فریتز زێرنیکە

فریتز زێرنیکە
لەدایکبوون	١٦ی تەممووزی ١٨٨٨، ١٨٨٨  ئەمستەردام
مەرگ	١٠ی ئازاری ١٩٦٦، ١٩٦٦  (٧٧ ساڵ ژیاوە) Amersfoort
زانکۆ	University of Amsterdam University of Groningen
پیشە	فیزیکزان، ماتماتیکزان، داھێنەر، مامۆستای زانکۆ، کیمیازان
شوێنکار	University of Groningen (١٩١٥–١٩٢٠) University of Groningen (١٩٢٠–١٩٢٠)
کارەکان	phase contrast microscopy
ھاوسەر	Dora van Bommel van Vloten، Lena Koperberg-Baanders
مناڵ	Frits Zernike
خێزان	Anne Zernike، Elisabeth Zernike
خەڵاتەکان	خەڵاتی نۆبێل لە فیزیک (١٧٥٬٢٩٣ کرۆنی سوێدی، for his demonstration of the phase contrast method, especially for his invention of the phase contrast microscope، ١٩٥٣) Rumford Medal (١٩٥٢) Foreign Member of the Royal Society (١٩٥٦)

زێرنیکە

فریتز زێرنیکە (بە ئینگلیزی: Frits Zernike) (١٨٨٨–١٩٦٦) فیزیکزانێکی ھۆڵەندی بوو کە خەڵاتی نۆبڵی لە فیزیادا وەرگرت لە ساڵی ١٩٥٣ بۆ داھێنانی مایکرۆسکۆپی (phase contrast) کە بریتییە لە ئامێرێک کە ڕێگە بە لێکۆڵینەوەی پێکھاتەی ناو خانە دەدات بەبێ ئەوەی پێویست بە کون کردنی خانەکە بدات و ببێتە ھۆی لە ناوبردنی.

ژیاننامە

زێرنیکە لە شاری ئەمستردام لە دایکبووە لە ھۆڵەندا. باوکی ناوی فرێدریک ئۆگەست زێرنیکەیە و دایکی ناوی ئانژێ دیپەرینکە. باوک و دایکی ھەردووکیان مامۆستای بیرکاری بوون بە تایبەتی باوکی کە حەزی لە فیزیاش زۆر بووە و کاریگەری لەسەر فرتزیش دروست کردووە. فریتز بڕوانامەی لە زانستی کیمیادا ھێناوە بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ھەردوو زانستەکانی بیرکاری و فیزیاشی خوێندووە لە زانکۆی ئەمستردام. لە ساڵی ١٩١٢ خەڵات کرا بۆ کارکردنی لەسەر دیاردەی (Opalescence) لە گازەکاندا. لە ساڵی ١٩١٣ بووە یارمەتیدەری جەیکۆبەس کۆرنەلیۆس کاپتەین لە تاقیگەی گەردوونناسی زانکۆی گرۆنینگەن. لە ساڵی ١٩١٤ بەیەکەوە لەگەڵ سالۆمۆن ئۆرنشتاین ھاوکێشەی (ئۆرنشتاین-زێرنیکە) یان دانا. لە ساڵی ١٩١٥ پلەیەکی تری وەرگرت ھەر لە ھەمان زانکۆ لە بەشی فیزیای بیردۆزیی و ھەروەھا دواتر لە ساڵی ١٩٢٠ دانرا بە پرۆفیسۆرێکی تەواو لە فیزیای بیردۆزییدا.