Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πανελλήνιο πρωτάθλημα Ελευθέρας πάλης ανδρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πανελλήνιο πρωτάθλημα ελευθέρας πάλης
Τρέχουσα περίοδος ή διοργάνωση:
2023
Πληροφορίες διοργάνωσης
ΆθλημαΕλευθέρα πάλη
ΕίδοςΕτήσια
ΔιοργανωτήςΕΟΦΠΑΒ (1958—1971) ΕΛΟΠ (πρώην ΕΟΦΠ) (1972—τώρα)
Ιστορία
Πρώτη έκδοση1958, πριν 66 έτη (1958)
Τρέχουσα έκδοσηΧαλκίδα (2022)
Ενημερωμένο στις 7 Μαρτίου 2023.

Το Πανελλήνιο πρωτάθλημα Ελευθέρας πάλης ανδρών διεξάγεται κάθε χρόνο απο την Ελληνική ομοσπονδία (ΕΛΟΠ).

Η ελευθέρα είναι το δεύτερο χρονικά στυλ πάλης που αναπτύχθηκε, μετα την ελληνορωμαϊκή. Το πανελλήνιο πρωτάθλημα διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1958[1]. Ωστόσο, η Ελληνική Ομοσπονδία Πάλης αναφέρει ότι το πρωτάθλημα της ελευθέρας πάλης ξεκινάει το 1957,[2] ενώ και σε έκδοση της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού αναφέρεται ως πρωταθλητής του 1957 ο Εθνικός Γ.Σ.[3][4] Πολυνίκης σύλλογος της διοργάνωσης είναι ο Άτλας Καλλιθέας με 25 πρωταθλήματα, τα οποία μάλιστα κατέκτησε συνεχόμενα από το 1974 έως το 1999[5][2], ενώ σύμφωνα με την ΓΓΑ έχει κατακτήσει και ένα το 1964[3][4].

Κατηγορίες βάρους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι παλαιστές αγωνίζονται στις παρακάτω κατηγορίες βάρους:

  • 57 κιλά
  • 61 κιλά
  • 65 κιλά
  • 70 κιλά
  • 74 κιλά
  • 79 κιλά
  • 86 κιλά
  • 92 κιλά
  • 97 κιλά
  • 125 κιλά

Πανελλήνιοι αγώνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έτος Αρ. Περιοχή Ημερομηνία Στάδιο Κατ.
βάρους
Πρωταθλητής
1957 Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών [3][4]
1958
01
Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών [3][4]
1959
02
Αθήνα Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών [3][4] ή
( Χ.Α.Ν.Θ.[6])
1960
03
Αθήνα 16–17 Ιουλίου Γυμναστήριο Σπόρτιγκ
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1961
04
Σέρρες 25–26 Νοεμβρίου Αίθουσα Ορφέα Σερρών
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1962
05
Σέρρες 24–25 Νοεμβρίου Αίθουσα Ορφέα Σερρών
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1963
06
Σέρρες 16–17 Νοεμβρίου Αίθουσα Ορφέα Σερρών
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1965 α'[7]
07
Αθήνα 16–17 Ιανουαρίου Κλειστό γυμναστήριο Π.Α.Ο.
8
Χ.Α.Ν.Θ.[6] ή Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1965 β'[8]
08
Θεσσαλονίκη 30–31 Οκτωβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1966
09
Θεσσαλονίκη 5–6 Νοεμβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
8
Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών [3][6][4]
1967
10
Αθήνα 19–21 Αυγούστου Γυμναστήριο Εθνικού Γ.Σ.
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1968
11
Θεσσαλονίκη 18–19 Μαΐου "Παλαί ντε Σπορ"
8
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1969
12
Αθήνα 29–30 Νοεμβρίου Γυμναστήριο Σπόρτιγκ
10
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1970
13
Θεσσαλονίκη 28–29 Νοεμβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
10
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1971
14
Θεσσαλονίκη 11–12 Δεκεμβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
10
Χ.Α.Ν.Θ. [3][4]
1972 Δεν διεξήχθησαν [3]
1973 Δεν διεξήχθησαν [3]
1974
15
Αθήνα 30 Νοεμβρίου–1 Δεκεμβρίου Κλειστή Αίθουσα Μίλωνα
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1976 α'[9]
16
Θεσσαλονίκη 14–15 Φεβρουαρίου "Παλαί ντε Σπορ"
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4][10][11][12]
1976 β'
17
Γλυφάδα 27–28 Νοεμβρίου Κλειστό Γυμναστήριο Γλυφάδας
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1977
18
Θεσσαλονίκη 3–4 Δεκεμβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1978
19
Αθήνα 11–12 Νοεμβρίου Κλειστή Αίθουσα Μίλωνα
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1979
20
Θεσσαλονίκη 17–18 Νοεμβρίου "Παλαί ντε Σπορ"
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1980
21
Αθήνα 8–9 Νοεμβρίου Κλειστό Πανιωνίου
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1981
22
Αθήνα 4–6 Δεκεμβρίου Γυμναστήριο Πανελληνίου Γ.Σ.
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1982
23
Αθήνα 9–10 Οκτωβρίου Γυμναστήριο Πανελληνίου Γ.Σ.
10
δίχως βαθμολογία συλλόγων[13]
1983 Δεν διεξήχθησαν [3][14]
1984
24
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1985
25
Κομοτηνή Κλειστό Εθνικού σταδίου Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1986
26
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1987
27
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1988
28
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1989
29
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [2][4]
1990
30
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1991
31
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1992
32
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1993
33
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1994
34
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1995
35
Σέρρες 3 Ιουνίου Ε.Α.Κ. Σερρών
10
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1996
36
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1997[15][16]
37
Αχαρνές Αττικής 22–23 Φεβρουαρίου Κλειστό "Μπάμπης Χολίδης"
8
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας [3][4]
1998[17][18]
38
Βύρωνας 7–8 Μαρτίου Κλειστό γυμναστήριο Βύρωνα
8
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας
1999[19][20]
39
Αχαρνές Αττικής 6–7 Μαρτίου Κλειστό "Μπάμπης Χολίδης"
8
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας
2000[21][22]
40
Άγιος Δημήτριος Αττικής 4–5 Νοεμβρίου Κλειστό Μπραχαμίου
8
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2001[23]
41
Περιστέρι, Αθήνα 4–5 Μαρτίου Κλειστό Γυμναστήριο Περιστερίου
8
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2002
42
Λαγκαδάς 16–17 Φεβρουαρίου Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2003[24]
43
Μπραχάμι (;) Φεβρουαρίου Κλειστό Αγίου Δημητρίου
7
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2004
44
Γιαννιτσά 7–8 Φεβρουαρίου Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2005[25]
45
Σέρρες 12–13 Φεβρουαρίου Κλειστό γυμναστήριο Σερρών
7
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2006
46
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2007
47
10–11 Φεβρουαρίου Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2008
48
Θεσσαλονίκη 14 Δεκεμβρίου Ιβανώφειο
7
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2009[26]
49
Κομοτηνή 6 Δεκεμβρίου Κλειστό πανεπιστημιακό
7
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2010
50
Περιστέρι 12 Δεκεμβρίου Αθλητικό κέντρο Μαζαράκη
7
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
2011[27]
51
Άνω Λιόσια 9 Ιουλίου Ολυμπιακό Γυμναστήριο
7
Πολυνείκης Μοσχάτου
2012[28]
52
Ίλιον, Αθήνα 4 Φεβρουαρίου Κλειστό Γυμναστήριο «Γ. Κακούρης»
7
Πολυνείκης Μοσχάτου
2013[29][30]
53
Ίλιον, Αθήνα 27 Ιανουαρίου Κλειστό Γυμναστήριο «Γ. Κακούρης»
7
Π.Σ. Άγιος Γεώργιος Σερρών
2014[31]
54
Ηλιούπολη, Αθήνα 9 Φεβρουαρίου Α' κλειστό Δήμου Ηλιούπολης
8
Π.Σ. Άγιος Γεώργιος Σερρών
2015[32][33]
55
Σέρρες 14 Μαρτίου Δημοτικό γυμναστήριο Κοιλάδας
8
Π.Σ. Άγιος Γεώργιος Σερρών
2016[34]
56
Άνω Λιόσια 24 Ιανουαρίου Κλειστό Γυμναστήριο Ζωφριάς
8
Π.Σ. Άγιος Γεώργιος Σερρών
2017[35]
57
Σέρρες 4 Μαρτίου Δημοτικό γυμναστήριο Κοιλάδας
8
Π.Σ. Ευκαρπίας
2018[36]
58
Άνω Λιόσια 28 Ιανουαρίου Κλειστό Γυμναστήριο Ζωφριάς
10
Μέγας Αλέξανδρος Ασπροπύργου
2019[37]
59
Θεσσαλονίκη 10 Φεβρουαρίου Κλειστό γήπεδο του ΠΑΟΚ
10
Π.Σ. Ευκαρπίας
2020[38]
60
Βύρωνας 5 Ιανουαρίου Κλειστό Δημοτικό Γυμναστήριο
10
Π.Σ. Ευκαρπίας
2021[39]
61
Άνω Λιόσια 11 Ιουλίου Κλειστό Γυμναστήριο Ζωφριάς
10
Π.Σ. Ευκαρπίας
2022[40]
62
Χαλκίδα 20 Νοεμβρίου ΔΑΚ Μελίνα Μερκούρη
10
Α.Κ.Π. Τραπεζούντα
2023[41]
63
Τρίκαλα 13–14 Μαΐου Κλειστό Γυμναστήριο Τρικάλων
10
Α.Κ.Π. Τραπεζούντα
2024 [42]
64
Αργυρούπολη 3 Μαρτίου Α΄ Δημοτικό Στάδιο Αργυρούπολης
10
Α.Κ.Π. Τραπεζούντα

