Martin Birmann

Martin Birmann, sy Gedänktafele bim Weier z Rünebrg

Dr Martin Birmann (* 26. Novämber 1828 z Rünebrg als Martin Grieder; † 19. Augschte 1890 z Lieschtel) isch e Schwyzer Politiker gsi. Är isch dr erschti Armeninschpäkter vom Kanton Baselland, Presidänt vo meerere politische und gmeinnützige Organisazione und au no Schriftsteller gsi.

Sys Läbe

Dr Birmann isch e Soon vom Posamänter Johannes Grieder und vo dr Elisabeth Buser gsi. 1859 het är d Elisabeth Socin († 1927) vo Basel ghürotet. Si hei zäme e Tochter gha. Nach em Bsuch vom Pädagogium z Basel het är Teology gschtudiert an dr Uniwärsitet Göttinge und isch 1852 Pfarrer z Lieschtel worde. Syni schterbliche Überräschte si 1890 uf em Fridhof z Chilchbrg beärdigt worde.

Armehilf und politischi Ämter

Wil är us armem Huus gschtammt het, isch dr Martin Birmann vom J. Kettiger gförderet und 1853 vo dr Juliana Birmann-Vischer (* 1785; † 1859), dr Witwe vom Moler Samuel Birmann, vo Basel adoptiert worde. Är het in dem Zämehang yre Name aagno. Vo jetz a het är sich bis zu sym Tod im Joor 1890 mit syner ganze Chraft für die arme Mitmönsche ygsetzt. Är isch bis 1888 unbesoldete Armeninschpäkter vom Kanton Basel-Landschaft und au vo 1853 bis zletscht Presidänt vom Armenerzyeigsverein gsi.

Mit dr finanzielle Unterschtützig vo syner Adoptivmuetter, het är scho 1854 d "Anschtalt für verwaarlosti Buebe" z Augscht gchauft und isch immer yre Presidänt gsi. Är het s Kantonsschpital reorganisiert und isch e Kämpfer für e Noibou vom Chrankehuus (1877) gsi. Wil är e gmessigte Liberale gsi isch, het är bis zu sym Tod au e Vylzaal vo politische Ämter gha. Är isch ab 1854 mit wenig Unterbrächige im Landrot gsi, unter anderem als Schöpfer vom kantonale Armegsetz. Är isch Mitglid vo ville Kommissione gsi. Vo 1869 a isch dr Martin Birmann im Schtänderot gsi, vo 1884 a Beuftreite für chille- und kulturpolitischi Froge.

Wyteri Ysätz

1854 isch är Mitgründer vo dr Basellandschaftliche Zytig gsi. Vo 1859 a isch är Verwaltigsrot, ab 1878 denn Presidänt vo dr Hüpotekebank Basel-Landschaft gsi. Är het sich sit 1880 bi dr Waldeburgerbaan ygsetzt und isch dört ab 1888 Presidänt worde. Zuedem isch är au im landwirtschaftliche Verein und in dr Schwyzerische Gmeinnützige Gsellschaft aktiv gsi. Näbenby isch dr Birmann au no literarisch-lokalgschichtlich tätig gsi.

Eerige

1885 het är vo dr Filosofische-Historische Fakultet vo dr Uniwersitet Basel dr Eeredoktertitel übercho. Das am 23. Aprelle 1968 ygweyti "Martin-Birmann-Schpital" für chronisch Chranki z Lieschtel treit ym z Eere de Name.

Literatur

• Gerold Meyer von Knonau: Birmann, Martin. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 46, Duncker & Humblot, Leipzig 1902, S. 560–562.

Weblink

• Kaspar Birkhäuser: Birmann, Martin. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
• Martin Birmann - Leben in der Armut
• Martin Birmann - der soziale Aufstieg
• Martin Birmann im Personenlexikon des Kantons Basel-Landschaft
• Bilder von Martin Biermann

Einzelnowys

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Martin_Birmann“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.