Χειρόγραφο σε ένα μπουκάλι
 | |
| Συγγραφέας | Έντγκαρ Άλλαν Πόε |
|---|---|
| Τίτλος | MS. Found in a Bottle |
| Γλώσσα | Αμερικανικά αγγλικά Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1833 19 Οκτωβρίου 1833 |
| Μορφή | διήγημα[1] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Χειρόγραφο σε ένα μπουκάλι (πρωτότυπος τίτλος: MS. Found in a Bottle) είναι διήγημα του Αμερικανού συγγραφέα Έντγκαρ Άλαν Πόε που δημοσιεύθηκε το 1833. Είναι η πρώτη θαλασσινή περιπέτεια του συγγραφέα.
Η ιστορία παρουσιάζεται από έναν ανώνυμο αφηγητή, που στο θαλάσσιο ταξίδι του αντιμετωπίζει μια σειρά από παράξενες και ταυτόχρονα τρομακτικές συνθήκες και καθώς πλησιάζει στον βέβαιο θάνατο, αρχίζει να καταγράφει την περιπέτειά του σε ένα χειρόγραφο που πέταξε στη θάλασσα τη στιγμή που πλησίαζε ο θάνατος.[2]
Ο Πόε υπέβαλε το διήγημα ως συμμετοχή σε διαγωνισμό συγγραφής που διοργάνωσε το εβδομαδιαίο περιοδικό Baltimore Saturday Visiter της Βαλτιμόρηςκαι κέρδισε ένα βραβείο 50 δολαρίων. Στη συνέχεια, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό στις 19 Οκτωβρίου 1833.[3]
Ορισμένοι κριτικοί θεωρούν ότι το διήγημα είναι μια σάτιρα των κλασικών θαλασσινών περιπετειών.[4]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ανώνυμος αφηγητής, σε μια μικρή εισαγωγή, γράφει ότι είναι αποξενωμένος από την οικογένεια και τη χώρα του, αναφέρεται στις καλές σπουδές του, τα πλούτη που κληρονόμησε και κυρίως τονίζει ότι είναι θετικός άνθρωπος που δεν επηρεάζεται από προλήψεις και ονειροπολήσεις, για να μη θεωρηθεί η απίστευτη ιστορία του σαν «το παραλήρημα μιας αχαλίνωτης φαντασίας».[5]
Μετά από πολλά χρόνια σε μακρινά ταξίδια, ξεκινάει από την Ιάβα ως επιβάτης σε ένα φορτηγό πλοίο με προορισμό τα νησιά Σούντα. Μετά από λίγες μέρες ήρεμου ταξιδιού, ένα απόγευμα το πλοίο ξαφνικά βρίσκεται μέσα σε σφοδρή καταιγίδα. Ένα μεγάλο κύμα που το χτυπά, παρασύρει όσους βρίσκονταν στο κατάστρωμα και τους πετά στη θάλασσα. Ο αφηγητής και ένας γέρος Σουηδός ναύτης σώζονται, ενώ ο καπετάνιος και άλλα μέλη του πληρώματος πνίγονται στον ύπνο τους στις καμπίνες τους. Το πλοίο υφίσταται σοβαρές ζημιές, ακόμη και το πηδάλιο σπάει, με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον ελεγχόμενο από τους επιζώντες.[6]
Περνούν λίγες μέρες και καθώς το πλοίο σπρώχνεται ακυβέρνητο προς τον Νότιο Πόλο, ο ήλιος σταδιακά χάνεται και καταλήγει να εξαφανισθεί, ενώ η φουρτουνιασμένη θάλασσα περιέργως δεν παράγει πλέον αφρό ή τον τυπικό φωσφορισμό των τροπικών νερών. Το πλοίο παρασύρεται στο σκοτάδι, απειλούμενο από γιγάντια κύματα.[7]
Τέλος, πάνω σε ένα από αυτά τα τεράστια κύματα, υψώνεται μια γιγάντια μαύρη γαλέρα στην οποία μετά από πρόσκρουση εκτοξεύεται ο αφηγητής. Αμέσως κρύβεται, αλλά το πλήρωμα δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται την παρουσία του. Σύντομα ανακαλύπτει ότι ολόκληρο το πλήρωμα αποτελείται από υπέργηρους άνδρες που δεν τον βλέπουν και περιφέρονται στο πλοίο, βυθισμένοι σε σκέψεις. Δεν έχει νόημα να κρύβεται, στις εξερευνήσεις του βρίσκει απαρχαιωμένους χάρτες και παλιά, άχρηστα εργαλεία πλοήγησης. Κι αυτό το πλοίο οδηγείται προς τα νότια και παρατηρεί ότι το πλήρωμα φαίνεται να δείχνει σημάδια ελπίδας στην προοπτική της καταστροφής τους καθώς πλησιάζουν στην Ανταρκτική.
