Чулацаман тӀегӀо

HD103303

Талларе хьожуш
ХӀара йаззам Википеди чуьра бу — маьрша энциклопеди
HD103303
Каталоган код HD 103303, GSC 08635-01912, 2MASS J11533800-5518237, SAO 239468, CD-54 4395, CPC 19 4478, CPD-54 4826, PPM 340489, TYC 8635-1912-1, Gaia DR1 5343797072739442816, Gaia DR2 5343797077046518144
Седарчийн гулам Центавр
Дуьненна генахь 900,4953 ± 50,2753 парсек[1]
Параллакс 1,1105 ± 0,062 ларин миллисекунд[1]
Шен леларан охьатаӀар −1,542 ± 0,07 шарахь миллиарксекунд[1]
Шен леларехь нисса хьалабалар −12,931 ± 0,075 шарахь миллиарксекунд[1]
Спектран класс ApSi[2]
Гуш болу седин барам 9,82 ± 0,02[3]
Мур J2000.0
Нийсса хьалабалар 11ч 53м 38,0018800736с[1]
ОхьатаӀар −55° 18′ 23,747402067″[1]

BD+11 1075 — бу спектран классан ApSi[2] химин пекуляран седа, цуьнан гуш болу седин барам 9,82 ± 0,02[3] гергга бу, лаьтта Центавр седарчийн гуламехь.

Оццу спектран классан шеш ма-доллучу седарчех къаьста спектрашкахь йолчу цхьацца хаъал йолчу башхаллашца, ткъа наггахь кхечу хьесапашца а (масала, онда а, хийцалун а магнитийн аренашца). Бахьна — химин хӀоттаман аномалеш, онда магнитийн аренаш хилар и кх. дӀа а[4]. Химин пекуляран седарчий (CP-седарчий) даьржина коьрта рогӀера довха седарчашна йукъахь[5][6].

Оцу коьрта рогӀера довха седарчийн тӀехулонан башха хӀоттам, дукха хьолехь лору седа кхоьллинчул тӀаьхьа хилла процессаша бина, масала, седарчийн арахьара чкъоьрнашна йукъара диффузи йа магнитан эффекташ. Оцу процессаша цхьа долу дакъолгаш, масала He, N, O, «нуьйр туьллуьйту» лахара чкъоьрнашкара атмосферехь, ткъа оццу хенахь кхин дакъолгаш, масала Mn , Sr , Y, Zr «левитаци» йо чоьхьара тӀехулоне, цуьнан жамӀехь хаало спектран башхаллаш. Тардолуьйту, седарчийн йаккъийн а, берриг седин коьрта хӀоттамийн а йу алсама химин хӀоттаман нормера маркхалаш, цара йухатуху, шайх кхоллайеллачу газан мархийн хӀоттам. Иштта диффузи а, левитаци а хилийтархьама а, кхолладелла чкъоьрнаш метах даьхна ца хилийта а, седин атмосфера конвекцина дикка цхьанаэшшара хила йеза, тӀаккха конвекцин иэдарш хир дац. Иштта цхьанаэшшаралла йало кховдийна механизм, - иза кхечарех тера йоцу йоккха магнитийн аре йу, иза хаало дукха хьолехь оцу тайпана седарчашкахь[7][8][9][10].

Билгалдахарш

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 Gaia Data Release 2 (инг.) / Data Processing and Analysis Consortium, European Space Agency — 2018.
  2. ↑ 1 2 Houk N., Cowley A. P. Catalogue of two dimentional spectral types for the HD stars, Vol. 1 (инг.) — 1975. — Vol. 1.
  3. ↑ 1 2 Høg E., Fabricius C., Makarov V. V., Urban S., Corbin T., Wycoff G., Bastian U., Schwekendiek P., Wicenec A. The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars (инг.) // Astron. Astrophys. / T. Forveille — EDP Sciences, 2000. — Vol. 355. — P. L27—L30. — ISSN 0004-6361; 0365-0138; 1432-0746; 1286-4846
  4. ↑ Michaud, G. Astrophysical Journal, vol 160, p 641, 1970(ингалс.)
  5. ↑ Preston, George. Annual Review of Astronomy and Astrophysics, vol 12, p 257, 1974.
  6. ↑ Д. А. Франк-Каменецкий, А. В. Тутуков. Звезды.
  7. ↑ Michaud, Georges (1970). Diffusion Processes in Peculiar a Stars. Astrophysical Journal. 160: 641.
  8. ↑ Preston, G. W (1974). The chemically peculiar stars of the upper main sequence. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 12: 257–277.
  9. ↑ E. H. Brandt. Levitation in Physics. Science 243, 349 (1989).
  10. ↑ Kochukhov, O; Bagnulo, S (2006). Evolutionary state of magnetic chemically peculiar stars. Astronomy & Astrophysics. 450 (2): 763.

Литература

[бӀаьра нисйан | нисйан]
  • Renson P., Manfroid J., General catalogue of Ap, HgMn and Am stars, 2009, A&A...498..961(ингалс.)
  • Bychkov, V. D; Bychkova, L. V; Madej, J (2009). Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar a and B stars. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 394 (3): 1338.(ингалс.)
  • McClure, R. D (1985). The carbon and related stars. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. 79: 277(ингалс.)
  • Gomez, A. E; Luri, X; Grenier, S; Figueras, F; North, P; Royer, F; Torra, J; Mennessier, M. O (1998). The HR-diagram from HIPPARCOS data. Absolute magnitudes and kinematics of BP - AP stars. Astronomy and Astrophysics. 336: 953.(ингалс.)

Хьажа иштта

[бӀаьра нисйан | нисйан]
Сатурн ХӀара  астрономех лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана.
Хьост — «https://ce.wikipedia.org/w/index.php?title=HD103303&oldid=9002477»