Παροικιά

Παροικιά
Παροικιά 37°5′6″N 25°9′3″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Πάρου
Πληθυσμός	4.166 (2021)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Η Παροικιά, επίσης γνωστή ως Παρκιά, είναι η πρωτεύουσα (χώρα) και ο κύριος λιμένας της Πάρου. Λέγεται και Πάρος, ή Χώρα Πάρου. Ο πληθυσμός της το 1971 αριθμούσε 1.955 κατοίκους, το 1981 ήταν 2.716, το 1991 ήταν και. Στην τελευταία απογραφή (2001) έφθασαν τους 4.522 κατοίκους. Κατά την απογραφή του 2021 ο πληθυσμός του Δήμου Πάρου ήταν 14.296 κάτοικοι (σε όλο το νησί). Σήμερα η Παροικιά αποτελεί έδρα του μοναδικού στη νήσο Δήμου, του Δήμου Πάρου. Ο κάτοικος της Παροικιάς λέγεται Παροικιώτης-ισσα, ή Παρκιανός -ή, (Παριανός), ή Χωραΐτης -τισσα.

Θέση

Ο Ανεμόμυλος της Παροικιάς, στον προβλήτα του λιμένος της

Η Παροικιά είναι κτισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης, στον ανατολικό μυχό του δυτικού ομώνυμου όρμου της νήσου όπου και εκτείνεται προς τις παρυφές λόφου σε υψόμετρο μέχρι 10 μ. στη κορυφή του οποίου δεσπόζει η Μονή των Αγίων Αναργύρων. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια ραγδαία ανάπτυξη στους γύρω λόφους προσπαθώντας να διατηρήσει τόσο την κυκλαδική αρχιτεκτονική, όσο και τη γραφικότητα και το τοπικό της χρώμα.

Από τις διάφορες ανασκαφές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, αρκετά πλούσιες σε ευρήματα, διαφαίνεται ότι η Παροικιά κατοικείται αδιάλειπτα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με συνέπεια η ιστορία της να ξεκινά από τα βάθη των αιώνων.

Στο κεντρικό δρόμο της αγοράς όπως και σε όλα τα Κυκλαδονήσια τα λουλούδια, οι πεζούλες, τα στενά καμπυλωτά σοκάκια συμπληρώνουν τη λαϊκή κυκλαδική αρχιτεκτονική όπου τα χρώματα λευκό και μπλε είναι αυτά που κυριαρχούν. Η δε προτομή της περίφημης αγωνίστριας Μαντώς Μαυρογένους στην ομώνυμη πλατεία όπου και το σπίτι της φέρνουν στη μνήμη τον κατά θάλασσα Αγώνα του 1821, αλλά και το πικρό παράπονό της που πέθανε πάμπτωχη, ξεχασμένη και από τους νεόκοπους εκπροσώπους της Πολιτείας.

Το 1922 μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο νησί εγκαταστάθηκαν οικογένειες Μικρασιατών προσφύγων. Οι Μικρασιάτες ενσωματώθηκαν και εμπλούτισαν την τοπική κοινωνία πολιτιστικά και οικονομικά. Οι Μικρασιάτες που εγκαταστάθηκαν στην Πάρο ανανέωσαν τη γεωργία η οποία δεν ήταν συστηματικά ανεπτυγμένη στο νησί. Στην Παροικία εγκαταστάθηκαν οικογένειες Μικρασιατών δημιουργώντας τη συνοικία Προσφυγικά.

Πεζόδρομος Παροικιάς

Κορυφαία εκδήλωση στη διάρκεια του Καλοκαιριού που γίνεται στην Παροικιά είναι το Δεκαπενταύγουστο στην εορτή της Παναγίας. Μια άλλη σπουδαία επίσης γιορτή είναι του Εμπορικού Συλλόγου Πάρου που γίνεται κάθε χρόνο, ανήμερα της Εορτής της Αναλήψεως στο εξωκλήσι του Αγίου Φωκά, του ομώνυμου βορειοδυτικού ακρωτηρίου του όρμου της Παροικιάς. Τη γιορτή αυτή είχαν ξεκινήσει πρώτοι οι καφετζήδες της Παρκιάς το 1929, που τότε τα καφενεία ήταν και μπακάλικα, κουβαλώντας από την παραμονή τραπεζοκαθίσματα, καζάνια και διάφορα τρόφιμα ενώ ανήμερα τη μεγάλη γιορτή οργανοπαίχτες με τσαμπούνες βιολιά και λαούτα συνόδευαν τους χορούς που στήνονταν μετά τη λειτουργία.

