè Form un Stimmlaag uffgrund vo sinèrè Mensur zu dè Horninschtrumänt zellt wörd. S Kornètt isch è transponyrends Inschtrumènt un meischtens in B gschtimmt, mèngmòl auch in Es. Statt èm Uusdrugg Kornètt würd vo allem in älterè Notèsätz dè ebbèso voaaltete Uusdrugg Piston vowendet. Bi nèrè Drumbeetè wär sell asè, wiè wenn mò è Jazz-Drumbeetè als Bumpventyl benamsè würd

Hèrkumpft

Dè Nammè vum Inschtrumänt chunnt vum französischè cornet à piston („Ventilhörnle“). Zèrscht konschtruyrt isch es um 1828 vom Louis Antoine Halary, èm Èrfinder vo dè Ophiklëidè. Halary söll d Idee ghaa haa, s dütsche Poschthorn mit Ventyl z uuszrüschtè, um asè è chromatischi Tonleitèrè erzüügè z chönnè. Datsächlich isch s cornet à piston nu è Witterentwicklig von èrè früènèrè ventyllosè Variante (cornet), wo i dè französischè chasseur-Regimènter d Fungtion von èm Signalhorn übbernõ hèt.

Nõch èrè Witterentwicklig durch dè Franzos Gustave Auguste Besson hèt s Kornètt è enormi Belièbtheit gwunnè. Dè Besson hèt 1837 im Aalter vu 18 Johr s Patent uff è Inschtrumènt chriègt, s Patent hèt alli bschtimmendè Merkmòl vum modernè Kornètt uffgwisè un isch sämtlichi zitgnössischi Modell übberlegè gsi. D Markè Besson exischtyrt bis hüt als Bschtanddeil vo dè Firma Buffet Crampon mit èrè Präferenz i dè Brass Band-Szenè un generèll i dè weschteuropäischè Blõsmusigszenè )Ängland, Frankrych, Benelux-Staatè).

Um 1850 isch è kurzi, düèfi Form vum Kornètt z Ängland unter m Nammè cornopean bekannt worrè. Diè änglischi Form isch mit drei Bumpventyl un ènèrè Trillerklappè für Ganzdontriller uusgschtattet. Drübber usè isch es è modulars Inschtrumènt mit uuswechselbarè Umschtimmbögè für As, G un F sowiè Mundschtugg-Stimmzüüg für Bb un A. Bis zum Èrschtè Wältchrièg isch es als billigi Uusfüürig, ooni dè düèfe F-Uffsteggbogè, z Frankrych nõchbaut.

È Duplex-Variantè vum Kornètt isch s sog. Echokornètt (au Echohorn dauft), welles èn ybautè Dämpfer hèt. È Spezialventyl git im Inschtrumentalischtè d Möglichkeit, rasch Wechsel zwǜschè normalem un dämpftem Klang.

Vowendig

S Kornütt findet mò hüt fascht uusschlièßlich in weschteuropäischè un schwizer Blõsorcheschter, Brass Bands un Milidärmusigè. D Affinidät vo dè schwizer Blõsmusigè zu dè tǜpisch änglischè Instrumänt Kornètt un Althorn chunnt vom vomuètlich vom èngè Bezug zu dè Brass Band - Blõsmusig i dè Schwiz. I dè südbaddischè Nõchborschaft z. B. sin söttigi Inschtrumänt wiè s Kornètt nit im Ysatz, dört dominyrt s Flügelhorn. S Kornètt chunnt glegèntlich au in simfonischè Wärch zum Ysatz, bsunders in romanischè Länder, un spillt au i dè früè Jazzmusig è wichtigi Rollè (Louis Armstrong, Nat Adderley, Bix Beiderbecke, Buddy Bolden, Rex Stewart).

I dè französischè Orcheschter vum 19. Johrhundert ersetzt s hüüfig d Drumbeetè. Vo allem bi chlynè! Strycherbsetzig, wiè i dè Operèttè vom Jacques Offèbach, mischlètt sich s Kornètt besser wiè d Drumbeetè mit dè übbrigeè Inschtrumänt, dôdemit isch dè Klang vo dè Tuttischtellè nimmi asè drochè un hölzig wǜrkt.

Populär isch s Kornètt au als Schuèlinschtrumènt für Drumbeetènschüèler, wo dè Dòn lychter aaschpricht wiè bi dè Drumbeetè un s uffgrund vo sinerè kompakterè Konschtruktion für Kind lychter z haaltè isch. È Byschpill für sell Vorgõ isch s Brassini-Programm vum BDB.

Unterschyd zuè dè Drumbeetè

I dè Bau- un Spillwys sin s Hörnle un d Drumbeetè fascht glych, dõrum isch èn Wechsl zwǜschem Kornètt un Drumbeetè für fortgschritteni Spiller lycht möglich, anderersits git s nebbè dè schu erwääntè Merkmòl è baar wichtigi witteri Unterschyd: durch dè stärker konisch gformte Schallbecher un è Mundschtüggle, welles èn dünnèrè Rand voglichè mit dè Drumbeetè un èm dùèferè Kessel hèt, hèt s Kornètt èn weicherè, runderè Dòn, wo anderschdummè abber au nit diè dǜnamischè Möglichkeitè vo dè Drumbeetè biètet un s Spillè vo hochè Notè erschwèrè duèt. Diè umfangrycherè Windungè vum Röörli hèn klanglich kein Yfluss.

Kornèttsolischtè

Vo dè ITG (International Trumpet Guild) isch 2005 è Doppel-CD mit historischè Dondokumänt (s fangt aa 1899 un gòt bis 1950) vorwigènd vo Kornèttsolischtè usègää worrè: European Cornet And Trumpet Soloists. Selli eimòligi Dokumèntation basyrt uff dè Sammlig vom Èrnscht W. Buser, im Begründer vom Säckinger Drumbeetèmuseum [1].

Bekannti Solischtè uff èm Kornètt:

1931–2000 Nat Adderley
1901–1971 Louis Armstrong
1903–1931 Bix Beiderbecke
1927–2003 Ruby Braff
1843–1906 Theodor Hoch
1885–1938 Joe "King" Oliver
1906–1967 Muggsy Spanier
1907–1967 Rex Stewart
1911–1986 George Swift
1849–1891 Hugo Türpe

Luèg au

Flügelhorn

Weblinggs

Commons: Kornett – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Kornett_(Instrument)“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.