पालयति

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From पाल् (pāl, to protect) +‎ -अयति (-ayati).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

पालयति (pālayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root पाल्)[1]

  1. to protect, guard, defend
  2. to rule, govern
  3. to maintain, hold

Conjugation

[edit]

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: पालयितुम् (pāláyitum)
Undeclinable
Infinitive पालयितुम्
pāláyitum
Gerund पालयित्वा
pālayitvā́
Participles
Masculine/Neuter Gerundive पालयितव्य / पालनीय
pālayitavyà / pālanī́ya
Feminine Gerundive पालयितव्या / पालनीया
pālayitavyā̀ / pālanī́yā
Masculine/Neuter Past Passive Participle पालित
pālitá
Feminine Past Passive Participle पालिता
pālitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle पालितवत्
pālitávat
Feminine Past Active Participle पालितवती
pālitávatī
Present: पालयति (pāláyati), पालयते (pāláyate)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third पालयति
pāláyati
पालयतः
pāláyataḥ
पालयन्ति
pāláyanti
पालयते
pāláyate
पालयेते
pāláyete
पालयन्ते
pāláyante
Second पालयसि
pāláyasi
पालयथः
pāláyathaḥ
पालयथ
pāláyatha
पालयसे
pāláyase
पालयेथे
pāláyethe
पालयध्वे
pāláyadhve
First पालयामि
pāláyāmi
पालयावः
pāláyāvaḥ
पालयामः / पालयामसि¹
pāláyāmaḥ / pāláyāmasi¹
पालये
pāláye
पालयावहे
pāláyāvahe
पालयामहे
pāláyāmahe
Imperative
Third पालयतु
pāláyatu
पालयताम्
pāláyatām
पालयन्तु
pāláyantu
पालयताम्
pāláyatām
पालयेताम्
pāláyetām
पालयन्ताम्
pāláyantām
Second पालय
pāláya
पालयतम्
pāláyatam
पालयत
pāláyata
पालयस्व
pāláyasva
पालयेथाम्
pāláyethām
पालयध्वम्
pāláyadhvam
First पालयानि
pāláyāni
पालयाव
pāláyāva
पालयाम
pāláyāma
पालयै
pāláyai
पालयावहै
pāláyāvahai
पालयामहै
pāláyāmahai
Optative/Potential
Third पालयेत्
pāláyet
पालयेताम्
pāláyetām
पालयेयुः
pāláyeyuḥ
पालयेत
pāláyeta
पालयेयाताम्
pāláyeyātām
पालयेरन्
pāláyeran
Second पालयेः
pāláyeḥ
पालयेतम्
pāláyetam
पालयेत
pāláyeta
पालयेथाः
pāláyethāḥ
पालयेयाथाम्
pāláyeyāthām
पालयेध्वम्
pāláyedhvam
First पालयेयम्
pāláyeyam
पालयेव
pāláyeva
पालयेम
pāláyema
पालयेय
pāláyeya
पालयेवहि
pāláyevahi
पालयेमहि
pāláyemahi
Subjunctive
Third पालयात् / पालयाति
pāláyāt / pāláyāti
पालयातः
pāláyātaḥ
पालयान्
pāláyān
पालयाते / पालयातै
pāláyāte / pāláyātai
पालयैते
pāláyaite
पालयन्त / पालयान्तै
pāláyanta / pāláyāntai
Second पालयाः / पालयासि
pāláyāḥ / pāláyāsi
पालयाथः
pāláyāthaḥ
पालयाथ
pāláyātha
पालयासे / पालयासै
pāláyāse / pāláyāsai
पालयैथे
pāláyaithe
पालयाध्वै
pāláyādhvai
First पालयानि
pāláyāni
पालयाव
pāláyāva
पालयाम
pāláyāma
पालयै
pāláyai
पालयावहै
pāláyāvahai
पालयामहै
pāláyāmahai
Participles
पालयत्
pāláyat
पालयमान / पालयान²
pāláyamāna / pālayāna²
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
  • ¹Vedic
  • ²Later Sanskrit
Imperfect: अपालयत् (ápālayat), अपालयत (ápālayata)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third अपालयत्
ápālayat
अपालयताम्
ápālayatām
अपालयन्
ápālayan
अपालयत
ápālayata
अपालयेताम्
ápālayetām
अपालयन्त
ápālayanta
Second अपालयः
ápālayaḥ
अपालयतम्
ápālayatam
अपालयत
ápālayata
अपालयथाः
ápālayathāḥ
अपालयेथाम्
ápālayethām
अपालयध्वम्
ápālayadhvam
First अपालयम्
ápālayam
अपालयाव
ápālayāva
अपालयाम
ápālayāma
अपालये
ápālaye
अपालयावहि
ápālayāvahi
अपालयामहि
ápālayāmahi
