Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Γουλιέλμος ο Κατακτητής)
Γουλιέλμος ο Κατακτητής
Στέψη25 Δεκεμβρίου 1066
ΠροκάτοχοςΈντγκαρ Έθελινγκ (μη εστεμμένος)
(αλλιώς) Χάρολντ Β΄ της Αγγλίας
ΔιάδοχοςΓουλιέλμος Β΄ της Αγγλίας
Δούκας της Νορμανδίας
ΠροκάτοχοςΡοβέρτος Α΄ της Νορμανδίας
ΔιάδοχοςΡοβέρτος Β΄ της Νορμανδίας
Γέννηση1028
Φελέζ, Δουκάτο της Νορμανδίας
Θάνατος9 Σεπτεμβρίου 1087 (59 ετών)
Ρουέν, Δουκάτο της Νορμανδίας
Τόπος ταφήςΚαέν, Γαλλία
ΣύζυγοςΜατθίλδη της Φλάνδρας
ΕπίγονοιΡοβέρτος Β΄ της Νορμανδίας
Ριχάρδος της Νορμανδίας
Γουλιέλμος Β΄ της Αγγλίας
Καικιλία
Ερρίκος Α΄ της Αγγλίας
Αδελαΐδα
Κωνσταντία
Αδέλα
ΟίκοςΟίκος της Νορμανδίας
ΠατέραςΡοβέρτος Α΄ της Νορμανδίας
ΜητέραΕρλέβα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας ή Γουλιέλμος ο Κατακτητής ή Γουλιέλμος ο Νόθος[1] (γαλλικά: Guillaume le Conquérant, William the Conqueror, 1028 - 9 Σεπτεμβρίου 1087)[2] βασιλιάς της Αγγλίας (1066 - 1087) και δούκας της Νορμανδίας (1035 - 1087) ήταν απόγονος του Ρόλλο της Νορμανδίας ιδρυτή του Οίκου της Νορμανδίας. Μετά από μακρύ εμφύλιο πόλεμο με τον οποίο μπόρεσε να εγκαταστήσει την κυριαρχία του στη Νορμανδία ξεκίνησε τους πολέμους για την κατάκτηση της Αγγλίας έξι χρόνια αργότερα. Τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του τα πέρασε προσπαθώντας να εγκαταστήσει την κυριαρχία της δυναστείας του στην Αγγλία με εμφύλιες συγκρούσεις με τον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο Β΄ της Νορμανδίας.

Πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύντομη βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής ήταν νόθος γιος του Ροβέρτου του Μεγαλοπρεπούς και της ερωμένης του Ερλέβας, το γεγονός ότι ήταν πολύ νέος και νόθος δημιούργησε πολλά προβλήματα σχετικά με τη διαδοχή του πατέρα του και η αναρχία επικράτησε τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του. Την εποχή που ήταν ανήλικος τα μέλη της οικογένειας του βρέθηκαν σε εμφύλια σύγκρουση για την ανατροφή του μικρού Γουλιέλμου για τα δικά τους συμφέροντα. Όταν ο Γουλιέλμος ενηλικιώθηκε (1047) ήταν ικανός να καταπνίξει τις εξεγέρσεις και να εγκαταστήσει την εξουσία του στο δουκάτο κάτι που ολοκληρώθηκε μέχρι το 1060. Με τον γάμο του με τη Ματθίλδη της Φλάνδρας δημιούργησε ισχυρή συμμαχία με τη γειτονική κομητεία της Φλάνδρας, την εποχή του γάμου του ο Γουλιέλμος κατάφερε να προωθήσει την εκλογή των φίλων του σε θέσεις ηγούμενων και επισκόπων της Νορμανδικής εκκλησίας. Η εδραίωση της εξουσίας του επέτρεψε στον Γουλιέλμο να διευρύνει τα εδάφη του και από το 1062 είχε κατορθώσει να επεκτείνει τον έλεγχο του στη γειτονική κομητεία του Μαιν. Τη δεκαετία του 1050 και στις αρχές της δεκαετίας του 1060 έγινε ένας από τους βασικότερους διεκδικητές στον θρόνο της Αγγλίας όταν ο πρώτος ξάδελφος του Εδουάρδος ο Ομολογητής πέθανε χωρίς απογόνους. Ο άλλος μεγάλος διεκδικητής του Αγγλικού θρόνου ήταν ο Χάρολντ Β΄ της Αγγλίας τον οποίο όρισε ο ίδιος ο Εδουάρδος διάδοχο στο νεκροκρέβατο του τον Ιανουάριο του 1066. Ο Γουλιέλμος ισχυρίστηκε ότι τον είχε ορίσει από πριν ο Εδουάρδος διάδοχο του και ότι ο Χάρολντ είχε ορκιστεί να υποστηρίξει τα δικαιώματα του στον θρόνο, ο Γουλιέλμος προετοίμασε έναν μεγάλο στόλο με τον οποίο επιτέθηκε στην Αγγλία, νίκησε και θανάτωσε τον Χάρολντ στη Μάχη του Χέιστινγκς στις 14 Οκτωβρίου 1066. Μετά από μερικές στρατιωτικές επιτυχίες ο Γουλιέλμος στέφθηκε βασιλιάς της Αγγλίας τα Χριστούγεννα του 1066 στο Λονδίνο, ύστερα από μερικές διαπραγματεύσεις επέστρεψε στη Νορμανδία στις αρχές του 1067. Μετά από μερικές αποτυχημένες εξεγέρσεις που ακολούθησαν το 1075 ο Γουλιέλμος είχε υπό τον έλεγχο του το μεγαλύτερο τμήμα της Αγγλίας κάτι που του επέτρεψε να περάσει τον υπόλοιπο χρόνο της βασιλείας του στην ηπειρωτική Ευρώπη.

Τα τελευταία χρόνια ο Γουλιέλμος τα πέρασε με πολλές ταραχές όπως εμφύλιες συγκρούσεις με τον μεγαλύτερο γιο του και απειλές των Δανών να εισβάλουν στην Αγγλία. To 1066 ο Γουλιέλμος δημιούργησε ένα βιβλίο το Domesday Book με το οποίο κατέγραψε όλα τα Αγγλικά εδάφη πριν την περίοδο της κατάκτησης και τη διάρκεια της δικής του βασιλείας. Ο Γουλιέλμος πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1087 κατά τη διάρκεια εκστρατείας του στη βόρεια Γαλλία στην οποία έκαψε την Καέν. Την περίοδο της βασιλείας του οικοδόμησε πολλά νέα κάστρα, τοποθέτησε νέους Νορμανδούς αριστοκράτες στο Αγγλικό βασίλειο και άλλαξε τη σύνθεση του Αγγλικού κλήρου. Δεν ενσωμάτωσε όλα τα εδάφη του βασιλείου του σε μια αυτοκρατορία δίνοντας προτεραιότητα στην ξεχωριστή διοίκηση του κάθε τμήματος, μετά τον θάνατο του η αυτοκρατορία του διασπάστηκε, ο μεγαλύτερος γιος του Ροβέρτος κληρονόμησε τη Νορμανδία και ο δεύτερος γιος του Γουλιέλμος Β΄ της Αγγλίας το βασίλειο της Αγγλίας.

Η δημιουργία του Νορμανδικού βασιλείου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κάστρο του Φαλαίζ στη Νορμανδία, τόπος γέννησης του Γουλιέλμου του Κατακτητή

Οι Βίκινγκ ξεκίνησαν τις επιδρομές τους στη Νορθουμβρία στα τέλη του 8ου αιώνα. Οι εγκαταστάσεις στην περιοχή ξεκίνησαν όταν ο Κάρολος Γ΄ της Γαλλίας συμφώνησε πριν το 911 να παραχωρήσει τη Ρουέν στον Ρόλλο της Νορμανδίας, τα εδάφη γύρω από τη Ρουέν έγιναν ο πυρήνας του μετέπειτα δουκάτου της Νορμανδίας.[3] Η Νορμανδία χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τις επιθέσεις των Βίκινγκ στην Αγγλία ειδικά στα τέλη του 10ου αιώνα που χειροτέρεψαν οι σχέσεις ανάμεσα στην Αγγλία και στη Νορμανδία.[4] Στην προσπάθεια του να επιλύσει τα προβλήματα ο Έθελρεντ του Ουέσσεξ παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο του την Έμμα της Νορμανδίας (1002) αδελφή του δούκα Ριχάρδου Β΄ της Νορμανδίας.[5] Οι επιθέσεις των Δανών στην Αγγλία συνεχίστηκαν και ο Έθελρεντ βρήκε καταφύγει στον Ριχάρδο όταν ο Σβεν Α΄ της Δανίας κατέλαβε τον θρόνο της Αγγλίας στα τέλη του 1013, ο θάνατος του Σβεν αμέσως μετά τον Φεβρουάριο του 1014 επέτρεψε στον Έθελρεντ να επιστρέψει αλλά συνάντησε αντίσταση από τον γιο του Σβεν Κνούτο. Ο Έθελρεντ πέθανε (1016) και ο Κνούτος έγινε νέος βασιλιάς της Αγγλίας, οι δυο γιοι του Έθελρεντ με τη δεύτερη σύζυγο του Έμμα Εδουάρδος ο Ομολογητής και Άλφρεντ Έθελινγκ εξορίστηκαν στη Νορμανδία.[6] Μετά τον θάνατο του Κνούτου (1035) ο θρόνος της Αγγλίας πέρασε στον γιο από τον πρώτο του γάμο Χάρολντ τον Λαγοπόδαρο ενώ ο Αρθακανούτος ο γιος από τον δεύτερο γάμο του με την Έμμα έγινε βασιλιάς στη Δανία. Ο Άλφρεντ επέστρεψε στην Αγγλία για να χαιρετήσει τη μητέρα του και να διεκδικήσει τον θρόνο αλλά πέθανε δηλητηριασθείς, πολλοί κατηγόρησαν για τον θάνατο του Άλφρεντ τον Γκόντουιν του Ουέσσεξ αλλά οι περισσότεροι έκριναν ένοχο τον Χάρολντ τον Λαγοπόδαρο. Η Έμμα αναγκάστηκε να δραπετεύσει στη Φλάνδρα μέχρι την εποχή που ο γιος της Αρθακανούτος έγινε βασιλιάς μετά τον θάνατο του Χάρολντ (1040), ο ετεροθαλής αδελφός του Εδουάρδος ακολούθησε τον Αρθακανούτο στην Αγγλία και έγινε βασιλιάς μετά τον θάνατο του τον Ιούνιο του 1042.[7]

Παιδική ηλικία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουλιέλμος γεννήθηκε στο Φαλαίζ της Νορμανδίας τη διετία 1027 - 1028 πιθανότατα στα τέλη του 1028.[2][8] Ο Γουλιέλμος ήταν ο μοναδικός γιος του δούκα Ροβέρτου του Μεγαλοπρεπούς γιου του Ριχάρδου Β΄ της Νορμανδίας και της Ερλέβας της κόρης του Φούλμπερτ του Φαλαίζ, ο Φούλμπερτ πιθανότατα ήταν ταριχευτής.[8] Η Ερλέβα ήταν μέλος του δουκικού βασιλικού οίκου αλλά δεν είχε παντρευτεί τον πατέρα του γι'αυτό ο Γουλιέλμος ονομάστηκε "Νόθος".[1] Η ίδια παντρεύτηκε αργότερα τον Ερλουίν του Κόντεβιλ με τον οποίο απέκτησε δυο γιους : τον Όντο του Μπαγιέ και τον Ροβέρτο, κόμη του Μορτέν και μια κόρη που δεν είναι γνωστό το όνομα της. Ο ένας από τους αδελφούς της Ερλέβα ο Γουόλτερ ήταν οπαδός και κηδεμόνας του Γουλιέλμου στην παιδική του ηλικία.[8] Ο Ροβέρτος είχε επίσης άλλη μια κόρη την Αδελαΐδα με μια άγνωστη ερωμένη.[12]

Ο Ροβέρτος έγινε δούκας της Νορμανδίας στις 6 Αυγούστου 1027, διαδέχθηκε τον μεγαλύτερο αδελφό του Ριχάρδο Γ΄ της Νορμανδίας ο οποίος είχε γίνει δούκας μόλις τον προηγούμενο χρόνο. Ο Ροβέρτος και ο αδελφός του είχαν έρθει σε σύγκρουση για τη διαδοχή αλλά τον διευκόλυνε ο πρόωρος θάνατο του Ριχάρδου, ο Ροβέρτος κατηγορήθηκε ότι δηλητηρίασε τον αδελφό του αλλά οι κατηγορίες έμειναν χωρίς απόδειξη.[9] Οι συνθήκες στη Νορμανδία ήταν ασταθείς, οι οικογένειες των ευγενών λεηλάτησαν την εκκλησία και ο Αλαίν Γ΄ της Βρετάνης ξεκίνησε τον πόλεμο προκειμένου να κερδίσει τον έλεγχο στο δουκάτο. Το 1031 ο Ροβέρτος κέρδισε σημαντική υποστήριξη από ευγενείς οι οποίοι αργότερα θα έχουν κυρίαρχη θέση όταν θα γίνει δούκας ο Γουλιέλμος, αυτοί ήταν ο Ροβέρτος αρχιεπίσκοπος της Ρουέν που είχε αρχικά αντιταχθεί στον δούκα, ο Όσμπερν ένας ανιψιός της συζύγου του Ριχάρδου Α΄ και ο Γκίλμπερτ της Μπριόν ένας εγγονός του Ριχάρδου Α΄.[10] Μετά την άνοδο του στον δουκικό θρόνο ο Ροβέρτος συνέχισε να υποστηρίζει τους δυο εξόριστους Άγγλους πρίγκιπες Εδουάρδο και Άλφρεντ που βρίσκονταν σε εξορία στη βόρεια Γαλλία.[1] Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο Ροβέρτος αρραβωνιάστηκε για σύντομο χρονικό διάστημα μια κόρη του βασιλιά Κνούτου αλλά ο γάμος δεν έγινε. Είναι άγνωστο αν ο πατέρας του Γουλιέλμου είχε νόμιμο γιο αλλά υπήρξαν πολλοί διάδοχοι στο παρελθόν νόθοι και ο Γουλιέλμος εμφανίζεται στα διατάγματα του πατέρα του σαν υποψήφιος για τη διαδοχή.[1] Το 1034 ο δούκας Ροβέρτος αποφάσισε να αναχωρήσει για προσκύνημα στην Ιερουσαλήμ, πριν φύγει συγκάλεσε συμβούλιο ευγενών στο οποίο τους έβαλε να ορκιστούν ότι θα είναι πιστοί στον Γουλιέλμο σαν διάδοχο του, πέθανε τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου στη Νίκαια Βιθυνίας στο δρόμο της επιστροφής του για τη Νορμανδία.[11]

