1854

1854. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1830(e)koa • 1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa
Urteak	1851  • 1852  • 1853 • 1854 • 1855 • 1856 • 1857
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1854 MDCCCLIV
Ab urbe condita	2607
Armeniar egutegia	1303 ԹՎ ՌՅԳ
Bahá'í egutegia	10 – 11
Bengaliar egutegia	1261
Berber egutegia	2804
Egutegi budista	2398
Myanmarko egutegia	1216
Bizantziar egutegia	7362 – 7363
Koptoen egutegia	1570 – 1571
Etiopiar egutegia	1846 – 1847
Hebrear egutegia	5614 – 5615
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1910 – 1911
Shaka Samvat	1776 – 1777
Kali Yuga	4955 – 4956
Iraniar egutegia	1232 – 1233
Islamiar egutegia	1270 – 1271
Japoniar egutegia	Kaei 7Ansei 1 (安政元年)
Korear egutegia	4187
Thailandiar eguzki egutegia	2397
Holozeniar egutegia	11854

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Ekainaren 28a – Leopoldo O'Donnell jeneralaren aldeko gudaroste matxino eta Espainiako Gobernuaren aldekoen arteko norgehiagokak 1854ko Espainiako Iraultza piztu zuen.

Jaiotzak

• Urtarrilaren 1a – James George Frazer, eskoziar antropologoa (h. 1941).
• Urtarrilaren 9a – Lady Randolph Churchill, estatubatuar-britainiar socialitea eta Winston Churchillen ama (h. 1921).
• Urtarrilaren 24a – Paul Natorp, alemaniar filosofoa (h. 1924).
• Otsailaren 9a – Aletta Jacobs, herbeeretako mediku, bakezale, sufragista, emakumeen eskubideen aldeko aktibista eta asmatzailea (h. 1929).
• Martxoaren 5a – Ruth Belville, Greenwicheko Denboraren Emakumea, Londreseko negozio-emakumea (h. 1943).
• Martxoaren 6a – Jeanne Loiseau, frantziar poeta, idazlea, itzultzailea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1921).
• Martxoaren 12a – Johan Turi, Laponiako idazlea (h. 1936).
• Martxoaren 14a – Paul Ehrlich, alemaniar bakteriologoa, 1908ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1915).
• Martxoaren 14a – Thomas R. Marshall, Ameriketako Estatu Batuetako 28. presidenteordea (h. 1925).
• Martxoaren 15a – Emil von Behring, alemaniar bakteriologoa, 1901eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1917).
• Martxoaren 26a – Eleanor Greatorex, estatubatuar margolari eta irudigilea (h. 1917).
• Martxoaren 29a – Lasminingrat, indonesiar idazle, itzultzaile eta irakaslea (h. 1948).
• Apirilaren 1a – Ignacio Darío Irigoyen, Buenos Airesko probintziako gobernadorea (h. 1919).
• Apirilaren 1a – Anselmo Ginea, bizkaitar margolaria (h. 1906).
• Apirilaren 5a – Bixente Goikoetxea Errasti, arabar musikagilea (h. 1916).
• Apirilaren 9a – Pavlina Pajk, esloveniar idazlea (h. 1901).
• Apirilaren 22a – Henri La Fontaine, belgikar abokatua, 1913ko Bakearen Nobel Saria (h. 1943).
• Apirilaren 28a – Hertha Ayrton, britainiar ingeniaria, matematikaria, fisikaria eta asmatzailea (h. 1923).
• Apirilaren 29a – Henri Poincaré, frantziar matematikaria, fisikaria eta filosofoa (h. 1912).
• Maiatzaren 3a – Joan Alcover, mallorcar poeta, idazle eta politikaria (h. 1926).
• Maiatzaren 4a – María Tubau, espainiar aktorea (h. 1914).
• Maiatzaren 7a – Arturo Kanpion, iruindar idazle, hizkuntzalari eta politikaria (h.1937).
• Maiatzaren 7a – Giuseppe Veronese, italiar matematikaria, geometrian aditua (h. 1917).
• Maiatzaren 21a – Georges Desdevises du Dézert, frantziar historialari eta hispanista (h. 1942).
• Maiatzaren 27a – Georges Eekhoud, belgikar idazlea (h. 1927).
