Bač
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Bač | |
|---|---|
grad | |
| Бач | |
 Tvrđava i grad Bač | |
  Bač | |
| Koordinate: 45°23′0″N 19°14′0″E / 45.38333°N 19.23333°E | |
| Država |  Srbija |
| Okrug | Južnobački okrug |
| Vlada | |
| • Gradonačelnik | Tomislav Bogunović (DS) |
| Površina | |
| • Metro | 367 km2 |
| Nadmorska visina | 92 m |
| Stanovništvo | |
| • Urbano | 5.399 |
| • Metro | 14.405 |
| • Metro (gustoća) | 39,25 /km2 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 21420 |
| Pozivni broj | (+381) 021 |
| Registracija vozila | NS |
| Veb-sajt | http://www.bac.rs/ |
Bač (mađarski: Bács, slovački: Báč, njemački: Batsch) je mjesto i središte istoimene općine u južnom dijelu Bačke, u Vojvodini, na sjeverozapadu Srbije, nedaleko od granice sa Hrvatskom. Prema posljednjem popisu iz 2002. godine u depopulacijskoj općini je živjelo oko 16.268 stanovnika, a u samom mjestu oko 6.046 ljudi.
Historija
[uredi | uredi izvor]Historija Bača počinje još u bronzano doba. Naime, u Budimpešti se čuva mač iz tog perioda koji je nađen u okolini današnjeg Bača. Iskopine kod današnjeg Bača iz rimskog perioda pokazuju da je tu nekada bila veća rimska naseobina, koja je stradala usljed nasrtaja Varvara.
Drevni grad na Mostongi, koja je danas isušeno korito rijeke, dao je ime cijeloj regiji- Bačka. Prvi tragovi u pisanim izvorima o Baču i području oko njega potiču još iz perioda Justinijana, kada gospodar Carigrada i car Istočnog rimskog carstva pominje Bač u svom pismu, godine 535..
Bač je prema nekim ljetopisima bio i Avarska tvrđava (873. god.). Ugarski kralj Stjepan osnovao je u Baču županiju, a na prelazu prvog milenijuma u drugi, Bač je već bio izgrađen i utvrđen grad, povezan Mostongom sa Dunavom. Za vrijeme Arpadovića Bač postaje ne samo crkveno sjedište nadbiskupije već i kraljevski grad u koji dolaze plemići i vladari na dogovore, zborove i skupštine. U XII veku Bač bilježi veliki uspon.
U tom periodu se prvi put u pisanim izvorima pominje moćna tvrđava koja će pretrpjeti nekoliko rušenja i obnavljanja a čiji su ostaci i danas izazov za naučnike i turiste. Na čelu Bačke županije bili su veliki župani, koje je imenovao kralj. Sve do provale Mongola 1241 god., župani su bili upravnici ovog područja. Oni su sakupljali priloge, postavljali vojne i civilne zapovjednike. Od XII vijeka ustanovljen je običaj da se jednom godišnje ugosti kralj. U gradu su se nalazili osim župana i podžupani, sudije, vojno osoblje i dr. Kada je prošla mongolska najezda Bela IV vraća sjaj ovom gradu. Odlaskom Arpadovića sa historijske scene Bač ipak ne gubi svoj značaj.
U XIV vijeku su zabilježeni sve češći upadi Turaka. Mnogi pohodi na Turke su kretali iz Bača. U vrijeme Mohačke bitke i Bač je dao svoju konjicu. Međutim prodor Turaka nije zaustavljen pa Bač, početkom XV vijeka nakon Mohačke bitke i pada Beograda, biva osvojen. Tvrđavu Bač je tada dosta dugo i uspešno branio srpski despot Stefan Berisavljević.
Bač je, kažu zapisi imao više stanovništva, zanatlija i raznih zanimanja nego zajedno Sombor, Subotica, Apatin i Bečej. Međutim poslije Rakocijeve bune i rušenja Tvrđave, Bač počinje da gubi značaj na ovom području.
Osnovna snaga postojanja naselja Bač se crpi iz dubokih korijena historije, kada je ovaj prostor bio sjedište kulturnih zbivanja šireg prostora današnje Bačke. Tvrđava, kao materijalni dokaz tih burnih vremena, je mjesto dubokih vrijednosti oko koga treba graditi interese kako stanovništva, tako i privrede opštine Bač, kao osnovnih poluga revitalizacije same tvrđave, te kulturnih zbivanja u samoj tvrđavi, sportsko rekreativnih zbivanja oko tvrđave u bivšem meandru rijeke Mostonge kao i turističkih i poslovno-turističkih zbivanja na širem prostoru oko tvrđave.
Naseljena mjesta
[uredi | uredi izvor]Bač, Bačko Novo Selo, Bođani, Vajska, Plavna i Selenča.
Prva apoteka u Vojvodini
[uredi | uredi izvor]U centru Bača, u kući porodice Gebauer otvorena je i prva apoteka u Vojvodini (19.vijek). Kompletno je očuvan ulaz sa izlogom i stepenište nekadašnje apoteke.
Prva bolnica
[uredi | uredi izvor]Za vrijeme krstaških ratova u okviru današnjeg Franjevačkog samostana bila je ustanovljena bolnica za koju se pretpostavlja da je bila prva u ovom dijelu Evrope
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
Nedovršeni članak Bač koji govori o geografiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
