Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δημογραφία της Σοβιετικής Ένωσης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτός ο χάρτης δείχνει τη δημογραφική κατανομή του πληθυσμού στη Σοβιετική Ένωση το 1974.

Σύμφωνα με δεδομένα της σοβιετικής απογραφής του 1989, ο πληθυσμός της Σοβιετικής Ένωσης αποτελούταν κυρίως από Ανατολικούς Σλάβους (70%), Τουρκικά φύλα (12%) και άλλες εθνικές ομάδες (Βαλτικά φύλα, Κιρκάσιοι και άλλοι, λιγότερο από 10%). Η πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν άθεοι (60%), αλλά υπήρχαν μεγάλες μειονότητες Ρώσων Ορθόδοξων Χριστιανών (περίπου 20%) και Μουσουλμάνων (περίπου 15%).

Δημογραφικά στατιστικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα παρακάτω στατιστικά προέρχονται από την έκδοση του CIA World Factbook για το 1990,[1] εκτός αν σημειώνεται διαφορετικό έτος.

Ο πληθυσμός της Σοβιετικής Ένωσης από το 1950 έως το 1991, μαζί με εκτίμηση για τον πληθυσμό των 15 πρώην σοβιετικών δημοκρατιών από το 1991 μέχρι το 2100 (εκτίμηση).
Πληθυσμός
290.938.469 (Ιούλιος 1990)
Ρυθμός αύξησης πληθυσμού
0.7% (1990)
Γεννήσεις ανά χίλια άτομα
18 γεννήσεις/1.000 άτομα (1990)
Θάνατοι ανά χίλια άτομα
10 θάνατοι/1.000 άτομα (1990)
Μετανάστες ανά χίλια άτομα
0 μετανάστες/1.000 άτομα (1990)
Βρεφική θνησιμότητα
24 θάνατοι/1.000 γεννήσεις (1990)
Προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννα
65 έτη για τους άνδρες, 74 για τις γυναίκες, μέσος όρος: 69.5 χρόνια (1990)
Γονιμότητα
2.4 παιδιά ανά γυναίκα (1985)
2.528 παιδιά ανά γυναίκα (1987)
2.26 παιδιά ανά γυναίκα (1990)
Αλφαβητισμός
99.9%[2]
Εργατικό δυναμικό
152.300.000 πολίτες, 80% στη βιομηχανία και άλλους μη αγροτικούς κλάδους και 20% στη γεωργία· έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού (1989). Το 98% των εργατών ανήκει σε συνδικάτα. Όλα τα συνδικάτα ανήκουν στο Πανενωσιακό Κεντρικό Συμβούλιο Συνδικάτων και διεξάγουν το έργο τους υπό την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ.
  • Αγροτική και αστική πυκνότητα πληθυσμού της Σοβιετικής Ένωσης, 1982
    Αγροτική και αστική πυκνότητα πληθυσμού της Σοβιετικής Ένωσης, 1982

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δημογραφία της Σοβιετικής Ένωσης. Δεδομένα από το έργο Δημογραφία της Σοβιετικής Ένωσης 1922-1991, έργο των Αντρέγιεφ Ε.Μ. και άλλων. Οι αριθμοί των κατοίκων εμφανίζονται σε χιλιάδες.

Μετά τη Ρωσική Επανάσταση, η Ρωσική Αυτοκρατορία έχασε επικράτειες με 30 εκατομμύρια κατοίκους (18 εκατομμύρια κάτοικοι περιοχών που προσαρτήθηκαν από τη Πολωνία, 3 εκατομμύρια κάτοικοι περιοχών που προσαρτήθηκαν από τη Φινλανδία, 3 εκατομμύρια κάτοικοι περιοχών που προσαρτήθηκαν από τη Ρουμανία, 5 εκατομμύρια κάτοικοι περιοχών που προσαρτήθηκαν στα Βαλτικά κράτη και 400.000 κάτοικοι των περιοχών που παραχωρήθηκαν στη Τουρκία με τη συνθήκη του Καρς). Σύμφωνα με τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, η Σοβιετική Ένωση είχε 26.6 εκατομμύρια απώλειες κατά τον Β΄ ΠΠ, μαζί με μια αύξηση στη βρεφική θνησιμότητα που έφερε 1.3 εκατομμύριο θανάτους. Οι συνολικές πολεμικές απώλειες περιλαμβάνουν τις περιοχές που προσαρτήθηκαν κατά τον Β΄ ΠΠ από τη Σοβιετική Ένωση.

