Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης
Συντεταγμένες: 40°38′39″N 22°55′47″E / 40.6442°N 22.9296°E
  Thessaloniki New Railway Station | |||
|---|---|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |||
| Διαχειριστής | Hellenic Train, ΟΣΕ | ||
| Τοποθεσία | Θεσσαλονίκη, Κεντρική Μακεδονία | ||
| Είδος σταθμού | Σιδηροδρομικός σταθμός | ||
| Γραμμές | Αθήνα - Θεσσαλονίκη Σκόπια - Θεσσαλονίκη Θεσσαλονίκη - Μπίτολα Θεσσαλονίκη - Αλεξανδρούπολη Φλώρινα - Θεσσαλονίκη | ||
| Ηλεκτροκίνηση | 25kV AC | ||
| Λειτουργία | |||
| Έναρξη λειτουργίας | 2 Σεπτεμβρίου 1961 | ||
| Κατασκευή | |||
| Είδος κτιρίου | Στο έδαφος | ||
| Αποβάθρες | 4 | ||
| Συγκοινωνίες | |||
| Μητροπολιτικός σιδηρόδρομος | ΟΑΣΘ ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης Α.Ε. ΚΤΕΛ Σερρών - 03Κ, 09, 09Α, 09Β, 09Ε, 10, 11, 11Β, 14, 14Α, 17, 19, 23, 37, 40, 40Α, 40Κ, 51, 52, 52Α, 54, 54Α, 55Υ, 55Χ, 56, 56Α, 64, 64Α, 64Β, 64Ε, 64Κ, (70, 70Α, 71, 71Α (Express) καλοκαιρινά δρομολόγια από 1 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου), 84 (84Α & 84Β) | ||
| Εγκαταστάσεις | |||
| Παροχές |          | ||
| |||
Ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (Ν.Σ.Σ.) Θεσσαλονίκης, αποτελεί τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης για όλες τις επιβατικές και εμπορικές αμαξοστοιχίες καθώς είναι και ένας σταθμός μετρό.
Βρίσκεται επί της οδού Μοναστηρίου, στη συμβολή της με την Αναγεννήσεως. Ξεκίνησε επίσημα να λειτουργεί τον Σεπτέμβριο του 1961, αλλά ήδη εξυπηρετούσε το κοινό από τα τέλη της δεκαετίας του 1940.
Από τον σταθμό μετρό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός θα διέρχονται όλες οι γραμμές του Μετρό Θεσσαλονίκης, με το βασικό έργο της Γραμμής 1 να αναμένεται να λειτουργήσει τον Νοέμβριο του 2024.
Είναι γνωστός, επίσης ως «Σταθμός» ενώ εκεί έχουν την αφετηρία τους οι περισσότερες λεωφορειακές γραμμές του ΟΑΣΘ. Η είσοδος στο σταθμό γίνεται από την οδό Μοναστηρίου και από την οδό Μαργαροπούλου. Αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς στα Βαλκάνια. Η συνολική του έκταση καταλαμβάνει 80 στρέμματα, ενώ το κεντρικό κτήριο καλύπτει επιφάνεια 55.000 τετραγωνικών μέτρων.[1] Διαθέτει μία μεγάλη κεντρική αίθουσα όπου βρίσκονται τα εκδοτήρια, και όλες οι σχετικές με την εξυπηρέτηση επιβατών υποδομές, όπως χώρος αποσκευών, καφέ, εστιατόρια, ταχυδρομείο και εμπορικά καταστήματα, ενώ ο επάνω όροφος στεγάζει τις υπηρεσίες του ΟΣΕ. Επίσης, εντός του Σταθμού βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Αγίου Φιλίππου του διακόνου, προστάτη των σιδηροδρομικών και των ταξιδιωτών με σιδηρόδρομο.
Για την απρόσκοπτη μετακίνηση των επιβατών ο σταθμός διαθέτει 4 κρηπιδώματα, η πρόσβαση στα οποία γίνεται με υπόγειο διάδρομο, κυλιόμενες σκάλες και ανελκυστήρες. Η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών εξασφαλίζεται από 8 γραμμές - αποβάθρες, οι μεγαλύτερες των οποίων (3η και 4η) έχουν ωφέλιμο μήκος 440 μέτρα.[1] Όλο το δίκτυο των γραμμών του σταθμού είναι, εδώ και αρκετά χρόνια, ηλεκτροκινούμενο.
