Τζον Νάπιερ
Ο Τζον Νάπιερ (αγγλικά: John Napier, 1 Φεβρουαρίου 1550 – 4 Απριλίου 1617, λατινικά: Ioannes Neper / Ιωάννης Νέπερ) ήταν Σκωτσέζος μαθηματικός, φυσικός και αστρονόμος με καταγωγή από το Εδιμβούργο. Ως μαθηματικός είναι κυρίως γνωστός για τη μέθοδο που εισήγαγε σχετικά με τη χρήση των λογαρίθμων και για την ονομασία τους ως λογάριθμους, ενώ εφηύρε και την υπολογιστική συσκευή γνωστή ως κόκκαλα του Νάπιερ για τον υπολογισμό γινομένων και πηλίκων.
Νεαρή ηλικία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Είχε καταγωγή από αριστοκρατική οικογένεια, και γεννήθηκε στο κάστρο του Μέρτσιστον στην ύπαιθρο έξω από το Εδιμβούργο όπου ζούσε η οικογένεια του. Έλαβε ιδιωτική εκπαίδευση έως την ηλικία των 13 ετών, και κατόπιν στάλθηκε στο κολέγιο του Σαιντ Σάλβατορ του πανεπιστημίου του Σαιντ Άντριους για να συνεχίσει την εκπαίδευση του.[10] Δεν παρέμεινε για πολύ καιρό στο κολέγιο, και θεωρείται πως το εγκατέλειψε και αντ'αυτού ταξίδεψε στην ηπειρωτική Ευρώπη ώστε να βρει κάποιο άλλο μέρος για να συνεχίσει τις σπουδές του. Αυτή η περίοδος της ζωής του είναι άγνωστη για το που πήγε, είναι πιθανό όμως πως κατέληξε είτε στη Γαλλία είτε στη Φλάνδρα βάσει αλληλογραφίας μεταξύ του πατέρα του και του θείου του.[11][12]
Το 1571 και ενώ ήταν ακόμα 21 ετών επέστρεψε στη Σκωτία, και το 1572 παντρεύτηκε και απέκτησε 2 παιδιά. Η σύζυγος του πέθανε το 1579, όμως ο Νάπιερ ξαναπαντρεύτηκε και έκανε 10 ακόμα παιδιά.[11]
Μαθηματικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη μαθηματική ενασχόληση του ο Νάπιερ ασχολήθηκε κυρίως με θέματα υπολογισμού, όπως o πολλαπλασιασμός πλεγμάτων, το δεκαδικό σύστημα, καθώς και με την τριγωνομετρία και αστρονομικούς υπολογισμούς διατηρώντας επικοινωνία με τον Τύχο Μπράχε. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις κατασκευές που επινόησε έτσι ώστε να τον βοηθούν στους υπολογισμούς του. Η πλέον διάσημη ήταν τα κόκκαλα του Νάπιερ, όπου χρησιμοποιούνταν ένα σύστημα αρίθμησης με μικρές ράβδους και επισημάνσεις αριθμητικών τιμών πάνω τους, των οποίων οι διακόπτες όταν γυρνούσαν στον κατάλληλο βαθμό μπορούσαν να υπολογίσουν σωστά γινόμενα και πηλίκα.[13][14]
-
Συσκευή των κοκκάλων του Νάπιερ, περίπου το 1650 -
Συσκευή υπολογιστικών πινάκων του Νάπιερ, περίπου το 1680
Το 1614 εξέδωσε το πιο διάσημο μαθηματικό του έργο με τίτλο Mirifici Logarithmorum Canonis Descriptio (Περιγραφή του θαυμαστού κανόνα των λογαρίθμων) όπου εντός των 57 σελίδων κειμένου και 90 σελίδων πινάκων συσχετιζόμενων αριθμών με τους φυσικούς λογαρίθμους, έθεσε τα σύγχρονα μαθηματικά θεμέλια των λογαρίθμων. Παρόμοιες μέθοδοι υπολογισμού υπήρχαν από πολύ παλαιότερα, ωστόσο ο Νάπιερ ήταν αυτός που συστηματοποίησε τη χρήση τους και τους ανέδειξε, ενώ εισήγαγε και τον όρο λογάριθμος ως σύνθετη λέξη από τις ελληνικές λόγος (ως αναλογία) και αριθμός. Στο βιβλίο αυτό ανέλυσε επίσης θεωρήματα σφαιρικής τριγωνομετρίας, γνωστά μετέπειτα ως Κανόνες του Νάπιερ για τα κυκλικά τμήματα.[15] Η πρακτική ωφέλεια από τη χρήση των λογαρίθμων ήταν πως οι πράξεις με χρήση εκθετικών δυνάμεων ήταν πολύ πιο γρήγορο να υπολογιστούν,[11] κάτι που χρησίμευσε ιδιαίτερα στον Γιοχάνες Κέπλερ για τους δικούς του αστρονομικούς υπολογισμούς και ανακαλύψεις.[12] Θεωρείται επίσης σημαντικός σταθμός ως προς την ευρύτερη υιοθέτηση του δεκαδικού συστήματος το οποίο είναι καταλληλότερο για τους υπολογισμούς με λογάριθμους.[16][17]
Αποκρυφισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Νάπιερ είχε επίσης αποκρυφιστικά ενδιαφέροντα, και την εποχή εκείνη είχε και τη φήμη μάγου. Συγκεκριμένα είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την Αποκάλυψη του Ιωάννη από νεαρή ηλικία και τη χρησιμοποίησε ώστε να προβλέψει το τέλος του κόσμου στο έργο A Plaine Discovery of the Whole Revelation of St. John (1593).[18] Κατά τους υπολογισμούς του θεωρούσε ότι αυτό θα συνέβαινε το 1688 ή το 1700.[19] Επιπλέον θεωρείται πως ασχολούνταν με την αλχημεία καθώς και τη νεκρομαντεία, ενώ ταξίδευε μαζί με μια μαύρη αράχνη σε ένα μικρό κουτί, ενώ φήμη μάγων είχαν και άλλα μέλη της οικογενείας του.[20]
