Вузел арбіты

Плоскасці арбіты і экліптыкі з надпісаныv узыходзячым вузлом арбіты, сыходны вузел арбіты - далёкая кропка перасячэння гэтых плоскасцей.

Вузел арбіты — кропка арбіты нябеснага цела, у якой плоскасць гэтай арбіты перасякаецца з некаторай умоўнай плоскасцю, якая выступае як кропка адліку, а таксама геацэнтрычная праекцыя гэтай кропкі на нябесную сферу. Такой плоскасцю для планет Сонечнай сістэмы і Месяца з’яўляецца плоскасць экліптыкі. Для адсочвання ІСВ звычайна выкарыстоўваюць экватарыяльную сістэму каардынат і, адпаведна, плоскасць нябеснага экватара. Паколькі такіх кропак дзве, адрозніваюць узыходзячы і сыходны вузлы арбіты.

• Зыходзячы вузел арбіты (таксама званы паўночны) — кропка, у якой рухаецца па арбіце цела перасякае ўмоўную плоскасць у паўночным кірунку (гэта значыць пераходзіць з паўднёвага паўшар’я нябеснай сферы ў паўночнае), ён пазначаецца астралагічных сімвалам знака Льва (♌), або (часцей) гістарычна вытворным ад яго сімвалам ☊. Назва звязана з тым, што для назіральніка ў паўночным паўшар’і рух адбываецца знізу ўверх, гэта значыць з’яўляецца «узыходзячым».
• Сыходны вузел арбіты (таксама званы паўднёвы) — кропка, у якой рухаецца па арбіце цела перасякае ўмоўную плоскасць у паўднёвым кірунку (гэта значыць пераходзіць з паўночнага паўшар’я нябеснай сферы ў паўднёвае), ён пазначаецца перавернутым сімвалам знака Льва, або (часцей) гістарычна вытворным ад яго сімвалам ☋. Назва звязана з тым, што для назіральніка ў паўночным паўшар’і рух адбываецца зверху ўніз, гэта значыць з’яўляецца «сыходзяць».

Умоўнай плоскасцю тут, як ужо было заўважана, у большасці выпадкаў з’яўляецца экліптыка, радзей нябесны экватар. Адносна абранай плоскасці ў абодвух выпадках вызначаюцца і нябесныя паўшар’я.

Часам саму экліптыку, то ёсць гадавы шлях Сонца па нябеснай сферы, фактычна які з’яўляецца праекцыяй арбіты самой Зямлі, разглядаюць у дачыненні да нябеснага экватара, у гэтым сэнсе часам называюць кропку вясновага раўнадзенства «зыходзячым вузлом экліптыкі», а восеньскага — «захаджалым».

У астраноміі планетныя вузлы маюць вялікае значэнне. Даўгата ўзыходзячага вузла — адзін з шасці фізічных элементаў арбіты, якія вызначаюць становішча ў прасторы цела, які валодае арбітальным рухам. Такая з’ява, як праходжанне Меркурыя або Венеры па дыску Сонца, мае месца пры ніжнім злучэнні адпаведнай планеты з Сонцам, калі яно адбываецца ў непасрэднай блізкасці ад аднаго з вузлоў гэтай планеты. Сонечнае зацьменне мае месца, калі геацэнтрычнае злучэнне Месяца і Сонца (гэта значыць маладзік) адбываецца паблізу аднаго з месяцавых вузлоў, а месяцавае зацьменне — калі ўздоўж восі гэтых вузлоў адбываецца іх супрацьстаянне. Усе пералічаныя з’явы аказваюцца магчымыя таму, што ў гэтых сітуацыях тры нябесных цела выстройваюцца ў прасторы практычна дакладна ў адну лінію.

У астралогіі традыцыйна ўвага надаецца месяцавым вузлах, хоць у XX стагоддзі з’явіліся спробы астралагічнай інтэрпрэтацыі таксама і вузлоў планет.