Nova Esperanta Krestomatio

Nova Esperanta krestomatio
Nova Esperanta krestomatio
Aŭtoro	diversaj
Eldonjaro	1991
Urbo	Rotterdam
Eldoninto	UEA
Paĝoj	510

Nova Esperanta Krestomatio estas krestomatio kun vasta panoramo de tekstoj el la tuta historio de Esperanto, inkluzive de rakontoj, elstaraj tradukoj, sciencaj kaj prilingvaj eseoj, poemoj pri Esperanto, kaj poezia antologio el 73 lingvoj. Ĝin kompilis kaj redaktis William Auld. Jubilea Kolekto n-ro 5.

La celo de la Auld-a Krestomatio identas kun tiu de la Zamenhofa: prezenti modelan Esperantan stilon surbaze de valoraj tekstoj prozaj kaj poeziaj. William Auld intence konservis la Zamenhofan strukturon de la tuto, kaj ni sekvu lin laŭ la krestomatia framo.

Celo

„ En aprilo 1903 Zamenhof eldonis la unuan eldonon de la Fundamenta Krestomatio, kolekto de diversaj kaj diversspecaj rakontoj, artikoloj kaj poemoj, kies celo estis “servi al ĉiuj kiel modelo de esperanta stilo kaj gardi la lingvon de pereiga disfalo je diversaj dialektoj”. Oni povas nur miri, ke, malpli ol 16 jarojn post apero de la Unua Libro, eblis aperigi jam tiel ampleksan, varian kaj diversaŭtoran antologion en Esperanto. Dume forpasis 88 pliaj jaroj de tiam, dum kiuj Esperanto estas ĉiutage uzita kaj disvastiĝis tra la tuta mondo, kaj disfalo je diversaj dialektoj ankoraŭ ne okazis. Malgraŭ tio, la novaj esperantistoj daŭre bezonas taŭgajn modelojn de bona kaj viva lingvostilo. […] La enhavo de la Fundamenta krestomatio plejparte tiel eksmodiĝis, ke ĝi ne plu ŝajnas aktuala al la legantoj kaj malmulte allogas lernantojn per sia materialo. Pro tio, al UEA venis la ideo eldoni novan krestomation, kiu staru kiel modelo al la modernaj lernantoj [per] tri ĉefaj celoj: prezenti tekstojn lingve modelajn, prezenti tekstojn aktuale interesajn sed ankaŭ el tiu aŭ alia vidpunkto daŭre valorajn, prezenti modestan superrigardon de la reala kulturo de la internacia lingvo, por ke la lernanto plivastigu sian komprenon pri la dimensioj de tiu kulturo. ” — William Auld, el « Antaŭparolo », Nova Esperanta Krestomatio, p. 3

Listo de aŭtoroj kaj verkoj

Pro teknikaj limigoj, ĉi tiu listo devas esti dividita en 3 partojn. La libro ne dividas la tekstojn en ĉi tiujn 3 grupojn, kaj la divido estas nur por teknikaj kialoj, ĉar Vikipedio ne permesas pli ol 50 enirojn en kaŝebla listo.

Listo (parto 1)

Krasko, Ivan: La vivo.
Zamenhof, Ludwik Lazar: Kvin poemoj.
Mavilis, Lorenzo: Leteo.
Merriman, Brian: Sindefendo de junulino ; La noktmeza kortumo.
García Lorca, Federico: La malfidela edzino.
Martinson, Harry: Antauspegula kanto de Libidela ; Aniaro.
Harnak, Miĥas: Kvinminuta kunveno de vesper’ ĝis mateno.
Li, Unsang: La volo de blua ĉielo.
Chambrier, Alice de: Vespero en vilaĝo.
Dun Karm: La pralampo en la muzeo.
Mistral, Fre'de'ric: Duran-Dal.
Perforta edzinigo; Aŝma.
Cesariĉ, Dobriŝa: Preautuna tago.
Baghy, Gyula: Kiel Mihok instruis angle ; La majstro mortis ; Estas jam tempo ; Por kongresa malfermo ; Estas mi esperantisto.
Konstantinova, Rajna: Sonoj el fora juneco.
Baranyai, Imre: La bona oĉjo Bion ; Popol’ ni estas ; Idolfalo.
Seifert, Jaroslav: La fraŭlino el la kvara etaĝo.
Vingranovskij, Mikola: Preludoj de steloj.
Gogol, Nikolaj Vasil’eviĉ: La Revizoro.
Ribillard, Jean: Preĝo de M’Saud.
Dio Afrikon benu.
Sappho: Amkonfeso.
Rimydis, Antanas: Noktpaŝtado.
Medved, Anton: Cipreso.
Esenin, Sergej Aleksandroviĉ: Lulkantas vintro bona.
Dialogo.
László, Ferenc: La ŝirmado de nia medio estas komuna afero de la homaro.
Waringhien, Gaston: Sociaj problemoj.
Zoppi, Giuseppe: La dornofrukto.
Kalevala.
Auld, William: Familia rondo.
Sordello di Goito: Lamento.
López-Picó, Josep Maria: Via rido kanta.
Bull, Olaf: La driado.
Alimĝan, Ĥamid: Ĉe la bordo de Balta Maro.
Tabidze, Tician: Karmensito.
Pliekŝanc, J.: Rompitaj pinarboj.
Horatius Flaccus, Quintus: Al Leukonoe.
Li, Bai: Longa disiĝo.
Burns, Robert: La iamo longe for.
La kanto pri la perlo.
Admono de skribisto al sia filo.
Djurhuus, Jens Hendrik Oliver: Atlantis.
Ray, Ŝukumar: Ho ĝo bo ro lo.
Zamenhof, Ludwik Lazar: Ekzercoj.
Dresen, Hilda: Zamenhof ; Verdaj plendoj.
Halbertsma, Eeltsje: Marista kanto.
Amkanto de amazonaj indianinoj.
Janevski, Slavko: Pavino.
La inferiro de Iŝtar.

Listo (parto 2)

Gutiérrez Adúriz, Miguel: La bleko de l’ ŝargu'.
Ĉen, Bauhe: Grandioza sporta manifestacio en Azio.
MacGhill-Eathain, Somhairle: Virin’ gaela.
Stalte, Karli: La patrino.
La lito de l’ paŝtisto.
Ibn-Durajd: Epigramo.
Schwartz, Raymond: Esperantisto, ekesto kaj malapero ; Esperanta eliksiro.
Beraru, Misu: Propagando ; En nia lando ; Nova kolonio.
Doi, Rinkiti: La luno super la ruino de kastelo.
Ĥoĥlov, Nikolaj: Nia lingvo ; Plendo.
Smirnenski, Ĥristo: Publikulino.
Homar, Franjo: De l’ lingvaj aroj estis hom’ kreinto.
Kock, Edwin de: Pri la estonteco de miaj poemoj.
Arisima, Takeo: Al miaj etuloj.
La kanto de Pal Golemi.
Cervantes Saavedra, Miguel de: La inĝenia hidalgo Don Quijote de la Mancha.
Sperantia, Eugeniu: Sed tamen....
Umar-i Hayyam: Robaioj.
Herbert, Zbigniev: La sepa anĝelo.
Himno ; Rig-Veda.
Johnson, Edward L.: Internaciaj geedziĝoj kaj privata internacia juro.
Perron, Edgar du: La sinjorino sur mia kamenbreto.
Szép, Erno: Soneto.
Williams-Parry, Robert: La vulpo.
Marais, Eugène Nielen: La danco de la pluvo.
Andrade, Carlos Drummond de: Jozefo.
Wasniewski, Józef: En la brikejo.
Rossetti, Reto: La krutaĵo ; ¬La¬ tunelo de S-ta Gotardo ; ¬La¬ jubilea eposo.
Mihalkov, Georgi: La bonmora edzo.
Boulton, Marjorie: Tiel, kiel ĝi ne okazis ; La okulisto ; Omaĝe ; Preseraroj.
Francis, John Islay: Ĝermoj en rikolto.
Styler, Albert Edward: En la Dolomitoj.
Nordensvan, Karl Magnus: La kristnaska bulko.
Newell, Leonard Nowell Mansell: La svatanto.
Logvin, Aleksandr Porfirjeviĉ: Al esperantistoj de Brazilo.
Rosbach, Johan Hammond: La japana tetasaro.
Glazunov, Vladimir A.: La ĉarmo de ĉielmontaro.
Tell, Leander: Pri la kvaternara epoko kaj la glaciegaj periodoj.
Gjivoje, Marinko: Pompejo - urbo perdita sed retrovita.
Urbanová, Eli: Miozotoj.
Price-Heywood, Brian: Kiom longe atendi?.
Tárkony, Lajos: Esperanto.
Jabotinski, Vladimir: Madrigalo al edzino.
Shakespeare, William: Otelo.
Camo~es, Lui's de: La Luzidoj.
Grabowski, Antoni: La tagiĝo.
Dalton, Stanley R.: Recenzo pri la angla lingvo.
Miĥalski, Eugeno: Perlas per la belo stelo-stilo.
Adamson, Hendrik: Nia plimulto.
Vaisala, Yrjo: Pri simplaj astronomiaj objektivoj.

Listo (parto 3)

Engholm, Stellan: Esperanto kaj lingva sento.
Thorsen, Poul: 15.12.1959.
Jong, Rejna de: Absurdaĵo.
Ŝirjaev, Ivan Genadjevic: Ankorau unu malagrablaĵo.
Kuroda Masayuki: Japana kongreso en pluvego.
Waringhien, Gaston: E.pistoloj al la niceano: la unua.
Hikmet, Nazim: La ventoj de Lados.
Bormann, Werner: Situacio kaj ebloj de la Esperanto-movado.
Haŝek, Jaroslav: Ŝvejk soldatiĝas.
Aakjær, Jeppe: Morttrafite.
Lanti, Eugene: Vivantigi Esperanton ; Ĉu kreo au nur iniciato?.
Voltaire: Kandid.
Balado el la dramo "Ollantaj".
To Hu’u: Barkarolo de Parfuma Rivero.
Baudelaire, Charles: Ekzota parfumo.
Koskenniemi, Veikko Antero: Nokta strato.
Piron, Claude: Psikologiaj reagoj al Esperanto.
Ŝantiĉ, Aleksa: Vespero ĉe l’ insuleto.
Lapenna, Ivo: Kelkaj aspektoj de la lingva problemo en internacia publika juro kaj kompara juro ; La lingva problemo en internaciaj rilatoj.
Nimo, Ko: La regno de la mortintoj.
Szilágyi, Ferenc: La perdita velo ; Zamenhof.
Lansel, Peider: La vilaĝo en la silento.
Acuna, Jose' Asuncio'n: Al la patrino.
Beaucaire, Louis: La bona feino Amenta kaj sinjoro Akuku.
Heine, Heinrich: Lorelej’.
Keller, Gottfried: Vintra nokto.
Dante Alighieri: La apero de Beatrice ; Purgatorio.
Mattos, Geraldo: Okulisto.
Kalocsay, Kalman: Zamenhofa balado ; Ni laudu lin....
Mirski, Boris: Kokino kaj inkubatoro.
Zamenhof, Ludwik Lazar: Esenco kaj estonteco de la ideo de lingvo internacia ; Ho, mia kor’ ; Mia penso ; La espero ; La vojo ; Preĝo sub la verda standardo.
Tagore, Rabindranath: Karinjo, ĉu decas tiel.
Velebit, Josip: Amara pens’.
Urban, Stepan: Guto.
Neergaard, Paul: Flugantaj semoj.
Redondo Ituarte, Fernando: La misvojo.
Schulhof, Stanislav: Kanto de l’ sklavo ; Desperanto.
Regulo Perez, Juan: De la Hesperidinaj ĝis la Kanariaj Insuloj.
Fernández, Alberto: Deksepa dialogo ; La natura selekto.
La predikanto.
Sienkiewicz, Henryk: Quo vadis?.
Vazov, Ivan Mincev: Sub la jugo.
Lagerlof, Selma: Gösta Berling.
Gezelle, Guido: Majtago.
Chou, Shu-ĵen: Post la morto.
Blake, William: La tigro.
Under, Marie: Vi diras: I.
Snorri Hjartarson: Vilaĝo en la Sabenaj montoj.

Vidu ankaŭ

• Baza legolisto

Eksteraj ligiloj

• Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience
• Katalogo "Erfgoedbib" en LibraryThing