Σύνολο κατακτήσεων συλλόγων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύλλογος Τίτλοι Χρονιές
Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας
24 ή 25
[1964], 1974, 1975, 1976, 1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999
Γ.Σ. Ηρακλής Θεσ/κης
11
2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010
Χ.Α.Ν.Θ.
10 έως 12
[1959], 1960, 1961, 1962, 1963, [1964], 1965, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971
Π.Σ. Άγιος Γεώργιος Σερρών
4
2013, 2014, 2015, 2016
Π.Σ. Ευκαρπίας
4
2017, 2019, 2020, 2021
Εθνικός Γ.Σ. Αθηνών
3 ή 4
1957, 1958, 1959, 1966
Α.Κ.Π. Τραπεζούντα
3
2022, 2023, 2024
Πολυνείκης Μοσχάτου
2
2011, 2012
Μέγας Αλέξανδρος Ασπροπύργου
1
2018

Άλλες πανελλήνιες διοργανώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διασυλλογικό πρωτάθλημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημιουργήθηκε το 1982. Μάλιστα το ίδιο έτος καταργήθηκε η ομαδική βαθμολογία από το πανελλήνιο πρωτάθλημα, με σκοπό ο πρωταθλητής σύλλογος να αναδεικνύεται πλέον από τη διασυλλογική διοργάνωση. Ήταν διοργάνωση ομαδικού χαρακτήρα με τους συλλόγους να αγωνίζονται σε αναμετρήσεις στα πρότυπα των ομαδικών σπορ με συνθέσεις δέκα παλαιστών, έναν για κάθε κατηγορία βάρους.

Το πρώτο διασυλλογικό πρωτάθλημα διεξήχθη στις 11 και 12 Δεκεμβρίου 1982[43] με πρωταθλητή τον Άτλαντα Καλλιθέας.

Στην τελική φάση της Α' Εθνικής 1983 που διεξήχθη στις 17 και 18 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη[44], ο Άτλας Καλλιθέας αναδείχθηκε και πάλι πρωταθλητής με 9 βαθμούς (3 βαθμοί για νίκη, 2 για ισοπαλία και 1 για ήττα), κι ακολούθησαν Ηρακλής με 7, Άρης Νίκαιας με 5 και ΒΑΟ με 3.

Το τρίτο διασυλλογικό πρωτάθλημα είχε προγραμματιστεί για το 1984 με τη συμμετοχή 12 συλλόγων στην Α' Εθνική, όμως η τελική φάση ματαιώθηκε κι έκτοτε δεν διεξήχθη ξανά. Διεξήχθη και πρωτάθλημα Β' Εθνικής. Στην τελική φάση του 1983 μετείχαν οι Ολυμπιακός, Πανελλήνιος, Ορφέας Σερρών και Πήγασος Λάρισας. [45]

Έτος # Τόπος διεξαγωγής
τελικής φάσης
Πρωταθλητής Α' Εθνικής Πρωταθλητής Β' Εθνικής
1982
1
Κλειστό Πανελληνίου Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας
1983
2
Γυμν. Νεάπολης Θεσσαλονίκης Π.Σ.Φ. Άτλας Καλλιθέας ;
1984
3
Ματαίωση και κατάργηση της διοργάνωσης

Το 1996 δημιουργήθηκε το κύπελλο Ελλάδος, μια διοργάνωση επίσης ομαδικού χαρακτήρα.[46][47][48]

Έτος # Τόπος διεξαγωγής
τελικής φάσης
Κυπελλούχος
1996
1
Σπάρτη Χ.Α.Ν.Θ.
1997
2
Χ.Α.Ν.Θ.
1998
3
Μενίδι Χ.Α.Ν.Θ.
  1. Τα πρώτα 7 πρωταθλήματα[νεκρός σύνδεσμος] Αθλητική Ηχω, 27-10-1965 σελ. 4
  2. 2,0 2,1 2,2 Hellas, Wrestling Federation (11 Αυγούστου 2017). «Η νεότερη ιστορία της ελληνικής πάλης». Wrestling Hellas. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2023. 
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 3,24 3,25 3,26 3,27 3,28 3,29 3,30 3,31 3,32 3,33 3,34 3,35 3,36 3,37 3,38 3,39 3,40 συλλογικό έργο, Ελληνικός αθλητισμός • Ιστορική αναδρομή 1896-1996 / Στατιστικά όλων των αθλημάτων, έκδοση ΓΓΑ, Υφυπουργείο Αθλητισμού, Αθήνα 1997, τόμ. Β', σελ. 213-214
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 4,28 4,29 4,30 4,31 4,32 4,33 4,34 4,35 4,36 4,37 4,38 Πάλη, Αρχείο, Πρωταθλητές Σύλλογοι της Ελευθέρας Πάλης, Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Αρχειοθετημένο.
  5. 26ο συνεχόμενο πρωτάθλημα του Άτλαντα[νεκρός σύνδεσμος] Αθλητική Ηχώ σελίδα 38
  6. 6,0 6,1 6,2 Εφημερίδα Μακεδονία, 8/11/1966, σ. 9 efimeris.nlg.gr, Ανακτήθηκε 15 Ιουνίου 2019
  7. Οι 7οι αγώνες που είχαν προγραμματιστεί να διεξαχθούν μέσα στο 1964, διεξήχθησαν τελικά, ύστερα από αναβολές (εφ. Αθλητική Ηχώ 3/11/1964 σελ. 6: "Οι πανελλήνιοι αγώνες ερασιτεχνικής ελευθέρας πάλης θ' αναβληθούν δι' αργότερα."), στις 16 και 17 Ιανουαρίου του 1965 (εφ. Αθλητική Ηχώ 16/1/1965 σελίδα 6: "Η ΧΑΝΘ αναμένεται να θριαμβέυσει στους Ζ΄ πανελλήνιους αγώνες ελευθέρας πάλης. Αρχίζουν στας 6 μ.μ. στο γήπεδο ΠΑΟ").
  8. Οι 8οι αγώνες διεξήχθησαν στα τέλη Οκτωβρίου του 1965.
  9. Για άγνωστους λόγους, δεν διεξήχθησαν πανελλήνιοι αγώνες μέσα στο ημερολογιακό έτος του 1975. Διεξήχθησαν δύο φόρες μέσα στο 1976, οι πρώτοι τον Φεβρουάριο, και οι δεύτεροι στα τέλη Νοέμβρη.
  10. εφ. Μακεδονία, 7/2/1976 σελίδα 4
  11. εφ. Μακεδονία, 13/2/1976 σελίδα 4
  12. εφ. Μακεδονία, 17/2/1976 σελίδα 4
  13. εφ. "Ριζοσπάστης", 9/10/1982 σελίδα 8
  14. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "Ριζοσπάστης" (6/12/1983 σελίδα 10) οι αγώνες που αρχικά επρόκειτο να διεξαχθούν τον Αύγουστο αναβλήθηκαν, και ορίστηκαν για τον Ιανουάριο του 1984 (άγνωστο αν τελικά πραγματοποιήθηκαν στη νέα ημερομηνία)