Παροικιά

Αξιοθέατα

Η Παναγιά η Εκατονταπυλιανή

• Το αρχαίο νεκροταφείο στη θέση Βίντσι, που αποκαλύφθηκε με τις ανασκαφές που άρχισαν το 1983 και συνεχίζονται. Το νεκροταφείο αυτό φέρεται να λειτουργούσε από τον 8ο μέχρι τον 2ο αιώνα π.Χ. Σήμερα έχει διαμορφωθεί σε αρχαιολογικό πάρκο με εκθετήριο αναπαραστάσεων τρόπων αρχαίας ταφής καθώς και φωτογραφικό υλικό των πρώτων εκεί ανασκαφών. Μεταξύ άλλων έχουν αποκαλυφθεί σαρκοφάγοι, διάφορα ταφικά μνημεία, κυβωτιόσχημοι τάφοι, 30 περίπου παριανοί αμφορείς που περιείχαν καμένα ανθρώπινα οστά, καθώς και διάφορα άλλα αγγεία, ειδώλια, κοσμήματα επιτύμβιες στήλες κ.λπ.
• Το ιερό του Ασκληπιού, του 4ου αιώνα π.Χ. καθώς και το ιερό του Πυθίου Απόλλωνα που βρίσκονται σε ύψωμα στο δρόμο προς την Αλυκή. Και οι δύο αυτές θεότητες της Ελληνικής Μυθολογίας φέρονται να λατρεύτηκαν ιδιαίτερα στη Πάρο ως «θεοί ιατήρες» και τα ιερά τους να αποτελούσαν σπουδαία κέντρα των Κυκλάδων. Ιδιαίτερα το ιερό του Ασκληπιού βρίσκεται κοντά σε πηγή κατά το λατρευτικό τελετουργικό παρά την οποία σώζονται δύο δεξαμενές.
• Η "θέση (γειτονιά) Θολάκια", που βρίσκεται επί του περιφερειακού δρόμου της Παροικιάς στο οποίο έχει αποκαλυφθεί κεραμικό εργαστήριο της ελληνιστικής περιόδου που περιλαμβάνει 6 κλιβάνους, διάφορους βοηθητικούς χώρους καθώς και 2 δεξαμενές Κατά τις ανασκαφές κάτω από το δάπεδο του εργαστηρίου (βάθος 2,5 μ.) βρέθηκαν υπολείμματα οχύρωσης και σε βάθος 4 μ. παιδική κιβωτιόσχημη ταφή. Κοντά στην αρχαιολογική θέση αυτή αποκαλύφθηκε και τμήμα του παλαιού αρχαίου τείχους της Παροικιάς.
• Η "θέση Καστροβούνι", δίπλα στο αρχαίο νεκροταφείο, που περιλαμβάνει οικίες της ελληνιστικής περιόδου με ψηφιδωτά δάπεδα.

Το αρχαίο ιερό κυκλικό μνημείο

• Η "θέση Άγιος Παντελεήμων", κοντά στο Μουσείο, που βρέθηκε σπουδαίο αρχαίο ιερό με κυκλικό βαθμιδωτό μνημείο, τάφοι, τεφροδόχοι, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, επιτύμβιες στήλες, μαρμάρινα αναθήματα, κορμός κούρου κ.ά. Από τη χρονολόγηση των ευρημάτων αυτών φέρεται το ιερό αυτό να λειτούργησε από τα αρχαϊκά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.
• Η "θέση Κριός", στην οποία αποκαλύφθηκε αψιδωτό οικοδόμημα που είναι ενσωματωμένο μέσα σε λαξευμένο βράχο. Προσδιορίζεται ν΄ ανήκει στους ύστερους χρόνους της αρχαιότητας. Εντυπωσιακή είναι η εξέδρα του όπου φέρεται να έχουν χρησιμοποιηθεί εννέα μαρμάρινα έδρανα του αρχαίου Βουλευτηρίου της Πάρου. Η χρήση αυτού του κτιρίου δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί.

θέση Κριός

• Η "θέση Μαραπάς", που βρίσκεται ΝΔ. της Παροικιάς, όπου υφίσταται αρχαίος αίθριος χώρος λατρείας. Εντυπωσιακά εδώ είναι τα χαραγμένα ζεύγη ποδών πάνω στο φυσικό πέτρωμα ως αναθήματα. Σημειώνεται ότι τα αναθήματα ποδιών ήταν αρχικά αιγυπτιακή συνήθεια που φαίνεται πως την εποχή του Βασιλείου των Πτολεμαίων οι Παριανοί να είχαν συνάψει ιδιαίτερες σχέσεις υιοθετώντας και ξένα έθιμα.
• Το Κάστρο της Παροικιάς,
• Και βέβαια η Παναγία η Εκατονταπυλιανή.

Πηγές

• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα" τομ.48ος, σελ.220
• "Διαδρομές Πάρου και Αντιπάρου" έκδοση Εμπορικού Συλλόγου Πάρου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος