gospodzin

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *gospodinъ. First attested in c. 1250. Compare Old Church Slavonic господинъ (gospodinŭ), Russian господи́н (gospodín). Displaced by Old Polish pan.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /ɡɔspɔd͡ʑi(ː)n/
  • IPA(key): (15th CE) /ɡɔspɔd͡ʑin/

Noun

[edit]

gospodzin m animacy unattested

  1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) lord (master)
    Synonyms: gospodarz, pan, panię
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 1, 7:
      Znaie gospodzin (dominus) drogø prawich
      [Znaje Gospodzin (dominus) drogę prawych]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 1:
      Gospodne bosze moy, wezrzy na mø (deus, deus meus, respice in me)
      [Gospodnie, Boże moj, weźrzy na mię (Deus, Deus meus, respice in me)]
    • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[3], Greater Poland, page Ath l8:
      Yeden yest bog: Tako gospodzyn oczyecz (dominus pater), gospodzyn syn (dominus filius), gospodzyn duch szwyęty (dominus spiritus sanctus)
      [Jeden jest Bog: Tako Gospodzin Ociec (dominus pater), Gospodzin Syn (dominus filius) Gospodzin Duch Święty (dominus Spiritus Sanctus)]
    • 1864 [c. 1250], August Bielowski, editor, Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski[4], volume II, page 468:
      Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin
      [Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin]

Descendants

[edit]
  • >? Polish: gospodyn (Middle Polish), hospodyn (Middle Polish)

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gospodzin”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN