Κατοχική κυβέρνηση
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Γενικά με τον όρο κατοχική κυβέρνηση ή κυβέρνηση υπό κατοχή, ή κατά διεθνή όρο κυβέρνηση μαριονέτα, χαρακτηρίζεται η κυβέρνηση που συγκροτείται και διορίζεται σε μία πρώην κυρίαρχη και ανεξάρτητη χώρα, που έχει ηττηθεί από τον κατακτητή της. Ο διορισμός της γίνεται συνηθέστερα αμέσως μετά την παράδοση της χώρας, ανεξάρτητα αν στη συνέχεια ακολουθήσει, ή όχι, προσάρτηση του εδάφους της, ή καταστεί "κράτος δορυφόρος". Την ίδια επίσης ονομασία φέρουν και οι κυβερνήσεις που διαδέχονται η μία την άλλη, υπό αυτό το καθεστώς.
Γενικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι κατοχικές κυβερνήσεις λειτουργούν μόνο για εσωτερικές υποθέσεις, νομοθετώντας και ασκώντας εξουσία υπό την επίβλεψη στρατιωτικής διοίκησης του κατακτητή. Σημειώνεται ότι οι κυβερνήσεις αυτές στερούνται του δικαιώματος της διεθνούς εκπροσώπησης, σύναψης συμμαχιών, καθώς επίσης και ανάπτυξης ελεύθερου εμπορίου, ενώ και οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι τίθενται υπό τον έλεγχο του κατακτητή. Οι διορισμοί κατοχικών κυβερνήσεων, προβλέπονται από το δίκαιο του πολέμου, προσδίδοντας σ΄ αυτές την έννοια της εσωτερικής αυτοδιοίκησης, για τη διατήρηση της αναγκαίας δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Στη σύγχρονη ιστορία και ειδικότερα κατά τον Β' Π.Π., πολλές κυβερνήσεις χωρών λίγο πριν υποστούν ολοκληρωτική ήττα διέφευγαν σε άλλες χώρες προκειμένου να διατηρούν τη συνέχεια της διεθνούς αναγνώρισης της χώρας τους. Στις περιπτώσεις αυτές οι κυβερνήσεις καλούνται "ελεύθερες κυβερνήσεις", σε αντιδιαστολή του όρου "κατοχικές κυβερνήσεις". Από τον Α' Π.Π, αλλά και κατά τη διάρκεια του Β' Π.Π. σε πολλές χώρες διορίστηκαν κατοχικές κυβερνήσεις που συγκροτούνταν συνηθέστερα από πρόσωπα ευρύτερης λαϊκής αποδοχής και λιγότερο εμφανώς φιλικά προσκείμενα προς τον κατακτητή. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις και παρά τον νομιμοφανή χαρακτήρα αυτών των κυβερνήσεων, οι υπό κατοχή λαοί δεν έπαψαν να θεωρούν αυτές και τα πρόσωπα που τις απαρτίζουν "συνεργάτες" των κατακτητών. Χαρακτηριστικές υπήρξαν οι επιθέσεις που δέχθηκαν μέλη της κατοχικής ιρακινής κυβέρνησης, που είχαν διορίσει και ανασυγκροτήσει οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις, μετά την εισβολή τους στο Ιράκ.
Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα το 1941, μετά την εισβολή της Γερμανίας, όταν εξέλιπε και η τελευταία αντίσταση στη Κρήτη, η ελληνική κυβέρνηση κατέφυγε ως "ελεύθερη κυβέρνηση" στο Κάιρο. Κατά την περίοδο της τριπλής κατοχής διορίστηκαν στην Ελλάδα, που έφερε το όνομα "Ελληνική Πολιτεία" ή "Ελληνικό κράτος" (όπως επιβλήθηκε), τρεις κατοχικές κυβερνήσεις:
- Η Κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου 1941
- Η Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου 1942 και
- Η Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη 1943.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. Γ΄(συμπλήρωμα), σελ. 298.
- Β. Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974" Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου Αθήνα 1993, σελ. 167.