Васіль Пятровіч Стасаў

Васіль Пятровіч Стасаў
Дата нараджэння	24 ліпеня (4 жніўня) 1769
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	24 жніўня (5 верасня) 1848 (79 гадоў)
Месца смерці	Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя
Месца пахавання	Ціхвінскія могілкі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Дзеці	Уладзімір Васілевіч Стасаў, Надзея Васільеўна Стасава[d], Дзмітрый Васільеўвіч Стасаў[d], Q121418624? і Q121418524?
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Санкт-Пецярбург, Кіеў, Патсдам, Грузіна
Архітэктурны стыль	Класіцызм, ранні рускі стыль
Уплыў на	Q72650546?
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Маскоўскія Трыўмфальныя вароты

Васіль Пятровіч Стасаў (24 ліпеня (4 жніўня) 1769, Масква — 24 жніўня (5 верасня) 1848, Санкт-Пецярбург) — рускі архітэктар, прадстаўнік класіцызму.

Біяграфія

Нарадзіўся ў небагатай дваранскай сям’і: бацька, Пётр Фёдаравіч Стасаў, служыў у вотчыннай канцылярыі — падканцылярыстам (памочнікам пісара), маці, Ганна Анціп’еўна, паходзіла з роду Прыклонскіх. Мелі радавое сяло Сакалова, пад Серпухавам.

Да 1783 года вучыўся ў гімназіі пры Маскоўскім універсітэце; у 1783 годзе памёр бацька, а неўзабаве і старэйшы брат, які служыў у марскім флоце. 14 лютага 1873 Васіль Стасаў паступіў на службу ў Экспедыцыю архітэктурных спраў, кіраваную С. А. Карыным — у пасадзе «архітэктара капрала» (чарцёжніка); у 1790 годзе ён ужо памочнік архітэктара.

У 1794 годзе некалькі месяцаў адбываў вайсковую павіннасць ў Праабражэнскім палку ў Санкт-Пецярбургу. У студзені 1795 паступіў на службу ў Дэпартамент герольдыі. З 1797 В. П. Стасаў пачаў службу Калежскім сакратаром у Галоўнай салянай канторы.

Творчасць

У Санкт-Пецярбургу Стасавым былі пабудаваны комплекс будынкаў Акадэміі навук на Васільеўскім востраве, Ямскі рынак на Раз’езднай вуліцы (1817—1819), Паўлаўскія казармы на Марсавым поле (1817—1821), Спаса-Праабражэнскі сабор (1827—1829), Троіца-Ізмайлаўскі сабор (1828—1835), Нарвскія трыумфальныя вароты (1827—1834) і Маскоўскія трыумфальныя вароты (1834—1838). Пабудовы Стасава адрозніваюцца прадстаўнічасцю, урачыстасцю архітэктурных формаў. Развіваючы ідэі рускага ампіру, Стасаў часта звяртаўся да строгіх форм дарыйскага ордэра.

У Царскім Сяле В. Стасаў аформіў шэраг інтэр’ераў Екацярынінскага і Аляксандраўскага палацаў, займаўся перабудовай Кітайскай вёскі (1817—1822). Па яго праекце былі пабудаваныя вароты «Ласкава маім калегам» (1817), Манеж, Вялікая аранжарэя.

Па праектах Стасава пабудаваны правіянцкія склады ў Маскве (1821—1835), праведзена перабудова рэзідэнцыі віленскага генерал-губернатара (1824—1832, цяпер рэзідэнцыя прэзідэнта Літвы). У 1836-41 Стасаў спраектаваў Троіцкі сабор у Гельмязаве (Палтаўскай губерні).

Літаратура

• Ста́саў Васіль Пятровіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 167—168. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Стасов Василий Петрович // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• Популярная художественная энциклопедия / Под ред. Полевого В. М. — М.: Издательство «Советская энциклопедия», 1986. (руск.)

Спасылкі

• Василий Стасов (руск.) // Праект «Культура. РФ»
• Стасов Василий Петрович // «Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия» megabook.ru (руск.)