Οι θάνατοι, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ρωσικού Εμφύλιου Πολέμου (συμπεριλαμβανομένου του μεταπολεμικού λιμού), ανήλθαν συνολικά σε 18 εκατομμύρια,[3] περίπου 10 εκατομμύρια στη δεκαετία του 1930, και πάνω από 26 εκατομμύρια το 1941-5. Ο μεταπολεμικός πληθυσμός της Σοβιετικής Ένωσης ήταν 45 με 50 εκατομμύρια μικρότερος, από ό,τι θα ήταν εάν η προπολεμική δημογραφική ανάπτυξη είχε συνεχιστεί. Σύμφωνα με την Κάθριν Μέριντεϊλ, "...εύλογη εκτίμηση θα έθετε το συνολικό αριθμό των, υπερβολικών, θανάτων για ολόκληρη την περίοδο κάπου στα περίπου 60 εκατομμύρια."[4]

Σε περιόδους ειρήνης, παρόλο που ο ρυθμός ανάπτυξης του πληθυσμού μειωνόταν σε όλες τις δημοκρατίες, παρέμεινε, πάλι σε όλες τις δημοκρατίες, θετικός. Ο πληθυσμός αυξανόταν κατά πάνω από 2 εκατομμύρια κατοίκους κάθε χρόνο εκτός από περιόδους πολέμου, λιμών και κολλεκτιβοποίησης.

Έτος Πληθυσμός
1897 (Ρωσική Αυτοκρατορία): 125.640.000
1911 (Ρωσική Αυτοκρατορία): 167.003.000
1920 (Ρωσική ΣΟΣΔ): 137.727.000*
1926 148.656.000[5]
1937 162.500.000[5]
1939 168.524.000[5]
1941 196.716.000[5]
1946 170.548.000[5]
1951 182.321.000[5]
1959 209.035.000[5]
1970 241.720.000[6]
1977 257.800.000
1982 270.000.000
1985 277.800.000
1990 290.938.469
1991 293.047.571

Εθνότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εθνογραφικός χάρτης της Σοβιετικής Ένωσης

Στη Σοβιετική Ένωση ζούσαν πάνω από 100 εθνικότητες.[7] Η Σοβιετική Ένωση συγκαταλεγόταν μεταξύ των πιο πολυεθνικών κρατών του κόσμου.

Δημοκρατία Πληθυσμός δημοκρατίας το 1979 Πληθυσμός δημοκρατίας το 1989 Ποσοστό του αστικού πληθυσμού επί του συνολικού πληθυσμού, 1979 Δικαιούχα εθνότητα, ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού (1989) Ποσοστό των Ρώσων επί του συνολικού πληθυσμού (1989)
Σοβιετική Ένωση 262.436.000 286.717.000 67 - 51.4
Ρωσική ΣΟΣΔ 137.551.000 147.386.000 74 81.3 81.3
ΣΣΔ Ουκρανίας 49.755.000 51.704.000 68 72.7 22.1
ΣΣΔ Λευκορωσίας 9.560.000 10.200.000 67 77.9 13.2
ΣΣΔ Μολδαβίας 3.947.000 4.341.000 47 64.5 13.0
ΣΣΔ Αζερμπαϊτζάν 6.028.000 7.029.000 54 82.7 5.6
ΣΣΔ Γεωργίας 5.015.000 5.449.000 57 70.1 6.3
ΣΣΔ Αρμενίας 3.031.000 3.283.000 68 93.3 1.6
ΣΣΔ Ουζμπεκιστάν 15.391.000 19.906.000 42 71.4 8.3
ΣΣΔ Καζακστάν 14.685.000 16.538.000 57 39.7 37.8
ΣΣΔ Τατζικιστάν 3.801.000 5.112.000 33 62.3 7.6
ΣΣΔ Κιργιστάν 3.529.000 4.291.000 38 52.4 21.5
ΣΣΔ Τουρκμενίας 2.759.000 3.534.000 45 72.0 9.5
ΣΣΔ Λιθουανίας 3.398.000 3.690.000 68 79.6 9.4
ΣΣΔ Λετονίας 2.521,000 2.681.000 72 52.0 34.0
ΣΣΔ Εσθονίας 1.466.000 1.573.000 72 61.5 30.3