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προσβλήθηκε από ποδάγρα και πέθανε λίγο καιρό έπειτα το 1617 στο κάστρο του Μέρτσιστον όπου είχε γεννηθεί. Τάφηκε στην αυλή του καθεδρικού ναού του Σαιντ Τζάιλς, και μετέπειτα μετακινήθηκε στον ναό του Σαιντ Κάθμπερτ στη δυτική πλευρά του Εδιμβούργου.[21]
Αναγνώριση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Προς τιμή του Νάπιερ έχουν ονομαστεί:
- Το πανεπιστήμιο Νάπιερ του Εδιμβούργου (διαφορετικό από το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου), όπου το κάστρο του Μέρτσιστον το οποίο ήταν το πατρικό σπίτι του Νάπιερ είναι πλέον τμήμα των εγκαταστάσεων του.[22]
- Η λογαριθμική μονάδα μέτρησης νέπερ (Np) είναι εναλλακτική μονάδα μέτρησης αντί του ντεσιμπέλ.[23]
- Ο σεληνιακός κρατήρας Νάπιερ.[24]
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- A Plaine Discovery of the Whole Revelation of St. John. 1593.
- Mirifici logarithmorum canonis descriptio. 1614.
- Rabdologiæ seu Numerationis per Virgulas libri duo. 1617.
- Mirifici logarithmorum canonis constructio. 1619.
- De arte logistica. 1839.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12353925j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. 19758.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6bg2m56. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 (Αγγλικά) Find A Grave.
- ↑ CONOR.SI. 20530275.
- ↑ MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ 8,0 8,1 p41268.htm#i412673. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ The Grampian Society (1871). Monuments and monumental inscriptions of Scotland.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 MacDonald, William Rae. «Napier John». Dictionary of National Biography, 1885-1900 Volume 40. https://en.wikisource.org/wiki/Napier,_John_(DNB00).
- ↑ 12,0 12,1 «Napier biography». www-history.mcs.st-andrews.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «template biography». www.thocp.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Napier's bones». National Museums Scotland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «Spherical Trigonometry». www.rwgrayprojects.com. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ David Eugene Smith (1 Ιουνίου 1958). History of Mathematics. Courier Dover Publications. σελ. 244. ISBN 978-0-486-20430-7. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2012.
- ↑ Napier, Mark (1834). Memoirs of John Napier of Merchiston, his lineage, life and times, with a history of the invention of logarithms. Edinburgh: William Blackwood.
- ↑ Crawford Gribben· David George Mullan (2009). Literature and the Scottish Reformation. Ashgate Publishing, Ltd. σελ. 15. ISBN 978-0-7546-6715-5. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2012.
- ↑ Allan I. MacInnes· Arthur H. Williamson (2006). Shaping the Stuart World, 1603-1714: The Atlantic Connection. BRILL. σελ. 124. ISBN 978-90-04-14711-9. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2012.
- ↑ «Napier's wizard roots». www.scotsman.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Monuments and monumental inscriptions in Scotland: The Grampian Society, 1871
- ↑ Hodges, Jeremy (8 Ιουλίου 2000). «Brilliance beyond Our Calculation; as the University That Bears His Name Honours the Memory of John Napier, a Fascinating Insight into the Forgotten Man Who Laid the Foundations of Mathematics». Daily Mail. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-07-01. https://web.archive.org/web/20170701155259/https://www.highbeam.com/doc/1G1-109636922.html.
- ↑ «What is a Neper | Nepers to dB Conversion Table | Radio-Electronics.Com». www.radio-electronics.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Neper Gazetteer of Planetary Nomenclature – USGS Astrogeology
Σχετική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Diploudis, Alexandros (1997). Undusting Napier's Bones (Διδακτορική διατριβή). Heriot-Watt University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2018.
- «John Napier». Math & Mathematicians: The History of Math Discoveries around the World. 1999.
- Mirifici logarithmorum canonis descriptio