Future: पालयिष्यति (pālayiṣyáti), पालयिष्यते (pālayiṣyáte)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third पालयिष्यति
pālayiṣyáti
पालयिष्यतः
pālayiṣyátaḥ
पालयिष्यन्ति
pālayiṣyánti
पालयिष्यते
pālayiṣyáte
पालयिष्येते
pālayiṣyéte
पालयिष्यन्ते
pālayiṣyánte
Second पालयिष्यसि
pālayiṣyási
पालयिष्यथः
pālayiṣyáthaḥ
पालयिष्यथ
pālayiṣyátha
पालयिष्यसे
pālayiṣyáse
पालयिष्येथे
pālayiṣyéthe
पालयिष्यध्वे
pālayiṣyádhve
First पालयिष्यामि
pālayiṣyā́mi
पालयिष्यावः
pālayiṣyā́vaḥ
पालयिष्यामः / पालयिष्यामसि¹
pālayiṣyā́maḥ / pālayiṣyā́masi¹
पालयिष्ये
pālayiṣyé
पालयिष्यावहे
pālayiṣyā́vahe
पालयिष्यामहे
pālayiṣyā́mahe
Participles
पालयिष्यत्
pālayiṣyát
पालयिष्यमाण
pālayiṣyámāṇa
Notes
  • ¹Vedic
Conditional: अपालयिष्यत् (ápālayiṣyat), अपालयिष्यत (ápālayiṣyata)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third अपालयिष्यत्
ápālayiṣyat
अपालयिष्यताम्
ápālayiṣyatām
अपालयिष्यन्
ápālayiṣyan
अपालयिष्यत
ápālayiṣyata
अपालयिष्येताम्
ápālayiṣyetām
अपालयिष्यन्त
ápālayiṣyanta
Second अपालयिष्यः
ápālayiṣyaḥ
अपालयिष्यतम्
ápālayiṣyatam
अपालयिष्यत
ápālayiṣyata
अपालयिष्यथाः
ápālayiṣyathāḥ
अपालयिष्येथाम्
ápālayiṣyethām
अपालयिष्यध्वम्
ápālayiṣyadhvam
First अपालयिष्यम्
ápālayiṣyam
अपालयिष्याव
ápālayiṣyāva
अपालयिष्याम
ápālayiṣyāma
अपालयिष्ये
ápālayiṣye
अपालयिष्यावहि
ápālayiṣyāvahi
अपालयिष्यामहि
ápālayiṣyāmahi
Benedictive/Precative: पाल्यात् (pālyā́t) or पाल्याः (pālyā́ḥ), पालयिषीष्ट (pālayiṣīṣṭá)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Optative/Potential
Third पाल्यात् / पाल्याः¹
pālyā́t / pālyā́ḥ¹
पाल्यास्ताम्
pālyā́stām
पाल्यासुः
pālyā́suḥ
पालयिषीष्ट
pālayiṣīṣṭá
पालयिषीयास्ताम्²
pālayiṣīyā́stām²
पालयिषीरन्
pālayiṣīrán
Second पाल्याः
pālyā́ḥ
पाल्यास्तम्
pālyā́stam
पाल्यास्त
pālyā́sta
पालयिषीष्ठाः
pālayiṣīṣṭhā́ḥ
पालयिषीयास्थाम्²
pālayiṣīyā́sthām²
पालयिषीढ्वम्
pālayiṣīḍhvám
First पाल्यासम्
pālyā́sam
पाल्यास्व
pālyā́sva
पाल्यास्म
pālyā́sma
पालयिषीय
pālayiṣīyá
पालयिषीवहि
pālayiṣīváhi
पालयिषीमहि
pālayiṣīmáhi
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Uncertain
Perfect: पालयामास (pālayā́mā́sa) or पालयांचकार (pālayā́ṃcakā́ra), पालयांचक्रे (pālayā́ṃcakré)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third पालयामास / पालयांचकार
pālayā́mā́sa / pālayā́ṃcakā́ra
पालयामासतुः / पालयांचक्रतुः
pālayā́māsátuḥ / pālayā́ṃcakrátuḥ
पालयामासुः / पालयांचक्रुः
pālayā́māsúḥ / pālayā́ṃcakrúḥ
पालयांचक्रे
pālayā́ṃcakré
पालयांचक्राते
pālayā́ṃcakrā́te
पालयांचक्रिरे
pālayā́ṃcakriré
Second पालयामासिथ / पालयांचकर्थ
pālayā́mā́sitha / pālayā́ṃcakártha
पालयामासथुः / पालयांचक्रथुः
pālayā́māsáthuḥ / pālayā́ṃcakráthuḥ
पालयामास / पालयांचक्र
pālayā́māsá / pālayā́ṃcakrá
पालयांचकृषे
pālayā́ṃcakṛṣé
पालयांचक्राथे
pālayā́ṃcakrā́the
पालयांचकृध्वे
pālayā́ṃcakṛdhvé
First पालयामास / पालयांचकर
pālayā́mā́sa / pālayā́ṃcakára
पालयामासिव / पालयांचकृव
pālayā́māsivá / pālayā́ṃcakṛvá
पालयामासिम / पालयांचकृम
pālayā́māsimá / pālayā́ṃcakṛmá
पालयांचक्रे
pālayā́ṃcakré
पालयांचकृवहे
pālayā́ṃcakṛváhe
पालयांचकृमहे
pālayā́ṃcakṛmáhe
Participles
पालयामासिवांस् / पालयांचकृवांस्
pālayā́māsivā́ṃs / pālayā́ṃcakṛvā́ṃs
पालयांचक्राण
pālayā́ṃcakrāṇá

Descendants

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Monier Williams (1899) “पालयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 622/3.