Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δημήτρης Σακαρέλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δημήτρης Σακαρέλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Δημήτρης Σακαρέλος (Ελληνικά)
Γέννηση1900
Δωρίδα
Θάνατος1944
Γιουγκοσλαβία
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςΚομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής
δάσκαλος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνδικαλιστής
αξιωματικός
πολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας
δεδομένα

Ο Δημήτρης Σακαρέλος ή Ζωγράφος (1900-1944) ήταν δάσκαλος, συνδικαλιστής, ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ, μαχητής των Διεθνών Ταξιαρχιών, στέλεχος της Κομιντέρν και αντιστασιακός.

Βιογραφικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεανικά χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δημήτρης Σακαρέλος γεννήθηκε το 1900 στο Κροκύλειο (παλαιότερα Παλιοκάτουνο) της Δωρίδας, όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Κατόπιν αποφοίτησε από το διδασκαλείο της Λαμίας και έγινε δάσκαλος. Ασπάστηκε την κομμουνιστική ιδεολογία και εντάχθηκε στο ΣΕΚΕ από τα νεανικά του χρόνια, εμπνεόμενος από την Οχτωβριανή επανάσταση. Στις αρχές της δεκαετίας του 20 πήγε στη Σοβιετική Ένωση όπου διετέλεσε διευθυντής της ελληνικής εφημερίδας "Σπάρτακος" που εκδιδόταν στο Νοβοροσίσκ την περίοδο 1921-1922. Επίσης, φοίτησε στο "KUTV", το Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής και νυμφεύτηκε εκεί με Ρωσίδα.[1]

Η δράση του σαν στέλεχος του ΚΚΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επέστρεψε στην Ελλάδα γύρω στο 1924 μαζί με τη γυναίκα του, η οποία όμως λίγο αργότερα απελάθηκε στην Σοβιετική Ένωση.[2] Ο ίδιος εντάχθηκε στον καθοδηγητικό μηχανισμό του ΚΚΕ και αρχικά εργάστηκε ως μεταφραστής στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστης. Αργότερα ξεκίνησε να εργάζεται στον λιμένα Πειραιώς και εξελέγη γραμματέας του σωματείου των φορτοεκφορτωτών του λιμένος Πειραιώς. Με τη δράση του αναδείχθηκε γραμματέας της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Πειραιά, ενώ μετείχε σαν συνδικαλιστής και στην ηγεσία της ΓΣΕΕ. Ήταν από τα πλέον μορφωμένα και μαρξιστικά καταρτισμένα στελέχη του κόμματος και είχε την εκτίμηση όχι μόνο των συντρόφων του, αλλά, και των αντίπαλων συνδικαλιστών.[1]

Τον Δεκέμβριο του 1927 συλλαμβάνεται μαζί με άλλα δύο μέλη του ΚΚΕ (Φλαράκος και Φαρδής) για τον θάνατο του αρχειομαρξιστή Ηλία Γεωργοπαπαδάκου, έξω από τα γραφεία του Ριζοσπάστη στην Αθήνα. Δικάζεται μαζί με τους άλλους δύο κατηγορούμενους τον Ιανουάριο του 1928 στο κακουργιοδικείο Λειβαδιάς σε 12 χρόνια φυλάκιση και κλείνεται στις φυλακές της Αίγινας.[3] Για τον θάνατο του Γεωργοπαπαδάκου η αστυνομία είχε κατηγορήσει και τον Ζαχαριάδη,[4] ο οποίος καταδικάστηκε από το κακουργιοδικείο Πειραιά τον Δεκέμβριο του 1936 σε 9 χρόνια ειρκτή.[5]

Απόδραση από τις φυλακές Αίγινας και φυγή στην ΕΣΣΔ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάιο του 1934, οκτώ κατάδικοι κομμουνιστές, ανάμεσά τους και ο Σακαρέλος δραπετεύουν από τις Φυλακές Αίγινας. Κατορθώνουν και ανοίγουν υπόνομο μήκους 25 μέτρων, και από το κελί τους βρίσκονται ελεύθεροι έξω από τις φυλακές και μακριά από τη σκοπιά. Στη συνέχεια καταφεύγουν με πλοίο στη Σοβιετική Ένωση.Την απόδραση οργάνωσε και διηύθυνε το ΚΚΕ.[6] Οι υπόλοιποι εφτά που απέδρασαν ήταν οι: Απόστολος Κλειδωνάρης, πρώην βουλευτής του Ενιαίου Μετώπου Εργατών Αγροτών το 1932, Νίκος Βαβούδης, γραμματέας του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου Πειραιά, Ευάγγελος Θωμάζος, ναυτεργάτης, Τζανής Φλαράκος, τσαγκάρης, Μόσχος Δουλγέρης, Αβραάμ Δερβίσογλου και Κώστας Σαρίκας, εργάτες.[7]

