Парычы

Гарадскі пасёлак Парычы Заезны двор на Майскай плошчы Герб Сцяг Краіна Беларусь Статус цэнтр сельсавета Вобласць Гомельская Раён Светлагорскі Сельсавет Парыцкі Каардынаты 52°48′10″ пн. ш. 29°25′09″ у. д. Старшыня сельсавета Аляксандр Фёдаравіч Цалко Першая згадка 1639 Гарадскі пасёлак з 1938 Вышыня цэнтра 135 м Водныя аб’екты Бярэзіна Насельніцтва 1 816 чалавек (2017) Нацыянальны склад беларусы, інш. Канфесійны склад хрысціяне — праваслаўныя, інш. Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код 375 (0) (2342) (руск.) Паштовы індэкс 247413 (руск.) Аўтамабільны код 3 СААТА 3250852906 Афіцыйны сайт parichi.by Рака Бярэзіна Аўтобусная станцыя Парычы Парычы на карце Беларусі ±

Парычы на Вікісховішчы

Па́рычы (трансліт.: Paryčy, руск.: Паричи) — гарадскі пасёлак у Светлагорскім раёне Гомельскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Парыцкага сельсавета. Насельніцтва 1 816 чал. (2017).

Гісторыя

Вядомыя з 1639 г. як сяло, цэнтр дзяржаўнага «двара» (маёнтка) у Бабруйскім старостве Рэчыцкага павета Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, Рэч Паспалітая (польск.: Parycze). Паводле вопісу 1684 г. — цэнтр войтаўства ў тым самым старостве.

З 1793 г., пасля II-га падзелу Рэчы Паспалітай — у Расійскай Імперыі, цэнтр воласці Бабруйскага павета Мінскай губерні (у 1795—1796 гг. называлася Мінскім наместніцтвам). З 5 красавіка 1797 г. з’яўляліся ўладаннем адмірала П. І. Пушчына і яго нашчадкаў. Дзейнічаў храм, які ў 1798 г. быў пераведзены з грэка-каталіцтва ў праваслаўе. У 1800 г. у мястэчку Парычы — 111 сялян і 18 шляхціцаў.

У 1819 г. замест ранейшага храма быў пабудаваны новы, асвечаны ў імя Святога Духа (метрычныя кнігі захоўваліся з 1801 г.); у 1863 г. ўзведзена таксама царква ў імя Св. роўнаапостальнай Марыі Магдаліны пры Парыцкім жаночым вучылішчы духоўнага ведамства (будынкі не захаваліся).

З 25 сакавіка 1918 года Парычы — у абвешчанай Беларускай Народнай Рэспубліцы; з 1 студзеня 1919 — у Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы, з 27 лютага 1919 — у Літоўска-Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы. З 31 ліпеня 1920 — зноў у адноўленай БССР, якая ўваходзіла з 30 снежня 1922 да 26 снежня 1991 ў СССР, з 19 верасня 1991 — Рэспубліка Беларусь.

У 1921 г. Мінская губерня была скасавана, а яе паветы (у тым ліку Бабруйскі) сталі ўваходзіць непасрэдна ў БССР. 20 жніўня 1924 года воласці (у тым ліку Парыцкая) і паветы скасаваны. З 24 ліпеня 1924 г. мястэчка Парычы — цэнтр утворанага раёна, які ўваходзіць у Бабруйскую акругу (існавала да 26 ліпеня 1930 года), а затым: з 20 лютага 1938 года — у Палескую, з 20 красавіка 1944 — у Бабруйскую, з 8 студзеня 1954 — у Гомельскую вобласць.

27 верасня 1938 г. мястэчкі як тып населеных пунктаў былі скасаваны; м. Парычы ператворана ў гарадскі пасёлак.

9 чэрвеня 1960 г. цэнтр раёна перанесены ў г. п. Шацілкі; 29 ліпеня 1961 года гар. п. Шацілкі пераўтвораны ў горад Светлагорск, Парыцкі раён перайменаваны ў Светлагорскі.

Геаграфія

Знаходзіцца на раўніне Гомельскае Палессе, сярэдняя тэмпература паветра студзеня −6,6 ºС, ліпеня 18,4 ºС, ападкаў 602 мм/год. Прыстань і паромная пераправа на р. Бярэзіна (басейн Дняпра). За 33 км ад г. Светлагорска, 31 км ад чыгуначнай станцыі Светлагорск на лініі Жлобін — Калінкавічы; на аўтамабільнай дарозе Бабруйск — Калінкавічы.

Насельніцтва

• 2016 — 1 833 чал.
• 2017 — 1 816 чал.

Эканоміка

Прадпрыемствы будаўнічых матэрыялаў, лясной, харчовай прамысловасці; бальніца; сярэдняя школа.

Рэлігія

Дзейнічае праваслаўны храм у імя Святой міраносіцы роўнаапостальнай Марыі Магдаліны (вул. Кастрычніцкая, 1).

Славутасці

• Здудзіцкі каменны крыж
• Будынак бальніцы (драўляны, 2-я пал. 19 ст.)
• Будынак былога жаночага вучылішча (1881 г.)
• Дом лесапрамыслоўца (пач. 20 ст.).
• Брацкая магіла

Вядомыя асобы

Ураджэнцы

• Джэйкаб Беймель (1879—1944) — амерыканскі кантар, хормайстар, музыказнаўца.
• Усевалад Яўгенавіч Мігай (1927—1994) — член Саюза журналістаў СССР.
• Мікалай Антонавіч Міцкевіч (1901—1954) — беларускі тэатральны дзеяч.
• Аляксандр Мікалаевіч Пастушэня (нар. 1954) — доктар псіхалагічных навук, прафесар.
• Уладзімір Іосіфавіч Раговіч (1938—2005) — беларускі харавы дырыжор, фалькларыст, педагог.
• Сіман Залманавіч Рагінскі (1900—1970) — савецкі фізікахімік.
• Уладзімір Васілевіч Трацэўскі (нар. 1936) — беларускі архітэктар, гісторык архітэктуры.
• Генадзь Міхайлавіч Шары (нар. 1941) — беларускі архітэктар.

Жыхары

• Міхаіл Іванавіч Пушчын (1800—1869) — генерал-маёр, сябра А. С. Пушкіна.
• Абрам Ехілявіч (Яфімавіч) Баскін (1894—1838) — намеснік валаснога камісара ў Парычах у 1918—1919 гг., народны камісар працы БССР у 1931—1933 гг.

Галерэя

• 
  Дом культуры.
• 
  Здудзіцкі каменны крыж.
• 
  Мясцовая царква.

Гл. таксама

• Пасёлкі гарадскога тыпу Гомельскай вобласці
• Пасёлкі гарадскога тыпу Беларусі

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Парычы
• ПЕТУХОВ А. В. Конфессиональная ситуация в местечке Паричи и окрестностях в первой половине XIX века // Творчество молодых, 2008: сборник научных работ студентов и аспирантов (25 мая 2008 г., г. Гомель). В 2 ч. Ч. 2. Гомель, 2008, с. 59. (руск.)
• МУРАШКО М. Н., ПЕТУХОВ А. В. М. Пущина — организатор православного женского образования в местечке Паричи // История христианской церкви и христианские ценности восточных славян: материалы межвузовской научно-практической конференции студентов и магистрантов (22—23 октября 2008 г., г. Гомель). Гомель, 2009, с. 34 — 36. (руск.)
• ПЕТУХОЎ А. В. Парыцкі рэгіён па матэрыялах фамільнага фонду Пушчыных у ІРЛІ РАН: да гісторыі стварэння фонду.