podawać

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From po- +‎ dawać. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /pɔda(ː)vat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /pɔdavat͡ɕ/, /pɔdɒvat͡ɕ/

Verb

[edit]

podawać impf (perfective podać)

  1. (attested in Greater Poland) to give (to transfer one's possession or holding of (something) to (someone))
    Synonym: dawać
    • 1967 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 828, Kościan:
      Jacom nye lscziwe Maczeyewy scolteto podawal pyanczdzesszad grzywen grossy za szoltistwo
      [Jakom nielściwie Maciejewi scolteto podawał pięćdziesiąt grzywien groszy za szołtystwo]
    • c. 1431, Kanon mszy św., Canon missae., volume XII, Krakow, page 218:
      Sicuti accepta habere dignatus es..., quod tibi obtulit summus sacerdos, podawal wyrzchny kaplyan, tuus Malchisedech, sanctum sacrificium tuum
      [Sicuti accepta habere dignatus es..., quod tibi obtulit summus sacerdos, podawał wirzchni kapłan, tuus Malchisedech, sanctum sacrificium tuum]
    1. to administer sacraments
      • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[1], [2], [3], volume XXIII, page 281:
        Sexto, debet wlnera alligare, id est sacramenta eis ministrare podavacz
        [Sexto, debet wlnera alligare, id est sacramenta eis ministrare podawać]
  2. to pass, to hand (to move, allowing something to be taken or used)
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[4], page 529:
      Czczyenye o tem, yako myly Iesus... podaval pyczye svem apostolom
      [Czcienie o tem, jako miły Jesus... podawał picie swem apostołom]
  3. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to give away, to give out
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski[5], Krakow, Brodnia, page 20a:
      Nye podaway, panye, zwierzątom dusz chwalaczich cziebie
      [Nie podawaj, Panie, źwierzętom dusz chwalących ciebie]
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 82:
      Nye podavay non trahas (super humilem animo fortior esto et elemosyna non trahas illum Ecclus 29, 11)
      [Nie podawaj non trahas (super humilem animo fortior esto et elemosyna non trahas illum Ecclus 29, 11)]
  4. to give away, to commit [with dative ‘to what’]
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[6], page 310:
      Bądzye podavacz brat bratha kv smyerczy (tradet... frater fratrem in mortem Mat 10, 21)
      [Będzie podawać brat brata ku śmierci (tradet... frater fratrem in mortem Mat 10, 21)]
  5. (reflexive with się) to oblige to something, to take on an obligation
    • 1868 [1446], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[7], volume XI, page 275:
      Si recederet, tunc... tres marcas succumbet, quia idem homo... ubique fuerit, ipsum debent exdare, ad hoc se subdidit al. podawa sze benivole
      [Si recederet, tunc... tres marcas succumbet, quia idem homo... ubique fuerit, ipsum debent exdare, ad hoc se subdidit al. podawa sie benivole]
  6. (reflexive with się) to announce one's departure
    • 1857 [1397], Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi[8], volume II, Biblioteka Warszawska, page 797:
      Ducit testes Jassek erga cmetonem de Dobeslavicze... Jse *se on mu ne podawal podluk prawa ani mu przecz kasal
      [Ducit testes Jaszek erga cmetonem de Dobiesławice... Iże się on mu nie podawał podług prawa ani mu przecz kazał]
  7. (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
    • 1967 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 1212, Kościan:
      Isze pani Zowka ne stracyla ctirdzesancy grywen, nisli acz gee strączyla to gee stracyla swim *począdkem... a to tegodla, isz yest podawala woytową oczcysną, *chącz gy oddalicz
      [Iże pani Zofka nie straciła cztyrdziesiąci grzywien, niżli acz je straciła, to je straciła swym początkiem... a to tego dla, iż jest podawała wojtowę oćczyznę, ch[c]ąc ji oddalić]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs
[edit]
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: podawać
  • Silesian: podŏwać

References

[edit]

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish podawać. By surface analysis, po- +‎ dawać.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; podawać:(file)
  • Audio 2; podawać się:(file)
  • Rhymes: -avat͡ɕ
  • Syllabification: po‧da‧wać

Verb

[edit]

podawać impf (perfective podać)