Δούκας της Νορμανδίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίοδος αναρχίας στη Νορμανδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γουλιέλμος ο Κατακτητής - από την ταπισερί της Μπαγιέ που παριστάνει τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας

Ο Γουλιέλμος αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις την εποχή που έγινε δούκας, τα σημαντικότερα προβλήματα ήταν το γεγονός ότι ήταν νόθος γιος και η νεαρή του ηλικία περίπου 7 - 8 ετών.[12][13] Ο Γουλιέλμος είχε την υποστήριξη του θείου του αρχιεπισκόπου Ροβέρτου όπως επίσης του Ερρίκου Α΄ της Γαλλίας ο οποίος τον βοήθησε να διαδεχτεί στο δουκάτο τον πατέρα του.[14] Η υποστήριξη που παρείχε στους εξόριστους Άγγλους πρίγκιπες στην προσπάθεια τους να επιστρέψουν στην Αγγλία (1036) αποδεικνύει ότι και οι κηδεμόνες του νέου δούκα είχαν σκοπό να συνεχίσουν την πολιτική του πατέρα του αλλά ο θάνατος του Ροβέρτου τον Μάρτιο του 1037 στέρησε από τον Γουλιέλμο τον πιο βασικό υποστηρικτή του και οδήγησε τη Νορμανδία στο χάος.[14] Η αναρχία στο δουκάτο κράτησε μέχρι το 1947 και ο έλεγχος του από τον νεαρό δούκα ήταν μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες. Στην αρχή κηδεμόνας του μικρού δούκα ήταν ο Αλαίν Γ΄ της Βρετάνης αλλά όταν πέθανε τη διετία 1039 - 1040 ο Γιλβέρτος του Μπριόν ανέλαβε την κηδεμονία του μικρού Γουλιέλμου, ο Γιλβέρτος δολοφονήθηκε σε λίγους μήνες και ανέλαβε την κηδεμονία ο Τουρτσετίλ που δολοφονήθηκε επίσης την ίδια περίοδο.[15] Ο Όζμπερν ο επόμενος κηδεμόνας σκοτώθηκε στις αρχές του 1040 στην κρεβατοκάμαρα του Γουλιέλμου την ώρα που ο μικρός δούκας κοιμόταν, ο Γουόλτερ στη συνέχεια θείος του Γουλιέλμου από μητέρα αναγκάστηκε να κρύψει τον μικρό δούκα σε ένα σπίτι χωρικών.[16] Η ιστορικός Έλενορ Σερλ (1926 - 1999) αναφέρει ότι ο μικρός Γουλιέλμος μεγάλωσε μαζί με τρία ξαδέλφια του που αργότερα είχαν σημαντικό ρόλο στην εξουσία του τον Γουλιέλμο Φίτζομπερν, τον Ρογήρο του Μπομώ και τον Ρογήρο του Μοντγκόμερι.[17] Παρά το γεγονός ότι οι Νορμανδοί ευγενείς βρέθηκαν μεταξύ τους σε εμφύλιες διαμάχες την εποχή που ήταν ακόμα ανήλικος ο Γουλιέλμος οι επίσκοποι αναγνώρισαν την εξουσία του μικρού δούκα και υποστήριξαν τον Γουλιέλμο.[18]

Συμμαχία με τον Ερρίκο Α΄ της Γαλλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο βασιλιάς Ερρίκος συνέχισε να υποστηρίζει τον νεαρό δούκα αλλά το 1046 οι αντίπαλοι του Γουλιέλμου πραγματοποίησαν εξέγερση που επικεντρώθηκε στη νότια Νορμανδία υπό την ηγεσία του Γκυ της Βουργουνδίας και με την υποστήριξη του Νιγκέλ υποκόμη του Κοταντέν και του Ρανούλφ υποκόμη του Μπεσσίν. Σύμφωνα με ιστορίες οι οποίες περιέχουν μυθικά στοιχεία έκαναν προσπάθειες να πολιορκήσουν τον Γουλιέλμο στο Βαλόνι αλλά εκείνος δραπέτευσε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες και κατέφυγε στον βασιλιά Ερρίκο.[19] Στις αρχές του 1047 ο Ερρίκος και ο Γουλιέλμος επέστρεψαν στη Νορμανδία και βγήκαν νικητές στη μάχη του Βαλ-ες-Ντάνες κοντά στην Καέν αν και οι λεπτομέρειες της μάχης δεν έχουν καταγραφεί.[20] Ο Γουλιέλμος του Πουατιέ αναφέρει ότι η μάχη νικήθηκε χάρη στη δυναμικότητα του Γουλιέλμου αλλά οι πηγές της εποχής του γράφουν ότι αν δεν υπήρχε βοήθεια από τον βασιλιά Ερρίκο η νίκη δεν θα είχε πραγματοποιηθεί.[1] Με την ανάληψη της εξουσίας στη Νορμανδία ο Γουλιέλμος διακήρυξε την "Εκεχειρία του θεού" σε μια προσπάθεια του να περιορίσει τις διαμάχες και τη βία που υπήρχαν σε μεγάλη έξαρση.[21] Η μάχη του Βαλ-ες-Ντάνες ήταν καθοριστικό σημείο για την ανάληψη της εξουσίας του Γουλιέλμου στη Νορμανδία αλλά οι εξεγέρσεις συνεχίστηκαν σποραδικά την περίοδο 1047 - 1054 και δεν σταμάτησαν μέχρι το 1060.[22]

Οι επόμενες προσπάθειες του Γουλιέλμου συνεχίστηκαν εναντίον του Γκυ της Βουργουνδίας που κατέφυγε στο κάστρο του Μπριόν το οποίο ο Γουλιέλμος πολιόρκησε, μετά από πολλές προσπάθειες ο Γουλιέλμος κατόρθωσε να διαδεχτεί τον εξόριστο Γκυ (1050).[23] Για να περιορίσει την αυξημένη δύναμη του κόμητος του Ανζού Γοδεφρείδου Μαρκέλου συμμάχησε με τον βασιλιά Ερρίκο σε εκστρατεία εναντίον του, ήταν η τελευταία φορά που πολέμησε μαζί με τον Φράγκο βασιλιά.[24] Κατόρθωσαν να καταλάβουν το φρούριο των Ανδεγαυών αλλά δεν πέτυχαν τίποτα περισσότερο.[33] Ο Γοδεφρείδος Μαρτέλος προσπάθησε να επεκτείνει την εξουσία του στην κομητεία του Μέιν μετά τον θάνατο του Ούγου Δ΄ του Μέιν (1051), προσπάθησε να κυριαρχήσει στο Μπελέμ που βρισκόταν στα σύνορα της Νορβηγίας με το Μέιν και στα φρούρια του Αλανσόν και του Ντομφρόν. Ο επικυρίαρχος του Μπελέμ ήταν ο βασιλιάς των Φράγκων, το Ντοφρόν βρισκόταν υπό την κυριαρχία του Γοδεφρείδου Μαρτέλου και το Αλανσόν υπό την κυριαρχία του ίδιου του Γουλιέλμου. Η Οικογένεια του Μπελέμ που βρισκόταν σε κρίσιμο σημείο ανάμεσα σε τρεις διαφορετικούς επικυρίαρχους θα μπορούσε να έχει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη του ενός ή του άλλου για το δικό της όφελος.[25]

Τελική επικράτηση στη Νορμανδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το βασίλειο του Γουλιέλμου του Κατακτητή (1087)

Με τον θάνατο του Ούγου του Μέιν ο Γοδεφρείδος Μαρτέλος κατέλαβε το Μέιν επιφέροντας την αντίδραση του Γουλιέλμου και του βασιλιά Ερρίκου που τον έδιωξαν από την κομητεία. Ο Γουλιέλμος κατάφερε έτσι να αποκτήσει τα φρούρια του Αλανσόν και του Ντομφρόν που ανήκαν στην Οικογένεια του Μπελέμ, στη συνέχεια προσπάθησε να φέρει από την κηδεμονία την ίδια την Οικογένεια του Μπελέμ ώστε να μπορεί να ενεργεί πάντοτε με τα δικά του συμφέροντα.[26] Το 1052 ο βασιλιάς και ο Γοδεφρείδος Μαρτέλος συμμάχησαν για πρώτη φορά εναντίον του Γουλιέλμου αφού ο Ερρίκος άρχισε να φοβάται τη μεγάλη δύναμη που είχε αποκτήσει ο Γουλιέλμος, ο Ερρίκος Α΄ προσπάθησε να κυριαρχήσει στη Νορμανδία ανατρέποντας τον Γουλιέλμο.[27] Ο Γουλιέλμος βρισκόταν τότε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των ευγενών του από το 1053 όπως επίσης και εναντίον του νέου αρχιεπισκόπου του Ρουέν Μωγκέρ.[28][29] Τον Φεβρουάριο ο βασιλιάς και οι εξεγερμένοι Νορμανδοί ευγενείς έκαναν διπλή επίθεση στον Γουλιέλμο, από την άλλη πλευρά ο αδελφός του Φράγκου βασιλιά Όντο επιτέθηκε στην ανατολική Νορμανδία.[30]

Ο Γουλιέλμος πραγματοποίησε επίθεση χωρίζοντας τις δυνάμεις σε δυο μέρη, η πρώτη αντιμετώπισε τον ίδιο τον Ερρίκο και η δεύτερη με τους οπαδούς του Γουλιέλμου Ροβέρτο, κόμη του Έ, Βάλτερ Ζιφάρ, Ρογήρο του Μόρτιμερ, και Γουλιέλμο του Βαρέν αντιμετώπισε την άλλη δύναμη, η δεύτερη ομάδα νίκησε τους επιδρομείς στη μάχη του Μόρτιμερ. Μετά το τέλος της μάχης ο δούκας κατάφερε να κερδίσει την απαραίτητη εκκλησιαστική στήριξη για να καθαιρέσει τον Μάουγκερ από την αρχιεπισκοπή της Ρουέν. Η μάχη του Μόρτιμερ ήταν το καθοριστικότερο σημείο για την ολοκληρωτική κυριαρχία του Γουλιέλμου στη Νορμανδία αν και οι συγκρούσεις με τον Γάλλο βασιλιά και τον κόμη του Ανζού συνεχίστηκαν μέχρι το 1060.[31] Ο Ερρίκος Α΄ και ο Γοδεφρείδος Μαρτέλος πραγματοποίησαν νέα εκστρατεία στη Νορμανδία (1057) αλλά ηττήθηκαν ξανά στη μάχη του Βαραβίλ, ήταν η τελευταία εκστρατεία εναντίον του Γουλιέλμου στη Νορμανδία.[32] Το 1058 ο Γουλιέλμος κατέλαβε την κομητεία του Ντρε ο βασιλιάς Ερρίκος προσπάθησε να υποτάξει τον Γουλιέλμο με την πολιορκία του Θίμερτ για δυο χρόνια μέχρι τον θάνατο του, ο θάνατος του Ερρίκου Α΄ (1060) και του Γοδεφρείδου Μαρτέλου έκαναν τον Γουλιέλμο αναμφισβήτητο κυρίαρχο.[32]

Γάμος με τη Ματθίλδη της Φλάνδρας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα καθοριστικό σημείο για τη βελτίωση της τύχης του Γουλιέλμου ήταν ο γάμος του με τη Ματθίλδη της Φλάνδρας, την κόρη του Βαλδουίνου Ε΄ της Φλάνδρας. Ο γάμος συμφωνήθηκε (1049) αλλά ο Πάπας Λέων Θ΄ απαγόρευσε τον γάμο στο Συμβούλιο του Ρενς τον Οκτώβριο του 1049, ο γάμος τελικά έγινε έστω και καθυστερημένα στις αρχές της δεκαετίας του 1050 με τη συμφωνία του πάπα.[33] Σύμφωνα με πηγές οι σχέσεις του Γουλιέλμου με τον πάπα δεν ήταν καλές αλλά βελτιώθηκαν αργότερα κάτι που επέτρεψε στον Νορμανδικό κλήρο να επισκεφτεί τη Ρώμη για να πάρει την άδεια για τον γάμο.[34] Ο πάπας δέχτηκε αφού πήρε υπόσχεση ότι θα ιδρύσουν προς τιμή του δυο μοναστήρια στην Καέν το ένα από τον Γουλιέλμο και το άλλο από τη Ματθίλδη.[35] Ο γάμος ενίσχυσε σημαντικά τη θέση του Γουλιέλμου αφού η Φλάνδρα ήταν μια από τις ισχυρότερες κομητείες της Γαλλίας με σχέση τόσο με τους Φράγκους όσο και με τη Γερμανική αυτοκρατορία, ο γάμος ήταν πολύ πετυχημένος, απέκτησαν τέσσερις γιους και έξι κόρες.[36]

Χαρακτήρας και διακυβέρνηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μοναδικές πραγματικές αναπαραστάσεις του Γουλιέλμου του Κατακτητή βρίσκονται στην ταπεστρί του Μπαγιέ και στα νομίσματα, οι υπόλοιπες αναπαραστάσεις και οι ανδριάντες παρουσίαζαν όλοι φανταστική απεικόνιση.[37] Περιγράφεται σαν γερός, εύσωμος με δυνατή φωνή και πολύ καλή υγεία ακόμα και σε μεγάλη ηλικία αν και είχε παχύνει πολύ, ήταν ικανός να τραβήξει το τόξο με τόσο μεγάλη ευκολία που δεν μπορούσε κανένας άλλος.[37][38] Ο Γοδεφρείδος Μαρτέλος περιγράφει ότι δεν υπήρξε ποτέ καλύτερος μαχητής και ιππέας από τον Γουλιέλμο.[39] Οι οστεολογικές εξετάσεις του μηρού του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ύψος του ήταν περίπου 1,80.[37] Υπάρχουν καταγραφές από δυο δασκάλους σχετικά με τη νεαρή ηλικία του δούκα τις δεκαετίες του 1030 και του 1040, αλλά η λογοτεχνία γύρω από τον ίδιο είναι ελάχιστη, δεν ήταν προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών.[1] Ο Όρντερικ Βιτάλις γράφει ότι προσπάθησε να μάθει αρχαία Αγγλικά σε μεγάλη ηλικία αλλά ο χρόνος που διέθετε ήταν ελάχιστος, η κύρια ασχολία του ήταν μόνο το κυνήγι.[40] Ο γάμος του με τη Ματθίλδη ήταν πολύ πετυχημένος δεν υπήρξε καμιά ένδειξη απιστίας σε κανέναν από τους δυο κάτι ασυνήθιστο για μονάρχες εκείνη την εποχή, οι μεσαιωνικοί συγγραφείς τον περιγράφουν σαν βίαιο, άπληστο αλλά υμνούν τη βαθιά θρησκευτική του πίστη.[1]

Η Νορμανδική διοίκηση υπό την ηγεσία του Γουλιέλμου δεν διέφερε σημαντικά από τους υπόλοιπους δούκες εκείνης της εποχής, η διοίκηση ήταν κεντρική γύρω από τα δουκικά ανάκτορα με μια σειρά από αξιωματούχους και συμβούλους.[41] Ο δούκας ταξίδευε συνεχώς σε ολόκληρο το δουκάτο μοιράζοντας διατάγματα και συλλέγοντας φόρους.[42] Τα βασιλικά έσοδα προήλθαν περισσότερο από τα βασιλικά κτήματα και τα διόδια, σε μικρότερο βαθμό από τους φόρους.[43] Ο Γουλιέλμος είχε πολύ στενές σχέσεις με την εκκλησία, συμμετείχε σε όλα τα εκκλησιαστικά συμβούλια και διόρισε προσωπικά πολλούς επισκόπους δυο από αυτούς ήταν ο Μαουρίλιος αρχιεπίσκοπος της Ρουεν και ο ετεροθαλής αδελφός του Όντο που διορίστηκε επίσκοπος του Μπαγιέ τη διετία 1049 - 1050.[44] Είχε μια σειρά από εκκλησιαστικούς συμβούλους ένας από τους οποίους ήταν και ο Λανφράνκ που δεν ήταν Νορμανδός, ήταν σύμβουλος του από τις αρχές της δεκαετίας του 1040 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1060. Ο Γουλιέλμος ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρος με την εκκλησία, ίδρυσε 20 νέα μοναστήρια ανάμεσα στα οποία δυο στη Καέν, η συνεισφορά του κρίθηκε σημαντική στη θρησκευτική ζωή της χώρας.[45]

Η Νορμανδική κατάκτηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προστριβές για τη διαδοχή του Εδουάρδου του Ομολογητή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νόμισμα του Γουλιέλμου του Κατακτητή ως βασιλιά της Αγγλίας

Το 1051 ο άτεκνος βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος ο Ομολογητής φαίνεται επέλεξε διάδοχο του τον Γουλιέλμο, εγγονό του θείου του από μητέρα Ριχάρδου Β΄ της Νορμανδίας.[46] Το Αγγλοσαξωνικό χρονικό στην "D" έκδοση γράφει ότι ο Γουλιέλμος επισκέφτηκε την Αγγλία στα τέλη του 1051 για να εξασφαλίσει τη διαδοχή ή να συγκεντρώσει ενισχύσεις για τις εμφύλιες συγκρούσεις του στη Νορμανδία.[47][48] Το ταξίδι του Γουλιέλμου στη Βρετανία θεωρείται απίθανο τότε επειδή βρισκόταν σε σύγκρουση με τον κόμη του Ανζού, το βέβαιο είναι ότι η διαδοχή στον Γουλιέλμο συνάντησε σκληρές αντιδράσεις από τον Γκόντουιν του Ουέσσεξ τον πιο ισχυρό άντρα της Αγγλίας εκείνη την εποχή. Ο Εδουάρδος ο Ομολογητής είχε παντρευτεί την κόρη του Γκόντουιν Έντιθ του Ουέσσεξ (1043) και ο Γκόντουιν ήταν ο μεγαλύτερος υποστηρικτής του Εδουάρδου όταν ανέβηκε στον θρόνο της Αγγλίας.[49] Από το 1050 οι σχέσεις του βασιλιά με τον κόμη πέρασαν κρίση με αποκορύφωμα την εξορία του Γκόντουιν και ολόκληρης της οικογένειας του από την Αγγλία (1051), στη διάρκεια της εξορίας του Γκόντουιν ακούγεται ότι ο Εδουάρδος πρόσφερε τον θρόνο της Αγγλίας στον Γουλιέλμο.[50] Ο Γκόντουιν επέστρεψε από την εξορία, αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις του με τον βασιλιά και πήρε πίσω όλα τα εδάφη του (1052), ο Ροβέρτος της Γιουμιέγκ Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι αντικαταστάθηκε από τον Στίγκαντ τον επίσκοπο του Γουίντσεστερ.[51] Δεν υπάρχει Αγγλική πηγή να αναφέρει ότι ο αρχιεπίσκοπος Ροβέρτος επισκέφτηκε τον Γουλιέλμο εκ μέρους του Εδουάρδου για να τον χρίσει διάδοχο του Αγγλικού θρόνου, οι δυο Νορμανδοί ευγενείς που το ισχυρίζονται Γουλιέλμος της Γιουμιέγκ και Γουλιέλμος του Πουατιέ θεωρούνται αναξιόπιστοι επειδή δεν συμπίπτουν οι ημερομηνίες.[48]

Ο κόμης Ερβέρτος Β΄ του Μαίν πέθανε (1062) και ο Γουλιέλμος που είχε αρραβωνιάσει τον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο με την κόρη του Μαργαρίτα διεκδίκησε την κομητεία για λογαριασμό του γιου του. Οι ευγενείς αντιστάθηκαν στο αίτημα αλλά ο Γουλιέλμος επιτέθηκε για να εξασφαλίσει τον έλεγχο στην περιοχή.[52] Ο Γουλιέλμος διόρισε έναν Νορμανδό στην επισκοπή του Λε Μανς (1ο65) και επέτρεψε στον γιο του Ροβέρτο να δώσει όρκο υποτέλειας στον νέο κόμη του Ανζού Γοδεφρείδο τον Γενειοφόρο.[53] Ο Γουλιέλμος είχε εξασφαλίσει τα δυτικά του σύνορα αλλά τα σύνορα με τη Βρετάνη παρέμεναν ανασφαλή. Το 1064 ο Γουλιέλμος επιτέθηκε στη Βρετάνη αλλά οι λεπτομέρειες της εκστρατείας βρίσκονται υπό αμφισβήτηση, προτίμησε μάλλον να πολεμήσει έμμεσα τον Κόναν Β΄ της Βρετάνης υποστηρίζοντας τους εσωτερικούς του επαναστάτες. Ο θάνατος του Κόναν (1066) επέτρεψε στον Γουλιέλμο να επεκτείνει την εξουσία του στη Βρετάνη ανεβάζοντας στη θέση του δούκα ευγενείς που είχαν σκοπό να τον βοηθήσουν στη μελλοντική εκστρατεία του στην Αγγλία (1066).[54]

Οι γιοι του Γκόντουιν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σκηνή από την ταπεστρί του Μπαγιέ που δείχνει τον Γουλιέλμο να εξοπλίζει τον Χάρολντ (1064)

Στην Αγγλία ο κόμης Γκόντουιν πέθανε (1053) και η δύναμη των γιων του αυξήθηκε σημαντικά, ο Χάρολντ διαδέχθηκε τον πατέρα του στην κομητεία και ο άλλος γιος του Τόστικ Γκόντουινσον έγινε κόμης στη Νορθουμβρία, οι άλλοι γιοι του ήταν ο Γκυρθ που έγινε κόμης στην Ανατολική Αγγλία (1057) και ο Λέοφγουιν που έγινε κόμης του Κεντ την περίοδο 1055 - 1057.[55] Μερικές πηγές αναφέρουν ότι ο Χάρολντ συνόδευσε τον Γουλιέλμο στην εκστρατεία του στη Βρετάνη (1064), του ορκίστηκε ότι θα τον υποστηρίξει στη διαδοχή του Αγγλικού θρόνου μετά το τέλος της εκστρατείας αλλά καμιά Αγγλική πηγή δεν αναφέρει την αμφισβητούμενη πληροφορία.[53] Πιθανότατα είναι Νορμανδική προπαγάνδα για να κατοχυρωθούν τα δικαιώματα του δούκα Γουλιέλμου στη διαδοχή του βασιλιά Εδουάρδου του Ομολογητή.[56] Ο άλλος μεγάλος διεκδικητής του θρόνου ανήκε στον Οίκο του Ουέσσεξ και ήταν ο Εδουάρδος ο Εξόριστος γιος του Έντμουντ ο Σιδηρόπλευρος, εγγονός του Έθελρεντ του Ουέσσεξ και ανιψιός του βασιλιά Εδουάρδου του Ομολογητή. Ο Εδουάρδος ο Εξόριστος επέστρεψε στην Αγγλία (1057) μαζί με όλη την οικογένεια του, τις κόρες του Αγία Μαργαρίτα της Σκωτίας, Χριστίνα και τον γιο του Έντγκαρ Έθελινγκ αλλά πέθανε σε λίγες μέρες υπό περίεργες συνθήκες.[57]

Οι Νορθούμβριοι επαναστάτησαν εναντίον του Τόστικ (1065) και επέλεξαν νέο κόμη τον Μορκάρ γιο του Έντουιν, κόμη της Μερκίας. Ο Χάρολντ ο οποίος επιθυμούσε τη βοήθεια του Έντουιν και του Μόρκαρ στράφηκε εναντίον του ίδιου του αδελφού του και πρότεινε στον βασιλιά Εδουάρδο τον Ομολογητή να αντικαταστήσει στην κομητεία τον Τόστικ με τον Μορκάρ, ο Τόστικ εξορίστηκε στη Φλάνδρα μαζί με τη σύζυγο του Ιουδήθ η οποία ήταν κόρη του κόμητος της Φλάνδρας Βαλδουίνου του Γενειοφόρου. Ο Εδουάρδος ο Ομολογητής αρρώστησε και πέθανε στις 5 Ιανουαρίου του 1066 αλλά είναι αβέβαιο τι έγινε στο νεκροκρέβατο του. Μια ιστορία διαδίδει ότι ο Εδουάρδος συγκέντρωσε στο δωμάτιο του τη σύζυγο του Έντιθ, τον Χάρολντ και τον αρχιεπίσκοπο Στίγκαντ και έχρισε διάδοχο τον Χάρολντ. Οι Νορμανδικές πηγές δεν αμφισβήτησαν την πληροφορία αλλά προφασίστηκαν τον όρκο που είχε δώσει ο ίδιος ο Χάρολντ στον Γουλιέλμο στην εκστρατεία τους στη Βρετάνη δυο χρόνια πιο πριν ότι τον αναγνωρίζει σαν διάδοχο στον θρόνο, ο Χάρολντ ανακηρύχτηκε βασιλιάς από τον κλήρο και τους ευγενείς της Αγγλίας.[58]

Οι προετοιμασίες του Χάρολντ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χάρολντ στέφτηκε νέος βασιλιάς της Αγγλίας στις 6 Ιανουαρίου 1066 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ Νορμανδικής τέχνης το οποίο μόλις είχε οικοδομηθεί από τον Εδουάρδο αλλά υπάρχουν πολλές διαφωνίες σχετικά με την τελετή. Οι Αγγλικές πηγές αναφέρουν ότι προϊστάμενος στην τελετή ήταν ο Ίλντριντ αρχιεπίσκοπος της Γιορκ, οι Νορμανδικές πηγές αντίθετα λένε ότι η στέψη έγινε από τον επίσκοπο Στίγκαρντ ο οποίος δεν είχε αναγνωριστεί από τον πάπα.[59] Τα δικαιώματα του Χάραλντ στον θρόνο της Αγγλίας δεν ήταν εξασφαλισμένα επειδή υπήρχαν πολλοί ακόμα διεκδικητές του θρόνου ανάμεσα στους οποίους και ο αδελφός του Τόστικ.[60] Ο Χάραλντ Γ΄ της Νορβηγίας ήταν άλλος ένας διεκδικητής σαν ανιψιός και διάδοχος του Μάγκνους του Καλού ο οποίος είχε υπογράψει συμβόλαιο με τον Αρθακανούτο ότι αν ένας από τους δυο πέθαινε πρόωρα χωρίς απογόνους θα τον διαδεχόταν ο άλλος.[61] Ο σοβαρότερος και ο πιο επικίνδυνος διεκδικητής ήταν ο Γουλιέλμος της Νορμανδίας για τον οποίο ο Χάρολντ έκανε έντονες προετοιμασίες να τον αντιμετωπίσει.[60]

Ο αδελφός του Χάρολντ Τόστικ ξεκίνησε τις επιδρομές στις νότιες ακτές της Αγγλίας και στη συνέχεια στρατοπέδευσε στη Νήσο Γουάιτ με έναν στόλο που του παρείχε ο πεθερός του Βαλδουίνος ο Γενειοφόρος. Ο Τόστικ δεν φαίνεται να είχε καμιά σοβαρή υποστήριξη, μετά από μερικές επιδρομές στο Λινκολνσάιρ χωρίς καμιά επιτυχία αποσύρθηκε στη Σκωτία.[60] Ο Νορμανδός συγγραφέας Γουλιέλμος της Γιουμιένγκ αναφέρει ότι ο Γουλιέλμος έστειλε αντιπροσωπεία στον Χάρολντ να του υπενθυμίσει τον όρκο που του είχε κάνει ότι θα τον αναγνωρίσει σαν νέο βασιλιά της Αγγλίας αλλά αυτό είναι αμφισβητούμενο. Ο Χάρολντ ολόκληρο το καλοκαίρι ασχολήθηκε με τις προετοιμασίες του στρατού και του στόλου για να αποκρούσει την επίθεση του Γουλιέλμου.[60]

