Лацінская Царква
Лацінская Царква (Касьцёл) — (Рымска-Каталіцкая, Заходняя, Рымская Царква) — асноўная назва Каталіцкай Царквы лацінскага абраду.
Слова «Каталіцкі» паходзіць ад грэцкага καθολικός — усеагульны; упершыню ў адносінах да Царквы «η Καθολικη Εκκλησία» выкарыстаны каля 110 г. ў лісьце сьвятога Ігнація да жыхароў Сьмірны й замацаваны ў Нікейскім сымбалі веры. Каталіцтва зьяўляецца найбольш распаўсюджана хрысьціянскай канфесіяй, разам з пратэстанцтвам і праваслаўем. У 2002 годзе Каталіцкая Царква налічвала 1098 млн вернікаў, што складае каля 18 % насельніцтва сьвету, займаючы такім чынам, першае месца па колькасьці вернікаў у сьвеце.
Імя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Частка Каталіцкай Царквы на Захадзе называецца Лацінскай Царквой, каб адрозніць сябе ад Усходніх Каталіцкіх Цэркваў, якія таксама знаходзяцца пад прыматам Папы. У гістарычным кантэксце да расколу хрысціянскай царквы 1054 года Лацінская царква часам называлася Заходняй царквой. Пісьменнікі, якія належаць да розных пратэстанцкіх канфесій, часам выбіраюць тэрмін «Заходняя Царква» ў якасці няяўнай прэтэнзіі на легітымнасць.
Тэрмін лаціна-каталік абазначае прыхільнікаў лацінскіх літургічных абрадаў, сярод якіх пераважае рымскі абрад. Лацінскія літургічныя абрады супрацьпастаўляюцца літургічным абрадам усходніх каталіцкіх цэркваў.
Рымскі - спасылка на асаблівыя царкоўныя адносіны з Рымам як эпіскапскай катэдрай. Гэты тэрмін таксама ўключае ў сябе традыцыйнае перакананьне, што св. Пётар і кожны біскуп Рыма, як яго наступнік, карыстаюцца г.зв першынства Пятра. У першыя стагодзьдзі хрысьціянства Рым, дзякуючы сваёй Пятроўскай спадчыне, меў асаблівую ролю сярод пяці фундамэнтальных цэнтраў хрысьціянства (Пентархіі)[1]. З пэўнага моманту яны сталі называцца патрыярхатамі на чале з патрыярхам, згодна з тагачаснай арганізацыяй. Да Бэнэдыкта XVІ тытул патрыярха быў адным са звычайных тытулаў папы.
Лацінскі - гэта адносіцца да літургічнай традыцыі. Кожны з патрыярхатаў у першыя стагодзьдзі хрысьціянства фармаваў свае ўласныя літургічныя формы, якія тычыліся ня толькі самой мовы, але й абрадаў увогуле. Яркай адметнасьцю стала лацінская літургія, асабліва эўхарыстычная малітва, якая называецца Рымскім канонам. Пасьля Трыдэнцкага сабору (1545–1563 гг.) ён быў кадыфікаваны й стаў унівэрсальным для ўсяго Лацінскаго Касьцёла. Рымскі літургічны абрад зьведаў глыбокае абнаўленьне дзякуючы літургічнай рэформе Другога Ватыканскага Сабору (1962–1965 гг.).
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Olivier Clément Prawda was wyzwoli. Rozmowy z Patriarchą ekumenicznym Bartłomiejem I. — Warszawa: Verbinum, 1998. — С. 178-181. — ISBN 83-7192-025-3 : „Усход ня ведаў той формы рымскага прымату, якая была прынята на Захадзе пасьля Грыгарыянскай рэформы й пасьля Трыдэнцкага сабору, і, відаць, адкінуў яе. Гэты прымат у сваёй першапачатковай форме быў прызнаны й рэалізаваны на Ўсходзе ў часы Ўсяленскіх Сабораў. Былі нарысы тэорый, якія супярэчылі адна адной, але жыцьцё Касьцёла заўсёды выходзіла за межы тэорый. Фактычна ніхто не мог разрэзаць справу. Усе верылі, што за ім застаецца апошняе слова, таму яно не было ні ў каго, акрамя Сьвятога Духа. Сёньня мы павінны паразважаць, выходзячы за рамкі супярэчлівых фармулёвак, над царкоўным вопытам той эпохі, калі непаразуменьні вырашаліся не супраць Папы ці Сабору, а проста «па-іншаму»“