अनूप

Hindi

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ə.nuːp/, [ɐ.nuːp]

Etymology 1

Borrowed from Sanskrit अनूप (anūpa).

Adjective

अनूप • (anūp) (indeclinable, Urdu spelling انوپ)

1. watery, wet, moist, having water near the surface or land

Etymology 2

Inherited from Sanskrit अनुपम (anupama).

Adjective

अनूप • (anūp) (indeclinable, Urdu spelling انوپ)

1. incomparable

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “अनूप”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
• Platts, John T. (1884) “अनूप”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “अनूप”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• অনূপ (Assamese script)
• ᬅᬦᬹᬧ (Balinese script)
• অনূপ (Bengali script)
• 𑰀𑰡𑰳𑰢 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀦𑀽𑀧 (Brahmi script)
• အနူပ (Burmese script)
• અનૂપ (Gujarati script)
• ਅਨੂਪ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌨𑍂𑌪 (Grantha script)
• ꦄꦤꦹꦥ (Javanese script)
• 𑂃𑂢𑂴𑂣 (Kaithi script)
• ಅನೂಪ (Kannada script)
• អនូប (Khmer script)
• ອນູປ (Lao script)
• അനൂപ (Malayalam script)
• ᠠᠨᡠᡠᢒᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘡𑘴𑘢 (Modi script)
• ᠠᠨᠤᠤᢒᠠ (Mongolian script)
• 𑦠𑧁𑧕𑧂 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐣𑐹𑐥 (Newa script)
• ଅନୂପ (Odia script)
• ꢂꢥꢹꢦ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆤𑆷𑆥 (Sharada script)
• 𑖀𑖡𑖳𑖢 (Siddham script)
• අනූප (Sinhalese script)
• 𑩐𑩯𑩒𑩛𑩰 (Soyombo script)
• 𑚀𑚝𑚱𑚞 (Takri script)
• அநூப (Tamil script)
• అనూప (Telugu script)
• อนูป (Thai script)
• ཨ་ནཱུ་པ (Tibetan script)
• 𑒁𑒢𑒴𑒣 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨝𑨃𑨊𑨞 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Hanu-Hp-á-s, from Proto-Indo-Iranian *Hánu (“following, alongside, subsequent”) + Proto-Indo-European *h₂p-, zero-grade of *h₂ep- (“water”). See also अनु- (anu-) and अप् (ap).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.nuː.pɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐˈn̪uː.pɐ/

Noun

अनूप • (anūpá) stem, m

1. a pond
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
2. a watery place
   • c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti
3. a river bank
4. name of a ṛṣi, teacher of the sāmaveda

Declension

Masculine a-stem declension of अनूप (anūpá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनूपः anūpáḥ	अनूपौ / अनूपा¹ anūpaú / anūpā́¹	अनूपाः / अनूपासः¹ anūpā́ḥ / anūpā́saḥ¹
Vocative	अनूप ánūpa	अनूपौ / अनूपा¹ ánūpau / ánūpā¹	अनूपाः / अनूपासः¹ ánūpāḥ / ánūpāsaḥ¹
Accusative	अनूपम् anūpám	अनूपौ / अनूपा¹ anūpaú / anūpā́¹	अनूपान् anūpā́n
Instrumental	अनूपेन anūpéna	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपैः / अनूपेभिः¹ anūpaíḥ / anūpébhiḥ¹
Dative	अनूपाय anūpā́ya	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Ablative	अनूपात् anūpā́t	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Genitive	अनूपस्य anūpásya	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपानाम् anūpā́nām
Locative	अनूपे anūpé	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपेषु anūpéṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

अनूप • (anūpá) stem

1. situated near the water, watery

Declension

Masculine a-stem declension of अनूप (anūpá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनूपः anūpáḥ	अनूपौ / अनूपा¹ anūpaú / anūpā́¹	अनूपाः / अनूपासः¹ anūpā́ḥ / anūpā́saḥ¹
Vocative	अनूप ánūpa	अनूपौ / अनूपा¹ ánūpau / ánūpā¹	अनूपाः / अनूपासः¹ ánūpāḥ / ánūpāsaḥ¹
Accusative	अनूपम् anūpám	अनूपौ / अनूपा¹ anūpaú / anūpā́¹	अनूपान् anūpā́n
Instrumental	अनूपेन anūpéna	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपैः / अनूपेभिः¹ anūpaíḥ / anūpébhiḥ¹
Dative	अनूपाय anūpā́ya	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Ablative	अनूपात् anūpā́t	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Genitive	अनूपस्य anūpásya	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपानाम् anūpā́nām
Locative	अनूपे anūpé	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपेषु anūpéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of अनूपा (anūpā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनूपा anūpā́	अनूपे anūpé	अनूपाः anūpā́ḥ
Vocative	अनूपे ánūpe	अनूपे ánūpe	अनूपाः ánūpāḥ
Accusative	अनूपाम् anūpā́m	अनूपे anūpé	अनूपाः anūpā́ḥ
Instrumental	अनूपया / अनूपा¹ anūpáyā / anūpā́¹	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपाभिः anūpā́bhiḥ
Dative	अनूपायै anūpā́yai	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपाभ्यः anūpā́bhyaḥ
Ablative	अनूपायाः / अनूपायै² anūpā́yāḥ / anūpā́yai²	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपाभ्यः anūpā́bhyaḥ
Genitive	अनूपायाः / अनूपायै² anūpā́yāḥ / anūpā́yai²	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपानाम् anūpā́nām
Locative	अनूपायाम् anūpā́yām	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपासु anūpā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of अनूप (anūpá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अनूपम् anūpám	अनूपे anūpé	अनूपानि / अनूपा¹ anūpā́ni / anūpā́¹
Vocative	अनूप ánūpa	अनूपे ánūpe	अनूपानि / अनूपा¹ ánūpāni / ánūpā¹
Accusative	अनूपम् anūpám	अनूपे anūpé	अनूपानि / अनूपा¹ anūpā́ni / anūpā́¹
Instrumental	अनूपेन anūpéna	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपैः / अनूपेभिः¹ anūpaíḥ / anūpébhiḥ¹
Dative	अनूपाय anūpā́ya	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Ablative	अनूपात् anūpā́t	अनूपाभ्याम् anūpā́bhyām	अनूपेभ्यः anūpébhyaḥ
Genitive	अनूपस्य anūpásya	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपानाम् anūpā́nām
Locative	अनूपे anūpé	अनूपयोः anūpáyoḥ	अनूपेषु anūpéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: anūpa
• Sauraseni Prakrit: 𑀅𑀡𑀽𑀯 (aṇūva)
  • Hindi: अनूआ (anūā)

References

• Monier Williams (1899) “अनूप”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 42.