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόδρομες Εργασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ιστορία του Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού Θεσσαλονίκης ξεκινάει με την διακήρυξη του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού το 1935 και την έναρξη των εργασίων ανέγερσης το 1937.[2] Την εποχή εκείνη δαπανήθηκαν 13.805.543 δραχμές για τις απαλλοτριώσεις της απαιτούμενης έκτασης που καλύπτει έως και σήμερα η υποδομή, και επιλέχθηκε μια μοντερνιστική εκδοχή ενός σιδηροδρομικού σταθμού καθώς είχε κριθεί από το τότε υπουργείο Συγκοινωνίας πως ο κλασικός αρχιτεκτονικός ρυθμός θα ήταν αρκετά ακριβότερος και η κατασκευή του κτηρίου περισσότερο χρονοβόρα.[3]
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα επόμενα χρόνια ενώ είχαν ξεκινήσει οι εργασίες υπό την ομάδα του μηχανικού Α. Καρρά έπειτα από προσφυγές το έργο πέρασε στα χέρια γερμανικής εταιρίας που είχε πρωτέρως κερδίσει την πρώτη θέση στον διαγωνισμό. Αμέσως μετά ξεκίνησε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
και η κατοχή όπου και καθυστέρησαν για αρκετά χρόνια τα έργα αποπεράτωσης, ενώ κατά την διάρκεια των συγκρούσεων ο περιβάλλον χώρος χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές ως αποθήκη ξυλείας και βαρελιών καυσίμων καθιστώντας τον χώρο άμεσα εκτεθειμένο σε βομβαρδισμούς.[4]
Μεταπολεμικά Χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έπειτα από τα δύσκολα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου και εφόσον εγκαταστάθηκε πολιτική σταθερότητα, το 1948 ο νέος υπουργός Μεταφορών της Κυβέρνησης Θεμιστοκλή Σοφούλη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, έχοντας αντίληψη της σημασίας του έργου σε μικρό χρονικό διάστημα υπέγραψε αρκετές συμβάσεις για την ανασυγκρότηση των σιδηροδρόμων με χρηματοδότηση από το σχέδιο Μάρσαλ.[5]
Εγκαίνια και μετέπειτα εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 22 Ιανουαρίου του 1951 πραγματοποιήθηκαν άτυπα εγκαίνια με την παρουσία του πρωθυπουργού και του βασιλικού ζεύγους όπου και τέθηκε ο σταθμός σε χρήση του κοινού, ενώ επεκτάθηκαν νέες λεωφορειακές γραμμές με αφετηρία τον χώρο έμπροσθεν του σταθμού προς όλες τις περιοχές της πόλης.[3]
Τον Φεβρουάριο του 1962[6] πραγματοποιήθηκαν επίσημα εγκαίνια από τον υπουργό Δημοσίων Έργων Δημήτριο Βρανόπουλο σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής γραμμής Φλώρινας-Θεσσαλονίκης, ως συνέχεια της προϋπάρχουσας από την Αντάντ, Αμυνταίου - Πτολεμαΐδας - Κοζάνης για τη μεταφορά του λιγνίτη.[5]
Ανταπόκριση με Μετρό Θεσσαλονίκης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Απρίλιο του 2006 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης με σταθμό αφετηρίας τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό. Η στάση του Μετρό κατασκευάζεται έμπροσθεν του κτηρίου του Σταθμού με εισόδους από όλες τις πλευρές της οδού Μοναστηρίου. Το 2024 προβλέπεται να ολοκληρωθούν οι κατασκευές και να δοθεί ο χώρος στο κοινό.[5][7][8]
Yπηρεσίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κύριος χρήστης και διαχειριστής του σταθμού αποτελεί ο ΟΣΕ μέσω του οποίου πραγματοποιούνται δρομολόγια υπεραστικών συνδέσεων προς όλες τις περιοχές της χώρας. Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριες κατευθύνσεις των αμαξοστοιχιών καθώς και η διάκριση των δρομολογίων από τον ΟΣΕ:
Ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης αποτελεί και αφετηρία του Προαστιακού Σιδηρόδρομου ο οποίος χωρίζεται στις τρεις παρακάτω γραμμές:
Η πρόσβαση στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό θα είναι εφικτή με το Μετρό Θεσσαλονίκης, μέσω του σταθμού μετρό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός των γραμμών 1 και 2.
