Μελισσοκομία
Μελισσοκομία ονομάζεται η τέχνη της εκτροφής των μελισσών. Οι μέλισσες έχουν την τάση να δημιουργούν φωλιές και να παραμένουν μέσα σε τρύπες, σε κουφάλες δέντρων κλπ. Αυτό οδήγησε τον άνθρωπο στη σκέψη ότι είναι δυνατό να τις συλλάβει και να τις βάλει να ζήσουν μέσα σε κάποιο κουτί, που να μοιάζει με κουφάλα δέντρου ή με τρύπα σε βράχο, προκειμένου να παράγουν μέλι γι' αυτόν.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μελισσοκομία έχει αρκετά παλιά παράδοση. Σε διάφορες ζωγραφικές παραστάσεις, που βρέθηκαν στις Πυραμίδες της Αιγύπτου, εικονίζονται άνθρωποι που ασχολούνται με τη μελισσοκομία. Στην αρχαία Ελλάδα επίσης η μελισσοκομία βρισκόταν σε αρκετά υψηλό επίπεδο ήδη από την προϊστορική εποχή όπως δείχνουν οι σύγχρονες έρευνες.[1][2][3] Άλλωστε από την εποχή αυτή υπάρχουν τα γραπτά του Αριστοτέλη για τη μελισσοκομία. Οι απόψεις του αυτές εξακολουθούσαν να ισχύουν μέχρι και το μεσαίωνα. Ο μεσαίωνας δεν πρόσθετε και πολλά καινούρια πράγματα στη μελισσοκομία, εκτός ίσως από τον καπνό, όταν επρόκειτο να ασχοληθεί κανείς με τις μέλισσες, ώστε αυτές να μην αγριεύουν πολύ. Αργότερα η μελισσοκομία αποτέλεσε είδος ασχολίας των μοναχών στα μοναστήρια, όπου και αναπτύχθηκε σημαντικά.
Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τη γνώρισε η μελισσοκομία τα τελευταία εκατό χρόνια και ακόμη μεγαλύτερη τα τελευταία χρόνια μετά τον πόλεμο. Σήμερα είναι πια πάρα πολλά γνωστά πράγματα από τη βιολογία των μελισσών, από τη νομοτέλεια που διέπει τη ζωή τους, τον τρόπο της ζωής τους κλπ. Σε μερικά κράτη η μελισσοκομία έχει πάρει το χαρακτήρα της βιομηχανικής παραγωγής, όπως στον Καναδά, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Οι παλιές πρωτόγονες κυψέλες έχουν αντικατασταθεί με νέες ξύλινες και πολύ πιο πρακτικές και αποδοτικές.
Μέθοδοι μελισσοκομίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σήμερα υπάρχουν δύο τρόποι μελισσοκομίας. Ο παραδοσιακός, όπου το σύνολο των κυψελών παραμένει σε ένα μέρος και ο σύγχρονος, που κάθε φορά μεταφέρεται στην περιοχή που έχει λουλούδια. Ο δεύτερος τρόπος, η νομαδική μελισσοκομία, θεωρείται ασύγκριτα πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική.
Προβλήματα μελισσοκομικής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπλάνηση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο οι μέλισσες μιας κυψέλης χάνουν τον προσανατολισμό τους και μπαίνουν ή προσπαθούν να μπουν σε μια ξένη κυψέλη. Οι μέλισσες χάνουν τον προσανατολισμό τους όταν έχουμε τοποθετήσει τις κυψέλες σε μια σειρά, τις έχουμε βάψει όλες με το ίδιο χρώμα, είναι προσανατολισμένες όλες σε μια κατεύθυνση και γύρω τους δεν υπάρχουν ορόσημα όπως δέντρα, θάμνοι κ.τ.λ. για να κατευθύνονται σωστά. [4]
Η μελισσοκομία στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 60 σύλλογοι μελισσοκομίας. Οι σύλλογοι μελισσοκομίας ενώνονται μαζί και σχηματίζουν την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας.[5] Επίσης στην Ελλάδα υπάρχουν από το 2000 τα μελισσοκομικά κέντρα. Τη λειτουργία των 14 μελισσοκομικών κέντρων έχουν αναλάβει μελισσοκομικοί συνεταιρισμοί,είναι στελεχωμένοι με επιστημονικό προσωπικό το οποίο πέρα από την τεχνική βοήθεια που παρέχει, υλοποιεί το μοναδικό για τον Έλληνα μελισσοκόμο επιδοτούμενο πρόγραμμα των συνθηκών βελτίωσης της παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων της μελισσοκομίας.