  1. (ditransitive) to hand, to pass (to give, pass or transmit with the hand) [with dative ‘to whom’]
    Synonym: dawać
  2. (ditransitive) to pass along (to give information) [with dative ‘to whom’]
  3. (transitive, engineering) to deliver (to give a particular substance to something through mechanical means)
  4. (ditransitive) to give, to administer (to put some substance, i.e. medicine, into someone's body) [with dative ‘to whom’]
  5. (ditransitive) to serve; to pass (to wait upon at a table; to set food and drink in front of, to help to food, meals etc.) [with dative ‘to whom’]
    Synonym: serwować
  6. (ditransitive, basketball, field hockey or ice hockey, soccer) to pass (to send a ball or puck to someone) [with instrumental ‘with what’, along with dative or do (+ genitive) ‘to whom’]
    Synonyms: odgrywać, strzelać, zagrywać
  7. (transitive, tennis) to serve (to lead off with the first delivery over the net)
  8. (transitive) to send (to report a specific institution related to the justice system to deal with a given person or case) [with do (+ genitive) ‘to what’], [with na (+ accusative) ‘for what’]
  9. (transitive, obsolete) to put up (to nominate someone's candidacy for something)
    Synonym: wysuwać kandydaturę
  10. (transitive, obsolete) to subjugate
    Synonyms: poddawać, podporządkowywać
  11. (transitive, obsolete) to expose to
    Synonyms: narażać, wystawiać
  12. (transitive, obsolete) to commission
    Synonym: zalecać
  13. (transitive, obsolete) to bring up; to mention, to propose
  14. (transitive, obsolete) to dictate (to speak while someone records)
    Synonym: dyktować
  15. (transitive, obsolete) to take away (to change the course of; to cause to be in a far off place)
  16. (transitive, obsolete) to bring, to give rise to (to cause to be)
    Synonyms: przynosić, rodzić
  17. (Middle Polish, transitive) to announce
    Synonyms: ogłaszać, obwieszczać
  18. (Middle Polish, transitive) to impose; to send; to bestow
  19. (Middle Polish, transitive) to send; to lead (to cause to go somewhere)
    Synonym: kierować
  20. (Middle Polish, transitive) to present orally or in words
  21. (Middle Polish, transitive) to propose
    Synonym: proponować
  22. (Middle Polish, transitive) to show, to reveal
    Synonyms: ujawniać, ukazywać
  23. (Middle Polish, transitive) to bring to a particular state
    Synonym: doprowadzać
  24. (Middle Polish, transitive) to give birth to; to give fruit
    Synonym: rodzić
  25. (Middle Polish, transitive) to be the source of something physical
  26. (Middle Polish, transitive) to pull out (to bring something to the surface from the inside of)
    Synonyms: wyciągać, wyjmować
  27. (Middle Polish, transitive) to render; to make; to cause
  28. (Middle Polish, transitive) to mock; to slander
  29. (Middle Polish) to offer; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[9], page 123c:
      Offero, Podáyę/ Okazuyę/ Ofiaruyę
      [Offero, Podaję/ Okazuję/ Ofiaruję]
  30. (Middle Polish) to submit; Further details are uncertain.
    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum[10], page [1019]a:
      Submissus – Podaię, ſpuſzczam.
      [Submissus – Podaję, spuszczam.]
  31. (reflexive with się) to pretend, to act (to present oneself as someone one is not) [with za (+ accusative) ‘to be whom’]
  32. (reflexive with się, literary, archaic) to lean forward
    Synonym: wychylać się
  33. (reflexive with się, obsolete) to announce oneself
    Synonym: ogłoszać się
  34. (reflexive with się, obsolete) to be subjugated
    Synonyms: poddawać się, podporządkowywać się
  35. (reflexive with się, obsolete) to expose oneself to
    Synonyms: narażać się, wystawiać się
  36. (reflexive with się, obsolete) to trust something to someone
    Synonym: zawierzać
  37. (reflexive with się, obsolete) to come someone's way
    Synonym: nadarzać się
  38. (reflexive with się, obsolete) to unfold before someone's eyes
  39. (reflexive with się, obsolete) to say one's name and surname as someone else reads from a list
  40. (reflexive with się, obsolete) to request a demission
  41. (Middle Polish, reflexive with się) to give oneself
    Synonym: dawać się
  42. (Middle Polish, reflexive with się) to head (to go in a particular direction)
    Synonym: kierować się
  43. (Middle Polish, reflexive with się) to undertake
    Synonym: podejmować się
  44. (Middle Polish, reflexive with się) to insist; to suggest
    1. (Middle Polish, reflexive with się) to be obvious
  45. (Middle Polish, reflexive with się) to originate from, to come from
    Synonym: pochodzić
  46. (Middle Polish, reflexive with się) to present oneself; to be
  47. (Middle Polish, reflexive with się) to want to escape
  48. (Middle Polish, reflexive with się) to be announced; to be taught
  49. (Middle Polish) to vow; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon[11], page 508a:
      Devoveo, Pośliubuyę/ przirzekam/ też podawam albo wydawam ſie
      [Devoveo, Poślubuję/ przyrzekam/ też podawam albo wydawam się]

