Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιαν Τίνμπεργκεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Τίνμπεργκεν
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jan Tinbergen (Ολλανδικά)
Γέννηση12 Απριλίου 1903
Χάγη, Ολλανδία
Θάνατος9 Ιουνίου 1994 (91 ετών)
Χάγη, Ολλανδία
Εθνικότητα Ολλανδία
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Λέιντεν
ΓονείςD. C. Tinbergen
ΒραβεύσειςΒραβείο Erasmus (1967)
Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών (1969)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςΟικονομικά, Οικονομετρία
ΑξίωμαCleveringa chair (9  Ιανουαρίου 1973, 31  Αυγούστου 1975)
ΙδιότηταΟικονομολόγος
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Εράσμους
Διδακτορικός καθηγητήςΠάουλ Έρενφεστ
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γιαν Τίνμπεργκεν (Jan Tinbergen, 12 Απριλίου 1903 – 9 Ιουνίου 1994) ήταν Ολλανδός οικονομολόγος και ο πρώτος που βραβεύθηκε με το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών (μαζί με τον Ράγκναρ Φρις το 1969).

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τίνμπεργκεν ήταν το μεγαλύτερο από τα πέντε τέκνα του Dirk Cornelis Tinbergen και της Jeannette van Eek. Ο αδελφός του, Νίκολας Τίνμπεργκεν (Nikolaas Tinbergen), επίσης βραβεύτηκε με Νόμπελ το 1973 για το έργο του στην ηθολογία, ενώ ο μικρότερος αδελφός του ήταν γνωστός ορνιθολόγος. Στα 1921-25, ο Γιαν Τίνμπεργκεν σπούδασε μαθηματικά και φυσική στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν (Leiden) υπό τον Πάουλ Έρενφεστ (Paul Ehrenfest). Εκείνη την περίοδο είχε πολυάριθμες συζητήσεις με τους Έρενφεστ, Χάικε Κάμερλιν Όνες (Heike Kamerlingh Onnes), Χέντρικ Λόρεντς (Hendrik Lorentz), Πιέτερ Ζέεμαν (Pieter Zeeman) και Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein).[1][2]

Μετά από την αποφοίτησή του, εκπλήρωσε την υποχρέωση κοινωνικής εργασίας εργαζόμενος στο διοικητικό τμήμα μιας φυλακής στο Ρότερνταμ καθώς και στο Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής στην Χάγη. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Λάιντεν για να κάνει το διδακτορικό του, με τίτλο "Προβλήματα ελαχιστοποίησης στην Φυσική και την Οικονομία" ("Minimumproblemen in de natuurkunde en de economie"). Το θέμα αυτό του το είχε προτείνει ο Έρενφεστ, ώστε ο Τίνμπεργκεν να μπορέσει να συνδυάσει το ενδιαφέρον του για τα μαθηματικά, την φυσική, τα οικονομικά και την πολιτική. Την ίδια περίοδο το Γραφείο Στατιστικής συγκρότησε νέο Τμήμα με αντικείμενο την επιχειρησιακή έρευνα και την μαθηματική στατιστική, του οποίου ο Τίνμπεργκεν ήταν ο πρώτος επικεφαλής. Παρέμεινε στο Γραφείο Στατιστικής μέχρι το 1945. Η πρόσβαση στο πελώριο αρχείο δεδομένων του Γραφείου του επέτρεψε να ελέγξει τα θεωρητικά του μοντέλα. Από το 1931 εργάζονταν παράλληλα ως καθηγητής Στατιστικής στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και από το 1933 ήταν επίσης αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Οικονομικών στο Ρότερνταμ (The Netherlands School of Economics), όπου και παρέμεινε μέχρι το 1973.[1][2]

