Перайсці да зместу

Лай: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Зноскі: афармленне
др замена Заўваг на Крыніцы, перанесена: {{заўвагі|2}} → {{Крыніцы}}, == Зноскі == → == Крыніцы == з дапамогай AWB
 
(Не паказана 5 прамежкавых версій 5 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
'''Лай''' ({{lang-grc|Λάϊος}}) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі<ref>Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т. 2. С. 35</ref> цар [[Фівы (Грэцыя)|Фіваў]], сын [[Лабдак]]а<ref>Сафокл. Цар Эдып 225</ref>, муж [[Іакаста|Іакасты]]<ref name="ЭСБЕ 1">{{ВТ-ЭСБЕ|Эпикаста}}</ref>, бацька [[Эдып]]а. Калі бацька загінуў, Лаю быў 1 год. Пазней выгнаны з Фіваў блізнятамі Зефам і [[Амфіён]]ам<ref>Гігін. Міфы 9</ref>.
{{значэнні|Лай}}
'''Лай''' ({{lang-grc|Λάϊος}}) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі<ref> Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т. 2. С. 35</ref> цар [[Фівы, Грэцыя|Фіваў]], сын [[Лабдак]]а<ref> Сафокл. Цар Эдып 225 </ref>, муж [[Іакаста|Іакасты]]<ref name="ЭСБЕ 1">{{ВТ-ЭСБЕ|Эпикаста}}</ref>, бацька [[Эдып]]а. Калі бацька загінуў, Лаю быў 1 год. Пазней выгнаны з Фіваў блізнятамі Зефам і [[Амфіён]]ам<ref> Гігін. Міфы 9 </ref>.


Хаваючыся ад узурпатараў фіванскага трона Амфіёна і Зефа, Лай знайшоў прытулак у [[Пелоп]]а, цара горада Пісатыды. Пелопа гнёў праклён з-за таго, што і трон, і сваю жонку [[Гіпадамія, дачка Эномая|Гіпадамію]] ён атрымаў дзякуючы вераломству. Больш за ўсё на свеце Пелопс любіў свайго малодшага сына [[Хрысіп, міфалогія|Хрысіпа]]. Калі Лай вучыў Хрысіпа яздзе на [[Калясніца|калясніцы]], ён закахаўся ў юнака і выкраў яго<ref> Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5 </ref>. Лай зманам вывез яго ў Фівы, за што, у сваю чаргу, быў пракляты Пелопсам (у іншай версіі міфа Хрысіпа забіваюць яго старэйшыя браты).
Хаваючыся ад узурпатараў фіванскага трона Амфіёна і Зефа, Лай знайшоў прытулак у [[Пелоп]]а, цара горада Пісатыды. Пелопа гнёў праклён з-за таго, што і трон, і сваю жонку [[Гіпадамія, дачка Эномая|Гіпадамію]] ён атрымаў дзякуючы вераломству. Больш за ўсё на свеце Пелопс любіў свайго малодшага сына [[Хрысіп, міфалогія|Хрысіпа]]. Калі Лай вучыў Хрысіпа яздзе на [[Калясніца|калясніцы]], ён закахаўся ў юнака і выкраў яго<ref>Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5</ref>. Лай зманам вывез яго ў Фівы, за што, у сваю чаргу, быў пракляты Пелопсам (у іншай версіі міфа Хрысіпа забіваюць яго старэйшыя браты).