Εξοικειωμένος με τη ζωή στο πλοίο-φάντασμα, που σπρώχνεται όλο και πιο νότια από τα ρεύματα, κλέβει υλικό γραφής από την καμπίνα του καπετάνιου και αρχίζει να γράφει ημερολόγιο (το «χειρόγραφο» του τίτλου) με σκοπό να το κλείσει σε ένα μπουκάλι και να το πετάξει στη θάλασσα λίγο πριν το πλοίο βυθισθεί. Εμφανίζονται όλο και υψηλότερα παγόβουνα, το πλοίο, παρά την καταιγίδα, πλέει με τέτοια ταχύτητα που μερικές φορές υψώνεται πάνω από το νερό, στον αέρα. Ο πάγος που τους περιβάλλει σπάει ξαφνικά και αποκαλύπτεται μια ισχυρή δίνη, η έλξη της οποίας είναι τόσο ισχυρή που το πλοίο αναρροφάται στη μαύρη τρύπα της θάλασσας.[3]
Σχόλια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το Χειρόγραφο σε ένα μπουκάλι είναι μια από τις θαλασσινές περιπέτειες του Πόε, μεταξύ των οποίων το μυθιστόρημα Η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ από το Ναντάκιτ (1838) και Στη Δίνη του Μάελστρομ (1841). Η φρίκη της ιστορίας προέρχεται από τις επιστημονικές φαντασιώσεις και την περιγραφή ενός φυσικού κόσμου πέρα από τα όρια της ανθρώπινης εξερεύνησης.
- Ο βιογράφος του Πόε Κένεθ Σίλβερμαν έγραψε ότι η ιστορία είναι «ένα διαρκές κρεσέντο που δημιουργεί τρόμο ενόψει της ολοένα και πιο επικείμενης καταστροφής». Αυτή η προοπτική της άγνωστης καταστροφής τρομάζει και διεγείρει τον αφηγητή.[8]
- Το απόκοσμο πλοίο στο οποίο βρίσκεται ο αφηγητής θυμίζει το θρυλικό πλοίο-φάντασμα, τον Ιπτάμενο Ολλανδό. Ορισμένοι κριτικοί έχουν υποστηρίξει ότι το τέλος της ιστορίας αναφέρεται στη θεωρία της Κοίλης Γης που προτάθηκε από τους Τζον Κλιβς Σιμς και Ιερεμία Ρέινολντς, βάσει της οποίας το εσωτερικό του πλανήτη ήταν κοίλο, κατοικήσιμο και προσβάσιμο μέσω ανοιγμάτων στους δύο πόλους, ιδέα που είχε θεωρηθεί επιστημονικά εύλογη στις αρχές του 19ου αιώνα.[9] Ωστόσο, η ιστορία του Πόε μπορεί να είχε σκοπό να σατιρίσει τους πιο περίεργους ισχυρισμούς αυτής της θεωρίας και ορισμένοι μελετητές προτείνουν ότι το διήγημα είναι μια παρωδία ή σάτιρα θαλασσινών ιστοριών γενικά, ειδικά υπό το φως του παραλογισμού της πλοκής και του γεγονότος ότι ο αφηγητής κρατά μη ρεαλιστικά ημερολόγιο μέσα σ' όλα αυτά που βιώνει.[4]
Κριτική υποδοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι συντάκτες που βράβευσαν και δημοσίευσαν για πρώτη φορά το διήγημα το χαρακτήρισαν «εξαιρετικά διακρινόμενο από μια άγρια, ζωηρή και ποιητική φαντασία, πλούσιο ύφος, γόνιμη εφευρετικότητα και ποικίλη και περίεργη γνώση». Ο συγγραφέας Τζόζεφ Κόνραντ χαρακτήρισε την ιστορία «τόσο αυθεντική σε λεπτομέρειες που θα μπορούσε να είχε ειπωθεί από έναν ναύτη με σκοτεινή και ποιητική ιδιοφυΐα στην αναζήτηση του φανταστικού».
Ο μελετητής του Πόε Σκοτ Πιπλς συνόψισε το διήγημα ως καθοριστικής σημασίας για την έναρξη της συγγραφικής καριέρας του συγγραφέα: «το έργο που ξεκίνησε την καριέρα του Πόε».[10]
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Χειρόγραφο που βρέθηκε σε μπουκάλι, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε, μετάφραση: Γιάννης Ευαγγελίδης, εκδόσεις Γράμματα, 1982 [11]
- Χειρόγραφο σε ένα μπουκάλι, μετάφραση: Μαρία Κατή, εκδόσεις Πατάκης, 1997
- Χειρόγραφο σε μπουκάλι, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε, μετάφραση: Κατερίνα Σχινά, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2013 [12][13]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ wolnelektury
.pl /katalog /lektura /rekopis-znaleziony-w-butli /. - ↑ . «sparknotes.com/lit/poestories/MS. Found in a Bottle».
- ↑ 3,0 3,1 . «interestingliterature.com/2021/06/edgar-allan-poe-ms-found-in-a-bottle-summary-analysis/».
- ↑ 4,0 4,1 Bittner, William (1962). Poe: A Biography. Boston: Little, Brown & Company. p.90
- ↑ . «gradesaver.com/poes-short-stories/study-guide/summary-ms-found-in-a-bottle».
- ↑ . «shmoop.com/study-guides/literature/ms-found-in-a-bottle/summary». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2023.
- ↑ . «litcharts.com/lit/poe-s-stories/manuscript-found-in-a-bottle».
- ↑ Silverman, Kenneth (1991). Edgar A. Poe: Mournful and Never-ending Remembrance. New York: Harper Perennial. σελ.91
- ↑ Meyers, Jeffrey (1991). Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. New York: Cooper Square Press. p.100
- ↑ Peeples, Scott (1998). Edgar Allan Poe Revisited. New York: Twayne Publishers, σελ. 46
- ↑ . «politeianet.gr/books/poe-edgar-allan-grammata-i-maska-tou-kokkinou-thanatou».
- ↑ . «politeianet.gr/books/poe-edgar-allan-metaichmio-21-istories-kai-to-koraki».
- ↑ . «fractalart.gr/poe/».