  15. Πρόγραμμα αγώνων 1997 Ριζοσπάστης
  16. "Ηταν πάλι Ατλαντας" Ριζοσπάστης
  17. Πρόγραμμα αγώνων 1998 Ριζοσπάστης
  18. "Κυρίαρχος ο Ατλας" Ριζοσπάστης
  19. Πρόγραμμα αγώνων 1999 Ριζοσπάστης
  20. "Στην κορυφή ο Ατλας" Ριζοσπάστης
  21. Πρόγραμμα αγώνων 2000 Ριζοσπάστης
  22. "Κυρίαρχος ο Ηρακλής" Ριζοσπάστης
  23. Πρόγραμμα αγώνων 2001 Ριζοσπάστης
  24. "Πάλι πρωταθλητής ο Ηρακλής" Αρχειοθετήθηκε 2023-03-12 στο Wayback Machine. flash.gr
  25. "Πανελλήνιο ελευθέρας στο πρόγραμμα" sportline.gr (παλαιά έκδοση)
  26. Πανελλήνιο πρωτάθλημα ελευθέρας πάλης ανδρών 2009 ιστότοπος palema.gr
  27. Πανελλήνιο πρωτάθλημα ελευθέρας πάλης, ανδρών 2011 ιστότοπος palema.gr (παλαιά έκδοση)
  28. Τελική φάση Πανελληνίου πρωταθλήματος ανδρών 2012 – Αποτελέσματα ελ/ρας πάλης ιστότοπος palema.gr
  29. Αποτελέσματα Ελευθέρας Ανδρών – Τελικοί Πανελλήνιου Πρωταθλήματος 2013 ιστότοπος palema.gr
  30. Πρωτεύσαντες Σύλλογοι ιστότοπος palema.gr
  31. "Πανελλήνιο 2014: Πρωτιές για ΠΑΟ, Αγ. Γεώργιο Σερρών και Ευπυρίδαι" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  32. "Στις Σέρρες η τελική φάση του πανελλήνιου πρωταθλήματος" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  33. "Παναθηναϊκός, Αγ. Γεώργιος Σερρών & Ευπυρίδαι πρώτευσαν στο πανελλήνιο Α/Γ" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  34. "Ο Αγιος Γεώργιος Σερρών και ο Ευπυριδαι Αν. Λιοσίων πρωταθλητές Ελλάδας" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  35. Τελική φάση Πανελληνίου Πρωταθλήματος Ανδρών/Γυναικών 2017 – Αποτελέσματα ελευθέρας ανδρών ιστότοπος palema.gr
  36. "ΠΑΟΚ, Μ. Αλέξανδρος Ασπροπύργου και Ευπυρίδαι Άνω Λιοσίων πρωταθλητές Ελλάδας" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  37. "Ευκαρπία και Ηφαιστος Βαθυλάκου πρωταθλητές Ελλάδας" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  38. "Πρωταθλητές Ελλάδας Ευκαρπία και Ευπυρίδαι" επίσημος ιστότοπος ΕΛΟΠ
  39. Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανδρών/Γυναικών 2021 – Αποτελέσματα ελευθέρας πάλης ιστότοπος palema.gr
  40. "Πρωταθλήτρια Ελλάδας στην ελευθέρα η Τραπεζούντα" ιστότοπος palema.gr
  41. "Πρωταθλήτρια Ελλάδας στην ελευθέρα η Τραπεζούντα" ιστότοπος palema.gr
  42. Hellas, Wrestling Federation (4 Μαρτίου 2024). «Λάμψη αστέρων στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανδρών – Γυναικών: Οι νικητές στην ελευθέρα και τις γυναίκες». Wrestling Hellas. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2024. 
  43. εφ. "Ριζοσπάστης", 11/12/1982 σελίδα 10
  44. εφ. "Ριζοσπάστης", 17/12/1983 σελίδα 8
  45. Πηγές: εφ. Αθλητική Ηχώ 21/11/1983 σελ. 2, εφ. Αθλητική Ηχώ 17/12/1983 σελ. 6, εφ. Αθλητική Ηχώ 19/12/1983 σελ. 2.
  46. Ριζοσπάστης, 2/11/1996
  47. Ριζοσπάστης, 5/11/1996
  48. Ριζοσπάστης, 29/9/1998