Drijen
| Drenjak (Cornus mas) | |
|---|---|
 Plodovi drenjka | |
| Sistematika | |
| Carstvo | Plantae |
| Divizija | Angiospermae |
| Razred | Eudicototledonae |
| Porodica | Cornaceae |
| Sinonimi | |
Synonymy
| |
Cornus mas ili drenjek, drenjina – u Evropi poznat i kao Kornelijino drvo, evropski kornel ili Kornelijino pasje drvo – je vrsta cvjetnica u porodici Cornaceae, a autohton je u Južnoj Europi i Jugozapadnoj Aziji.
Međutim, na Balkanu, uključujući i Bosnu i Hercegovinu, u narodu i nauci razlikuju se pravi drenjak i pasji drenjak ili pazdrijen, koji nisu srodnici, ali liče po habitusu i listovima.
Opis
[uredi | uredi izvor]Drenjak je osrednji do veliki listopadni grm ili malo drvo, koje naraste u visinu do 5–12 m, sa tamnosmeđim granama i zelenkastim grančicama. Listovi su nasuprotni, dugi 4–10 cm, a široki 2–4 cm, ovalnog do do duguljastog oblika i cjelovitog ruba. Cvjetovi su mali (dijametar 5–10 mm), sa žutom krunicom, a javljaju se u klusterima od po 10–25, u kasnu zimu (u BiH, u februaru),[1] puno prije pojave listova Kod nas je to jedna od prvocvjetajućih cvjetnica. Plod je izdužena crvena drupa, duga 2 cm, dijametra 1,5 cm; sadrži jednu sjemenku.
Upotreba
[uredi | uredi izvor]
Plodovi kad sazrevaju na biljci nalikuju bobicama kahve i sazrijevaju sredinom do kasnog ljeta. Jestivi su, kao što se koriste u Istočnoj Evropi, na Balkanu (uključujući i BiH), Velikoj Britaniji, [1] i Britanskoj Kolumbiji, Kanadi,[2] ali nezreli plodovi su adstrigentni, tj opori. Plod tek potpuno sazri nakon što padne sa stabla. Kada sazri, boje je tamno-rubin crvene ili jarko žut. Ima kiseo okus koji se najbolje opisuje kao mješavina brusnice i višnje; uglavnom se koristi za pravljenje džema, čini odličan umak sličan umaku od brusnica kada se stavi na kockice, a potom prokuha sa šećerom i narandžom, ali može se jesti i sušen.
U Bosni i Hercegovini, od drenjka prave se džemovi, marmelade, sokovi, pekmez, sirup, liker šerbe, a sve češće i rakija „drenja“, koja je brendirana na području Drvara, gdje se nalaze prostrane površine prirodne šume i šikare drenjka i pratećeg žbunja.[3]
U Azerbejdžanu i Armeniji, plodovi se također destiliraju votku, u Austriji i Njemačkim Alpama za Dirndlbrand. U Turskoj i Iranu ljeti se jede sa solju kao snek, a tradicijski se pije u hladnom napitku zvanom šerbe
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Nicholson, B.E.; Wallis, Michael (1963). The Oxford Book of Garden Flowers. London: Oxford University Press. ISBN 1131802403.
- ^ Steve Whysall (5. 10. 2009). "Cornus mas". Vancouver Sun. Pristupljeno 18. 12. 2018.
- ^ Agroklub: eko proizvodnja - od drenjina prave rakiju, pekmez, sirup i liker [1] Pristupljeno 16. septembra 2019.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/cornalesweb.htm#Cornaceae Cornaceae on the Angiosperm Phylogeny Website