Επίσης, στη χώρα ζούσαν και πολλές άλλες εθνικότητες, όπως: Αμπχάζιοι, Αντίγκε, Ασσύριοι, Αλεούτοι, Άβαροι, Μπασκίρ, Βούλγαροι, Μπουργιάτες, Τσετσένοι, Κινέζοι, Τσουβάς, Κοζάκοι, Εβένκοι, Φινλανδοί, Γκαγκαούζοι, Γερμανοί, Έλληνες, Ούγγροι, Ινγκούς, Ινουίτ, Εβραίοι, Καλμίκοι, Καρακαλπάκοι, Καρέλιοι, Κέτες, Κορεάτες, Λεζγίνοι, Μάρι, Μογγόλοι, Μορδβίνοι, Νενέτσιοι, Οσσέτιοι, Πολωνοί, Ρομά, Ρουμάνοι, Τάτες, Τάταροι, Τουβανοί, Ουντμούρτ, Σαχά.

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Θρησκεία στη Σοβιετική Ένωση

Η Σοβιετική Ένωση προσκόλλησε στο δόγμα του κρατικού αθεϊσμού από το 1928 έως το 1941, όπου η ενασχόληση με τη θρησκεία αποθαρρύνθηκε και διώχθηκε, ενώ από το 1945 μέχρι τη διάλυση της η ΕΣΣΔ ήταν κοσμικό κράτος. Σύμφωνα με διάφορες σοβιετικές και δυτικές πηγές, πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού ήταν θρησκευόμενο: Ρώσοι Ορθόδοξοι 20%, Μουσουλμάνοι 15%, Προτεστάντες, Γεωργιανοί Ορθόδοξοι, Αρμένιοι Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί 7%, Ιουδαϊσμός κάτω από το 1%, άθεοι 60% (εκτίμηση 1990).[1] Στη Σιβηρία και την Άπω Ανατολή εξασκούνταν διάφορες παγανιστικές θρησκείες.

Γλώσσες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Γλώσσες της Σοβιετικής Ένωσης

Η ρωσική έγινε επίσημη γλώσσα στη Σοβιετική Ένωση το 1990.[8] Μέχρι τότε ήταν ακόμα απαραίτητη η ύπαρξη μιας γλώσσας κοινής επικοινωνίας. Η επιλογή έπεσε αναπόφευκτα στα ρωσικά, η οποία ήταν η μητρική γλώσσα της πλειοψηφίας των Σοβιετικών πολιτών.[9]

Συνολικά ομιλούνταν πάνω από 200 γλώσσες και διάλεκτοι, από τις οποίες τουλάχιστον 18 είχαν πάνω από 1 εκατομμύριο ομιλητές. Το 75% των κατοίκων μιλούσε σλαβικές γλώσσες, άλλες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες μιλούσε το 8%, το 12% μιλούσε αλταϊκές γλώσσες, ενώ ένα 3% μιλούσε ουραλικές γλώσσες και το υπόλοιπο 2% μίλαγε καυκάσιες γλώσσες. Τα ποσοστά προέρχονται από εκτίμηση του 1990[1].

