Cumhuriyetê Şariê Çini
| Cumhuriyetê Şariê Çini | |
|---|---|
 | |
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | China |
| Embıryani | Moğolıstan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikıstan, Pakıstan, Hindıstan, Nepal, Butan, Myanmar, Laos, Vietnam, Rusya, Korya Zımey, Efğanıstan, Korya Veroci û Japonya |
| İdare | State Council of the People's Republic of ChinaNational People's Congress |
| Erd | 9 596 961 km2 |
| Nıfus | 1 442 965 000 |
| Hıkumet | Single-party system |
| Serdar | Xi Jinping |
| Kodê telefoni | +86 |
| Leteyê saete | China Standard Time |
| Kodê interneti | .cn |
| Zıwano resmi | Standard Mandarin, Çinki û languages of China |
| Merş | March of the Volunteers |
| Cayo tewr berz | Koyê Everesti |
| Cayo tewr nızm | Ayding Lake |
| Pere | Renminbi |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,77 |
| Xerita | |
 | |
Çin, yew dewleta qıtay Asyao. Cayê xo mıntıqa ra rocvetışê Asya dero. Dewleta Çini zaf gırda; dınya de ê hirêyına. Zımeyê Çini de Rusya û Moğolıstan; veroc de Hindıstan, Nepal, Myanmar, Laos û Vietnam; rocawan de Efğanıstan, Qazaxıstan, Pakıstan, Qırğızıstan û Tacikıstan; rocvetış de Koryay Zımey, Koryay Veroci û Okyanuso Pasifik estê. Paytextê Çini Pekino. Çin 22 (vist û dı) eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Çin ezayê Mıletê Yewbiyayey û G8io. Sistemê siyaseti sosyalizmo, ema sistemê ekonomi kapitalizmo. Ekonomiya Çini serra 2014 de vêrdo ekonomiya Amerika ra û dınya ser de biya ekonomiya en gırde.[1][2][3]
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Tarixê Çini zaf dewlemendo. Merdumê Çinıcan barut û kağıde vıraşti. Felsefeyê Konfuçiusi Çin ra veciya. Esrê 19. û 20. de Çin işğalê dewletanê Ewropaıcan de mend û bi koloniya/mustemera dewletanê Ewropayıcan. Tepeya Mao Tse Tungi Çin kolonistan ra reyna ra. Oyo ke xeyalê Maoy komunizm bi, ey Çin komunist ilan kerd. Serra 1949ıne de Çin bi xoser.
İklım û sûki
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Erdê Çinio ke zaf herayo, iklimê Çini zi ca be ca vuriyeno. Zımeyê Çini zaf serdıno, hema verocê Çini zaf germıno.
Bacarê gırdi:
- 1. Şengay. Nıfus: 12.200.000
- 2. Pekin. Nıfus: 9.200.000
- 3. Çonçin. Nıfus: 7.200.000
- 4. Hong Kong. Nıfus: 6.900.000
Sûkê Şengay û Hong Kongi zaf raver şiyê. Bina û banê xeylê berzi estê, bacarê dewiziê, paytextê borsayê, merkezê iqtısadê Çini û Asyayê. Hong Kong de xeylê şırketê teknolociye û iqtısadi estê.
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Nıfusê şarê Çini 1,313 milyaro. Tede mıxtelıf mılleti estê: Uyğuri, Moğoli, Koreyıci, Tibetıci. Dinê Çini çıniyo, şarê Çini zafêr ateisto, ema tayê Mısılmani, Musewi û İsewiy/Xrıstiyani estê. Zıwano resmi Mandarinkiyo, oyo ke aidê Çinkiyo. Zıwanê Çinkiyê nuştey 3000 serrio esto. Xeylê diyalektê Çinki estê zey Kantonezki, Xiang, Yue, Min, Gan, Hakka, Wu; tainan çım de nê zıwaniê, yewbinan nêgênê/nêcênê, areze nêbenê ki, pêro yew işaretanê nuştey gurenenê.
Ekonomiya
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Ekonomiya Çini zaf gırda û heraya. Ewro Çin hetê ekonomiye ra dınya de numreyo yewın dero.[4] Her serre ekonomiya Çini %10 bena gırde. Çin zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkeran ra şırketê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan fabrikan vırazenê. Merdumê ilmê iqtısadi anê zıwan ke Çin beno serquwete ke recimê Amerika (DAY) naye ra beno nêrehet.
Referansi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- ↑ http://www.bigpara.com/haber-detay/gundem/dunyanin-en-buyuk-ekonomisi-artik-cin/968828/?bprtme=0415339843&sTo=255
- ↑ http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/27747530.asp
- ↑ http://www.ensonhaber.com/cin-dunyanin-en-buyuk-ekonomisi-2014-12-10.html
- ↑ http://www.ensonhaber.com/cin-dunyanin-en-buyuk-ekonomisi-2014-12-10.html
Gıreyê teberi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
.svg)