Ніткі доўгія (5—60 мкм), негалінастыя, у тоўстым слізістым чахле, свабодна плаваюць або прымацаваны да субстрату рызоідамі, пры неспрыяльнх умовах лёгка распадаюцца на асобныя клеткі.
Клеткі зігнемы багатыя дубільнымі рэчывамі, цыліндрычныя, даўжыня аднолькавая з шырынёй ці ў 4 разы большая. Характэрнай асаблівасцю з’яўляюццца 2 буйныя, зоркападобныя хларапласты, кожны з буйным пірэноідам. Клетачнае ядро цэнтральнае.
Апісана звыш 100 відаў, пашыраных па ўсім зямным шары, пераважна ў прыбярэжнай зоне вадаёмаў, стаячых ці слабапраточных водах. На Беларусі зігнема адзначана ў азёрах, рэках, сажалках, ручаях, канавах, лужынах.