Conjugation

[edit]
Conjugation of podawać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive podawać
present tense 1st podaję podajemy
2nd podajesz podajecie
3rd podaje podają
impersonal podaje się
past tense 1st podawałem,
-(e)m podawał
podawałam,
-(e)m podawała
podawałom,
-(e)m podawało
podawaliśmy,
-(e)śmy podawali
podawałyśmy,
-(e)śmy podawały
2nd podawałeś,
-(e)ś podawał
podawałaś,
-(e)ś podawała
podawałoś,
-(e)ś podawało
podawaliście,
-(e)ście podawali
podawałyście,
-(e)ście podawały
3rd podawał podawała podawało podawali podawały
impersonal podawano
future tense 1st będę podawał,
będę podawać
będę podawała,
będę podawać
będę podawało,
będę podawać
będziemy podawali,
będziemy podawać
będziemy podawały,
będziemy podawać
2nd będziesz podawał,
będziesz podawać
będziesz podawała,
będziesz podawać
będziesz podawało,
będziesz podawać
będziecie podawali,
będziecie podawać
będziecie podawały,
będziecie podawać
3rd będzie podawał,
będzie podawać
będzie podawała,
będzie podawać
będzie podawało,
będzie podawać
będą podawali,
będą podawać
będą podawały,
będą podawać
impersonal będzie podawać się
conditional 1st podawałbym,
bym podawał
podawałabym,
bym podawała
podawałobym,
bym podawało
podawalibyśmy,
byśmy podawali
podawałybyśmy,
byśmy podawały
2nd podawałbyś,
byś podawał
podawałabyś,
byś podawała
podawałobyś,
byś podawało
podawalibyście,
byście podawali
podawałybyście,
byście podawały
3rd podawałby,
by podawał
podawałaby,
by podawała
podawałoby,
by podawało
podawaliby,
by podawali
podawałyby,
by podawały
impersonal podawano by
imperative 1st niech podaję podawajmy
2nd podawaj podawajcie
3rd niech podaje niech podają
active adjectival participle podający podająca podające podający podające
passive adjectival participle podawany podawana podawane podawani podawane
contemporary adverbial participle podając
verbal noun podawanie

Or obsoletely:

Conjugation of podawać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive podawać
present tense 1st podawam podawamy
2nd podawasz podawacie
3rd podawa podawają
impersonal podawa się
past tense 1st podawałem,
-(e)m podawał
podawałam,
-(e)m podawała
podawałom,
-(e)m podawało
podawaliśmy,
-(e)śmy podawali
podawałyśmy,
-(e)śmy podawały
2nd podawałeś,
-(e)ś podawał
podawałaś,
-(e)ś podawała
podawałoś,
-(e)ś podawało
podawaliście,
-(e)ście podawali
podawałyście,
-(e)ście podawały
3rd podawał podawała podawało podawali podawały
impersonal podawano
future tense 1st będę podawał,
będę podawać
będę podawała,
będę podawać
będę podawało,
będę podawać
będziemy podawali,
będziemy podawać
będziemy podawały,
będziemy podawać
2nd będziesz podawał,
będziesz podawać
będziesz podawała,
będziesz podawać
będziesz podawało,
będziesz podawać
będziecie podawali,
będziecie podawać
będziecie podawały,
będziecie podawać
3rd będzie podawał,
będzie podawać
będzie podawała,
będzie podawać
będzie podawało,
będzie podawać
będą podawali,
będą podawać
będą podawały,
będą podawać
impersonal będzie podawać się
conditional 1st podawałbym,
bym podawał
podawałabym,
bym podawała
podawałobym,
bym podawało
podawalibyśmy,
byśmy podawali
podawałybyśmy,
byśmy podawały
2nd podawałbyś,
byś podawał
podawałabyś,
byś podawała
podawałobyś,
byś podawało
podawalibyście,
byście podawali
podawałybyście,
byście podawały
3rd podawałby,
by podawał
podawałaby,
by podawała
podawałoby,
by podawało
podawaliby,
by podawali
podawałyby,
by podawały
impersonal podawano by
imperative 1st niech podawam podawajmy
2nd podawaj podawajcie
3rd niech podawa niech podawają
active adjectival participle podawający podawająca podawające podawający podawające
passive adjectival participle podawany podawana podawane podawani podawane
contemporary adverbial participle podawając
verbal noun podawanie

Derived terms

[edit]
verbs

Further reading

[edit]
  • podawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • podawać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • podawać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “podawać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
  • PODAWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 20.01.2023
  • PODAWAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 22.09.2023
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “podawać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “podawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “podawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 336
  • podawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego