Іаан Дамаскін

Іаан Дамаскін
Іаан Дамаскін
	араб. يوحنا الدمشقي‎‎
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	каля 675
Месца нараджэння	Дамаск, Амеядскі халіфат;
Дата смерці	4 снежня 749
Месца смерці	Лаўра Савы Асвечанага[d], Віфлеем, Дзяржава Палесціна;
Грамадзянства	Амеядскі халіфат;
Бацька	Sarjun ibn Mansur[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	багаслоў, пісьменнік, клірык, філосаф, астраном, кампазітар
Мова твораў	візантыйская мова[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іаан Дамаскін (~675, Дамаск — 4 снежня 749) — багаслоў, філосаф і паэт, адзін з так званых айцоў царквы.

Нарадзіўся ў знатнай арабскай сям'і хрысціянскага веравызнання. Атрымаў рознабаковую энцыклапедычную адукацыю. Спачатку, відаць, быў прыбліжаным халіфа, потым стаў манахам. Выступіў вядучым ідэйным кіраўніком г.зв. іконапаклоннікаў, абаронцам буйнога манастырскага землеўладання, адстойваў тэзіс аб перавазе духоўнай улады над свецкай, быў завяршальнікам і сістэматызатарам грэчаскай патрыстыкі. Імкнучыся ўпарадкаваць сучасныя яму навукі пад эгідай царквы на аснове Арыстоцелевай логікі, заклаў асновы схаластычнага метаду сярэднявечнай тэалогіі. Яго пяру належаць шматлікія творы філасофскага і багаслоўскага характару, сярод якіх галоўным была «Крыніца ведаў» (~742) — своеасаблівая энцыклапедыя філасофскіх і багаслоўскіх звестак, якія аказалі вялікі ўплыў на фарміраванне сярэдневяковай схаластыкі. Традыцыя праваслаўнай кніжнасці прыпісвае яму аўтарства трактата аб «Осьми честий слова». Яму ж прыпісваецца аўтарства трактату «Граматыка славянскай мовы»^[3]. Яго творы ў скарочаным выглядзе і перакладах былі пашыраны ў Заходняй Еўропе, у славянскіх краінах і на Русі. У гісторыю літаратуры Іаан Дамаскін увайшоў як славуты паэт-гімнограф. У літургічнай лірыцы ён ускладніў архітэктоніку канона, дапоўніў яе акравершамі і ператварыў яе ў структуру, якая глыбока ўздзейнічала на ўяўленне чытача і слухача прадуманасцю і стройнасцю.^[4]

Зноскі

↑ Ioannes Damascenus // http://digitale.beic.it/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&vid=BEIC&vl%283134987UI0%29=creator&vl%28freeText0%29=Ioannes%20Damascenus%20 Праверана 9 кастрычніка 2017.
↑ BeWeB Праверана 14 лютага 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q77541206"></a>
↑ Выдавалася, м.інш., у друкарні Мамонічаў (1586).
↑ Скарына Ф.: Творы… С. 182.

Літаратура

Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 182. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Іаан Дамаскін

[_02197338c6fffb22-1] Ioannes Damascenus // http://digitale.beic.it/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&vid=BEIC&vl%283134987UI0%29=creator&vl%28freeText0%29=Ioannes%20Damascenus%20 Праверана 9 кастрычніка 2017.

[_03bbb5cfdc22b798-2] BeWeB Праверана 14 лютага 2021.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q77541206"></a>

[3] Выдавалася, м.інш., у друкарні Мамонічаў (1586).

[СкТв-4] Скарына Ф.: Творы… С. 182.

[1]

[2]

[3]

[4]

Патрыстыка
Апостальскія мужы і апалагеты	Варнава Апостал Клімент Рымскі Ігнацій Антыяхійскі Палікарп Смірнскі Папій Іерапольскі Арыстон Пельскі Ірыней Ліёнскі Іўсцін Філосаф Таціян Пастыр Ерма Дыдахэ Клімент Александрыйскі
Грэчаская патрыстыка	Арыген †каля 254 Еўсевій Памфіл †каля 340 Антоній Вялікі †356 Яфрэм Сірын †373 Афанасій Вялікі †373 Васілій Вялікі †379 Кірыл Іерусалімскі †386 Грыгорый Багаслоў †389 Макарый Вялікі †391 Грыгорый Ніскі †каля 394 Епіфаній Кіпрскі †403 Іаан Златавуст †407 Феадор Мапсуестыйскі †каля 428 Кірыл Александрыйскі †444 Псеўда-Дзіянісій Арэапагіт †да 532 Максім Спавяданнік †662 Іаан Дамаскін †753
Лацінская патрыстыка	Тэртуліян †каля 225 Кіпрыян †258 Іларый †367 Амвросій †397 Еранім †420 Аўгусцін †430 Грыгорый Вялікі †604 Ісідор Севільскі †636
Усходняя патрыстыка	Феадор Мапсуестыйскі †428 Феадарыт Кірскі †457 Севір Антыяхійскі †538