Την περίοδο 1936–38 ήταν σύμβουλος της Κοινωνίας των Εθνών και το 1945 έγινε ο πρώτος διευθυντής του Ολλανδικού Γραφείου για την Ανάλυση της Οικονομικής Πολιτικής, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1955. Για ένα χρόνο ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και στη συνέχεια επέστρεψε στο Ολλανδικό Οικονομικό Ινστιτούτο (το ίδρυμα που διαδέχτηκε την Σχολής Οικονομικών). Παράλληλα εργάζονταν ως σύμβουλος για διάφορους διεθνείς οργανισμούς και για κυβερνήσεις χωρών, όπως την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία, την Τουρκία, τη Βενεζουέλα, το Σουρινάμ, την Ινδονησία και το Πακιστάν.[1][2][3]

Ήταν μέλος της Βασιλικής Ολλανδικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών[4] and of the International Academy of Science. To 1956 ίδρυσε μαζί με τον Henri Theil το Ινστιτούτο Οικονομετρικής στο Εράσμιο Πανεπιστήμιο του Ρότερνταμ. Το Ινστιτούτο Τίνμπεργκεν ονομάστηκε προς τιμήν του. The International Institute of Social Studies (ISS) awarded its Honorary Fellowship to Jan Tinbergen in 1962.[1][2]

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι πολύ γνωστός για τη "νόρμα Τίνμπεργκεν", παρόλο που δεν υπάρχει κάποιο γραπτό έργο του στο οποίο να την διατυπώνει ο ίδιος επίσημα.[5] Γενικά θεωρείται πως βάσει αυτής της νόρμας αν η αναλογία ανάμεσα στο μέγιστο και το ελάχιστο εισόδημα ξεπερνά το 5 η κατάσταση καθίσταται ασύμφορη για την εμπλεκόμενη κοινωνική μονάδα. Ο Τίνμπεργκεν ανέλυσε κάποιες από τις τεχνικές λεπτομέρειες της αναλογίας πέντε προς ένα σε άρθρο που δημοσίευσε το 1981.[6]

Ο Τίνμπεργκεν ανέπτυξε το πρώτο λειτουργικό μακροοικονομικό μοντέλο σε εθνική κλίμακα. Το ανέπτυξε το 1936 για την Ολλανδία και εφαρμόστηκε αργότερα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.[7] Ταξινόμησε κάποιες οικονομικές ποσότητες ως στόχους και άλλες ως μακροοικονομικά εργαλεία.[8] Στόχοι είναι εκείνες οι μακροοικονομικοί παράγοντες τους οποίος ο σχεδιαστής επιθυμεί να επηρεάσει, ενώ μακροικονομικά εργαλεία είναι οι παράγοντες τους οποίος ο σχεδιαστής της οικονομικής πολιτικής μπορεί να ελέγξει και να χειριστεί άμεσα. Ο Τίνμπεργκεν τόνισε πως προκειμένου να επιτευχθούν οι επιθυμητές τιμές για ένα συγκεκριμένο αριθμό στόχων απαιτείται να έχει στην διάθεση του ο σχεδιαστής της πολιτικής και ανάλογο αριθμών εργαλείων.

Η ταξινόμηση αυτή ασκεί ακόμη μεγάλη επιρροή, όντας υπόβαθρο για την πολιτική που ακολουθούν σήμερα οι κεντρικές τράπεζες. Πολλές θεωρούν τον ρυθμό πληθωρισμού ως στόχο τους και το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο ως το εργαλείο για να τον ελέγχουν.[9] Συνεχιστής του έργου του Τίνμπεργκεν είναι ο επίσης νομπελίστας Λόρενς Κλάιν (Lawrence Klein).

Για την συνεισφορά του στον χώρο της κουλτούρας και του πολιτισμού ο Τίνμπεργκεν έλαβε το βραβείο Gouden Ganzenveer το 1985.[10]

Η οικονομετρική μοντελοποίηση που ανέπτυξε οδήγησε σε εκτεταμένη δημόσια συζήτηση ανάμεσα σε πολλές εξέχουσες προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένων των Τζων Μέυναρντ Κέυνς (J.M. Keynes), Ράγκναρ Φρις (Ragnar Frisch) και Μίλτον Φρίντμαν (Milton Friedman). Η συζήτηση αυτή αναφέρεται σε κάποιες περιπτώσεις ως το "debate Τίνμπεργκεν".[11][12]

Επιλεγμένη εργογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Business Cycles in the United States, 1919–1932, Geneva, 1939 and New York, 1968
  • Business Cycles in the United Kingdom, 1870–1914, Amsterdam, 1951
  • On the Theory of Economic Policy. Second edition (1952) is Volume 1 of Contributions to Economic Analysis, Amsterdam: North-Holland.
  • Centralization and Decentralization in Economic Policy, Amsterdam, 1954 ISBN 0-313-23077-3.
  • Economic Policy: Principles and Design, Amsterdam, 1956
  • The Element of Space in Development Planning (together with L.B.M. Mennes and J.G. Waardenburg), Amsterdam, 1969
  • The Dynamics of Business Cycles: A Study in Economic Fluctuations. Chicago: U of Chicago P, 1974. ISBN 0-226-80418-6.
  • Der Dialog Nord-Süd: Informationen zur Entwicklungspolitik. Frankfurt am Main: Europ. Verlagsanstalt, 1977.
  • Economic policy: Principles and Design. Amsterdam, 1978. ISBN 0-7204-3129-8.
Σχετικά με τον Τίνμπεργκεν
  • Acocella, Nicola, Di Bartolomeo, Giovanni (2006), ‘Tinbergen and Theil meet Nash: controllability in policy games’, in: ‘Economics Letters’, 90(2): 213-218.
  • Acocella, Nicola, Di Bartolomeo, Giovanni and Hughes Hallett, A. [2010], ‘Policy games, policy neutrality and Tinbergen controllability under rational expectations’, in: ‘Journal of Macroeconomics’, 32(1): 55-67.
  • Acocella, Nicola Di Bartolomeo, Giovanni and Hughes Hallett, A. [2011], ‘Tinbergen controllability and n-player LQ-games’, in: ‘Economics Letters’, 113: 32-4.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Jan Tinbergen (1903–1994) Koninklijke Bibliotheek (in Dutch)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Γιαν Τίνμπεργκεν», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Tinbergen.html .
  3. ↑ Curriculum Vitae. nobelprize.org
  4. ↑ «Jan Tinbergen (1903 - 1994)» (στα Dutch). Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  5. ↑ Akkerboom, Broer. «De Tinbergennorm bestaat niet». Me Judice, 14 mei 2015. http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/de-tinbergennorm-bestaat-niet. 
  6. ↑ Tinbergen, Jan (1981). «Misunderstandings concerning income distribution policies». De Economist 129 (1): 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304230005/http://repub.eur.nl/pub/15463/1981Economist.pdf. Ανακτήθηκε στις 2015-11-13. 
  7. ↑ Dhaene, G.; Barten, A. P. (1989). «When it all began». Economic Modelling 6 (2): 203. doi:10.1016/0264-9993(89)90005-9. https://archive.org/details/sim_economic-modelling_1989-04_6_2/page/203. 
  8. ↑ Klein, Lawrence (2004). «The Contribution of Jan Tinbergen to Economic Science». De Economist 152 (2): 155. doi:10.1023/B:ECOT.0000023251.14849.4f. https://archive.org/details/sim_de-economist_2004-06_152_2/page/155. 
  9. ↑ Blinder, Alan (1999), Central Banking in Theory and Practice. MIT Press, ISBN 0262522608.
  10. ↑ «Laureaten De Gouden Ganzenveer vanaf 1955». Stichting De Gouden Ganzenveer. 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 
  11. ↑ Leeson, R. (1998). «The Ghosts I Called I Can’t Get Rid of Now: the Keynes-Tinbergen-Friedman-Phillips Critique of Keynesian Macroeconometrics». History of Political Economy 30 (1): 51–94. doi:10.1215/00182702-30-1-51. https://archive.org/details/sim_history-of-political-economy_spring-1998_30_1/page/51. 
  12. ↑ Louçã, F. (1999). «The econometric challenge to Keynes: Arguments and contradictions in the early debates about a late issue». The European Journal of the History of Economic Thought 6 (3): 404. doi:10.1080/10427719900000074. http://courses.umass.edu/econ804/LoucaBackgroundFiles1.pdf. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιαν_Τίνμπεργκεν&oldid=10555810"