Dünyəvi dövlət

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
  Dünyəvi dövlətlər
  Dövlət dini olan dövlətlər
  Naməlum və ya məlumat yoxdur

Dünyəvi dövlət — dinin dövlət idarəetməsindən uzaqlaşdırılması nəticəsində yaranmış dövlətdir. Bu kimi ölkələrdə dövlət orqanlarının qərarları dini əsaslı ola bilməz.

Buna baxmayaraq, dünyəvi dövlətin qanunvericiliyi tam və ya qismən dini normalara uyğunlaşa bilər. "Dünyəvilik" dini baxış və onun qanuniliyinə qarşı çıxmaqla yox, bunlardan azad olmaqla müəyyən edilir və seçilir. Məsələn, dünyəvi dövlətlərdə əhalinin dindar hissəsinin rahatlığına və ya ümumi say çoxluğuna görə (və ya digər bu kimi səbəblərə görə) hər hansı dini bayram istirahət günü və ya dövlət bayramı elan edilə bilər.

Hər bir insan hər hansı dünyəvi dövlətdə dini institutlara müraciət etmədən yaşaya biləcəyinə arxalana bilər. Məsələn, ailə qurduqda müəyyən dini inanc və adətlərdən istifadə etməmək və sair bu kimi hallar. Dünyəvi dövlətdə bütün dini inanclar və onların daşıyıcıları qanun qarşısında bərabərdirlər.

Hazırda Avropa ənənələrinə malik bütün ölkələr, Cənub-Şərqi Asiya və Afrikanın bir sıra ölkələri, həmçinin Şimali və Cənubi Amerikanın əksər dövlətləri dünyəvidir. Lakin bir çox müsəlman ölkələri tam dünyəvi deyil. Məsələn, İran və Səudiyyə Ərəbistanı rəsmən teokratik dövlətlərdir. Ərəb ölkələri daxil olmaqla bir sıra digər müsəlman dövlətlərinin konstitusiyasında onların qanunvericiliyinin Quran və şəriət qanunları əsasında hazırlandığı qeyd edilib.

Dünyəvi dövlətlərin siyahısı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Afrika

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Amerika

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Asiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa

[redaktə | mənbəni redaktə et]

| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}

| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}

| alias = Böyük Britaniya | flag alias = Flag of the United Kingdom.svg | flag alias-1707 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-1658 = Flag of the Commonwealth (1658-1660).svg | flag alias-1651 = Flag of The Commonwealth.svg | flag alias-1649 = Flag of the Commonwealth (1649-1651).svg | flag alias-1606 = Union flag 1606 (Kings Colors).svg | flag alias-HDQ = Naval Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ticarət = Civil Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-HHQ = Air Force Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-diplomatik = Government Ensign of the United Kingdom.svg | flag alias-ordu = Flag of the British Army.svg | variant = | altlink = | miqyas = }}