Пасля смерці Амфіёна стаў кіраваць у Фівах. Ажаніўся з дачкой [[Менекей, бацька Крэонта|Менекея]] [[Іакаста]]й (ці Эпікастай). Праклён Пелопа прывёў да таго, што шлюб Лая апынуўся бясплодным. Адправіўшыся за саветам у [[Дэльфы]], Лай атрымаў ад аракула [[Апалон]]а прадказанне: Лай можа зачаць сына, але тады яму наканавана загінуць ад яго<ref> Сафокл. Цар Эдып 711—715; Гігін. Міфы 66 </ref>. Бог вуснамі аракула тройчы забараніў Лаю мець дзяцей<ref> Эсхіл. Сямёра супраць Фіваў 745—749; Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 64, 1 </ref>. Не жадаючы гэтага, Лай адмовіўся ад думкі мець дзяцей, але аднойчы, ап'янеўшы, усё ж апладніў сваю жонку<ref> Еўрыпід. Фінікіянкі 14-22 </ref>. Асцерагаючыся прадказання, Лай загадаў слузе кінуць немаўля [[Эдып]]а на гары [[Кіферон]], аднак слуга непаслухаўся і аддаў немаўля пастухам.
Пасля смерці Амфіёна стаў кіраваць у Фівах. Ажаніўся з дачкой [[Менекей, бацька Крэонта|Менекея]] [[Іакаста]]й (ці Эпікастай). Праклён Пелопа прывёў да таго, што шлюб Лая апынуўся бясплодным. Адправіўшыся за саветам у [[Дэльфы]], Лай атрымаў ад аракула [[Апалон]]а прадказанне: Лай можа зачаць сына, але тады яму наканавана загінуць ад яго<ref>Сафокл. Цар Эдып 711—715; Гігін. Міфы 66</ref>. Бог вуснамі аракула тройчы забараніў Лаю мець дзяцей<ref>Эсхіл. Сямёра супраць Фіваў 745—749; Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 64, 1</ref>. Не жадаючы гэтага, Лай адмовіўся ад думкі мець дзяцей, але аднойчы, ап’янеўшы, усё ж апладніў сваю жонку<ref>Еўрыпід. Фінікіянкі 14-22</ref>. Асцерагаючыся прадказання, Лай загадаў слугу кінуць немаўля [[Эдып]]а на гары [[Кіферон]], аднак слуга не паслухаўся і аддаў немаўля пастухам.


Эдып, які вырас не ведаючы пра сваё паходжанне, атрымаў прадказанне пра тое, што яму наканавана забіць свайго бацьку, і ў жаху бег ад сваіх прыёмных бацькоў. Лай, праязджаючы на калясніцы праз вобласць Факіды з чатырма спадарожнікамі<ref> Сафокл. Цар Эдып 752 </ref>, быў у сварцы забіты [[Эдып]]ам<ref> Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5.7-8; 15, 7 </ref> Гэта было на Схісце (Скрыжаванні дарог), там знаходзілася магіла Лая і яго раба<ref> Паўсаній. Апісанне Элады X 5, 3 </ref>. Або магіла Лая і весніка былі на гора Лафістый<ref> Мікалай Дамаскі. Гісторыя, фр. 8 Якобі </ref>.
Эдып, які вырас не ведаючы пра сваё паходжанне, атрымаў прадказанне пра тое, што яму наканавана забіць свайго бацьку, і ў жаху бег ад сваіх прыёмных бацькоў. Лай, праязджаючы на калясніцы праз вобласць Факіды з чатырма спадарожнікамі<ref>Сафокл. Цар Эдып 752</ref>, быў у сварцы забіты [[Эдып]]ам<ref>Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5.7-8; 15, 7</ref> Гэта было на Схісце (Скрыжаванні дарог), там знаходзілася магіла Лая і яго раба<ref>Паўсаній. Апісанне Элады X 5, 3</ref>. Або магіла Лая і весніка былі на гора Лафістый<ref>Мікалай Дамаскі. Гісторыя, фр. 8 Якобі</ref>.


Дзеючая асоба трагедыі [[Эсхіл]]а «Лай» (фр. 387а Рат) і трагедыі Лікафрона «Лай», камедыі Платона «Лай».
Дзеючая асоба трагедыі [[Эсхіл]]а «Лай» (фр. 387а Рат) і трагедыі Лікафрона «Лай», камедыі Платона «Лай».


