Трускавец
Горад
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Трускаве́ц (укр.: Трускаве́ць) — горад (з 1948) абласнога значэння ў Львоўскай вобласці Украіны, бальнеалагічны курорт. Размешчаны на поўдзень ад Львова, чыгуначная станцыя, вузел аўтадарог. Вядомы з 1462 года.
Геаграфія
[правіць | правіць зыходнік]Трускавец знаходзіцца ў даліне ракі Варацішчэ, прытоку Саланіцы, на поўнач ад перадгор’яў Усходніх Карпат на вышыні 384 м над узроўнем мора. Самая высокая кропка горада — Гошаўская гара (384 м).
Ранняя гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Першае пісьмовае згадванне аб Трускаўцы адносіцца да 1469 года. Археалагічныя знаходкі, у прыватнасці, рымскі баявы чэкан, датаваны IV стагоддзем нашай эры, сведчаць аб тым, што тэрыторыя сучаснага горада магла быць арэнай баявых дзеянняў готаў і прыкарпацкіх плямёнаў на чале з карпамі — з аднаго боку, і легіёнамі Рымскай імперыі — з другога.
Паходжанне назвы горада да канца невядома. Адны лічаць, што «Трускавец» — гэта перайначаная форма польскага слова truskawka — «клубніцы». Але гэтая ягада з’явілася ў Еўропе толькі пасля 1712 года, а назва горада сустракаецца ўжо ў XV стагоддзі. Іншыя навукоўцы лічаць, што на назву паўплывала літоўская мова. Па-літоўску druska — гэта «соль», а Прыкарпацця (у прыватнасці суседні Драгобыч) — вядомы цэнтр здабычы солі. З гэтым промыслам звязаныя назвы многіх населеных пунктаў Львоўшчыны, напрыклад: Старая Сіль, Сольная, Салец, Салонка. На карысць гэтага варыянту сведчаць цесныя міждзяржаўныя адносіны Галіцка-Валынскага княства і Вялікага Княства Літоўскага ў XII—XV стагоддзях. Згодна з трэцяй версіяй назва «Трускавец» паходзіць ад славянскага імя Трушко або Трусько, з часам перайначанага на Труськович, Трускавец. У пачатку свайго існавання Трускавец, хутчэй за ўсё, быў уласнасцю галіцка-валынскіх князёў, а пасля заваёвы княства Польшчай трускавецкія землі трапілі ва ўласнасць польскіх каралёў, землеўладання якіх, так званая «каралеўшчына» здавалася ў арэнду феадалам. Вядома, што шляхціцамі-трымальнікамі трускавецкага маёнтка ў 1462 годзе былі браты Іван і Станіслаў Карыткі. Каля 1518 года горад уваходзіць у склад Драгобыцкага староства.
У 1772 годзе пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай Трускавец стаў уласнасцю аўстрыйскага імператара.
Курорт
[правіць | правіць зыходнік]У горадзе з агульнакурортных устаноў маюцца два бюветы мінеральнай вады, дзве бальнеаазакерыталячэбніцы (цэнтральная водалячэбніца, азакерыталячэбніца; БФО (на 2000 наведванняў)), інгаляторый, курзал, дзве курортныя паліклінікі, агульнакурортны дыягнастычны цэнтр на базе Цэнтральнай курортнай паліклінікі.
У 1970—1980-х гг. было пабудавана 14 санаторыяў (на 10 тыс. месцаў), у тым ліку 8 прафсаюзных (5000 месцаў). На пачатак ХХІ стагоддзя функцыянуюць 20 санаторыяў, 21 пансіянат і шматлікія гатэлі (усяго на больш за 14 тысяч месцаў). Арганізавана амбулаторна-курсовачнае лячэнне турыстаў; якія размяшчаюцца ў пансіянатах, гатэлях і ў мясцовых жыхароў; для іх абслугоўвання маецца таксама платная паліклініка. Акрамя таго, функцыянуе аддзяленне (філіял клінікі) Адэскага НДІ курорталогіі.
З 1 студзеня 2000 года функцыянуе Спецыяльная эканамічная зона (СЭЗ) турысцка-рэкрэацыйнага тыпу «Курортаполіс Трускавец», якая створана на перыяд 20 гадоў у адміністрацыйна-тэрытарыяльных межах горада Трускавец. СЭЗ можна лічыць вузкаспецыялізаванай свабоднай эканамічнай зонай, прыярытэтнай мэтай якой з’яўляюцца садзейнічанне развіццю санаторна-курортнай гаспадаркі, медыцыны і аховы здароўя.
Дэмаграфія
[правіць | правіць зыходнік]Колькасць пастаяннага насельніцтва горада, станам на 1 студзеня 2020 года, складала 28 647 чалавек.
Гарады-пабрацімы
[правіць | правіць зыходнік]- Аннопаль (Польшча), Польшча[2]
- Ватлінген[d], Германія[3]
- Гміна Заклікаў, Польшча
- Даўгаўпілс, Латвія
- Дзялдова, Польшча[2]
- Долні Кубін[d], Славакія[2]
- Друскінінкай, Літва[2]
- Дэмбіца, Польшча
- Канатоп, Украіна
- Лудза, Латвія[2]
- Ліманова, Польшча
- Пшэмысль, Польшча[2]
- Славянск, Украіна[2]
- Унееў, Польшча (2013)[4][2]
- Цхалтуба, Грузія[2]
- Ясла, Польшча[5]
Галерэя
[правіць | правіць зыходнік]- Гістарычныя вілы і пансіянаты
-
Віла «Ягуся»
-
Віла «Сірыус»
-
Віла «Гапляна»
-
Віла «Пагонь»
-
Віла «Алімпія»
-
Пансіянат «Верха»
-
Віла «Постій»
-
Віла «Клюбэрг»
-
Віла «Мірка»
-
Віла «Анастасія»
-
Віла «Зося»
-
Віла «Сафія»
-
Пансіянат «Гражына»
-
Віла «Пад Божай Маці»
-
Пансіянат «Вавель»
- Сучасная архітэктура горада
-
Гатэль «Рыксас-Прыкарпацця»
-
Санаторый «Пэрлына Прыкарпацця»
-
Санаторый «Карпаты»
-
Бювет №2
Зноскі
- ↑ «Чисельність наявного населення України» на 1 січня 2020
- ↑ а б в г д е ё ж з https://truskavets.ua/twin-towns/
- ↑ Міста-побратими Праверана 29 сакавіка 2020.
- ↑ https://uniejow.pl/twoja-gmina-twoj-urzad/miasta-partnerskie/
- ↑ https://web.archive.org/web/20140225113722/http://www.truskavets-city.gov.ua/modules.php?name=History&op=list_content&eid=152
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — 552 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Афіцыйны сайт Трускавецкага гарадскога савета Архівавана 4 сакавіка 2016.