• Ekainaren 6a – Jean Baptiste Duhalde, Xilhar, euskal pilotaria (h. 1928).
• Ekainaren 13a – Jenny Nyström, suediar margolaria eta ilustratzailea (h. 1946).
• Ekainaren 13a – Charles Algernon Parsons, anglo-irlandar ingeniaria, lurrun-turbinaren asmatzailea (h. 1931).
• Ekainaren 19a – Alfredo Catalani, italiar musikagilea (h. 1893).
• Ekainaren 27a – Niels Neergaard, Danimarkako lehen ministroa (h. 1936).
• Uztailaren 3a – Leoš Janáček, txekiar konposatzailea (h. 1928).
• Uztailaren 6a – Manuel Iradier, gasteiztar zientzialari eta esploratzailea (h. 1911).
• Uztailaren 8a – Isabel Urkiola, arabar esploratzailea (h. 1911).
• Uztailaren 12a – George Eastman, estatubatuar asmatzailea eta industrialaria (h. 1932).
• Uztailaren 15a – Jacek Malczewski, poloniar margolaria (h. 1929).
• Uztailaren 21a – Albert Edelfelt, finlandiar margolaria (h. 1905).
• Uztailaren 23a – Birt Acres, estatubatuar-britainiar argazkilari eta filmen aintzindaria (h. 1918).
• Uztailaren 28a – Guillermo Tell Villegas Pulido, Venezuelako presidentea (h. 1949).
• Uztailaren 29a – Georg Kerschensteiner, alemaniar pedagogoa (h. 1932).
• Uztailaren 31 – Arthur Barclay, Liberiako presidentea (h. 1938).
• Uztailaren 31 – José Canalejas, espainiar politikaria (h. 1912).
• Abuztuaren 2a – Eugène Ruffy, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1919).
• Abuztuaren 22a – Milan I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (h. 1901).
• Irailaren 1a – Engelbert Humperdinck, alemaniar musikagilea (h. 1921).
• Irailaren 2a – Hans Jæger, norvegiar idazlea (h. 1910).
• Irailaren 2a – Paul Vieille, frantziar fisikaria, kerik gabeko bolboraren asmatzailea (h. 1934).
• Irailaren 16a – Joaquim Bassegoda i Amigó, kataluniar arkitektoa (h. 1938).
• Irailaren 18a – Eufemia von Adlersfeld-Ballestrem, alemaniar idazlea (h. 1941).
• Urriaren 11 – Adela Zamudio, boliviar idazle nabarmena, Bolivian feminismoaren aitzindaria (h. 1928).
• Urriaren 13a – Antonin Personnaz, lapurtar arte bildumagile eta argazkilaria (h. 1936).
• Urriaren 16a – Karl Kautsky, txekiar teorialari sozialdemokrata (h. 1938).
• Urriaren 16a – Oscar Wilde, irlandar idazlea (h. 1900).
• Urriaren 19a – Jean-Baptiste Ernest Lacombe, lapurtar arkitektoa (h. 1922).
• Urriaren 20a – Arthur Rimbaud, frantziar olerkaria (h. 1891).
• Urriaren 29a – Apel·les Mestres i Oñós, kataluniar marrazkigilea eta idazlea (h. 1936).
• Urriaren 31 – Otto Sverdrup, norvegiar esploratzaile polarra (h. 1930).
• Azaroaren 3a – Valentín Arin, gipuzkoar organista eta musikagilea (h. 1912).
• Azaroaren 5a – Paul Sabatier, frantziar kimikaria, 1912ko Kimikako Nobel Saria (h. 1941).
• Azaroaren 6a – John Philip Sousa, estatubatuar musikagile eta banda-zuzendaria (h. 1932).
• Azaroaren 8a – Johannes Robert Rydberg, suediar fisikaria (h. 1919).
• Azaroaren 14a – Serapio Muxika, gipuzkoar historialaria eta artxibozaina (h. 1941).
• Azaroaren 17a – Hubert Lyautey, frantziar mariskal eta administratzaile koloniala (h. 1934).
• Azaroaren 21a – Benedikto XV.a, Aita santua (h. 1922).
• Abenduaren 14a – John Kemp Starley, ingeles asmatzaile eta industriala, bizikleta modernoaren egiletzat joa (h. 1901).
• Abenduaren 23a – Victor Txabarri, bizkaitar enpresaburua (h. 1900).
• Hermilio Oloritz, idazle, nafar historialari eta politikaria (h. 1919).
• Pierre Harizpe, lapurtar idazlea eta apaiza (h. 1929).
• Ziriako Morea, nafar ongile eta enpresaburua (h. 1936).

