podawać
Jump to navigation
Jump to search
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]From po- + dawać. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]podawać impf (perfective podać)
- (attested in Greater Poland) to give (to transfer one's possession or holding of (something) to (someone))
- Synonym: dawać
- 1967 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 828, Kościan:
- Jacom nye lscziwe Maczeyewy scolteto podawal pyanczdzesszad grzywen grossy za szoltistwo
- [Jakom nielściwie Maciejewi scolteto podawał pięćdziesiąt grzywien groszy za szołtystwo]
- c. 1431, Kanon mszy św., Canon missae., volume XII, Krakow, page 218:
- Sicuti accepta habere dignatus es..., quod tibi obtulit summus sacerdos, podawal wyrzchny kaplyan, tuus Malchisedech, sanctum sacrificium tuum
- [Sicuti accepta habere dignatus es..., quod tibi obtulit summus sacerdos, podawał wirzchni kapłan, tuus Malchisedech, sanctum sacrificium tuum]
- to pass, to hand (to move, allowing something to be taken or used)
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 529:
- Czczyenye o tem, yako myly Iesus... podaval pyczye svem apostolom
- [Czcienie o tem, jako miły Jesus... podawał picie swem apostołom]
- (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to give away, to give out
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[5], Krakow, Brodnia, page 20a:
- Nye podaway, panye, zwierzątom dusz chwalaczich cziebie
- [Nie podawaj, Panie, źwierzętom dusz chwalących ciebie]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 82:
- Nye podavay non trahas (super humilem animo fortior esto et elemosyna non trahas illum Ecclus 29, 11)
- [Nie podawaj non trahas (super humilem animo fortior esto et elemosyna non trahas illum Ecclus 29, 11)]
- to give away, to commit [with dative ‘to what’]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[6], page 310:
- Bądzye podavacz brat bratha kv smyerczy (tradet... frater fratrem in mortem Mat 10, 21)
- [Będzie podawać brat brata ku śmierci (tradet... frater fratrem in mortem Mat 10, 21)]
- (reflexive with się) to oblige to something, to take on an obligation
- 1868 [1446], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[7], volume XI, page 275:
- Si recederet, tunc... tres marcas succumbet, quia idem homo... ubique fuerit, ipsum debent exdare, ad hoc se subdidit al. podawa sze benivole
- [Si recederet, tunc... tres marcas succumbet, quia idem homo... ubique fuerit, ipsum debent exdare, ad hoc se subdidit al. podawa sie benivole]
- (reflexive with się) to announce one's departure
- 1857 [1397], Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi[8], volume II, Biblioteka Warszawska, page 797:
- Ducit testes Jassek erga cmetonem de Dobeslavicze... Jse *se on mu ne podawal podluk prawa ani mu przecz kasal
- [Ducit testes Jaszek erga cmetonem de Dobiesławice... Iże się on mu nie podawał podług prawa ani mu przecz kazał]
- (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
- 1967 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1212, Kościan:
- Isze pani Zowka ne stracyla ctirdzesancy grywen, nisli acz gee strączyla to gee stracyla swim *począdkem... a to tegodla, isz yest podawala woytową oczcysną, *chącz gy oddalicz
- [Iże pani Zofka nie straciła cztyrdziesiąci grzywien, niżli acz je straciła, to je straciła swym początkiem... a to tego dla, iż jest podawała wojtowę oćczyznę, ch[c]ąc ji oddalić]
Derived terms
[edit]nouns
verbs
- figi podawać impf
- podawać kurwie macierze syny impf
- podawać się pod imienie impf
- tył podawać impf
Related terms
[edit]nouns
Descendants
[edit]References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “dawać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “podawać, podawać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish podawać. By surface analysis, po- + dawać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]podawać impf (perfective podać)
- (ditransitive) to hand, to pass (to give, pass or transmit with the hand) [with dative ‘to whom’]
- Synonym: dawać
- (ditransitive) to pass along (to give information) [with dative ‘to whom’]
- (transitive, engineering) to deliver (to give a particular substance to something through mechanical means)
- (ditransitive) to give, to administer (to put some substance, i.e. medicine, into someone's body) [with dative ‘to whom’]
- (ditransitive) to serve; to pass (to wait upon at a table; to set food and drink in front of, to help to food, meals etc.) [with dative ‘to whom’]
- Synonym: serwować
- (ditransitive, basketball, field hockey or ice hockey, soccer) to pass (to send a ball or puck to someone) [with instrumental ‘with what’, along with dative or do (+ genitive) ‘to whom’]
- (transitive, tennis) to serve (to lead off with the first delivery over the net)
- (transitive) to send (to report a specific institution related to the justice system to deal with a given person or case) [with do (+ genitive) ‘to what’], [with na (+ accusative) ‘for what’]
- (transitive, obsolete) to put up (to nominate someone's candidacy for something)
- Synonym: wysuwać kandydaturę
- (transitive, obsolete) to subjugate
- Synonyms: poddawać, podporządkowywać
- (transitive, obsolete) to expose to
- (transitive, obsolete) to commission
- Synonym: zalecać