Okeaniya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Keçmiş dünyəvi dövlətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Pakistan Pakistan (1947-1956) 1956-cı ildə yeni konstitusiyaya əsasən dövlət dini İslam elan edilib.
  • Banqladeş Banqladeş – 1971-ci ildə dünyəvi dövlət kimi müstəqil olan Banqladeşdə sonradan, prezident Hüseyn Erşad konstitusiyada 8-ci düzəliş etməklə dövlət dinini İslam elan etmişdir. Bu cür addımın ölkədə fundamental ekstrimizm və qanunsuz hərbi hərəkatların qarşısını almaq üçün atıldığı deyilir.
  • İran İran – 1925-ci ildən dünyəvi dövlət olsa da 1979-cu ilin dekabrında konstitusiyada düzəliş edildikdən sonra İslam dini yenidən dövlət dini elan edilmişdir.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Article 8 of Constitution". 2007-02-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  2. ↑ "Article 2 of Constitution". 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  3. ↑ "Botswana – International Religious Freedom Report 2007". 2011-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  4. ↑ "Leaders say Botswana is a secular state". 2005-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  5. ↑ "Article 31 of Constitution". 2006-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-10-09.
  6. ↑ "Article 1 of Constitution" (PDF). 2006-10-07 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  7. ↑ "Preamble of Constitution" (PDF). 2005-12-29 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  8. ↑ "Article 48 of Constitution". 2017-11-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  9. ↑ "Article 1 of Constitution". 2006-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-10-09.
  10. ↑ "Article 1 of Constitution". 2011-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  11. ↑ "Article 1 of Constitution". 2007-02-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  12. ↑ "Article 11 of Constitution". 2007-02-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  13. ↑ "Article 2 of Constitution". 2005-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  14. ↑ "Article 1 of Constitution". 2006-02-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-02-16.
  15. ↑ "Article 1 of Constitution" (PDF). 2004-09-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2004-09-13.
  16. ↑ "Article 1 of Constitution". 2007-05-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-05-08.
  17. ↑ "Article 14 of Constitution". 2006-09-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  18. ↑ "Preamble of Constitution". 2020-08-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-12-19.
  19. ↑ "Articles 10, 14, 19 and 21 of Constitution". 2010-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  20. ↑ "Senegal – International Religious Freedom Report 2007". 2010-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  21. ↑ "Appendix 1: Draft Constitution for the Republic of Somalia". 2008-04-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  22. ↑ "South Africa – International Religious Freedom Report 2007". 2010-08-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  23. ↑ "Article 19 of Constitution". 2006-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  24. ↑ "Article 8 of Constitution". 2007-04-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  25. ↑ "Article 77 of the Constitution". 2019-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  26. ↑ "Summary Honduras Constitutions (English)". 2010-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  27. ↑ "Article 130 of Constitution". 2008-08-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  28. ↑ "Article II of Constitution Sección 3". 2011-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  29. ↑ "Article 36 of Constitution". 2007-02-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  30. ↑ "Preamble of Constitution". 2007-02-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  31. ↑ "Article 20 of Constitution". 2007-03-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  32. ↑ "Article 1 of Constitution". 2007-11-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  33. ↑ "Article 20 of Constitution". 2006-07-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  34. ↑ "Article 1 of Constitution". 2005-06-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2005-06-19.
  35. ↑ "Religious Intelligence – News – Nepal moves to become a secular republic". 2009-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  36. ↑ "Article 2, Section 6 of Constitution". 2007-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  37. ↑ "Section 45 of Constitution". 2013-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-17.
  38. ↑ "Section 38 of Constitution". 2010-05-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  39. ↑ "Статья 11". 2003-10-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2003-10-06.
  40. ↑ "Article 11 of the Constitution". 2015-04-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  41. ↑ "Article 70 of Constitution". 2010-05-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  42. ↑ "Article 7 of Constitution". 2007-03-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  43. ↑ "Article 140 of Constitution". 2006-07-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  44. ↑ "Articles 7 and 14 of Constitution". 2010-03-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  45. ↑ "Articles 7.1 of Constitution". 2009-06-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  46. ↑ "Article 20 of Constitution". 2007-04-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-04-24.
  47. ↑ "Article 2 of the Charter of Fundamental Rights and Basic Freedoms". 2008-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  48. ↑ "Article 40 of Constitution". 2007-03-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  49. ↑ "Article 2 of Constitution". 2007-02-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  50. ↑ "Article 99 of Constitution". 2007-02-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  51. ↑ "Article 60 of Constitution". 2007-02-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  52. ↑ Article 29 of the Constitution, Article 9(1) of Law 489/2006 on Religious Freedom
  53. ↑ Article 14 of Constitution
  54. ↑ "Article 11 of the Constitution". 2013-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  55. ↑ "Article 1 of Constitution" (PDF). 2013-09-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  56. ↑ "Article 2 of Constitution". 2008-12-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  57. ↑ "Section 116 of Constitution". 2006-11-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
  58. ↑ "Section IV Article 2 of Constitution". 2018-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-06.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Dünyəvi_dövlət&oldid=7235814"