Προσδόκιμο ζωής και βρεφική θνησιμότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε. Ένα νεογέννητο μωρό του 1926-27 είχε προσδόκιμο ζωής 44.4 χρόνων, αισθητά μεγαλύτερο από τα 32.3 έτη τριάντα χρόνια πριν. Το 1958-59 το προσδόκιμο ζωής για τα νεογέννητα αυξήθηκε στα 68.6 χρόνια. Αυτή η βελτίωση θεωρήθηκε από κάποιους ως άμεση απόδειξη ότι το σοσιαλιστικό σύστημα ήταν ανώτερο του καπιταλιστικού. Το 1959 το προσδόκιμο ζωής στην ΕΣΣΔ (και τα κράτη δορυφόρους στην Ευρώπη), τη δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ ήταν περίπου το ίδιο, ωστόσο, ύστερα από συνέχιση της αύξησης του προσδοκίμου ζωής στη δεκαετία του 1960, τα επόμενα 20 χρόνια (από το 1970 μέχρι το 1989) μέχρι την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ το προσδόκιμο ζωής σταθεροποιήθηκε σε σημεία κοντά στα 70 έτη ζωής ή και λίγο παραπάνω ανάλογα με τη χώρα, ενώ η δυτική Ευρώπη και οι ΗΠΑ συνέχιζαν να ανεβαίνουν και να πλησιάζουν τα 80 έτη.[10] Το προσδόκιμο ζωής στη Σοβιετική Ένωση αυξανόταν σταθερά τα περισσότερα χρόνια ύπαρξης της, ωστόσο στη δεκαετία του 1970 μειώθηκε λίγο πιθανότατα λόγω της κατάχρησης αλκοόλ. Οι περισσότερες δυτικές δημοκρατίες κατέγραψαν μια πρόσκαιρη αύξηση στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980. Σήμερα, το προσδόκιμο ζωής στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες αυξάνεται, ενώ οι βαλτικές δημοκρατίες και ιδιαίτερα η Εσθονία πλησιάζουν τα επίπεδα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η βελτίωση στα επίπεδα της βρεφικής θνησιμότητας μειώθηκε σταδιακά και μετά από κάποιο διάστημα ξεκίνησε να ανεβαίνει. Μετά το 1974 η κυβέρνηση σταμάτησε να αναφέρει στατιστικές για αυτό. Η τάση μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τη δραστική αύξηση των εγκυμοσυνών στο ασιατικό μέρος της Ένωσης όπου τα επίπεδα βρεφικής θνησιμότητας ήταν τα υψηλότερα, ενώ ο αριθμός των εγκυμοσυνών στο πιο ανεπτυγμένο τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης, την ευρωπαϊκή Σοβιετική Ένωση, μειωνόταν. Για παράδειγμα, ο μέρος όρος γεννήσεων ανά πολίτη στο Τατζικιστάν αυξήθηκε από 1,92 το 1958-59 σε 2,91 το 1979-80, ενώ ο αριθμός στη Λετονία είχε μειωθεί σε 1,91 το 1979-80.[10]

Πληυθυσμιακές δυναμικές στη δεκαετία του 1970 και 1980

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ποσοστό γεννητικότητας στη Σοβιετική Ένωση μειώθηκε κατά την ιστορία της - από 44.0 ανά χίλια άτομα το 1926 σε 18.0 το 1974, κυρίως λόγο της αστικοποίησης και της αυξανόμενης μέσης ηλικίας των γάμων. Το ποσοστό θνησιμότητας επίσης μειώθηκε σταδιακά - από 23.7 ανά χίλια άτομα 1926 σε 8.7 το 1974.[11] [εκκρεμεί παραπομπή] Ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας δεν διέφεραν πολύ στις περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης στο μεγαλύτερο μέρος της σοβιετικής ιστορίας, τα ποσοστά γεννητικότητας στις δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας και της Κεντρικής Ασίας ήταν πολύ υψηλότερα από αυτά στις βόρειες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, και σε μερικές περιπτώσεις αυξήθηκαν μετά το τέλους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Για αυτό ευθύνεται εν μέρει η βραδύτερη αστικοποίηση και η παραδοσιακά νωρίτερη ηλικία γάμου στις νότιες δημοκρατίες[11]

