Άγιος Ακάκιος Καρδίτσας
Συντεταγμένες: 39°22′52″N 21°46′18″E / 39.38111°N 21.77167°E
| Άγιος Ακάκιος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα[1] |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Καρδίτσας |
| Δήμος | Μουζακίου |
| Δημοτική Ενότητα | Ιθώμης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θεσσαλία |
| Νομός | Καρδίτσας |
| Υψόμετρο | 320 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 167 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Γόλιτσα |
| Ταχ. κώδικας | 43 060 |
Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Ιθώμης, του δήμου Μουζακίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Καρδίτσας, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[2][3]
Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία και νομού Καρδίτσης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας.[4][5]
Στην τοπική κοινότητα Αγίου Ακακίου ανήκει και οι οικισμός Λιβάδια.[2]
- Μέχρι το 1927 ο οικισμός ονομαζόταν Γόλιτσα.[3]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νομού Καρδίτσας, βορειοδυτικά της λίμνης Πλαστήρα, και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 320. Απέχει 27 χλμ. περίπου Δ. της Καρδίτσας. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 8,118 χμ² (2011).
- Το χωριό διασχίζουν τρία ποτάμια που καταγράφονται με διαφορετικά ονόματα, ανάλογα με την βιβλιογραφική πηγή και την προφορική παράδοση: Γκουρλίγκας, Καρκατούνας, Μαυρόρεμα, Μέγας (Νέδας), Μπακατσιάνο (Μπακατσιάκο), Ποταμιά.
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 290 (321) |
| 2001 | 221 (229) |
| 2011 | 187 (199) |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 580 |
| 1971 | 490 |
| 1981 | 320 (401) |
| 1991 | 291 (324) |
| 2001 | 251 (259) |
| 2011 | 238 (254) |
(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως Γόλιτσα
Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1883 και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης του νομού Τρικάλων. Το 1899 πέρασε στον νομό Καρδίτσης και, το 1909, ξανά στον νομό Τρικάλων. Το 1927 μετονομάστηκε σε Άγιος Ακάκιος
Ως Άγιος Ακάκιος Το 1944 υπήχθη οριστικά στον νομό Καρδίτσης
- Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίου Ακακίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης
- Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Ιθώμης και προσαρτήθηκε στον δήμο Μουζακίου
(Πηγή:[3])
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Χρονολογία ίδρυσης ή επανίδρυσης του χωριού θεωρείται ο 14ος αιώνας, από Σέρβους ηγεμόνες και Αρβανιτόβλαχους. Η πρώην ονομασία Γκόλιτσα, (Γκόλτσα ή Γκόπλα για τους ντόπιους) έχει σλαβική προέλευση και σημαίνει «γούρνα». Επί Τουρκοκρατίας είχε πολλούς κατοίκους που διέμεναν σε τρεις συνοικισμούς. Το 1601-2 κάηκε από τους Τούρκους.[9]
Γενικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία (σιτηρά, οπωροκηπευτικά) και την κτηνοτροφία, ενώ υπήρξαν ανέκαθεν ονομαστοί κτιστάδες. Ο πρώτος οικισμός τους βρισκόταν στην περιοχή «Γκούρλιγκα».[9]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η σκήτη και το σπήλαιο του Αγίου Ακακίου (1630?-1730), όπου ασκήτεψε ο Όσιος Ακάκιος ο Νέος, ο Καυσοκαλυβίτης (1680) και έδωσε το όνομά του στο χωριό.
- Η εκκλησία του Αγίου Ακακίου, τρίκλιτη βασιλική του 1850, με ασημένια σκευοθήκη λειψάνων του ασκητή. Εορτάζει την Πέμπτη της Διακαινησίμου.
- Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μονόχωρη, μεταβυζαντινή βασιλική (14ος αιώνας) και κοιμητηριακή, δομημένη από ελαφρόπετρα που υπάρχει στην περιοχή. Διασώζει λίγες τοιχογραφίες
- Η εκκλησία των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, στη βόρεια είσοδο του χωριού
- Το σπήλαιο «Τρύπα» ή «Αετοφωλιά» μήκους 2,09 χλμ., βορειοδυτικά του χωριού, με καλή πρόσβαση. Έχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες ηλικίας 40.000 ετών, ενώ είναι κατοικία πληθυσμού νυχτερίδων
- Η πηγή «Βουλγαρέλια» με αιωνόβια πλατάνια
- Ο καταρράκτης που σχηματίζεται τους χειμερινούς μήνες, στη θέση «Βρονταριά»
- Το δάσος του Άη Λια, έκτασης 500 στρεμμάτων
- Ο παλαιός νερόμυλος, ο μόνος από τους επτά που είχε κάποτε το χωριό
- Το Αγροτικό Μουσείο του χωριού
Εκδηλώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τα πανηγύρια της εκκλησίας των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, την Πέμπτη της Διακαινησίμου και στις 13 Αυγούστου, ημέρα ανακομιδής των λειψάνων του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού.
- Η εορτή της 23ης Οκτωβρίου, ημερομηνίας ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Ακακίου από το Άγιο Όρος.[9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ GEOnet Names Server. 11 Ιουνίου 2018. -815274.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 3,0 3,1 3,2 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=11941
- ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛ 1:167
- ↑ 5,0 5,1 5,2 ΠΛΜ 1:448
- ↑ 6,0 6,1 Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Δομή 1:209
- ↑ Χάρτες «ROAD»
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 http://www.520greeks.com/articles/o-agios-akakios-me-mia-matia/
- ↑ https://www.facebook.com/groups/114743671983233/
- ↑ https://el.wikiloc.com/spelaiologia-diadromes/spelaio-aetopholias-agios-akakios-karditsa-44578877
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Χάρτες «ROAD» (Άγραφα 1:50.000)
- eetaa.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- https://www.youtube.com/watch?v=4L3pujlB11s
- https://www.youtube.com/watch?v=oENwf6ZZHzQ
- https://karditsas.blogspot.com/2016/04/blog-post_40.html
- https://imkarpenisiou.gr/%E1%BD%85%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82-%E1%BC%80%CE%BA%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%BF%CF%82-%E1%BD%81-%CE%BA%CE%B1%CF%85%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%85%CE%B2%CE%B9%CF%84%CE%B7%CF%82/[νεκρός σύνδεσμος]