gospodzin

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *gospodinъ. First attested in c. 1250. Compare Old Church Slavonic господинъ (gospodinŭ), Russian господи́н (gospodín). Displaced by Old Polish pan.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɔspɔd͡ʑi(ː)n/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɔspɔd͡ʑin/

Noun

gospodzin m animacy unattested

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) lord (master)

   Synonyms: gospodarz, pan, panię

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 1, 7:

     Znaie gospodzin (dominus) drogø prawich

     [Znaje Gospodzin (dominus) drogę prawych]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 21, 1:

     Gospodne bosze moy, wezrzy na mø (deus, deus meus, respice in me)

     [Gospodnie, Boże moj, weźrzy na mię (Deus, Deus meus, respice in me)]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[3], Greater Poland, page Ath l8:

     Yeden yest bog: Tako gospodzyn oczyecz (dominus pater), gospodzyn syn (dominus filius), gospodzyn duch szwyęty (dominus spiritus sanctus)

     [Jeden jest Bog: Tako Gospodzin Ociec (dominus pater), Gospodzin Syn (dominus filius) Gospodzin Duch Święty (dominus Spiritus Sanctus)]

   • 1864 [c. 1250], August Bielowski, editor, Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski‎^[4], volume II, page 468:

     Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin

     [Pannonia sit mater et origo omnium Slavonicarum nationum. Pan enim iuxta graecam et Slavorum interpretationem dicitur totum habens et iuxta hoc dicitur pan in Slavonico maior dominus: licet alio nomine, iuxta diversitatem linguarum Slavonicarum, dicatur gospodzin]

Descendants

• >? Polish: gospodyn (Middle Polish), hospodyn (Middle Polish)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gospodzin”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN