Saltu al enhavo

Richard Feynman

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Richard Feynman
Nobel-premiito
Persona informo
Richard Phillips Feynman
Naskiĝo 11-an de majo 1918 (1918-05-11)
en Far Rockaway
Morto 15-an de februaro 1988 (1988-02-15) (69-jaraĝa)
en UCLA Ronald Reagan Medical Center
Mortis pro Naturaj kialoj Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Abdomena kancero Redakti la valoron en Wikidata vd
Tombo Mountain View Cemetery and Mausoleum (en) Traduki, FOUNDERS-4390-11 34° 11′ 12″ Nordo 118° 08′ 49″ Okcidento / 34.18663 °N, 118.14681 °U / 34.18663; -118.14681 (mapo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio ateisto vd
Lingvoj anglaportugala vd
Loĝloko Far Rockaway • Los Alamos • Altadena vd
Ŝtataneco Usono Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato Princeton - doktoreco (1939–1942)
Masaĉuseca Instituto de Teknologio - bakalaŭro (1935–1939)
Far Rockaway High School (en) Traduki (1931–1935) Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Richard Feynman
Familio
Patro Melville Arthur Feynman (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Lucille Feynman (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Joan Feynman Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Arline Feynman (en) Traduki (1942–1945) Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Michelle Feynman (en) Traduki, adoptita filino Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Alia nomo Ofey vd
Okupo fizikisto
percussionist (en) Traduki
teoria fizikisto
sciencovulgarigisto
politikisto
universitata instruisto
inventisto
verkisto
kvantumfizikisto
aŭtoro Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Kvantuma elektrodinamiko, partikla fiziko kaj fiziko Redakti la valoron en Wikidata vd
Doktoreca konsilisto John Archibald Wheeler vd
Verkado
Verkoj “Surely You're Joking, Mr. Feynman!” ❦
The Feynman Lectures on Physics ❦
diagramo de Feynman ❦
Feynman–Kac formula ❦
teoremo de Hellmann-Feynman ❦
Cargo Cult Science ❦
The Character of Physical Law ❦
Bethe–Feynman formula ❦
Feynman checkerboard ❦
Feynman parametrization ❦
Punkto de Feynman ❦
oblikvo-notacio de Feynman ❦
ŝprucigilo de Feynman ❦
Feynman-Stueckelberg interpretation ❦
sorbantoteorio de Wheeler-Feynman vd
En TTT Oficiala retejo vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Richard Feynman, legitimilo de servado dum la 2-a mondmilito

Richard FEYNMAN [riĉard FAJNman] (naskiĝis la 11-an de majo 1918, mortis la 15-an de februaro 1988) estis influa usona fizikisto de la 20-a jarcento, formulinte la teorion de kvantuma elektrodinamiko.

Feynman naskiĝis en Kvinzo, Novjorko en nepraktikanta juda familio. Li studis en la Masaĉuseca Instituto de Teknologio kaj la Universitato Princeton.

Lia plej grava kontribuo al fiziko estas la disvolvo de la teorio de kvantuma elektrodinamiko. Pro tiu sia laboro, Feynman ricevis la Nobel-premion pri fiziko en 1965 kune kun Julian Schwinger kaj Tomonaga Sin-Itiro. En la disvolvo kaj ekspliko de la teorio, li kreis skemon nomatan diagramo de Feynman (aŭ Fejnmana diagramo).

Krom siaj pure sciencaj atingoj, li estis ankaŭ inspiranta lekciisto kaj amatora muzikisto. Liaj interesoj estis tre vastaj kaj lia aliro al la problemoj tre praktika. Lia karismo inter liaj kolegoj kaj disĉiploj estis enorma, tiel ke li fariĝis unu el la plej konataj fizikistoj. Krom siaj diversaj sciencaj verkoj, Feynman fariĝis konata pro alia serio de libroj, klerigaj kaj membiografiaj, inter kiuj la furora "Ĉu vi ŝercas, sinjoro Feynman?".

En la komenco de sia kariero, Feynman partoprenis en la Manhattan-Projekto, kiu disvolvis la atombombon. En la fino, mallonge antaŭ sia morto, li estis membro de la komisiono kiu prienketis la katastrofon de kosmopramo Challenger, kaj lia hipotezo pri la kaŭzoj de la akcidento, kaj la maniero kiel li tion eksplikis, donis al li ankoraŭ pli grandan famon.

  • Fiziko estas al matematiko tio, kio seksumado estas al masturbado.
  • Kara Sinjorino Chown, malagnosku la provojn de via filo instrui al vi fizikon. Fiziko ne estas la plej grava afero. Amo estas. Bondezirojn, Richard Feynman.
  • Kiam vi estas solvanta problemon, ne ĉagreniĝu. Nu, post kiam vi solvas la problemon, tiam estas la tempo ĉagreniĝi.
  • La mirinda afero pri scienco estas tio, ke ĝi vivas.
  • Kion signifas 'kompreni'? Mi ne scias.
  • Kion mi ne povas krei, tion mi ne komprenas.
  • Malplaĉus al mi morti dufoje; ĝi estas tiel enuiga.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]