== Зноскі ==
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
{{заўвагі|2}}


{{Міфічныя цары Фіваў}}
{{Міфічныя цары Фіваў}}
{{Wikidata/Ancestors}}
{{Wikidata/Ancestors}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Героі старажытнагрэчаскіх міфаў]]
[[Катэгорыя:Героі старажытнагрэчаскіх міфаў]]
[[Катэгорыя:Фіванскія цары ў старажытнагрэчаскай міфалогіі]]
[[Катэгорыя:Фіванскія цары ў старажытнагрэчаскай міфалогіі]]

Актуальная версія на 23:00, 17 верасня 2024

Лай (стар.-грэч.: Λάϊος) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі[1] цар Фіваў, сын Лабдака[2], муж Іакасты[3], бацька Эдыпа. Калі бацька загінуў, Лаю быў 1 год. Пазней выгнаны з Фіваў блізнятамі Зефам і Амфіёнам[4].

Хаваючыся ад узурпатараў фіванскага трона Амфіёна і Зефа, Лай знайшоў прытулак у Пелопа, цара горада Пісатыды. Пелопа гнёў праклён з-за таго, што і трон, і сваю жонку Гіпадамію ён атрымаў дзякуючы вераломству. Больш за ўсё на свеце Пелопс любіў свайго малодшага сына Хрысіпа. Калі Лай вучыў Хрысіпа яздзе на калясніцы, ён закахаўся ў юнака і выкраў яго[5]. Лай зманам вывез яго ў Фівы, за што, у сваю чаргу, быў пракляты Пелопсам (у іншай версіі міфа Хрысіпа забіваюць яго старэйшыя браты).

Пасля смерці Амфіёна стаў кіраваць у Фівах. Ажаніўся з дачкой Менекея Іакастай (ці Эпікастай). Праклён Пелопа прывёў да таго, што шлюб Лая апынуўся бясплодным. Адправіўшыся за саветам у Дэльфы, Лай атрымаў ад аракула Апалона прадказанне: Лай можа зачаць сына, але тады яму наканавана загінуць ад яго[6]. Бог вуснамі аракула тройчы забараніў Лаю мець дзяцей[7]. Не жадаючы гэтага, Лай адмовіўся ад думкі мець дзяцей, але аднойчы, ап’янеўшы, усё ж апладніў сваю жонку[8]. Асцерагаючыся прадказання, Лай загадаў слугу кінуць немаўля Эдыпа на гары Кіферон, аднак слуга не паслухаўся і аддаў немаўля пастухам.

Эдып, які вырас не ведаючы пра сваё паходжанне, атрымаў прадказанне пра тое, што яму наканавана забіць свайго бацьку, і ў жаху бег ад сваіх прыёмных бацькоў. Лай, праязджаючы на калясніцы праз вобласць Факіды з чатырма спадарожнікамі[9], быў у сварцы забіты Эдыпам[10] Гэта было на Схісце (Скрыжаванні дарог), там знаходзілася магіла Лая і яго раба[11]. Або магіла Лая і весніка былі на гора Лафістый[12].

Дзеючая асоба трагедыі Эсхіла «Лай» (фр. 387а Рат) і трагедыі Лікафрона «Лай», камедыі Платона «Лай».

  1. Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т. 2. С. 35
  2. Сафокл. Цар Эдып 225
  3. Эпикаста // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
  4. Гігін. Міфы 9
  5. Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5
  6. Сафокл. Цар Эдып 711—715; Гігін. Міфы 66
  7. Эсхіл. Сямёра супраць Фіваў 745—749; Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 64, 1
  8. Еўрыпід. Фінікіянкі 14-22
  9. Сафокл. Цар Эдып 752
  10. Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 5, 5.7-8; 15, 7
  11. Паўсаній. Апісанне Элады X 5, 3
  12. Мікалай Дамаскі. Гісторыя, фр. 8 Якобі