- (transitive, obsolete) to bring up; to mention, to propose
- (transitive, obsolete) to dictate (to speak while someone records)
- Synonym: dyktować
- (transitive, obsolete) to take away (to change the course of; to cause to be in a far off place)
- (transitive, obsolete) to bring, to give rise to (to cause to be)
- (Middle Polish, transitive) to announce
- Synonyms: ogłaszać, obwieszczać
- (Middle Polish, transitive) to impose; to send; to bestow
- (Middle Polish, transitive) to send; to lead (to cause to go somewhere)
- Synonym: kierować
- (Middle Polish, transitive) to present orally or in words
- (Middle Polish, transitive) to propose
- Synonym: proponować
- (Middle Polish, transitive) to show, to reveal
- (Middle Polish, transitive) to bring to a particular state
- Synonym: doprowadzać
- (Middle Polish, transitive) to give birth to; to give fruit
- Synonym: rodzić
- (Middle Polish, transitive) to be the source of something physical
- (Middle Polish, transitive) to pull out (to bring something to the surface from the inside of)
- (Middle Polish, transitive) to render; to make; to cause
- (Middle Polish, transitive) to mock; to slander
- (Middle Polish) to offer; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[9], page 123c:
- Offero, Podáyę/ Okazuyę/ Ofiaruyę
- [Offero, Podaję/ Okazuję/ Ofiaruję]
- (Middle Polish) to submit; Further details are uncertain.
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[10], page [1019]a:
- Submissus – Podaię, ſpuſzczam.
- [Submissus – Podaję, spuszczam.]
- (reflexive with się) to pretend, to act (to present oneself as someone one is not) [with za (+ accusative) ‘to be whom’]
- (reflexive with się, literary, archaic) to lean forward
- (reflexive with się, obsolete) to announce oneself
- Synonym: ogłoszać się
- (reflexive with się, obsolete) to be subjugated
- Synonyms: poddawać się, podporządkowywać się
- (reflexive with się, obsolete) to expose oneself to
- (reflexive with się, obsolete) to trust something to someone
- Synonym: zawierzać
- (reflexive with się, obsolete) to come someone's way
- (reflexive with się, obsolete) to unfold before someone's eyes
- (reflexive with się, obsolete) to say one's name and surname as someone else reads from a list
- (reflexive with się, obsolete) to request a demission
- (Middle Polish, reflexive with się) to give oneself
- (Middle Polish, reflexive with się) to head (to go in a particular direction)
- (Middle Polish, reflexive with się) to undertake
- Synonym: podejmować się
- (Middle Polish, reflexive with się) to insist; to suggest
- (Middle Polish, reflexive with się) to be obvious
- (Middle Polish, reflexive with się) to originate from, to come from
- Synonym: pochodzić
- (Middle Polish, reflexive with się) to present oneself; to be
- (Middle Polish, reflexive with się) to want to escape
- (Middle Polish, reflexive with się) to be announced; to be taught
- (Middle Polish) to vow; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 508a:
- Devoveo, Pośliubuyę/ przirzekam/ też podawam albo wydawam ſie
- [Devoveo, Poślubuję/ przyrzekam/ też podawam albo wydawam się]
Conjugation
[edit]Or obsoletely:
Derived terms
[edit]verbs
- podawać do druku impf, podać do druku pf
- podawać do raportu impf, podać do raportu pf
- podawać do stołu impf, podać do stołu pf
- podawać do wiadomości impf, podać do wiadomości pf
- podawać na tacy impf, podać na tacy pf
- podawać ogień impf, podać ogień pf
- podawać płaszcz impf, podać płaszcz pf
- podawać pomocną dłoń impf, podać pomocną dłoń pf
- podawać ramię impf, podać ramię pf
- podawać rękę impf, podać rękę pf
- podawać się do dymisji impf, podać się do dymisji pf
- podawać sobie ręce impf, podać sobie ręce pf
- podawać tyły impf, podać tyły pf
- podawać w wątpliwość impf, podać w wątpliwość pf
Further reading
[edit]- podawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- podawać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- podawać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podawać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
- “PODAWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 20.01.2023
- “PODAWAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 22.09.2023
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “podawać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “podawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “podawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 336
- podawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms prefixed with po-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Greater Poland Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Lesser Poland Old Polish
- Sieradz-Łęczyca Old Polish
- Old Polish reflexive verbs
- Old Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with po-
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/avat͡ɕ
- Rhymes:Polish/avat͡ɕ/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish ditransitive verbs
- Polish transitive verbs
- pl:Engineering
- pl:Basketball
- pl:Field hockey
- pl:Ice hockey
- pl:Football (soccer)
- pl:Tennis
- Polish terms with obsolete senses
- Middle Polish
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- Polish reflexive verbs
- Polish literary terms
- Polish terms with archaic senses