حرب 67

حرب 67
جزء من الصراع العربى الاسرائيلى
	، و
بداية	5 يونيه 1967
نهاية	10 يونيه 1967
الموقع	الشرق الاوسط
	العدوان الثلاثى
حرب الاستنزاف
	تعديل

حرب 67 (”حرب حزيران“ او ”حرب الايام السته“ او ”النكسه“ او ”نكسة يونيو“)

كلها اسامى لحرب من 5 يونيو ل10 يونيو 1967 و كانت بين اسرائيل من ناحيه و مصر و سوريا و الاردن و دعم من العراق و بلاد عربيه. فى الحرب دى اتدمر الجيش المصرى و القوات الجويه المصريه و اتقتل الاف الجنود المصريين و استولت اسرائيل على سينا و اقفلت قناة السويس و تدمرت مدن القنال و تهجر ملايين من سكانها لمدن فى عمق مصر. على الجانب العربى وقعت القدس الشرقية و مرتفعات الجولان السوريه فى ايد اسرائيل. بكل المقاييس الحرب كانت كارثه على مصر بشرى و اقتصادى و اجتماعى. الهزيمه الساحقه دى حصلت فى عهد جمال عبد الناصر اللى اتحدى الغرب و اسرائيل و اتسبب فى الحرب بقفله لمضيق تيران المنفذ الوحيد لاسرائيل فى البحر الاحمر

الظروف السياسيه قبل الحرب فى المنطقه

بالنسبه لمصر المؤسسات اللى مسيطره على الحكم فى مصر وقتها ممكن تتقسم لاربع مؤسسات هما.

بالنسبه للاتحاد الاشتراكى, و اللى كان بالفعل هو اللى بيحرك الشارع - الحزب الحاكم فى الدول الشيوعيه و الاشتراكيه بيكون فعليا ليه دور رئيسى جدا فى تحريك الجماهير و بيكون الحزب الحاكم فى الادارات اليساريه هوا بالفعل اهم مؤسسه فى الدوله و الامثله كتير فى الادارات اليساريه زى.

فلاديمير لينين اللى اسس الحكم الشيوعى ماكانش رئيس الاتحاد السوفييتى و انما كان رئيس الحزب الاتحادى الحاكم فى الاتحاد السوفييتى و ده بيدل على مدى اهمية الحزب الاتحادى فى الاتحاد السوفييتى.
صدام حسين استمد قوته فى ايام حكم الرئيس احمد حسن البكر عن طريق حزب البعث مش عن طريق الجيش لحد لما وصل لنائب رئيس بعدها حاول انه يسيطر كمان على الجيش.
فى مصر بعد هزيمة 67 ثبت عمليا ان تاثير الاتحاد الاشتراكى وقتها اكبر جدا من تاثير الجيش ( كان وقتها الاتحاد الاشتراكى بيساند جمال عبد الناصر -و كان ليه عامل كبير جدا فى تنظيم مظاهرات 9, 10 يونيه -و كان لعبد الحكيم عامر شعبيه كبيره جدا فى الجيش وقتها فبعد الهزيمه فى 67 فكان يا اما تترمى على عبد الناصر و الاتحاد الاشتراكى ( المؤسسه الحاكمه) يا اما على عبد الحكيم عامر و الجيش و كسبت فى الشارع كفة الاتحاد الاشتراكى و قدرو يتخلصو من عبد الحكيم عامر رغم ان الجيش وقتها بيدعمه وشعبيته كبيره فى الجيش.

المخابرات فى وفتها كانت اقرب كمؤسسه للجيش منها لالاتحاد الاشتراكى و ده لان فى ايام فترة الحرب البارده بين الاتحاد السوفييتى و امريكا و كان شغل المخابرات وقتها مرتبط جدا و بالذات فى الدول اللى كانت فيها مشاكل سواء داخليه او خارجيه.
الجيش بالرغم من ان الجيش كمؤسسه المفروض انه يكون بعيد عن السياسات الا انه من وقت انقلاب 52 و الجيش دخل فى حسابات مراكز القوى وقتها و كان لعبد الحكيم عامر شعبيه كبيره فى الجيش.
الاعلام وقتها فى مصر فى وقت 67 مابيختلفش عن اى اعلام اى دوله شموليه بيكون فيها الاعلام موجه و كان السيطره على الاعلام طبيعى من الاتحاد الاشتراكى.

اسباب حرب 67

فى 13 مايو 1967 مندوب المخابرات السوفييتيه فى القاهره ، اللى كان بيشتغل ملحق فى السفاره السوفييتيه فى مصر ، بلغ مدير المخابرات المصريه العامه ان فيه 11 لوا اسرائيلى محتشدين على حدود سوريا. عبد الناصر طوالى بعت قوات مصريه على سينا لمساندة سوريا ن وبعت الفريق محمد فوزى على دمشق و اتعملت صور جويه لمنطقة الحدود ، لكن رغم ان الصور مابينتش ان فيه اى حشود اسرائ بعديه على حدود سوريا عبد الناصر طلب تانى يوم من الامم المتحده سحب قوات الطوارئ الدوليه من منطقة الحدود المصريه - الاسرائيليه فى سينا ، و بعدها اعلن اغلاق مضيق تيران فى وجه السفن الاسرائيليه الرايحه و الخارجه من ميناء ايلات. بطبيعة الحال اسرائيل اعتبرت خطوة عبد الناصر الغير مبرره اعلان حرب عليها.

عبد الناصر استمر فى التصعيد و زار قاعده جويه فى منطقة القناه و اعلن انه مصمم على قفل مضيق تيران فى وجه الملاحه الاسرائيليه و منع مرور السلع الاستراتيجيه لاسرائيل فى المضيق و لحد لو كانت محمله على سفن مش اسرائيليه. عبد الناصر عمل مؤتمر صحفى و لما المراسلين الاجانب سالوه هيعمل ايه لو اتدخلت القوى الكبرى زى امريكا و بريطانيا لفتح المضيق رد بان هتواجهم قوه ماعملوهاش حساب.

بداية الحرب

على يوم 3 يونيه 1967 بقى واضح ان اسرائيل بتجهز نفسها لخوض حرب حيث انها شكلت وزارة حرب برياسة ليفى اشكول و اعلنت التعبئه العامه لكن عبد الناصر كان فاكر ان الموضوع هياخد اسابيع لكن بعد يومين فاسرائيل شنت هجومها الخاطف. فى يوم الاتنين 5 يونيو الساعه سبعه و خمسه و اربعين دقيقه الصبح طارت الطيارات الاسرائيليه على ارتفاع منخفض عشان تهرب من مجال الرادار وهاجمت المطارات الحربيه المصريه و كل المرافق الجويه المصريه و فى ظرف 3 ساعات كانت اسرائيل دمرت 150 طياره مصريه على الارض. فى نفس الوقت شن الجيش الاسرائيلى هجمات على القوات المصريه فى سينا وعلى الضفه الغربيه اللى كانت تابعه للاردن ، و على مرتفعات الجولان السوريه و استولى على غزه اللى كانت تابعه للاداره المصريه وقتها.

بيحكى كمال حسن على اللى كان وقتها قائد اللوا التانى المدرع ان فى يوم 4 يونيه كانت فيه اوامر بعدم فتح نيران على الطيارات فى السما لغاية ما توصل طيارة المشير عبد الحكيم عامر لمطار " التمادا ".

بالهجوم الاسرائيلى الخاطف ارتبكت القياده المصريه و بقت فى حالة شلل لا هى عندها معلومات عن اللى بيحصل فى الجبهه و لا قادره على اصدار توجيهات و قيادة المعركه ، و عشان تخبى الكارثه عن الشعب المصرى فضلت تصدر بيانات كاذبه عن انتصارات وهميه و عن انه تم اسقاط اعداد كبيره من الطيارات الاسرائيليه.

بيحكى عبد اللطيف البغدادى انه هو و حسن ابراهيم راحو مبنى القياده العامه للجيش و قابلو عبد الحكيم عامر و انه اتصل بالتليفون بجمال عبد الناصر و بلغه ان الطيارات الاسرائيليه المهاجمه عددها كبير جداً مابيتناسبش مع عدد الطيارات اللى بتملكها اسرائيل و ان فيه طيارات امريكيه بتهاجم مطار الاقصر و فى اخر المكالمه طلب منه يدور على حل سياسى.

تطورات الحرب

على مغربية تانى يوم ، فى 6 يونيه 1967 ، الموقف كان وصل لهزيمه كبرى حيث ان الطيارات الاسرائيليه كانت بتهاجم المدرعات المصريه المكشوفه و الغير محميه بغطاء جوى فى سينا بكل سهوله و عليه قررت القياده المصريه انسحاب اللى اتبقى من القوات المصريه من سينا لغرب قناة السويس. لكن الانسحاب ماتمش بخطه منظمه فكانت بتصدر اوامر للوحدات المصريه بسيب الاسلحه التقيله و الانسحاب بالليل بالاسلحه الخفيفه بس و محاولة الوصول لغرب القناه قبل مايطلع النهار. بيحكى كمال حسن على ان القياده العامه للقوات المسلحه المصريه اصدرت الصبح امر لكل القوات المصريه بالانسحاب من سينا لغرب القناه فى ظرف 24 ساعه و ده فرح القياده الاسرائيليه فرحه كبيره حيث ان ده كان حجر الزاويه اللى بنت عليه خطتها ، و ان الحسابات البسيطه كانت بتوضح استحالة تنفيذ الامر ده.

احتلت اسرائيل سينا و الضفه الغربيه بما فيها القدس الشرقيه و هضبة الجولان السوريه و فى يوم 8 يونيو صدر قرار من الامم المتحده بوقف اطلاق النار.

بعد الحرب

حصل بعد الحرب ان بانت درجة الفوضى و اللخبطه السياسيه اللى كانت عايشه فيها مصر وقتها بالرغم من البروباجاندا بتاعة الاعلام الرسمى اللى كانت بيروج للعكس. لما قامت حرب 67 كان جزء كبير من الجيش المصرى موجود فى اليمن و بعد الحرب تم استرجاعها لمصر.

عبد اللطيف البغدادى و كمال الدين حسين وصفو مشاعرهم بقولهم : " فضلنا نرجع بذاكرتنا عن اللى كان بيحصل فى الجيش و ازاى كان اسلوب الحكم ، و دى كانت نهاية كل نظام زى النظام ده ، و مقامرة جمال عبد الناصر بمستقبل امه باكملها فى سبيل مجده الشخصى. كنا عارف على ايد كده انه بيقامر و كنا مندهشين من تصرفه ، فهو كان مقدر انه هيحقق انتصار يرفعه للسما من غير ما يخسر حاجه. فجت النهايه ، نهاية نظامه ، و خزى و عار على الامه .. ".

نتايج حرب 67

كان لحرب 67 نتايج كتيره جدا سواء عسكريه او سياسيه.

النتايج العسكريه

من اهم النتايج العسكريه اللى اتسببت فيها حرب 67 احتلال سينا و هضبة الجولان و و القدس الشرقيه و اجزاء من الاردن ، واللى معروفه دلوقتى بحدود ماقبل الرابع من حزيران.
بالرغم من ان النتايج العسكريه ماكانتش فى صالح الجيش المصرى الا انه من الانصاف ان الجيش المصرى هوا اللى يتحمل نتيجة الهزيمه الشديده اللى اتعرضت ليها مصر فى 67 و اللى كانت بسبب اخطاء سياسيه زى اعلان الحرب و جزء كبير من الجيش بره البلاد ( تلت الجيش المصرى كان فى اليمن بحسب بعض التقيرات و التلتين بحسب تقديرات تانيه) -عموما من الناحيه العسكريه ان دوله تدخل حربين فى وقت واحد ده غلطه كبيره جدا استراتيجيا.
بعد الحرب سابت اثر سلبى جدا بالنسبه للروس و اعتبرو ان موقف مصر فى حرب 67 و هزيمتها قدام اسرائيل ضر بسمعة السلاح الروسى قصاد الامريكى ( و دى كانت حاجه بتهم الروس و بالذات وقت الحرب البارده) و اتهمو المصريين انهم مش بيعرفو يستعملو الاسلحه المتطوره و ده كان السبب اللى خلاهم بعدين يبعتو الخبرا الروس مصر و اللى فضلو موجودين فى مصر لحد لما الرئيس انور السادات طردهم قبل حرب اكتوبر.

النتايج السياسيه لحرب 67.

من النتايج السياسيه المهمه جدا و اللى اتسببت فيها حرب 67 ان ظهرت اسرائيل قوه اقليميه فى المنطقه و بقت فى مركز اقوى من الاول سواء حسب السمعه العسكريه او انها بقت من اهم القوى فى الشرق الاوسط لدرجه وصلت عن كتير من سكان ان بقى الجيش الاسرائيلى بيتسمى الجيش الذى لايهزم.
بسبب حرب 67 اتقفلت قناة السويس و ده كان ليه اثر سلبى على الاقتصاد المصرى و اثر كمان على حركة التجارة الدوليه و فضلت قناة السويس مقفوله لحد لما ات رجع افتتاح القناه ايام الرئيس المصرى انور السادات سنة 75 و بعد عبور الجيش المصرى لقناة السويس سنة 73.

شوف كمان

لينكات برانيه

مصادر

حرب 67 على مواقع التواصل الاجتماعى

حرب 67 على كورا.

ظبط استنادى
وطنيه	المكتبه القوميه الاسبانيه (BNE) المكتبه الوطنيه الفرنسيه (BnF) الملف الاستنادى المتكامل (GND) المكتبه القوميه الاسرائيليه (J9U) مكتبة الكونجرس (LCNAF) قاعدة البيانات الوطنيه التشيكيه (NLCR AUT)
غيرها	الاراشيف القوميه فى امريكا (NAID)