Ως αποτέλεσμα, κυρίως λόγω των διαφορετικών ποσοστών γεννητικότητας, καθώς οι Ευρωπαϊκές εθνότητες κινούνταν σε γεννητικότητα υπό της αντικατάστασης ενώ οι Κεντροασιάτικες και οι νότιες εθνότητες είχαν γεννητικότητα αρκετά πάνω από το σημείο αντικατάστασης (2.1) και έτσι το ποσοστό των Ρώσων σταδιακά μειωνόταν. Σύμφωνα με κάποια δυτικά σενάρια της δεκαετίας του 1990, αν η Σοβιετική Ένωση συνέχιζε να υπάρχει τότε οι Ρώσοι θα έπαυαν να είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού στη δεκαετία του 2000.[12] Αυτή η διαφορά δεν μπορούσε να καλυφθεί με αφομοίωση μη Ρώσων από Ρώσους, εν μέρει γιατί οι νότιες δημοκρατίες διατηρούσαν μια διακριτή εθνική συνείδηση και δεν μπορούσαν να αφομοιωθούν εύκολα.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές της δεκαετίας του 1970 υπήρξε μια δραματική αντιστροφή στην έως τότε μειούμενη θνησιμότητα στη Σοβιετική Ένωση, κάτι που ήταν πιο ορατό στους άνδρες σε εργατικές ηλικίες, ειδικά στη Ρωσία και τις περιοχές με πλειοψηφία Σλαβικών πληθυσμών στη χώρα.[13] Ενώ αυτή η τάση δεν ήταν κάτι που εμφανίστηκε μόνο στη Σοβιετική Ένωση (η Ουγγαρία εμφάνιζε μια παρόμοια δημογραφική τάση με τη Ρωσία), αυτή η άνοδος της ανδρικής θνησιμότητας συνοδεύτηκε από μια διακριτή άνοδο στα ποσοστά της βρεφικής θνησιμότητας στις αρχές της δεκαετίας του 1970, τραβώντας την προσοχή Δυτικών δημογράφων και άλλων Σοβιετολόγων της εποχής.[14]

Η ανάλυση των επίσημων δεδομένων από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 έδειξε ότι μετά από μια επιδείνωση στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980, η κατάσταση της θνησιμότητας των ενηλίκων άρχισε να βελτιώνεται ξανά.[15] Αναφερόμενοι στα δεδομένα των δύο δεκαετιών που τελείωναν στα 1989-90, ενώ είδαν μια κάθοδο στα ποσοστά θνησιμότητας των ενηλίκων στις Σοβιετικές δημοκρατίες στη δεκαετία του 1980, ο Ουόρντ Κίνγκεϊντ και ο Εδουάρδο Αρριάγα χαρακτήρισαν την κατάσταση ως εξής: "Όλες οι πρώην Σοβιετικές χώρες έχουν ακολουθήσει την καθολική τάση μείωσης της θνησιμότητας καθώς οι μολυσματικές ασθένειες έρχονταν υπό έλεγχο ενώ οι θάνατοι από άλλες ασθένειες αυξάνονται. Το εξαιρετικό στις πρώην Σοβιετικές χώρες και μερικούς από τους πρώην Ανατολικοευρωπαίους γείτονές τους είναι μια επακόλουθη άνοδος στη θνησιμότητα από αιτίες άλλες εκτός από τις μολυσματικές ασθένειες έχει φέρει συνολική αύξηση στη θνησιμότητα από όλες τις αιτίες μαζί. Άλλο ένα διακριτό χαρακτηριστικό της περίπτωσης της πρώην Σοβιετικής Ένωσης είναι η παρουσία ασυνήθιστα υψηλών επιπέδων θνησιμότητας από ατυχήματα και άλλες εξωτερικές αιτίες, συνήθως σχετιζόμενες με τον αλκοολισμό."[16]

Τα αυξανόμενα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας στη Σοβιετική Ένωση στη δεκαετία του 1970 έγινε σημείο μιας μεγάλης συζήτησης και αντιπαράθεσης μεταξύ των δυτικών δημογράφων. Το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας αυξήθηκε από 24.7 το 1970 σε 27.9 το 1974. Για κάποιους ερευνητές η αύξηση ήταν σε μεγάλο βαθμό πραγματική λόγω της επιδείνωσης των υπηρεσιών και της παροχής υγείας.[17] Άλλη τη θεωρούν τεχνητή λόγω της βελτιωμένης καταγραφής των θανάτων βρεφών, και διαπίστωσαν ότι οι αυξήσεις συγκεντρώνονται στις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας όπου η βελτίωση στην κάλυψη και αναφορά των γεννήσεων και θανάτων ίσως είχαν τη μεγαλύτερη επίδραση στην αύξηση των αναφερόμενων αριθμών.[18]

Η αυξανόμενη αναφερόμενη θνησιμότητα στα βρέφη και τους ενήλικες δεν εξηγήθηκε από τους Σοβιετικούς αξιωματούχους εκείνη την εποχή. Αντ'αυτού σταμάτησαν να δημοσιεύουν τα στατιστικά για τη θνησιμότητα για δέκα χρόνια. Οι Σοβιετικοί δημογράφοι και ειδικοί στην υγεία παρέμειναν σιωπηλοί για τα δεδομένα της θνησιμότητας μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 όταν η δημοσίευση αυτών των δεδομένων συνέχισε και οι ερευνητές μπορούσαν να ερευνήσουν τα πραγματικά και τεχνητά αίτια αυτής της αναφερόμενης αύξησης στη θνησιμότητα. Όταν οι ερευνητές άρχισαν να αναφέρουν τα ευρήματα τους δέχτηκαν τις αυξήσεις στη θνησιμότητα των ενηλίκων ανδρών ως πραγματικές και επικεντρώθηκαν στην εξήγηση των αιτιών και την εύρεση λύσεων.[19] Σε αντίθεση, οι έρευνες στην αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αναφερόμενη αύξηση στη βρεφική θνησιμότητα ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος τεχνητή λόγω της καλύτερης αναφοράς των θανάτων βρεφών στις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας τα πραγματικά επίπεδα σε αυτή τη περιοχή ήταν πολύ πιο πάνω από τα επίσημα.[20] Σε αυτό το νόημα η αναφερόμενη αύξηση στη βρεφική θνησιμότητα στη Σοβιετική Ένωση ήταν το αποτέλεσμα της βελτιωμένης στατιστικής αναφοράς, αλλά αντανακλούσε τη πραγματικότητα ενός πολύ πιο μεγαλύτερου ποσοστού βρεφικής θνησιμότητας από αυτό που προηγουμένως αναγνωριζόταν στα επίσημα στατιστικά.

Όπως έδειξε η λεπτομερή σειρά δεδομένων που δημοσιεύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο αναφερόμενος δείκτης της βρεφικής θνησιμότητας στη Σοβιετική Ένωση αυξήθηκε από 24.7 σε 1970 και έφθασε μέχρι το 31.4 το 1976. Μετά ο δείκτης βρεφικής θνησιμότητας άρχισε να πέφτει και το 1989 είχε μειωθεί στο 22.7, το οποίο ήταν το χαμηλότερο ποσοστό που είχε καταγραφεί στη Σοβιετική Ένωση (παρόλο που ήταν σχεδόν το ίδιο με το 22.9 που κατεγράφη το 1971).[21] Το 1989, ο δείκτης της βρεφικής θνησιμότητας κυμαινόταν από το 11.1 στη Λετονική ΣΣΔ έως το 54.7 στην Τουρκμενική ΣΣΔ.[22]

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης η έρευνα που έγινε αποκάλυψε ότι τα ποσοστά θνησιμότητας που αναφέρονταν αρχικά υποεκτιμούσαν πάρα πολύ τα πραγματικά στοιχεία, ειδικά στη βρεφική θνησιμότητα. Αυτό ισχύει κυρίως στις δημοκρατίες της Υπερκαυκασίας και της Κεντρικής Ασίας.[23][24]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικές πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. CIA World Factbook 1991 - most figures, unless attributed to another source.
  2. J. A. Newth: The 1970 Soviet Census, Soviet Studies vol. 24, issue 2 (October 1972) pp. 200–222. - Population figures from 1897 - 1970.
  3. The Russian State Archive of the Economy: Soviet Censuses of 1937 and 1939 - Population figures for 1937 and 1939. https://web.archive.org/web/20020927142010/http://www.library.yale.edu/slavic/census3739.html

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 CIA Factbook 1990 Αρχειοθετήθηκε 2011-04-27 στο Wayback Machine. Retrieved on 2009-04-10
  2. ↑ Mironov, Boris (1991). «The Development of Literacy in Russia and the USSR from the Tenth to the Twentieth Centuries». History of Education Quarterly 31 (2): 243. https://archive.org/details/sim_history-of-education-quarterly_summer-1991_31_2/page/243. 
  3. ↑ Mark Harrison (18 Ιουλίου 2002). Accounting for War: Soviet Production, Employment, and the Defence Burden, 1940–1945. Cambridge University Press. σελ. 167. ISBN 978-0-521-89424-1. 
  4. ↑ Jay Winter· Emmanuel Sivan (2000). War and Remembrance in the Twentieth Century. Cambridge University Press. σελ. 64. ISBN 0521794366. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Andreev, E.M., et al., Naselenie Sovetskogo Soiuza, 1922-1991. Moscow, Nauka, 1993. (ISBN 5-02-013479-1)
  6. ↑ Statoids population figures of the Soviet Union Retrieved on 2009-04-10
  7. ↑ Sakwa, Richard (1998). Soviet Politics in Perspective. London: Routledge. σελίδες 242–250. ISBN 0-415-07153-4. 
  8. ↑ "ЗАКОН СССР ОТ 24.04.1990 О ЯЗЫКАХ НАРОДОВ СССР" Αρχειοθετήθηκε 2016-05-08 στο Wayback Machine. (The April 24, 1990 Soviet Union Law about the Languages of the Soviet Union) (Ρωσικά)
  9. ↑ Bernard Comrie, The Languages of the Soviet Union, page 31, the Press Syndicate of the University of Cambridge, 1981. (ISBN 0-521-23230-9)
  10. ↑ 10,0 10,1 The Seeming Paradox of Increasing Mortality in a Highly Industrialized Nation: the Example of the Soviet Union : 1985. author Dinkel, R. H.
  11. ↑ 11,0 11,1 Great Soviet Encyclopedia (στα Russian) (3rd έκδοση). Moscow: Sovetskaya Entsiklopediya. 1977. vol. 24 (part II), p. 15. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  12. ↑ Barbara A. Anderson and Brian D. Silver. 1990. "Growth and Diversity of the Population of the Soviet Union," Annals of the American Academy of Political and Social Sciences, No. 510: 155-77.
  13. ↑ The first to call attention to the reversal of declining adult mortality in the Soviet Union (in contrast to trends in Western Europe) were J. Vallin and J. C. Chesnais, "Recent Developments of Mortality in Europe, English-Speaking Countries and the Soviet Union, 1960-1970," Population 29 (4-5): 861-898. For a probe into the age-specific and regional aspects of the trends, once new mortality tables were released in the late 1980s, see Barbara A. Anderson and Brian D. Silver. 1989. "The Changing Shape of Soviet Mortality, 1958-1985: An Evaluation of Old and New Evidence," Population Studies 43: 243-265. Also see Alain Blum and Roland Pressat. 1987. "Une nouvelle table de mortalité pour l'URSS (1984-1985)," Population, 42e Année, No. 6 (Nov.): 843-862.
  14. ↑ For a summary of the mortality trends and the literature concerning them, see Barbara A. Anderson and Brian D. Silver. 1990. "Trends in Mortality of the Soviet Population," Soviet Economy 6, No. 3: 191-251.
  15. ↑ Michael Ryan, "Life expectancy and mortality data from the Soviet Union," British Medical Journal, Vol. 296, No. 6635 (May 28, 1988): 1,513-1515.
  16. ↑ W. Ward Kingkade and Eduardo E. Arriaga, “Mortality in the New Independent States: Patterns and Impacts,” in José Luis Bobadilla, Christine A. Costello, and Faith Mitchell, Eds., Premature Death in the New Independent States (Washington, D.C., National Academy Press 1997), 156-183, citation at p. 157.
  17. ↑ Most notably, see Christopher Davis and Murray Feshbach. 1980. "Rising Infant Mortality in the Soviet Union in the 1970s," U.S. Bureau of the Census, International Population Reports, Series P-95, Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office. The following article, which ostensibly reviewed the Davis and Feshbach report, brought widespread attention to the issue of health care in the Soviet Union: Nick Eberstadt, "The Health Crisis in the Soviet Union," New York Review of Books 28, No. 2 (February 19, 1981).
  18. ↑ Most notably, see Barbara A. Anderson and Brian D. Silver. 1986. "Infant Mortality in the Soviet Union: Regional Differences and Measurement Issues," Population and Development Review 12, No. 4: 705-737, and Barbara A. Anderson and Brian D. Silver, "The Geodemography of Infant Mortality in the Soviet Union, 1950-1990," in G. J. Demko, Z. Zaionchkovskaya, S. Pontius, and G. Ioffe, Eds., Population Under Duress: The Geodemography of Post-Soviet Russia, Westview Press, pp. 73-103 (1999).
  19. ↑ See, for example, Juris Krumins. 1990. "The Changing Mortality Patterns in Latvia, Lithuania and Estonia: Experience of the Past Three Decades," Paper presented at the International Conference on Health, Morbidity and Mortality by Cause of Death in Europe. December 3–7. Vilnius; A. G. Vishnevskiy, V.M. Shkolnikov, and S.A. Vasin. 1990. "Epidemiological Transition in the Soviet Union as Mirrored by Regional Disparities," Paper presented at the International Conference on Health, Morbidity and Mortality by Cause of Death in Europe. December 3–7. Vilnius; and F. Meslé, V. Shkolnikov, and J. Vallin. 1991. "Mortality by Cause in the Soviet Union in 1970-1987: The Reconstruction of Time Series," Paper presented at the European Population Conference, October 21–25, Paris.
  20. ↑ See, for example, A. A. Baranov, V. Y. Al‘bitskiy, and Y. M. Komarov. 1990. "Тенденции младенческой смертности в СССР в 70-80е годы [Trends in infant mortality in the Soviet Union in the 70's and 80's]," Советское здравоохранение, 3: 3-37; and Y. M. Andreyev and N. Y. Ksenofontova. 1991. "Оценка достоверности данных о младенческой смертности“ [Assessment of the reliability of data on infant mortality], Вестник статистики, 8: 21-28.
  21. ↑ Comecon Secretariat, Статистический ежегодник стран-членов Совета экономической взаимопомощи, 1990 [Yearbook of the Member-Countries of Comecon] (Moscow: Finansy i statistika, 1990), and Goskomstat SSSR, Демографический ежегодник СССР 1990 [Demographic Yearbook of the Soviet Union] (Moscow: Finansy i statistika, 1990).
  22. ↑ See Демографический ежегодник СССР 1990, at p. 382.
  23. ↑ Géraldine Duthé, Irina Badurashvili, Karine Kuyumjyan, France Meslé, and Jacques Vallin, "Mortality in the Caucasus: An attempt to re-estimate recent mortality trends in Armenia and Georgia," Demographic Research, Vol. 22, art. 23, pp. 691-732 (2010).
  24. ↑ Michel Guillot, So-jung Lim, Liudmila Torgasheva & Mikhail Denisenko, "Infant mortality in Kyrgyzstan before and after the break-up of the Soviet Union," Population Studies, Vol. 67, No. 3: 335-352 (2013).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δημογραφία_της_Σοβιετικής_Ένωσης&oldid=10815836"