Στη Σοβιετική Ένωση εντάχθηκε στον μηχανισμό της Κομιντέρν (Κ.Δ) και το 1935 στο 7ο συνέδριο της Κ.Δ στη Μόσχα ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας που πήρε μέρος.[8]

Στις Διεθνείς Ταξιαρχίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τη Σοβιετική Ένωση πήγε στις αρχές του 1937 επικεφαλής ομάδας Ελλήνων (Βαβούδης, Δεληγιάννης κ.α) και πολέμησε στον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο ως πολιτικός επίτροπος στον "ελληνικό λόχο" του τάγματος "Δημητρώφ" των Διεθνών Ταξιαρχιών.[9] Διακρίθηκε στα πεδία των μαχών και του απονεμήθηκαν μετάλλια.[2] Το ψευδώνυμό του κατά την παραμονή του στην Ισπανία ήταν "Γιάννης".[10]

Το "στέκι" του Παρισιού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προς τα τέλη του 1938, με τη νίκη του Φράνκο και την κατάρρευση της δημοκρατικής Ισπανίας, ο Σακαρέλος μαζί με τους Έλληνες εθελοντές που έχουν απομείνει, πέρασε στο γαλλικό έδαφος. Στη Γαλλία οι Έλληνες μαχητές των Διεθνών Ταξιαρχιών κλείστηκαν σε στρατόπεδα. Ο Σακαρέλος μαζί με τον επίσης εθελοντή Παναγιώτη Αϊβατζή, προσπάθησαν να οργανώσουν και να περιθάλψουν όσο μπορούσαν καλύτερα τους Έλληνες που παρέμεναν ακόμα σε στρατόπεδα, και σταδιακά να στείλουν καθένα στον προορισμό του.[11]

Παράλληλα με εντολή της Κομιντέρν (ΚΔ), ορίζεται έμμισθος εκπρόσωπος της Διεθνούς στη Γαλλία για τη δουλειά στους εκεί Έλληνες μετανάστες και με κύρια απασχόλησή του τις επαφές μεταξύ της ΚΔ και του ΚΚΕ.[1] Ο Σακαρέλος ήταν υπεύθυνος στο λεγόμενο "στέκι" του Παρισιού του μοναδικού διαύλου επικοινωνίας μεταξύ της ΚΔ και της λεγόμενης (Παλιάς Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ), που δρούσε σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας την περίοδο της Δικτατορίας Μεταξά.[12] Η οργάνωση του "στεκιού" και η αντιδικτατορική του δράση στο Παρίσι ήταν λίαν επιτυχημένη και κέρδισε την απόλυτη εμπιστοσύνη της ηγεσίας της ΚΔ.[13]

Κατά τη διάρκεια παραμονής του στο Παρίσι ήταν υπεύθυνος έκδοσης της εφημερίδας «Ελευθερία» ως όργανο ευρύτερης αντιδικτατορικής συσπείρωσης των εκεί Ελλήνων.[14]

Επιστροφή στη Μόσχα και τραγικό τέλος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη καλοκαιριού του 1940, λίγο μετά την είσοδο των Γερμανών στο Παρίσι, κι ενώ όλος ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ στην Ελλάδα είχε εξαρθρωθεί, επιστρέφει στη Μόσχα και εντάσσεται πάλι στον μηχανισμό της ΚΔ μέχρι τη διάλυσή της τον Μάιο του 1943. Τον Ιανουάριο του 1944 ο Σακαρέλος μαζί με άλλα στελέχη θα σταλούν στην Γιουγκοσλαβία για να βοηθήσουν το αντάρτικο του Τίτο στις επικοινωνίες του με τη Μόσχα, αλλά το αεροπλάνο τους θα καταρριφθεί και όλοι οι επιβαίνοντες θα χάσουν τη ζωή τους.[15]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Σωτήρης Γκουντουβάς "Το ΚΚΕ κατά τη διάρκεια 1939-41. Η Παλιά Κεντρική Επιτροπή και η Προσωρινή Διοίκηση" Διπλωματική εργασία, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2019
  2. Κώστας Γκριτζώνας "Κόκκινοι δραπέτες 1920-1944", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1985
  3. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  4. Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2015
  5. Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
  6. Γρηγόρης Φαράκος "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Φαράκος (2004), σελ.92-93
  2. ↑ 2,0 2,1 Γκριτζώνας (1985), σελ. 82
  3. ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 83-84
  4. ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 18
  5. ↑ Το ΚΚΕ στον Ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41 (2015), σελ. 55
  6. ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 73-77
  7. ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 73
  8. ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ (2012), σελ. 280
  9. ↑ Φαράκος (2004), σελ. 93
  10. ↑ http://anemourion.blogspot.gr/2016/01/blog-post_62.html
  11. ↑ Το ΚΚΕ στο ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 233
  12. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ. 33
  13. ↑ Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο του 1940-41 (2015), σελ. 233
  14. ↑ Γκουντουβάς (2019), σελ. 33-34
  15. ↑ Φαράκος (2004), σελ.95-96
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δημήτρης_Σακαρέλος&oldid=10745007"