Vlasnički softver
Vlasnički softver je softver za koji se u zajednici slobodnog softvera i softvera otvorenog koda smatra da nije slobodan jer njegov kreator, izdavač ili drugi nosilac prava ili partner nosilac prava ima pravni monopol koji mu daje moderno autorsko pravo i zakon o intelektualnoj svojini kako bi isključio primaoca iz slobodno dijele softver ili ga modificira, i – u nekim slučajevima, kao što je slučaj s nekim softverom koji je opterećen patentom i koji je vezan uz EULA – da samostalno koristi softver, čime ograničava njegove ili njene slobode. Često je u suprotnosti sa otvorenim ili slobodnim softverom.[1] Iz tog razloga, poznat je i kao neslobodni softver ili softver zatvorenog koda.[1][2]
Vrste
[uredi | uredi izvor]| Otvorene licence | Zatvorene licence | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Javno vlasništvo i ekvivalenti | Popustljive licence | Copyleft (zaštitna licenca) | Nekomercijalna licenca | Vlasnička licenca | Poslovna tajna | |
| Softver | PD, CC0 | BSD, MIT, Apache | GPL, AGPL | JRL, AFPL | vlasnički softver, bez javne licence | privatno, interni softver |
| Ostali kreativni radovi | PD, CC0 | CC-BY | CC-BY-SA | CC-BY-NC | Autorska prava, bez javne licence | neobjavljeno |
Porijeklo
[uredi | uredi izvor]Sve do kasnih 1960-ih kompjuteri—veliki i skupi mainframe računari, mašine u posebno klimatizovanim kompjuterskim prostorijama—obično su davani u zakup kupcima, a ne prodavani.[3][4] Servis i sav dostupan softver obično su isporučivali proizvođači bez posebne naknade sve do 1969. Prodavci računara obično su davali izvorni kod za instalirani softver kupcima.[5] Zatvoreni izvor označava kompjuterske programe čiji se izvorni kod ne objavljuje osim korisnicima licence. Dostupan je za uređivanje samo od strane organizacije koja ga je razvila i onih koji su licencirani za korištenje softvera.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Experts, Saraswati. COMPUTER SCIENCE WITH C++ (jezik: engleski). Saraswati House Pvt Ltd. ISBN 978-93-5199-877-8.
- ^ Inc, AUUG (2017). AUUGN (jezik: engleski). AUUG, Inc.
- ^ Paul E Ceruzzi (2003). A history of modern computing. Internet Archive. MIT Press. ISBN 978-0-262-53203-7.
- ^ "History of Leasing by Lease Genie". web.archive.org. 11. 4. 2008. Arhivirano s originala, 11. 4. 2008. Pristupljeno 8. 2. 2023.
- ^ "Overview of the GNU System - GNU Project - Free Software Foundation". www.gnu.org. Pristupljeno 8. 2. 2023.