Паўднёвыя Нідэрланды
Паўднёвыя Нідэрланды (нідэрл.: Zuidelijke Nederlanden, фр.: Pays-Bas méridionaux, Pays-Bas du Sud) — паўднёвая частка гістарычных Нідэрландаў, якая з XVI стагоддзя па 1713 год знаходзілася пад уладай іспанскіх Габсбургаў (Іспанскія Нідэрланды, нідэрл.: Spaanse Nederlanden), з 1713 па 1794 гады — пад уладай аўстрыйскіх Габсбургаў (Аўстрыйскія Нідэрланды).
Тэрмін з’явіўся ў 1581 годзе, калі іспанскі военачальнік Алесандра Фарнезэ здолеў захаваць для іспанскай кароны паўднёвыя (пераважна каталіцкія) правінцыі Нідэрландаў, якія паўсталі супраць караля Філіпа II падчас Нідэрландскай рэвалюцыі, у той час як пратэстанцкія паўночныя правінцыі вылучыліся ў Галандскую рэспубліку.
Сталіцай паўднёвых Нідэрландаў быў Брусель, а ў склад уключаліся наступныя землі:
- графства Артуа з горадам Камбрэ (паводле Німвегенскага мірнага дагавора 1678 года, адрынуты ад Нідэрландаў на карысць Францыі, цяпер рэгіён Поўнач — Па-дэ-Кале);
- графства Фландрыя з горадам Турнэ;
- герцагства Люксембург;
- герцагства Лімбург;
- графства Генегау (Эно);
- графства Намюр;
- графства Мехелен;
- герцагства Брабант;
- чвэрць герцагства Гелдэрланд.
Пасля спынення іспанскай галіны Габсбургаў і Вайны за іспанскую спадчыну паўднёвыя правінцыі паводле Утрэхцкага міру 1713 года перайшлі пад кіраванне імператара Свяшчэннай Рымскай імперыі. Мясцовае насельніцтва было незадаволена такім развіццём падзей і паўстала супраць аўстрыйскіх чыноўнікаў у 1789-90 гадах, у выніку чаго ў студзені 1790 года былі створаны Бельгійскія злучаныя штаты, якія праіснавалі да снежня таго ж года. Падчас рэвалюцыйных войнаў у 1794 годзе Паўднёвыя Нідэрланды былі далучаны да Францыі, падзелены на дзевяць дэпартаментаў і заставаліся ў такім становішчы да 1815 года.
Венскі кангрэс 1815 года нарэшце аб’яднаў паўднёвыя Нідэрланды з Паўночнымі (а таксама з біскупствам Льежскім) у адзінае каралеўства Нідэрланды, аднак ужо праз пятнаццаць гадоў каталіцкая большасць былых іспанскіх і аўстрыйскіх правінцый ізноў здабыла палітычную самастойнасць, вылучыўшыся ў каралеўства Бельгія. Апроч Бельгіі, на тэрыторыі Паўднёвых Нідэрландаў цяпер знаходзіцца яшчэ адно палітычнае ўтварэнне — вялікае герцагства Люксембургскае.