Άλλοι σταθμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός (ΠΑ.ΣΙ.Σ.)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°38′27″N 22°55′36″E / 40.6409°N 22.9267°E
Ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης βρίσκεται κοντά στο λιμάνι επί της οδού Παλαιού Σταθμού (νέα δυτική είσοδος) και χρησιμοποιείται ως εμπορευματικός σταθμός και από το 2023 θα επαναλειτουργήσει ως επιβατικός σταθμός του προαστιακού σιδηρόδρομου. Στην έκταση του σταθμού προτίθεται να ανεγερθεί το Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος.[9][10] Στο συγκρότημα του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Σταθμού και 26ης Οκτωβρίου, λειτούργησε ο σταθμός Θεσσαλονίκη-Πόλις (Salonique Ville).
Σταθμός Διαλογής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°39′58″N 22°53′22″E / 40.6662°N 22.8895°E
Ο Σταθμός Διαλογής βρίσκεται στο Δήμο Κορδελιού-Ευόσμου Θεσσαλονίκης. Από τον Σταθμό Διαλογής γίνεται η διακλάδωση των γραμμών προς τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και της μονής γραμμής προς τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Υπάρχει συνδετήρια γραμμή μεταξύ ΝΕ.ΣΙ.Σ. και ΠΑ.ΣΙ.Σ. στην περιοχή της Μενεμένης.
Στρατιωτική Στάση - Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεωγραφικές συντεταγμένες: 40°39′58″N 22°53′31″E / 40.6662°N 22.8920°E
Η παλιά Στρατιωτική Στάση επί της σημερινής οδού Νέα Μοναστηρίου 7Β στο Κορδελιό, αποκαταστάθηκε και λειτουργεί πλέον ως Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Είναι κτίριο κατασκευασμένο τα έτη 1891-1894. Πανομοιότυπος είναι και ο έτερος σταθμός Στρατιωτικής Στάσης, που βρίσκεται στην Αλεξανδρούπολη[11].
Μηχανοστάσιο της TrainOSE
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν ο προπολεμικός σταθμός Θεσσαλονίκης της Jonction Salonique-Constantinople (Σταθμός Κωνσταντινουπόλεως) και από το 2023 θα επαναλειτουργήσει ως σταθμός του προαστιακού σιδηροδρόμου. Βρίσκεται στην οδό Γεωργίου Γεννηματά.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 ΣΦΣ Σιδηροδροτοχιά - Τεύχος 41. Δεκέμβριος 2012. https://issuu.com/sfsofathens/docs/sidirotroxia41-42.
- ↑ «Ο σιδηροδρομικός σταθμός Θεσσαλονίκης | ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ». photodentro.edu.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 «Ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης και η ιστορία του». NewsNowgr.com. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ News, Aristeia (6 Ιουνίου 2023). «1937: Ανεγείρεται ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης». ΑΡΙΣΤΕΙΑ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Ιστορίες: Ο Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης». www.makthes.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ Ξηροκρήνη – μια ιστορική γειτονιά του Δήμου Θεσσαλονίκης
- ↑ Αττικό Μετρό Α.Ε. - Ιστορικό Μετρό Θεσσαλονίκης
- ↑ «Μετρό Θεσσαλονίκης: Δείτε για πρώτη φορά τον σταθμό Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός (Εικόνες & Βίντεο)». www.parapolitika.gr. 18 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ «Mουσείο Ολοκαυτώματος, μνημείο στην Ιστορία - Εφημερίδα των Συντακτών 31.01.2018». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ Έτσι θα γίνει το Μουσείο Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη - Κυκλικό, από μέταλλο και γυαλί.
- ↑ Μυρτσίδης, Διαμαντής (2021). Η Ιστορία του Σιδηροδρόμου στον Έβρο. Νέα Βύσσα: Διαμαντής Μυρτσίδης. σελ. 48-54. ISBN 978-618-00-3174-4.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - Φύλλο 2/9/1961.
| Σταθμοί | |
|---|---|
| Γραμμές | |
| Αμαξοστάσια |
|
| Σταθμοί | |
|---|---|
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
- Σταθμοί προαστιακού σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης
- Σιδηροδρομικοί σταθμοί στη Θεσσαλονίκη
- Σιδηροδρομικοί σταθμοί που εγκαινιάστηκαν το 1961
- Σιδηροδρομική γραμμή Πειραιά - Θεσσαλονίκης
- Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Αλεξανδρούπολης
- Σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Μπίτολας
- Σιδηροδρομική γραμμή Σκοπίων - Θεσσαλονίκης
- Μεταφορές στη Θεσσαλονίκη
- Μετρό Θεσσαλονίκης
- Κτίρια και κατασκευές στη Θεσσαλονίκη