Η Ελλάδα διαθέτει ιδανικές συνθήκες για τη μελισσοκομία. Η ανάπτυξή της όμως στη χώρα δεν είναι τέτοια, όση επιτρέπουν οι κλιματολογικές συνθήκες της. Ως αποτέλεσμα η εγχώρια παραγωγή δεν καλύπτει τις ανάγκες της εγχώριας κατανάλωσης.[6]
Στη Ελλάδα οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού προέρχονται από το πεύκο (55-60%), ενώ σημαντική είναι και η παραγωγή μελιού ελάτης (5-10%) και θυμαριού (15%).[7]
Περίπου 80% όσων ασχολούνται με τη μελισσοκομία είναι γεωργοί και το υπόλοιπο 20% ετεροεπαγγελματίες. Οι μέλισσες καλύπτουν περίπου το 1,80% της ελληνικής ζωικής παραγωγής.[8]
Μελισσομικά βιβλία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μελισσοκομική τεχνική ξεκινά από τη μελισσοκομική γνώση. Η μελέτη βιβλίων για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη προτού ξεκινήσει κάποιος. Δίνεται μια λίστα από μελισσοκομικά βιβλία που κυκλοφορούν στην Ελλάδα:
Από τη ζωή των μελισσών, Karl von Frisch – Μετάφραση Μ. Υφαντίδης (1980)
Όλα για το μέλι, Θαν. Μπίκος (1991)
Παθολογία των μελισσών, Βασίλης Λιάκος (1993)
Παθήσεις του μελισσιού, Μ. Υφαντίδης (1995)
Εχθροί και Ασθένειες, Ανδρέας Θρασυβούλου (1996)
Μέλισσα και μελισσομική τεχνική, Πασχ. Χαριζάνης (1996)
Γύρω από τη γύρη, Θαν. Μπίκος (1997)
Μάνα δεν είναι μόνο μία, Θαν. Μπίκος (1999)
Μελισσοκομία, Επιστήμη και Εφαρμογή, Μ. Υφαντίδης (2000)
Η μελισσοκομία χωρίς καθηγητή, Ν. Ι. Νικολαϊδης (2000)
Πρακτική Μελισσοκομία, Ανδρέας Θρασυβούλου (2001)
Σφήκες, Γιάννη Ρέρρα (2001)
Ζωή χωρίς το μέλι, Θαν. Μπίκος (2001)
Κυψέλη Αργώ Βαλ. Πανταζής, Θαν. Μπίκος (2005)
Εμπειρίες ενός μελισσοκόμου. Πρακτικά μαθήματα μελισσοκομίας μέσα από διαλόγους, Δημ. Καρακούσης (2013)
Η ιστορία μιας βασίλισσας, Μαν. Δερμάτης (2013)
Τροφή και Στέγη για τα μελίσσια μου, Δημ. Καρακούσης (2014)
Βασιλοτροφία και παραγωγή βασιλικού πολτού, Δημ. Καρακούσης (2015)
Κηροτεχνίες – Φτιάχνω κηραλοιφές, σαπούνια και κεριά με φυσικό κερί μέλισσας, Δημ. Καρακούσης (2016)
Μελισσοκατασκεύες & συντήρηση μελισσοκομικού εξοπλισμού, Δημ. Καρακούσης (2017)
Ο Γιώργος και η μέλισσα, Δημ. Καρακούσης (2024)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Haralampos V. Harissis, Anastasios V. Harissis. (2009). Apiculture in the Prehistoric Aegean. Minoan and Mycenaean Symbols Revisited. Oxford: British Archaeological Reports. σελ. 95. ISBN 9781407304540.
- ↑ «Η προιστορική μελισσοκομία στο Αιγαίο και η επανεξέταση μερικών Μινωικών-Μυκηναικών θρησκευτικών λεγόμενων συμβόλων».
- ↑ «Θρησκεία τους, η μελισσοκομία. Ελευθεροτυπία». 2011. https://www.academia.edu/8309492/%CE%98%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82_%CE%B7_%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1._%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%85%CF%80%CE%AF%CE%B1.
- ↑ Πρακτική μελισσοκομία - Προβλήματα και λύσεις. Ανδρέας Θ. Θρασυβούλου. Θεσσαλονίκη 2001.
- ↑ Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ)
- ↑ Άννα Στεργίου, "Επιδοτήσεις και εκπαίδευση νέων μελισσοκόμων," Ελευθεροτυπία (5 Μαΐου 2011).
- ↑ «Μέλι & Προϊόντα μέλισσας», Αρχειοθετήθηκε 2010-12-09 στο Wayback Machine. Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ)
- ↑ Άννα Στεργίου, "Επιδοτήσεις και εκπαίδευση νέων μελισσοκόμων," Ελευθεροτυπία (5 Μαϊου 2011).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΜΣΕ)
- [httt://www.hellenic-beeresearch.gr Τμήμα Μελισσοκομίας-ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ]
- Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Μελισσοκομίας-Σηροτροφίας
- Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Βόλου Αρχειοθετήθηκε 2011-08-17 στο Wayback Machine.
- Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης και Απασχόλησης (Ο.Γ.Ε.Ε.Κ.Α. ΔΗΜΗΤΡΑ) Αρχειοθετήθηκε 2011-05-19 στο Wayback Machine.
- Μελισσοκομικό Βήμα Αρχειοθετήθηκε 2011-08-10 στο Wayback Machine. (διμηνιαίο περιοδικό της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας)
- Melissologia H.B.F. Αρχειοθετήθηκε 2008-09-21 στο Wayback Machine. (Φόρουμ συζητήσεων για τη μελισσοκομία αλλά και γενικά τις μέλισσες στην ελληνική γλώσσα)
