Salomon, kralj Ugarske
| Salomon | |
|---|---|
 | |
| Kralj Ugarske | |
| Vladavina | 11. septembar 1063 - 14. mart 1074. |
| Prethodnik | Bela I |
| Nasljednik | Gejza I |
| Krunidba | 1063. |
| Supružnik | Judith od Švabije |
| Dinastija | Arpad |
| Otac | Andrija I, kralj Ugarske |
| Majka | Anastazija Jaroslavna |
| Rođenje | 1052. |
| Smrt | 1087. |
Salomon (mađarski: Salamon; 1052 - 1087) bio je kralj Ugarske od 1063. do 1074. godine. Pošto je bio najstariji sin Andrije I, krunisan je za kralja tokom vladavine svog oca 1057. godine. Međutim, bio je primoran da pobjegne iz Ugarske nakon što je njegov stric Bela I svrgnuo njegovog oca 1060. godine. Uz pomoć njemačkih trupa, Salomon se vratio i ponovo krunisan za kralja 1063. godine. Nakon krunidbe oženio se Judith, sestrom cara Svetog rimskog carstva Henrika IV. Naredne godine je postigao dogovor sa svojim rođacima, sinovima Bele I (Gejzom, Ladislavom i Lampertom), u kojem su oni priznali njegovu vladavinu a zauzvrat dobili jednu trećinu kraljevstva kao posebno vojvodstvo.
U narednim godinama, Salomon i njegovi rođaci su se zajedno borili protiv Čeha, Kumana i drugih neprijatelja kraljevstva. Njihov odnos se pogoršao 1070. godine kada se Gejza pobunio protiv njega. Nakon poraza u bici kod Mogyoroda 14. marta 1074. godine Salomon je vladao samo na maloj teritoriji uz zapadnu granicu Ugarske. Službeno je abdicirao 1081. godine, ali je uhvaćen i osuđen za zavjeru protiv Gejzinog brata i nasljednika Ladislava. Oslobođen je tokom procesa kanonizacije prvog kralja Ugarske Stjepana I 1083. godine. U pokušaju da povrati svoju titulu, Salomon je sklopio savez sa Pečenezima, ali ih je kralj Ladislav porazio. Prema istom izvoru, Salomon je umro prilikom pljačke u Bizantijskom carstvu. Kasnije legende kažu da je preživio i umro kao pustinjak u pećini u blizini Pule.
Rani život
[uredi | uredi izvor]Salomon je bio najstariji sin ugarskog kralja Andrije I i njegove supruge Anastazije Jaroslavne. Njegov otac ga je krunisao za kralja 1057. godine. Njegovo krunisanje je bilo osnovni uslov sklapanja braka sa Judith, sestrom Henrika IV, cara Svetog rimskog carstva. Njihov brak će okončati desetogodišnji period oružanih sukoba između Ugarske i Svetog rimskog carstva. Međutim, Salomonovo krunisanje je isprovociralo njegovog strica Belu, koji je želio stupiti na ugarsko prijestolje nakon smrti svog brata. Bela je od 1048. godine upravljao ugarskim vojvodstvom koje je obuhvatalo trećinu kraljevstva.
Prema nekim hronikama, kako bi osigurao Salomonovo nasljedstvo, njegov otac je dogovorio sastanak sa svojim bratom Belom na kraljevskom dvoru u Tiszavarkonyu. Kralj je predložio svom bratu da bira između krune i mača (koji je bio simbol moći vojvodstva), ali je prethodno naredio svojim ljudima da ubiju Belu ako izabere krunu. Vojvoda, koga su dvorjani obavjestili o kraljevom planu, je izabrao krunu i nakon sastanka napustio Ugarsku. Zatražio je pomoć od poljskog kneza Boleslava II i vratio se sa poljskom vojskom. Bela je pobijedio u građanskom ratu koji je uslijedio, tokom kojeg je kralj Andrija I smrtno ranjen u borbi. Salomon i njegova majka su pobjegli u Sveto rimsko carstvo i nastanili se u Melku u Austriji.