Heriotzak

• Urtarrilaren 5a – Juan Bautista Erro, gipuzkoar arkeologoa, politikaria eta euskaltzalea (j. 1753).
• Urtarrilaren 31 – Silvio Pellico, italierazko idazlea (j. 1789).
• Otsailaren 17a – John Martin, ingeles margolaria (j. 1789).
• Otsailaren 25a – Ann Walker, ingeles lurjabea, Anne Listerrrekin ezkondu zena ezagutzen den emakumeren artean izandako lehen ezkontzan (j. 1803).
• Otsailaren 27a – Félicité Robert de Lamennais, frantsesezko idazlea eta pentsalaria (j. 1782).
• Martxoaren 13a – Jean-Baptiste de Villèle, frantziar politikaria, ultramontanismoaren aitzindarietakoa (j. 1773).
• Apirilaren 16a – Julia Nyberg, suediar poeta (j. 1785).
• Apirilaren 29a – Henry Paget (Angleseyko I. markesa), britainiar militar eta politikaria (j. 1768).
• Ekainaren 29a – Bizenta Mogel, idazle gipuzkoarra (j. 1782).
• Uztailaren 6a – Georg Simon Ohm, fisikari alemaniarra eta Ohm-en legearen sortzailea (j. 1789).
• Uztailaren 13a – Concha Murguia Egaña, gipuzkoar abertzalea eta Galiziako kulturaren eta tradizioaren defendatzailea (j. 1806).
• Uztailaren 14a – José María Vargas, Venezuelako presidentea (j. 1786).
• Abuztuaren 9a – Frederiko Augusto II.a Saxoniakoa, Saxoniako erregea (j. 1797).
• Abuztuaren 20a – Friedrich Schelling, alemaniar filosofoa (j. 1775).
• Irailaren 15a – Trinitario González de Quijano, gipuzkoar politikaria, Alacanteko gobernadore zibila (j. 1808).
• Irailaren 27a – Frederick Catherwood, esploratzaile, marrazkilari, arkitekto eta argazkilari ingelesa (j. 1799).
• Urriaren 22a – Jeremias Gotthelf, idazle suitzarra (j. 1797).
• Azaroaren 4a – Úrsula Goyzueta, boliviar abertzale mestizoan, Boliviako Independentzia lortzeko borrokan nabarmendua (j. 1787).
• Azaroaren 9a – Elizabeth Hamilton, New Yorkeko aurreneko umezurtz-etxe pribatuaren sortzaileetako bat (j. 1757).
• Azaroaren 15a – Antonio Etxanobe Zaldibar, bizkaitar apaiz, artzapezpiku eta inkisidorea (j. 1768).
• Abenduaren 9a – Almeida Garrett, idazle, antzerkigile, mintzalari, erresumako pare, ministro eta estatu-idazkari portugaldarra (j. 1799).
• Abenduaren 14a – Léon Faucher, Frantziako lehen ministroa (j. 1803).
• Maria Tadea Verdejo y Durán, nafar poeta.

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q7670
• Multimedia: 1854 / Q7670