Οι προετοιμασίες του Γουλιέλμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Χάρολντ εκστρατεύει στη Νορμανδία - από την ταπισερί της Μπαγιέ που παριστάνει τη Νορμανδική κατάκτηση

Ο Γουλιέλμος του Πουατιέ συγκάλεσε ένα μεγάλο συμβούλιο ευγενών για να συζητήσουν αναλυτικά το θέμα της εκστρατείας στην Αγγλία και τους κινδύνους που θα μπορούσε να έχει. Στην πραγματικότητα η εκστρατεία ήταν δεδομένη όπως επίσης δεδομένο ήταν το γεγονός ότι κανένας από τους ευγενείς δεν θα τολμούσε να φέρει αντίσταση στον Γουλιέλμο, ο πραγματικός στόχος στη σύγκλιση της συνέλευσης ήταν η διανομή στα λάφυρα μετά την κατάκτηση της Αγγλίας.[62] Ο Γουλιέλμος του Πουατιέ αναφέρει ότι ο Γουλιέλμος προσπάθησε να δημιουργήσει ισχυρούς συμμάχους, είχε πετύχει την υποστήριξη του Πάπα Αλεξάνδρου Β΄, του Γερμανού αυτοκράτορα Ερρίκου Δ΄ και του Σβεν Β΄ της Δανίας. Ο Ερρίκος ήταν ακόμα ανήλικος ενώ ο Σβεν είχε ελπίδες να αποκτήσει την υποστήριξη του Γουλιέλμου στον πόλεμο που είχε με τον Νορβηγό βασιλιά. Ο πάπας είχε δώσει παπική έγκριση στον Γουλιέλμο να κυβερνήσει μετά την κατάκτηση αλλά δεν υπάρχει καμιά πηγή να λέει ότι είχε κάνει τα ίδια πριν την κατάκτηση.[63] Ο Γουλιέλμος άφησε τη Νορμανδία στα χέρια της συζύγου του στη διάρκεια της εισβολής.[1]

Στη διάρκεια του καλοκαιριού ο Γουλιέλμος συγκέντρωσε στόλο για να ξεκινήσει την επίθεση στη Νορμανδία. Ο Γουλιέλμος του Γιουμιέγκ αναφέρει ότι ο στόλος του περιείχε 3000 πλοία αλλά ο αριθμός θεωρείται υπερβολικός. Ο Γουλιέλμος του Γιουμιέγκ και ο Γουλιέλμος του Πουατιέ διαφωνούν σχετικά με την περιοχή που κατασκευάστηκαν τα πλοία, ο Γκουμιέγκ αναφέρει ότι κατασκευάστηκαν στο Σαιν Βάλερι συρ Σαμ και ο Πουατιέ στο στόμιο του ποταμού Ντάιβ αλλά συμφωνούν και οι δυο ότι ο στόλος εξέπλευσε από το Βαλερί συρ Σάμ. Ο στόλος ενισχύθηκε με στρατεύματα από τη Νορμανδία, το Μαιν και συμμάχους από ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν έτοιμος στις αρχές Αυγούστου αλλά παρέμεινε στη Νορμανδία μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν αυτή την καθυστέρηση ο σημαντικότερος είναι ότι ο Χάραλντ είχε συγκεντρώσει ολόκληρο το καλοκαίρι τον στρατό του κατά μήκος της ακτής[63]. Ο Γουλιέλμος περίμενε να έρθει το φθινόπωρο για να αποχωρήσει, πραγματικά στις 8 Σεπτεμβρίου που ξεκίνησε η σοδειά ο στρατός του Χάραλντ διαλύθηκε.[64] Ο αδελφός του Χάραλντ Τόστικ και ο Χάραλντ Χαράλντα επιτέθηκαν στη Νορθουμβρία τον Σεπτέμβριο του 1066 και νίκησαν τις τοπικές δυνάμεις υπό τον Μόρκαρ και τον Έντουιν συμμάχους του Χάρολντ στη μάχη του Φάλφορντ κοντά στη Γιορκ. Ο Χάρολντ βάδισε βόρεια, νίκησε τους εισβολείς και σκότωσε τον Τόστικ και τον Χαράλντα στις 25 Σεπτεμβρίου 1066 στη μάχη του Στάμφορντ Μπριτζ.[61] Ο στόλος των Νορμανδών απέπλευσε δυο μέρες αργότερα στις 28 Σεπτεμβρίου στο Πεβένσει Μπέι. Ο Γουλιέλμος μετακινήθηκε στο Χέιστινγκς λίγα μίλια ανατολικότερα και έκτισε ένα κάστρο σαν βάση για τις επιχειρήσεις του, από εκεί άρχισε τη λεηλασία της ενδοχώρας περιμένοντας την επιστροφή του Χάρολντ από τα βόρεια, δεν απομακρύνθηκε από τη θάλασσα για να διατηρήσει την επικοινωνία του με τη Νορμανδία.[64]

Η μάχη του Χέιστινγκς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Μάχη του Χέιστινγκς
Η μάχη του Χέιστινγκς - από την ταπισερί της Μπαγιέ που παρουσιάζει τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας

Μετά την ήττα του Χάραλντ Χαράλντα και του Τόστικ ο Χάρολντ άφησε το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού του στα βόρεια και βάδισε με το υπόλοιπο προς τα νότια για να αντιμετωπίσει την απειλή των Νορμανδών.[64] Ο Χάρολντ σταμάτησε περίπου μια βδομάδα στο Λονδίνο πριν βαδίσει προς το Χέιστινγκς, σπατάλησε άλλη μια εβδομάδα στη διαδρομή καλύπτοντας περίπου 43 χιλιόμετρα την ημέρα αφού η συνολική απόσταση ήταν περίπου 320 χιλιόμετρα.[65][66] Ο Χάρολντ επιχείρησε να αιφνιδιάσει τον Γουλιέλμο αλλά ο Νορμανδός δούκας έμαθε για την άφιξη του εχθρού του, τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι ασαφή αλλά όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν στο γεγονός ότι ο Γουλιέλμος έφυγε από το κάστρο ταχύτατα για να συναντήσει τον εχθρό.[67] Ο Χάρολντ βρέθηκε σε αμυντική θέση στην κορυφή του Σενλάκ Χίλλ περίπου σε 10 χιλιόμετρα απόσταση από το κάστρο του Γουλιέλμου στο Χέιστινγκς.[68]

Η μάχη ξεκίνησε στις 14 Οκτωβρίου στις 9 η ώρα και κράτησε ολόκληρη την ημέρα, τα γεγονότα έμειναν γνωστά μονάχα από ένα γενικό περίγραμμα αφού σχετικά με τα ακριβή οι πηγές είναι αντιφατικές.[69] Οι αριθμοί ήταν περίπου ισοδύναμοι αλλά ο Γουλιέλμος διέθετε πεζικό και ιππικό ανάμεσα στους οποίους και πολλούς τοξότες ενώ ο Χάρολντ διέθετε μόνο πεζούς και ελάχιστους τοξότες.[70] Οι Άγγλοι στρατιώτες δημιούργησαν μια ασπίδα κατά μήκος της κορυφογραμμής και ήταν στην αρχή αποτελεσματικοί αναγκάζοντας τον Γουλιέλμο να υποχωρήσει με βαρύτατες απώλειες, μερικοί από τους Βρετανούς του Γουλιέλμου δραπέτευσαν πανικόβλητοι και τα Αγγλικά στρατεύματα τους καταδίωξαν μέχρι τη στιγμή που καταστράφηκαν από το Νορμανδικό ιππικό. Την περίοδο που οι στρατιώτες των Βρετανών δραπέτευσαν κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Νορμανδός δούκας σκοτώθηκε αλλά ο Γουλιέλμος κατάφερε να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του, με αυτόν τον τον τρόπο οι Άγγλοι εκτέθηκαν με συνεχόμενες επιθέσεις από το Νορμανδικό ιππικό.[71] Το κρίσιμο σημείο το οποίο έκρινε τη μάχη ήταν ο θάνατος του Χάρολντ για τον οποίο έχουν ειπωθεί πολλά, ο Γουλιέλμος του Γκιουμιέγκ αναφέρει ότι ο Χάρολντ σκοτώθηκε από τον ίδιο τον δούκα. Η ταπεστρί του Μπαγιέ παρουσιάζει τον Χάρολντ να σκοτώνεται από ένα βέλος στα μάτια αλλά αυτό πιθανότατα να ήταν μια επεξεργασία της ταπεστρί του 12ου αιώνα βάση των θρύλων που είχαν κυκλοφορήσει ότι ο Χάραλντ σκοτώθηκε από ένα βέλος στο κεφάλι.[72] Το σώμα του Χάρολντ αναγνωρίστηκε την επόμενη μέρα μετά από τη μάχη από την πανοπλία ή από τα σημάδια στο σώμα του, οι Άγγλοι νεκροί από τους οποίους πολλοί ήταν αδελφοί του Χάρολντ ή μέλη του βασιλικού του οίκου έμειναν στο πεδίο της μάχης. Η μητέρα του Χάρολντ Γκύθα πρόσφερε στον Γουλιέλμο τον Κατακτητή το βάρος του γιου της σε χρυσό για να παραλάβει τη σορό του αλλά εκείνος το αρνήθηκε. Ο Γουλιέλμος διέταξε να ρίξουν το σώμα του Χάρολντ στη θάλασσα, τελικά μάλλον δεν έγινε και τάφηκε μυστικά στο αβαείο του Γουάλθαμ που είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Χάραλντ.[73]

Η στέψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουλιέλμος πίστεψε ότι μετά τη νίκη του οι Άγγλοι θα παραδοθούν αλλά έκανε λάθος, πολλοί Άγγλοι ευγενείς και κληρικοί κήρυξαν νέο βασιλιά τον Έντγκαρ Έθελινγκ. Ο Γουλιέλμος περίμενε κάποιο σύντομο διάστημα και στη συνέχεια κατέλαβε το Ντόβερ, τμήματα του Κεντ, το Καντέρμπερι και στο τέλος έστειλε μια στρατιωτική δύναμη να καταλάβουν το Γουίντσεστερ στο οποίο βρισκόταν ο βασιλικός θησαυρός.[74] Ο Γουλιέλμος βάδισε από το Λονδίνο στο Σάουθαρκ κατά μήκος του Τάμεση στο οποίο έφτασε στα τέλη του Νοεμβρίου και στη συνέχεια στις αρχές Δεκεμβρίου έφτασε στο Γουόλινγκφορντ. Ο αρχιεπίσκοπος Στίγκαντ υποτάχθηκε στον Γουλιέλμο, ο δούκας αμέσως μετακινήθηκε στο Μπέρχαμστεντ, αμέσως μετά ο Έντγκαρ Έθελινγκ, ο Μορκάρ, ο Έντουιν και ο αρχιεπίσκοπος Ίλντριντ αναγκάστηκαν να υποταχθούν στον Γουλιέλμο. Ο Γουλιέλμος στέφθηκε βασιλιάς της Αγγλίας στο αβαείο του Ουέστμινστερ τα Χριστούγεννα του 1066.[74]

Βασιλιάς της Αγγλίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτες ταραχές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι υπογραφές του Γουλιέλμου και της Ματθίλδης ήταν οι δυο πρώτοι μεγάλοι σταυροί από τη Σύνοδο του Γουίντσεστερ (1072)

Ο Γουλιέλμος παρέμεινε στην Αγγλία μετά τη στέψη και συμφιλιώθηκε με τους γηγενείς ευγενείς, οι κόμητες Έντουιν της Μερκίας, Μόρκαρ της Νορθουμβρίας και Γουάλδοφ του Νορθάμπτον, διατήρησαν τα εδάφη τους και τους τίτλους του.[75] Ο Γουάλδοφ παντρεύτηκε μια από τις ανιψιές του Γουλιέλμου την Ιουδήθ κόρη της Αδελαΐδας ενώ ένας άλλος ένας γάμος προτάθηκε ανάμεσα στον Έντουιν και μια από τις κόρες του Γουλιέλμου.[76] Ο Έντγκαρ Έθελινγκ πήρε και αυτός πολλά εδάφη, οι κρατικοί αξιωματούχοι και οι επίσκοποι διατηρήθηκαν στη θέση που είχαν πριν από την κατάκτηση ανάμεσα τους και ο επίσκοπος Στίγκαντ αν και είχε εκλεγεί αντικανονικά.[75] Η οικογένεια του Χάρολντ, τα αδέλφια του και πολλοί άλλοι ευγενείς που πολέμησαν εναντίον του στη μάχη του Χέιστινγκς έχασαν τα εδάφη τους.[77] Τον Μάρτιο ήταν έτοιμος να επιστρέψει στη Νορμανδία, πήρε μαζί του τον Στίγκαντ, τον Μόρκαρ, τον Έντουιν, τον Έντγκαρ και τον Γουάλδοφ, στην κυβέρνηση της Αγγλίας άφησε τον ετεροθαλή αδελφό του Όντο επίσκοπο του Μπαγιέ μαζί με έναν άλλον φανατικό οπαδό του τον Γουλιέλμο Φίτζοσμπερν τον γιο του πρώην κηδεμόνα του.[75]

Οι δυο κυβερνήτες πήραν τον τίτλο του κόμη, παρά το γεγονός ότι ο Γουλιέλμος τοποθέτησε δυο Νορμανδούς κυβερνήτες στην Αγγλία διατήρησε όλους τους παλιούς σερίφηδες.[77] Στη Νορμανδία ο νέος Άγγλος βασιλιά πήγε στο Ρουέν και στο αβαείο του Φεκάμπ, ίδρυσε νέες εκκλησίες μέσα στα Νορμανδικά μοναστήρια.[1] Την περίοδο που βρισκόταν ο Γουλιέλμος στη Νορμανδία ο πρώην σύμμαχος του Ευστάθιος Β΄ της Βουλώνης επιτέθηκε στο Ντόβερ αλλά αποκρούστηκε. Η αντίσταση των Άγγλων συνεχίστηκε με την επίθεση του Ίλντριντ του Άγριου στο Χέρεφορντ και στο Έξετερ στο οποίο η μητέρα του Χάρολντ Γκύθα είχε δημιουργήσει ισχυρές εστίες αντίστασης.[78] Ο Όντο και ο Φίτζοσμπερν βρέθηκαν σε μεγάλη δυσκολία να ελέγξουν τον γηγενή πληθυσμό, άρχισαν να οικοδομούν φρούρια για να μπορέσουν να διατηρηθούν στην εξουσία μέχρι την επιστροφή του Γουλιέλμου.[1] Ο Γουλιέλμος επέστρεψε τον Δεκέμβριο του 1067, βάδισε στο Έξετερ και το πολιόρκησε, η πόλη αντιστάθηκε 18 μέρος και στη συνέχεια έπεσε στα χέρια του Γουλιέλμου ο οποίος έκτισε ένα κάστρο για να διατηρήσει τον έλεγχο. Οι γιοι του Χάρολντ ξεκίνησαν τις επιδρομές στα νοτιοδυτικά της Αγγλίας με βάση την Ιρλανδία, οι δυνάμεις τους στρατοπέδευσαν στο Μπρίστολ αλλά ηττήθηκαν από τον Ίντνοθ, ο Γουλιέλμος βρέθηκε στο Γουίντσεστερ για να συναντήσει τη σύζυγο του Ματθίλδη που στέφθηκε βασίλισσα τον Μάιο του 1068.[78]

Η εξέγερση του Έντγκαρ Έθελινγκ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Έντουιν και ο Μόρκαρ εξεγέρθηκαν με την υποστήριξη του Γκοσπατρίκ. Ο χρονικογράφος Όρντερικ Βιτάλις αναφέρει ως αιτίες της εξέγερσης ότι ο γάμος ο οποίος είχε προταθεί ανάμεσα στον Έντουιν και σε μια κόρη του Γουλιέλμου δεν πραγματοποιήθηκε, ο δεύτερος λόγος η αυξημένη δύναμη του Γουλιέλμου Φίτζοσμπερν στο Χερεφορντσάιρ απείλησε τη δύναμη του Έντουιν στην κομητεία του. Ο βασιλιάς βάδισε στα εδάφη του Έντουιν και έκτισε ένα κάστρο στο Γουόρικ, ο Έντουιν και ο Μόρκαρ υποτάχθηκαν αλλά ο Γουλιέλμος συνέχισε να κτίζει κάστρα στη Γιορκ και στο Νότιγχαμ πριν επιστρέψει στον νότο. Στο ταξίδι του στον νότο ο βασιλιάς έκτισε νέα κάστρα στο Λίνκολν, στο Χάντινγκτον και στο Κέιμπριτζ, τα εξόπλισε με οπαδούς του και στη συνέχεια επέστρεψε στη Νορμανδία στα τέλη του 1068.[78]

Στις αρχές του 1069 ο Έντγκαρ Έθελινγκ εξεγέρθηκε και επιτέθηκε στη Γιορκ, ο βασιλιάς Γουλιέλμος επέστρεψε στη Γιορκ και έκτισε άλλο ένα φρούριο ενώ ο Έντγκαρ Έθελινγκ ο οποίος είχε παραμείνει ελεύθερος συμμάχησε με τον Σβεν Β΄ της Δανίας. Ο Δανός βασιλιάς έστειλε έναν μεγάλο στόλο στην Αγγλία για να επιτεθεί όχι μονάχα στη Γιορκ αλλά και στο Έξετερ και στο Σρούσμπερυ. Η Γιορκ κυριεύθηκε από τις ενωμένες δυνάμεις του Έντγκαρ και του Σβεν, ο Έντγκαρ ανακηρύχτηκε νέος βασιλιάς της Αγγλίας από τους οπαδούς του αλλά ο Γουλιέλμος αντέδρασε γρήγορα αναγνωρίζοντας την επανάσταση στο Μέιν. Ο Γουλιέλμος φόρεσε συμβολικά το στέμμα του στα ερείπια της Γιορκ τα Χριστούγεννα του 1069 και στη συνέχεια κατόρθωσε να εξαγοράσει τους Δανούς. Ο Έντγκαρ Έθελινγκ χωρίς συμμάχους δραπέτευσε στη Σκωτία στην αυλή του Μάλκολμ Γ΄ της Σκωτίας ο οποίος παντρεύτηκε την αδελφή του Μαργαρίτα.[79] Ο Γουάλδοφ και ο Γκοσπατρίκ που συμμετείχαν στην επανάσταση παραδόθηκαν και ο Γουλιέλμος τους επέτρεψε να διατηρήσουν τα εδάφη τους. Ο Γουλιέλμος βάδισε στα Πένινα όρη κατά τη διάρκεια του χειμώνα για να υποτάξει τους τελευταίους επαναστάτες που είχαν απομείνει στο Σρούσμπερυ, έχτισε κάστρα στο Τσέστερ και στο Στάφορντ. Η εκστρατεία συνοδεύτηκε με τη λεηλασία της και την καταστροφή της ενδοχώρας από τις βασιλικές δυνάμεις, τον Απρίλιο του 1070 ο Γουλιέλμος φόρεσε τελετουργικά το στέμμα το Πάσχα στο Ουιντσέστερ.[80]

Αλλαγές στην Εκκλησία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1070 ο Γουλιέλμος συναντήθηκε στο Ουιντσέστερ με τρεις παπικούς απεσταλμένους από τον πάπα Αλέξανδρο Γ΄, οι οποίοι τον έστεψαν σε συμβολική τελετή βασιλιά το Πάσχα του ίδιου χρόνου.[81] Ο ιστορικός Ντέιβιντ Μπάτης αναφέρει, ότι η τελετή αυτή είχε τον ρόλο της επιβεβαίωσης της κατάκτησης από τον ίδιο τον πάπα.[1] Οι απεσταλμένοι και ο βασιλιάς σε μια σειρά από εκκλησιαστικά συμβούλια αφοσιώθηκαν στην αναδιοργάνωση και τη μεταρρύθμιση της Αγγλικής Εκκλησίας. Ο Στίγκαντ και ο αδελφός του Έθελμιρ, επίσκοπος του Έλμχαμ εκθρονίστηκαν από τις επισκοπές τους, μερικοί από τους γηγενείς ηγούμενους εκθρονίστηκαν κοντά στο Πάσχα, οι υπόλοιποι κοντά στην Πεντηκοστή. Το συμβούλιο της Πεντηκοστής διόρισε τον Λανφράνκ νέο αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπερι και τον Θωμά του Μπαγιέ νέο αρχιεπίσκοπο της Υόρκης για να αντικαταστήσει τον Ίλντριντ, που είχε αποβιώσει τον Σεπτέμβριο του 1069.[81] Ο Γουλιέλμος Α΄ δεν διόρισε τον αδελφό του Όντο αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπερι, επειδή δεν ήθελε να διορίσει περισσότερους συγγενείς του, επιπλέον ο Λανφράνκ ήταν πρόταση του ίδιου του πάπα.[82] Ο Νορμανδικός κλήρος αντικατέστησε τους γηγενείς κληρικούς και επισκόπους, μονάχα δυο γηγενείς Άγγλοι επίσκοποι παρέμειναν, όπως και κάποιοι άλλοι που είχαν διοριστεί από τον Εδουάρδο τον Ομολογητή.[81] Ο Γουλιέλμος Α΄ ίδρυσε το αβαείο της Μάχης (1070) στη θέση του Χέιστινγκς για να υπενθυμίσει το ιστορικό γεγονός, στο οποίο ήταν πρωταγωνιστής και να τιμήσει τους Νορμανδούς νεκρούς της μάχης.[1]

Ο Σβεν, αν και είχε υποσχεθεί να εγκαταλείψει την Αγγλία, επέστρεψε την άνοιξη του 1070 και ξεκίνησε τις επιδρομές κατά μήκος του Χάμπερ και στην Ανατολική Αγγλία με τη βοήθεια του Χέρεγουαρντ του Ιχνηλάτη, ενός τοπικού ευγενούς. Οι δυνάμεις του Χέρεγουαρντ επιτέθηκαν στο αβαείο του Πίτερμπρο, το οποίο κατέστρεψαν και λεηλάτησαν. Ο Γουλιέλμος Α΄ προσπάθησε την ίδια χρονιά να εξασφαλίσει τη φυγή του Σβεν από την Αγγλία· του επέτρεψε να έρθει σε συνεννόηση με τους επαναστάτες της Λε Μαν, που είχαν εξεγερθεί από το 1069.[83] Ο θάνατος του Βαλδουίνου ΣΤ΄ της Φλάνδρας τον Ιούλιο του 1070 οδήγησε σε κρίση διαδοχής στη Φλάνδρα. Η χήρα του Ριχίλδη, κόμισσα του Αινώ βασίλευσε σαν κηδεμόνας για λογαριασμό των δύο ανήλικων γιων της Αρνούλφου Γ΄ της Φλάνδρας και Βαλδουίνου Β΄ του Αινώ. Ο αδελφός τού Βαλδουίνου ΣΤ΄, ο Ροβέρτος Α΄ της Φλάνδρας, αμφισβήτησε την εξουσία των δυο ανήλικων διαδόχων και η Ριχίλδη πρότεινε γάμο στον Γουλιέλμο Φίτζομπερν, που βρισκόταν εκείνη την εποχή στη Νορμανδία. Η μάχη του Κασέλ που ακολούθησε τον Φεβρουάριο του 1071 και ο φόνος του μικρού Αρνούλφου Γ΄ έκανε νέο κόμη της Φλάνδρας τον θείο του Ροβέρτο Α΄, που αντιτάχθηκε στην εξουσία του Γουλιέλμου Α΄ στην περιοχή· ο Γουλιέλμος έχασε ένα σημαντικό πλεονέκτημα.[84]

Πόλεμοι στη Γαλλία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1071 ο Γουλιέλμος νίκησε τις τελευταίες εστίες επανάστασης στον βορά, ο κόμης Έντουιν προδόθηκε από τους άντρες του και σκοτώθηκε ενώ ο Γουλιέλμος έκτισε μια γέφυρα για τη Νήσο του Έλι στην οποία είχαν καταφύγει ο Έρεγουαρντ και ο Μόρκαρ, ο Έρεγουαρντ δραπέτευσε αλλά ο Μόρκαρ συνελήφθη, στερήθηκε όλα τα αξιώματα του και φυλακίστηκε. Το 1072 ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής επιτέθηκε στη Σκωτία και νίκησε τον βασιλιά Μάλκολμ ο οποίος την προηγούμενη χρονιά είχε επιτεθεί στη βόρεια Αγγλία. Ο Γουλιέλμος και ο Μάλκολμ προχώρησαν σε ειρήνη η οποία επικυρώθηκε με τη Συνθήκη του Αμπερνεθί, δυο από τους όρους της ειρήνης ήταν να δώσει ο Μάλκολμ τον γιο του Ντανκάν όμηρο και η εξορία του Έντγκαρ Έθελινγκ από την αυλή του Μάλκολμ.[85] Ο Γουλιέλμος στη συνέχεια έστρεψε την προσοχή του στην ηπειρωτική Ευρώπη, επέστρεψε στη Νορμανδία στις αρχές του 1073 για να αντιμετωπίσει την επίθεση του Φούλκων Δ΄ του Ανζού στο Μαίν και κυρίευσε το Λε Μαν από τις δυνάμεις του Φούλκωνα, η εκστρατεία ολοκληρώθηκε στις 30 Μαρτίου 1073. Η εκστρατεία αυτή έκανε ισχυρότερη τη θέση του Γουλιέλμου στη βόρεια Γαλλία αλλά ο νέος κόμης της Φλάνδρας δέχτηκε στην αυλή του τον Έντγκαρ Έθελινγκ. Ο Ροβέρτος επιπλέον πάντρεψε την ετεροθαλή αδελφή του Μπέρτα της Ολλανδίας με τον Φίλιππο Α΄ της Γαλλίας που είχε αντιταχθεί στη Νορμανδική εξουσία.[86]

Ο Γουλιέλμος ήρθε στην Αγγλία για να βοηθήσει τον στρατό του (1073) αλλά αμέσως μετά επέστρεψε στη Νορμανδία που πέρασε ολόκληρο το 1074.[87] Η Αγγλία παρέμεινε στα χέρια των οπαδών του όπως του Ριχάρδου Φίτζγκιλμπερτ, του Γουλιέλμου του Βαρέν και του Λανφράνκ.[88][89] Η δυνατότητα του Γουλιέλμου να αφήσει το βασίλειο του έναν ολόκληρο χρόνο δείχνει ότι μπορούσε να το ελέγξει.[88] Την περίοδο που ο Γουλιέλμος βρισκόταν στη Νορμανδία ο Έντγκαρ Έθελινγκ επέστρεψε στη Σκωτία από τη Φλάνδρα, ο Γάλλος βασιλιάς Φίλιππος για να αποδυναμώσει τον Γουλιέλμο πρότεινε να δοθεί στον Έντγκαρ το κάστρο του Μοντρέιγ συρ Μερ στο κανάλι.[90] Ο Έντγκαρ πιέστηκε σύντομα να υποταχθεί στον Γουλιέλμο και να επιστρέψει στην αυλή του.[87] Ο Φίλιππος με τη σειρά του όταν είδε την αποτυχία του εναντίον του Γουλιέλμου στράφηκε στη Βρετάνη και πίεσε τους κατοίκους της για εξέγερση το 1075.[90]

Η επανάσταση των κομήτων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κάστρο του Νόριτς στο οποίο πραγματοποιήθηκε η "εξέγερση των κομήτων"

Στη διάρκεια της απουσίας του Γουλιέλμου ο Ράλφ του Γκαέλ, κόμης του Νόρφολκ και ο Ρογήρος του Μπρετέγ κόμης του Χέρεφορντ συνομώτησαν να ανατρέψουν τον Γουλιέλμο στην "επανάσταση των κομήτων".[89] Ο Ραλφ καταγόταν από τη Βρετάνη και είχε περάσει στη Βρετάνη το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του πριν το 1066, η εξουσία του Ραλφ φαίνεται ότι ήταν μικρότερη από την εξουσία των προκατόχων του στην κομητεία και αυτό ήταν η αιτία της εξέγερσης.[91] Η ακριβής αιτία της εξέγερσης είναι ασαφής εκείνη την εποχή πραγματοποιήθηκε ο αρραβώνας του Ράλφ με έναν συγγενή του Ρoγήρου στο Σάφοκ, ένας άλλος κόμης ο Γουάλδοφ αν και ευνοούμενος του Γουλιέλμου μπλέχτηκε στη συνωμοσία και πολλοί άλλοι Βρετανοί λόρδοι βρέθηκαν στο πλευρό του Ραλφ και του Ρογήρου. Ο Ράλφ ζήτησε βοήθεια από τη Δανία, ο Γουλιέλμος παρέμεινε στη Νορμανδία αλλά οι άντρες του κατόρθωσαν στην Αγγλία να υποτάξουν την εξέγερση. Ο Ρογήρος στάθηκε ανίκανος να αφήσει το οχυρό του στο Χερεφορντσάιρ παρά τις προσπάθειες του Γούλσταν επισκόπου του Γούστερ, του Έθελγουιγκ ηγούμενου του Ίβσαμ, ο Ραλφ οχυρώθηκε στο Νορβηγικό κάστρο υπό τις συνδυασμένες δυνάμεις του Όντο του Μπαγιέ, του Γοδεφρείδου του Μόντμπρει, του Ριχάρδου Φίτζγιλμπερ και του Γουλιέλμου του Βαρέν. Ο Ραλφ άφησε το Νόριτς στα χέρια της συζύγου του, ο ίδιος άφησε την Αγγλία και τελικά κατέληξε στη Βρετάνη, το Νόριτς πολιορκήθηκε και κυριεύθηκε αλλά ο στρατός επέτρεψε στη φρουρά να δραπετεύσει στη Βρετάνη.

Οι Δανοί υπό την ηγεσία του αδελφού του βασιλιά τους Κνούτου έφτασαν στο Νόριτς για να βοηθήσουν τους πολιορκημένους αλλά ήταν αργά η πόλη είχε καταληφθεί, ο στρατός της Δανίας λεηλάτησε τις Αγγλικές ακτές πριν επιστρέψει στην πατρίδα του.[89] Ο Γουλιέλμος επέστρεψε στην Αγγλία (1075) για να αντιμετωπίσει την απειλή των Δανών αφήνοντας στη Νορμανδία τη σύζυγο του Ματθίλδη, γιόρτασε τα Χριστούγεννα στο Γουίντσεστερ μετά την καταστολή της εξέγερσης.[92] Ο Ρογήρος και ο Γουάλδοφ φυλακίστηκαν και ο Γουάλδοφ εκτελέστηκε τον Μάιο του 1076. Ο Γουλιέλμος επέστρεψε πριν την εκτέλεση στην ηπειρωτική Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τον Ραλφ που συνέχιζε την επανάσταση από τη Βρετάνη.[89] Ο κόμης Ραλφ απέκτησε τον έλεγχο στο κάστρο του Ντολ, τον Σεπτέμβριο του 1076 ο Γουλιέλμος προχώρησε στη Βρετάνη και ξεκίνησε την πολιορκία του κάστρου, ο βασιλιάς Φίλιππος της Γαλλίας βοήθησε τους πολιορκημένους στο Ντολ, νίκησε τον Γουλιέλμο και τον ανάγκασε να οπισθοχωρήσει στη Νορμανδία. Η ήττα αυτή ήταν η πρώτη για τον Γουλιέλμο σε μάχη αλλά δεν κατόρθωσε να αλλάξει τις τύχες του. Μια επίθεση των Ανδεγαυών στο Μαίν στα τέλη του 1076 αποκρούστηκε επιτυχώς και ο κόμης Φούλκων Ρεχίν τραυματίστηκε. Ο Σιμόν του Κρεπί, κόμης της Αμιένης αποσύρθηκε σε μοναστήρι, πριν αποσυρθεί παρέδωσε την κομητεία του Βεξίν στον βασιλιά Φίλιππο, το Βεξίν ήταν ένα μικρό κράτος ανάμεσα στη Νορμανδία και το βασίλειο των Φράγκων ενώ ο Σιμόν υπήρξε οπαδός του Γουλιέλμου. Ο Γουλιέλμος αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη με τον βασιλιά Φίλιππο (1077) και στη συνέχεια με τον κόμη Φούλκων Δ΄ του Ανζού στις αρχές του 1078.[93]

Σύγκρουση με τον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη του 1077 και στις αρχές του 1078 ξέσπασαν ταραχές ανάμεσα στον Γουλιέλμο και στον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο. Ο Όρντρικ Βιντάλις περιγράφει ότι "η διαμάχη ξεκίνησε ανάμεσα στον Ροβέρτο και στους δυο μικρότερους αδελφούς του Γουλιέλμο και Ερρίκο όταν οι δυο τελευταίοι έριξαν στον Ροβέρτο νερό, η πράξη αυτή εξόργισε τον Ροβέρτο που αισθανόταν δυνατότερος", λίγο πριν ο Ροβέρτος είχε ζητήσει τον έλεγχο της Νορμανδίας και του Μαιν. Στις αρχές τυ 1078 ο Ροβέρτος εγκατέλειψε τη Νορμανδία μαζί με μια ομάδα νέων ανδρών πολλοί από τους οποίους ήταν γιοι οπαδών του Γουλιέλμου ανάμεσα στους οποίους ο Ροβέρτος του Μπελέμ, ο Γουλιέλμος του Μπρετέγ και ο Ρογήρος γιος του Ριχάρδου Φίτζγιλμπερτ. Η ομάδα των νέων ανδρών κατέφυγε στο κάστρο του Ρεμαλάρ σχεδιάζοντας να επιτεθεί στη Νορμανδία, οι επιδρομείς είχαν την υποστήριξη πολλών από τους εχθρούς του Γουλιέλμου.[94] Ο Γουλιέλμος επιτέθηκε στους επαναστάτες και τους έδιωξε από το Ρεμαλάρ αλλά ο βασιλιάς Φίλιππος τους παρέδωσε το κάστρο του Γκερμπερουά στο οποίο ενώθηκαν με νέους οπαδούς. Ο Γουλιέλμος επιτέθηκε στο Γκερμπερουά τον Ιανουάριο του 1079, μετά από τρεις βδομάδες πολιορκία επιτέθηκε αιφνίδια στους πολιορκημένους, ο Ροβέρτος έριξε τον πατέρα του από το άλογο του και ο Γουλιέλμος σώθηκε από έναν Άγγλο ιππότη. Οι δυνάμεις του Γουλιέλμου αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να επιστρέψουν στη Ρουέν, στις 12 Απριλίου 1080 ο Γουλιέλμος και ο Ροβέρτος προχώρησαν σε συμφωνία σύμφωνα με την οποία ο Ροβέρτος θα κληρονομούσε τη Νορμανδία μετά τον θάνατο του.[95]

Η ήττα του Γουλιέλμου στο Γκερμπερουά τον οδήγησε σε μεγάλες δυσκολίες στη βόρεια Αγγλία, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1079 ο βασιλιάς Μάλκολμ των Σκωτσέζων εισέβαλε νότια του ποταμού Τουίντ λεηλατώντας τη γη ανάμεσα στους ποταμούς Τι και Τουίντ για έναν περίπου μήνα. Η απώλεια της Νορμανδίας είχε μεγάλο αντίκτυπο και στη Νορθουμβρία, την άνοιξη του 1800 οι κάτοικοι επαναστάτησαν εναντίον του βασιλιά του Βόλτσερ, του επισκόπου του Ντάραμ και του κόμη της Νορθουμβρίας. Ο επίσκοπος σκοτώθηκε στις 14 Μαΐου 1080 και ο Γουλιέλμος έστειλε τον ετεροθαλή αδελφό του Όντο να διαπραγματευτεί με τους επαναστάτες.[96] Ο Γουλιέλμος εγκατέλειψε τη Νορμανδία τον Ιούλιο του 1080 και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου έστειλε τον γιο του Ροβέρτο σε εκστρατεία εναντίον των Σκωτσέζων, ο Ροβέρτος επιτέθηκε στο Λόθιαν και ανάγκασε τον Μάλκλμ να συνθηκολογήσει, στη συνέχεια έκτισε ένα φρούριο στο Νιούκαστλ και επέστρεψε στην Αγγλία.[96] Ο βασιλιάς βρισκόταν στο Γκλόστερ τα Χριστούγεννα του 1080 και στο Γουίντσεστερ την Πεντηκοστή του 1081, φόρεσε τελετουργικά το στέμμα και τις δυο φορές, μια παπική αποστολή έφτασε στην Αγγλία ζητώντας από τον Γουλιέλμο υποταγή της Αγγλικής εκκλησίας στον πάπα αλλά εκείνος το αρνήθηκε.[97] Το 1081 ο Γουλιέλμος επισκέφτηκε την Ουαλία αλλά οι Ουαλικές και οι Αγγλικές πηγές διαφωνούν σχετικά με τον σκοπό της επίσκεψης, το Αγγλοσαξωνικό χρονικό αναφέρει ότι ήταν στρατιωτική εκστρατεία, οι Ουαλικές πηγές αντίθετα γράφουν ότι ήταν προσκύνημα στη μονή του Αγίου Δαυίδ. Ο συγγραφέας Ντέιβιντ Μπάτης γράφει ότι η πιθανότερη εξήγηση ήταν στρατιωτική εκστρατεία επειδή λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν τότε ο Γουλιέλμος είχε ανάγκη να επεκτείνει τη Νορμανδική εξουσία στην περιοχή. Στα τέλη του 1081 ο Γουλιέλμος επέστρεψε στο ηπειρωτική Ευρώπη και ετοιμάστηκε να επιτεθεί στο Μαίν, όταν έφτασε ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με έναν παπικό απεσταλμένο.[98]

Τελευταία χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πηγές για τη δράση του Γουλιέλμου την περίοδο 1082 - 1084 είναι περιορισμένες, ο ιστορικός Ντέιβιντ Μπάτης αναφέρει ότι τότε βρισκόταν στην ηπειρωτική Ευρώπη γι'αυτό το Αγγλοσαξωνικό χρονικό δεν είχε τίποτα να καταγράψει.[99] Το 1082 ο Γουλιέλμος διέταξε τη σύλληψη του ετεροθαλούς αδελφού του Όντο, η αιτία που έδωσε αυτή τη διαταγή δεν είναι γνωστή το βέβαιο είναι ότι υπήρχε εμφύλια διαμάχη ανάμεσα στα ετεροθαλή αδέλφια. Ο Όρντερικ Βιτάλις γράφει ότι ο Όντο σχεδίαζε να γίνει πάπας και πολλοί οπαδοί του Γουλιέλμου σχεδίαζαν να ενωθούν με τον Όντο στην εκστρατεία του στη νότια Ιταλία, τα γεγονότα αυτά ήταν υποτιμητικά για την εξουσία του βασιλιά και ο βασιλιάς δεν μπορούσε να τα δεχτεί. Ο Όντο παρέμεινε κρατούμενος το υπόλοιπο διάστημα που ζούσε ο Γουλιέλμος και τα εδάφη του κατασχέθηκαν. Περισσότερες δυσκολίες συνάντησε ο Γουλιέλμος όταν ο μεγαλύτερος γιος του Ροβέρτος εξεγέρθηκε για άλλη μια φορά εναντίον του (1083) με τη βοήθεια του βασιλιά της Γαλλίας. Το μεγαλύτερο πλήγμα για τον Γουλιέλμο ήταν ο θάνατος της συζύγου του Ματθίλδης στις 2 Νοεμβρίου 1083, ήταν πολύ αγαπημένο ζευγάρι και πολύ συνδεδεμένοι μεταξύ τους.[100] Μια νέα πρόκληση ήταν η εξέγερση του Ουμβέρτου του Μπομώ ο Μαίν (1084), ο Γουλιέλμος τον πολιόρκησε για δυο περίπου χρόνια στο κάστρο του αλλά τελικά έκλεισε ειρήνη μαζί του και ο Ουμβέρτος επανήλθε στα αξιώματα του. Οι κινήσεις του Γουλιέλμου τη διετία 1084 - 1085 είναι αβέβαιες, το Πάσχα του 1084 βρισκόταν στη Νορμανδία και στη συνέχεια μετέβη στην Αγγλία επειδή ο Κνούτος Δ΄ της Δανίας σχεδίαζε επίθεση, ο στρατός του βρισκόταν σε συναγερμό τη διετία 1085 - 1086 αλλά τελικά η απειλή έληξε με τον θάνατο του Κνούτου τον Ιούλιο του 1086.[101]

Διοίκηση του Γουλιέλμου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αλλαγές στο Αγγλικό βασίλειο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πύργος του Λονδίνου ξεκίνησε την κατασκευή του από την εποχή του Γουλιέλμου του Κατακτητή

Ο Γουλιέλμος ξεκίνησε από την αρχή την οικοδόμηση νέων κάστρων ανάμεσα στα οποία ήταν ο Λευκός Πύργος του Λονδίνου, οι κατασκευές βοήθησαν τους Νορμανδούς να οχυρώσουν τη Βρετανία από εξεγέρσεις και επιδρομές, οι πρώτες κατασκευάστηκαν από γη και ξύλο αλλά αργότερα αντικαταστάθηκαν με πέτρινες.[124] Οι Νορμανδοί που εγκαταστάθηκαν διατήρησαν στις οικείες τους ευγενείς που είχαν μεταφέρει από την πατρίδα τους, αρχικά οι νέοι ευγενείς δεν είχαν γη αλλά σταδιακά πήραν εδάφη ξεχωριστά με μια διαδικασία που έμεινε γνωστή σαν "υποπληθυσμός". Ο Γουλιέλμος με τη μέθοδο αυτή εξασφάλιζε τη βοήθεια των νέων ευγενών για τις στρατιωτικές του εκστρατείες, η στρατιωτική του οργάνωση είχε σημαντικές διαφορές με την κατάσταση που υπήρχε πριν την κατάκτηση που ο καθένας είχε συνεισφορά ανάλογα με τη γη.[102]

Την περίοδο που πέθανε ο Γουλιέλμος μετά την καταστολή μιας σειράς από εξεγέρσεις οι περισσότεροι από τους Άγγλους ευγενείς είχαν αντικατασταθεί από Νορμανδούς και άλλους ευγενείς από την ηπειρωτική Ευρώπη. Αρχικά οι Νορμανδοί που συνόδευσαν τον Γουλιέλμο στην εκστρατεία του δεν πήραν εδάφη στην Αγγλία, πολλοί ήταν απρόθυμοι να πάρουν γη σε ένα βασίλειο που είχαν ξεσπάσει ταραχές. Οι περισσότεροι από τους ευγενείς ανήκαν στον οικογενειακό κύκλο του Γουλιέλμου, στην αριστοκρατία της Νορμανδίας και λιγότεροι στις κατώτερες λαϊκές τάξεις.[103] Ο Γουλιέλμος άρχισε σταδιακά να χαρίζει εδάφη στους Νορμανδούς ακολούθους του τα οποία ανήκαν παλιότερα σε πολλούς Άγγλους κατόχους, έτσι κατόρθωσαν οι οπαδοί να αποκτήσουν σταθερά εδάφη γύρω από κάστρα στρατηγικής σημασίας.[104] Ο χρονικογράφος του μεσαίωνα Γουλιέλμος του Μαλμέσμπουρι αναφέρει ότι ο βασιλιάς έκανε κατάσχεση σε εδάφη από 36 ενορίες για να δημιουργήσει το βασιλικό δάσος γύρω από τα ανάκτορα στο οποίο θα μπορούσε να απολαύσει την αγαπημένη του απασχόληση το κυνήγι. Οι σύγχρονοι ιστορικοί χρησιμοποιούν υπερβολές για την πράξη του αυτή το βέβαιο είναι σύμφωνα με αρχαιολογικές και γεωγραφικές έρευνες ανήκαν σε περιοχές αραιοκατοικημένες χωρίς αρχαιολογικό ενδιαφέρον.[105] Είναι γνωστή η μεγάλη αγάπη που είχε ο Γουλιέλμος για το κυνήγι με το οποίο περνούσε τις περισσότερες ώρες του ελεύθερου χρόνου του στο συγκεκριμένο δάσος.[106]

Διοίκηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάκτηση ο Γουλιέλμος δεν έκανε καμιά προσπάθεια να ενσωματώσει όλες τις περιοχές που διοικούσε σε ένα ενιαίο βασίλειο με κοινούς νόμους, η σφραγίδα του μετά το 1066 έχει διασωθεί σε έξι διαφορετικές εκδόσεις παρουσιάζοντας ξεχωριστά τους τίτλους του βασιλιά και του δούκα. Στη Νορμανδία ο Γουλιέλμος ήταν αναγκασμένος να δώσει όρκο υποτέλειας στον Γάλλο βασιλιά κάτι που δεν γινόταν στην Αγγλία, αυτό αποδεικνύει ότι οι περιοχές είχαν διαφορετικό σύστημα διοίκησης, οι περιοχές της Αγγλίας, της Νορμανδίας και του Μαίν διοικούνταν με ξεχωριστή νομοθεσία. Τα διατάγματα που είχαν εκδοθεί στην Αγγλία δεν ήταν γνωστά στην ηπειρωτική Ευρώπη, τα διατάγματα που εκδόθηκαν αντίστοιχα στη Νορμανδία είχαν διαφορετική μορφή από εκείνα που είχαν εκδοθεί στην Αγγλία.[107] Το σύστημα διοίκησης του Γουλιέλμου στην Αγγλία ήταν περισσότερο πολύπλοκο σε σχέση με τη Νορμανδία, η Αγγλία χωρίστηκε σε κομητείες οι οποίες με τη σειρά τους χωρίστηκαν σε εκατοντάδες δήμους. Οι κομητείες διοικήθηκαν από τους σερίφηδες οι οποίοι αντιστοιχούσαν στους Νορμανδούς υποκόμητες, ο σερίφης ήταν αρμόδιος να ασκήσει τη βασιλική εξουσία στην κομητεία, να κάνει απονομή δικαιοσύνης και να μαζέψει τους φόρους.[43] Ο Γουλιέλμος για να επιβλέψει περισσότερο την κυριαρχία έκανε ασταμάτητα ταξίδια σε ολόκληρη την Αγγλία, καταγράφονται τουλάχιστον 19 ταξίδια του από το 1067 μέχρι τον θάνατο του αλλά τον περισσότερο χρόνο του μετά τη μάχη του Χέιστινγκς τον πέρασε στη Νορμανδία.[108] Η διακυβέρνηση ασκήθηκε με επίκεντρο τα βασιλικά ανάκτορα με ένα γραφειοκρατικό σύστημα από υπαλλήλους, έγγραφα και διατάγματα σε όλες τις περιοχές. Ο Γουλιέλμος είχε ρυθμίσει την αντικατάσταση του τη μεγάλη περίοδο της απουσίας του, συνήθως ο αντικαταστάτης ήταν μέλος του στενού βασιλικού του κύκλου όπως ο ετεροθαλής αδελφός του Όντο ή η σύζυγος του Ματθίλδη, οι διαφωνίες επιλύθηκαν με την έκδοση ξεχωριστών διαταγμάτων.[109]

Τα σπουδαιότερα έσοδα του Γουλιέλμου προέρχονταν από τη συλλογή φόρων γης, τα ποσά διέφεραν ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του κατόχου και το μέγεθος της περιουσίας του, ο φόρος ήταν ετήσιος πολλές φορές το ποσό είχε αυξηθεί ή ελαττωθεί ανάλογα με τις βασιλικές ανάγκες για τον εξοπλισμό στρατού.[110] Τα νομίσματα εκδόθηκαν σε διαφορετικές μορφές, τα Αγγλικά νομίσματα είχαν ψηλότερη περιεκτικότητα σε ασήμι, με άριστη χαρακτική και διακόσμηση, επανεκτυπώνονταν κάθε τρία χρόνια. Τα Νορμανδικά νομίσματα είχαν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ασήμι, πολύ φτωχότερη διακόσμηση και η επανεκτύπωση τους γινόταν σπάνια. Δεν υπάρχουν καθόλου ενδείξεις ότι τα Αγγλικά νομίσματα κυκλοφορούσαν στη Νορμανδία κάτι που δείχνει ότι δεν έγινε καμιά προσπάθεια να δημιουργηθεί ενιαίο νομισματικό σύστημα σε Αγγλία και Νορμανδία.[107] Σαν διάδοχος των εδαφών του πρώην βασιλιά Εδουάρδου του Ομολογητή και μετά την κατάσχεση των εδαφών του Χάρολντ ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής έγινε ο ισχυρότερος κάτοχος γης στην Αγγλία.

Domesday Book

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σελίδα από το Domesday Book

Τα Χριστούγεννα του 1085 ο Γουλιέλμος διέταξε την τοπογραφική καταγραφή όλων των κατόχων γης των υπηκόων του βασιλείου του οργανωμένη ανά κομητείες, το τελικό έργο έμεινε γνωστό σαν Domesday Book. Η καταγραφή σε κάθε κομητεία οργανώθηκε από τους ιδιοκτήτες εμφανίζοντας τα εδάφη τους πριν και μετά την κατάκτηση, τον αριθμό των αγροτών, τα άροτρα και όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της καλλιέργειας τους, οι πόλεις καταγράφηκαν ξεχωριστά. Το έργο περιείχε όλες τις κομητείες νότια από τους ποταμούς Τι και Ρίμπλ, ολοκληρώθηκε στις 1 Αυγούστου 1086 εκείνη την ημέρα σύμφωνα με το Αγγλοσαξωνικό χρονικό οι ευγενείς συγκεντρώθηκαν στο Σόλσμπερι για να ανανεώσουν τους όρκους της πίστης τους στον Γουλιέλμο.[111] Η ημερομηνία που αποφάσισε ο Γουλιέλμος να κάνει την καταγραφή είναι αβέβαιη, ο πιθανότερος λόγος είναι για να δικαιολογήσει το φορολογικό του σύστημα στους ιδιοκτήτες.[1]

Θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουλιέλμος αναχώρησε από την Αγγλία στα τέλη του 1086, πήγε στην ηπειρωτική Ευρώπη και πάντρεψε την κόρη του Κωνσταντία της Νορμανδίας με τον Αλαίν Δ΄ της Βρετάνης προκειμένου να εξασφαλίσει ισχυρές συμμαχίες εναντίον του Γάλλου βασιλιά. Ο μεγαλύτερος γιος του Ροβέρτος συμμάχησε για άλλη μια φορά με τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Α΄ εναντίον του, ο Γουλιέλμος πραγματοποίησε εκστρατεία στο Βεξίν, κυρίευσε τη Μαντ-λα-Ζολί και στη συνέχεια αρρώστησε μετά τον τραυματισμό του από την πτώση από το άλογο του.[112] Μεταφέρθηκε στη μονή του Αγίου Γερβασίου στη Ρουέν όπου και πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1087.[1] Τα γεγονότα σχετικά με τον θάνατο του περιγράφονται με διαφορετικό τρόπο στις πηγές, ο Όρντερικ Βιντάλις έγραψε ένα έργο σχετικά με τον τρόπο τον οποίο αξίζει να πεθάνει κάποιος βασιλιάς, ο Γουλιέλμος πέθανε με αυτόν τον τρόπο, ένα αντίγραφο του έργου με τίτλο "Ο θάνατος του Γουλιέλμου" αλλάζει μόνο τα ονόματα.[112]

Ο Γουλιέλμος στη διαθήκη του άφησε τη Νορμανδία στον μεγαλύτερο γιο του Ροβέρτο, στον δεύτερο γιο του που λεγόταν επίσης Γουλιέλμος άφησε τον θρόνο της Αγγλίας ενώ στον μικρότερο γιο του Ερρίκο άφησε μονάχα χρήματα. Ο Γουλιέλμος έστειλε στις 7 Σεπτεμβρίου τον δεύτερο γιο του Γουλιέλμο με ένα γράμμα στον αρχιεπίσκοπο Λανφράνκ με οδηγίες να βοηθήσει τον νέο βασιλιά, πολλά δώρα για την εκκλησία και χρήματα για τους φτωχούς, στο νεκροκρέβατο του διέταξε την αποφυλάκιση όλων των κρατούμενων ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν και ο ετεροθαλής αδελφός του Όντο.[112] Διαταραχές ακολούθησαν τον θάνατο του Γουλιέλμου, όλοι όσοι παραβρέθηκαν στο νεκροκρέβατο του ήθελαν να παρακολουθήσουν την κηδεία του, ο κλήρος της πόλης αποφάσισε την ταφή του στην Καέν στο Αμπάγ-ο-Χόμ όπως ήταν η επιθυμία του, ο κλήρος, οι επίσκοποι και ο γιος του Γουλιέλμος παρακολούθησαν τη νεκρική πομπή. Ο Γουλιέλμος ενοχλήθηκε έντονα όταν ένας πολίτης του επιτέθηκε φραστικά με τη φράση ότι η οικογένεια του ήταν νόθα και είχε κάνει κατάσχεση από τα εδάφη της εκκλησίας, ο πολίτης ανακρίθηκε, οι ισχυρισμοί του βγήκαν αληθινοί και αποζημιώθηκε. Το σώμα του ήταν πολύ μεγάλο δεν το χωρούσε ο τάφος, όταν σπρώχθηκε μέσα μια έντονη δυσοσμία αναδύθηκε σε ολόκληρη την εκκλησία.[113] Ο τάφος του Γουλιέλμου καλύφθηκε με μια μαρμάρινη επιγραφή των αρχών του 19ου αιώνα, καταστράφηκε πολλές φορές για πρώτη φορά το 1522 μετά από τις ταραχές που ξέσπασαν με την παπική εκκλησία. Ο τάφος επισκευάστηκε αλλά στη διάρκεια των Γαλλικών θρησκευτικών Πολέμων ανοίχτηκε και τα οστά του διασκορπίστηκαν, διασώθηκε μονάχα ένα οστό του μηρού του το οποίο τάφηκε ξανά το 1642, ο τάφος καταστράφηκε για τελευταία φορά κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.[114]

Θρύλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο τάφος του Γουλιέλμου του Κατακτητή στο Αμπάγ-ο-Χόμ της Καέν

Μετά τον θάνατο του Γουλιέλμου ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στους γιους του Ροβέρτο και Γουλιέλμο για τον έλεγχο της Αγγλίας και της Νορμανδίας.[1] Μετά τον θάνατο του δεύτερου γιου του Γουλιέλμου η Νορμανδία και η Αγγλία διεκδικήθηκαν από τα αδέλφια του μέχρι την αιχμαλωσία του Ροβέρτου από τον μικρότερο αδελφό του Ερρίκο στη μάχη του Τινσεμπραί (1106). Οι δυσκολίες της διαδοχής οδήγησαν στην απώλεια της εξουσίας στη Νορμανδία για τους γιους του Γουλιέλμου, στη συνέχεια έχασε την εξουσία στο Μαιν μετά από εξέγερση (1089) που οδήγησε την κομητεία μακριά από τον έλεγχο της δυναστείας της Νορμανδίας.[115] Οι επιπτώσεις στην Αγγλία από την κατάκτηση του Γουλιέλμου είναι τεράστιες με αλλαγές στην εκκλησία, την αριστοκρατία, τον πολιτισμό και τη γλώσσα που έφτασαν μέχρι σήμερα, η κατάκτηση έφερε πιο κοντά το βασίλειο της Αγγλίας με τη Γαλλία και ενίσχυσε τους δεσμούς μεταξύ των δυο χωρών ολόκληρο τον μεσαίωνα. Μια σημαντική επίπτωση της κατάκτηση του Γουλιέλμου ήταν η λήξη των δεσμών που υπήρχαν μέχρι τότε ανάμεσα στην Αγγλία και στη Σκανδιναβία, η διακυβέρνηση του Γουλιέλμου έγινε με το Νορμανδικό σύστημα και στάθηκε η βάση για την ίδρυση του μεσαιωνικού Αγγλικού βασιλείου. Οι επιπτώσεις της κατάκτησης του Γουλιέλμου στάθηκε ευρύτατο αντικείμενο μελέτης ανάμεσα στους ιστορικούς, ο ιστορικός Ρίτσαρντ Σουθερν (1903 - 1989) αναφέρει ότι ήταν η ριζικότερη αλλαγή στην Ευρωπαϊκή ιστορία από την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι τον 20ο αιώνα. Οι ιστορικοί Ρίτσαρντσον και Σέιλες με τη σειρά τους αναφέρουν ότι οι επιπτώσεις ήταν ισχυρότερες από αυτές που είχε περιγράψει ο Σουθερν.[116] Η ιστορικός Έλενορ Σερλ (1926 - 1999) γράφει ότι η κατάκτηση του Γουλιέλμου "διέκοψε την πρωτοκαθεδρία των Σκανδιναβών που υπήρχε μέχρι τότε".[117]

Από την άλλη πλευρά εμφανίστηκαν πολλοί ιστορικοί οι οποίοι είδαν με έντονα αρνητικό ρεύμα την κατάκτηση του Γουλιέλμου σαν μια μορφή Νορμανδικού ζυγού ξένου προς τα Αγγλικά έθιμα όπως το Αγγλοσαξωνικό χρονικό που τον καταδικάζει με σκληρούς χαρακτηρισμούς.[116] Την εποχή της βασιλείας της Ελισάβετ Α΄ της Αγγλίας ο αρχιεπίσκοπος Ματθαίος Πάρκερ είδε τη Νορμανδική κατάκτηση ως κατεδάφιση της Αγγλικής εκκλησίας την οποία ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος προσπάθησε να αποκαταστήσει. Τον 17ο και 18ο αιώνα πολλοί συγγραφείς και νομοθέτες είδαν την κατάκτηση του Γουλιέλμου σαν επιβολή "Νορμανδικού ζυγού" στους Άγγλους, αυτό συνεχίστηκε και τον 19ο αιώνα με ισχυρές εθνικιστικές τάσεις. Οι διαφωνίες δίχασαν κατακόρυφα τους ιστορικούς από τους οποίους οι μισοί είδαν την Κατάκτηση σαν έναν μεγάλο θρίαμβο οι άλλοι μισοί σαν πανωλεθρία με αιώνια υποδούλωση.[118]

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον γάμο του το 1051/2 με τη Ματθίλδη της Φλάνδρας, κόρη του Βαλδουίνου Ε΄ κόμη της Φλάνδρας, απέκτησε:

Πρόγονοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόγονοι του Γουλιέλμου Α΄ της Αγγλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ριχάρδος Α΄ της Νορμανδίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ριχάρδος Β΄ της Νορμανδίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Γκούνορ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ροβέρτος Α΄ της Νορμανδίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Κόναν Α΄ της Βρετάνης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ιουδήθ της Βρετάνης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ερμενγάρδη-Γκερμπέργκα του Ανζού
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ερλέβα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 Bates "William I" Oxford Dictionary of National Biography
  2. ↑ 2,0 2,1 Bates William the Conqueror p. 33
  3. ↑ Collins Early Medieval Europe pp. 376–377
  4. ↑ Williams ?thelred the Unready pp. 42–43
  5. ↑ Williams ?thelred the Unready pp. 54–55
  6. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 80–83
  7. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 83–85
  8. ↑ 8,0 8,1 Douglas William the Conqueror pp. 379–382
  9. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 31–32
  10. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 32–34, 145
  11. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 35–37
  12. ↑ Bates William the Conqueror p. 36
  13. ↑ Douglas William the Conqueror p. 37
  14. ↑ 14,0 14,1 Douglas William the Conqueror pp. 38–39
  15. ↑ Douglas William the Conqueror p. 40
  16. ↑ Bates William the Conqueror p. 37
  17. ↑ Searle Predatory Kinship pp. 196–198
  18. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 42–43
  19. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 47–49
  20. ↑ Bates William the Conqueror p. 38
  21. ↑ Bates William the Conqueror p. 40
  22. ↑ Douglas William the Conqueror p. 53
  23. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 54–55
  24. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 56–58
  25. ↑ Bates William the Conqueror pp. 43–44
  26. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 59–60
  27. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 63–64
  28. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 66–67
  29. ↑ Douglas William the Conqueror p. 64
  30. ↑ Douglas William the Conqueror p. 67
  31. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 75–76
  32. ↑ 32,0 32,1 Bates William the Conqueror p. 50
  33. ↑ Douglas William the Conqueror p. 76
  34. ↑ Bates William the Conqueror pp. 44–45
  35. ↑ Douglas William the Conqueror p. 80
  36. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 393–395
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 Bates William the Conqueror pp. 115–116
  38. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 368–369
  39. ↑ Searle Predatory Kinship p. 203
  40. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 323
  41. ↑ Bates William the Conqueror p. 133
  42. ↑ Bates William the Conqueror pp. 63–65
  43. ↑ 43,0 43,1 Bates William the Conqueror pp. 23–24
  44. ↑ Bates William the Conqueror pp. 64–66
  45. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 111–112
  46. ↑ Barlow "Edward" Oxford Dictionary of National Biography
  47. ↑ Bates William the Conqueror pp. 46–47
  48. ↑ 48,0 48,1 Huscroft Norman Conquest pp. 93–95
  49. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 86–87
  50. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 89–91
  51. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 95–96
  52. ↑ Douglas William the Conqueror p. 174
  53. ↑ 53,0 53,1 Bates William the Conqueror p. 53
  54. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 178–179
  55. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 98–100
  56. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 102–103
  57. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 97
  58. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 107–109
  59. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 115–116
  60. ↑ 60,0 60,1 60,2 60,3 Huscroft Ruling England pp. 12–13
  61. ↑ 61,0 61,1 Huscroft Norman Conquest pp. 118–119
  62. ↑ Bates William the Conqueror pp. 79–81
  63. ↑ 63,0 63,1 Huscroft Norman Conquest pp. 120–123
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 Carpenter Struggle for Mastery p. 72
  65. ↑ Marren 1066 p. 93
  66. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 124
  67. ↑ Lawson Battle of Hastings pp. 180–182
  68. ↑ Marren 1066 pp. 99–100
  69. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 126
  70. ↑ Carpenter Struggle for Mastery p. 73
  71. ↑ Huscroft Norman Conquest pp. 127–128
  72. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 129
  73. ↑ Huscroft Norman Conquest p. 131
  74. ↑ 74,0 74,1 Huscroft Norman Conquest pp. 131–133
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 Huscroft Norman Conquest pp. 138–139
  76. ↑ Douglas William the Conqueror p. 423
  77. ↑ 77,0 77,1 Carpenter Struggle for Mastery pp. 75–76
  78. ↑ 78,0 78,1 78,2 Huscroft Ruling England pp. 57–58
  79. ↑ Douglas William the Conqueror p. 225
  80. ↑ Carpenter Struggle for Mastery pp. 76–77
  81. ↑ 81,0 81,1 81,2 Bates William the Conqueror pp. 106–107
  82. ↑ Barlow English Church 1066–1154 p. 59
  83. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 221–222
  84. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 223–225
  85. ↑ Bates William the Conqueror pp. 107–109
  86. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 228–229
  87. ↑ 87,0 87,1 Bates William the Conqueror p. 111
  88. ↑ 88,0 88,1 Bates William the Conqueror p. 112
  89. ↑ 89,0 89,1 89,2 89,3 Douglas William the Conqueror pp. 231–233
  90. ↑ 90,0 90,1 Douglas William the Conqueror pp. 230–231
  91. ↑ Williams "Ralph, earl" Oxford Dictionary of National Biography
  92. ↑ Bates William the Conqueror pp. 181–182
  93. ↑ Bates William the Conqueror pp. 183–184
  94. ↑ Bates William the Conqueror pp. 185–186
  95. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 238–239
  96. ↑ 96,0 96,1 Douglas William the Conqueror pp. 240–241
  97. ↑ Bates William the Conqueror p. 188
  98. ↑ Bates William the Conqueror p. 189
  99. ↑ Bates William the Conqueror p. 193
  100. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 243–244
  101. ↑ Bates William the Conqueror pp. 196–198
  102. ↑ Bates William the Conqueror pp. 154–155
  103. ↑ Bates William the Conqueror pp. 148–149
  104. ↑ Bates William the Conqueror pp. 152–153
  105. ↑ Young Royal Forests pp. 7–8
  106. ↑ Bates William the Conqueror pp. 118–119
  107. ↑ 107,0 107,1 Bates William the Conqueror pp. 138–141
  108. ↑ Bates William the Conqueror pp. 133–134
  109. ↑ Bates William the Conqueror pp. 136–137
  110. ↑ Bates William the Conqueror pp. 151–152
  111. ↑ Bates William the Conqueror pp. 198–202
  112. ↑ 112,0 112,1 112,2 Bates William the Conqueror pp. 202–205
  113. ↑ Bates William the Conqueror pp. 207–208
  114. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 362–363
  115. ↑ Bates William the Conqueror pp. 208–209
  116. ↑ 116,0 116,1 Clanchy England and its Rulers pp. 31–32
  117. ↑ Searle Predatory Kinship p. 232
  118. ↑ Douglas William the Conqueror pp. 4–5

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Barlow, Frank (2004). "Edward (St Edward; known as Edward the Confessor) (1003x5–1066)"
  • Barlow, Frank (1979). The English Church 1066–1154: A History of the Anglo-Norman Church. New York: Longman.
  • Barlow, Frank (2004). "William II (c.1060–1100)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • Bates, David (2001). William the Conqueror. Stroud, UK: Tempus.
  • Bates, David (2004). "William I (known as William the Conqueror)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • Canal Sánchez-Pagín, José María (1991). "Jimena Muñoz, Amiga de Alfonso VI". Anuario de Estudios Medievales (in Spanish). 21: 11–40.
  • Carpenter, David (2004). The Struggle for Mastery: The Penguin History of Britain 1066–1284. New York: Penguin.
  • Clanchy, M. T. (2006). England and its Rulers: 1066–1307. Blackwell Classic Histories of England (Third ed.). Oxford, UK: Blackwell.
  • Collins, Roger (1999). Early Medieval Europe: 300–1000 (Second ed.). New York: St. Martin's Press.
  • Crouch, David (2005). The Birth of Nobility : Constructing Aristocracy in England and France, 900–1300. New York: Longman.
  • Douglas, David C. (1964). William the Conqueror: The Norman Impact Upon England. Berkeley, CA: University of California Press.
  • Fryde, E. B.; Greenway, D. E.; Porter, S.; Roy, I. (1996). Handbook of British Chronology (Third revised ed.). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
  • Given-Wilson, Chris; Curteis, Alice (1995). The Royal Bastards of Medieval England. New York: Barnes & Noble.
  • Huscroft, Richard (2009). The Norman Conquest: A New Introduction. New York: Longman.
  • Huscroft, Richard (2005). Ruling England 1042–1217. London: Pearson/Longman.
  • Lawson, M. K. (2002). The Battle of Hastings: 1066. Stroud, UK: Tempus.
  • Lewis, C. P. (2004). Breteuil, Roger de, earl of Hereford (fl. 1071–1087) ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • Marren, Peter (2004). 1066: The Battles of York, Stamford Bridge & Hastings. Battleground Britain. Barnsley, UK: Leo Cooper.
  • Miller, Sean (2001). "Ætheling". In Lapidge, Michael; Blair, John; Keynes, Simon; Scragg, Donald. Blackwell Encyclopaedia of Anglo-Saxon England.
  • Pettifer, Adrian (1995). English Castles: A Guide by Counties. Woodbridge, UK: Boydell.
  • Reilly, Bernard F. (1988). The Kingdom of Leon-Castile Under Alfonso VI. Princeton, NJ: Princeton University Press.
  • Rex, Peter (2005). Harold II: The Doomed Saxon King. Stroud, UK: Tempus.
  • Salazar y Acha, Jaime de (1992–1993). "Contribución al estudio del reinado de Alfonso VI de Castilla: algunas aclaraciones sobre su política matrimonial". Anales de la Real Academia Matritense de Heráldica y Genealogía (in Spanish). 2: 299–336.
  • Searle, Eleanor (1988). Predatory Kinship and the Creation of Norman Power, 840–1066. Berkeley, CA: University of California Press.
  • Thomas, Hugh (2007). The Norman Conquest: England after William the Conqueror. Critical Issues in History. Lanham, MD: Rowman & Littlefield Publishers.
  • Thompson, Kathleen (2004). "Robert, duke of Normandy (b. in or after 1050, d. 1134)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • van Houts, Elizabeth (2004). "Adelida (Adeliza) (d. before 1113)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • van Houts, Elisabeth (2002). "Les femmes dans l'histoire du duché de Normandie (Women in the history of ducal Normandy)". Tabularia "Études" (in French) (2): 19–34.
  • Walker, Ian (2000). Harold the Last Anglo-Saxon King. Gloucestershire, UK: Wrens Park.
  • "William the Conqueror". History of the Monarchy. London: the Royal Household. 2009. Retrieved 3 January 2012.
  • Williams, Ann (2003). Æthelred the Unready: The Ill-Counselled King. London: Hambledon & London.
  • Williams, Ann (2004). "Godwine, earl of Wessex (d. 1053)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • Williams, Ann (2004). "Ralph, earl (d. 1097x9)" ((subscription or UK public library membership required)). Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
  • Young, Charles R. (1979). The Royal Forests of Medieval England. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γουλιέλμος Α΄ της Αγγλίας
Γέννηση: 1028 Θάνατος: 9 Σεπτεμβρίου 1087
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Έντγκαρ Έθελινγκ 		Βασιλιάς της Αγγλίας

1066–1087 		Διάδοχος
Γουλιέλμος Ρούφος
Προκάτοχος
Ροβέρτος ο Μεγαλοπρεπής 		Δούκας της Νορμανδίας

1035–1087 		Διάδοχος
Ροβέρτος Β΄

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Bates, David (1989) William the Conqueror, London : George Philip, 198 p.
  • Douglas, David C. (1999) William the Conqueror; the Norman impact upon England, Yale English monarchs series, London : Yale University Press, 476 p.
  • Howarth, David (1977) 1066 The Year of the Conquest, London : Collins, 207 p.
  • Prescott, Hilda F.M. (1932) Son of Dust, reprinted 1978: London : White Lion, 288 p.
  • Savage, Anne (transl. & coll.) (2002) The Anglo-Saxon Chronicles, London : Greenwich Editions, 288 p.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γουλιέλμος_Α΄_της_Αγγλίας&oldid=10747381"