Sequoyah
| Sequoyah | |
|---|---|
 Sequoyah, txerokien hizkuntzaren idazketa-sistemaren taula eskuan  Irudi gehiago | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Tuskegee (en)  , 1770 |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Bizilekua | Alabama Pope konderria Fort Smith Mexiko |
| Lehen hizkuntza | Txerokiera |
| Heriotza | Municipality of Zaragoza (en) , 1843ko abuztua (72/73 urte) |
| Familia | |
| Aita | Nathaniel Gist |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | Txerokiera ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | zilargina, asmatzailea eta hizkuntzalaria |
    | |
Sequoyah (Taskigi, egungo Tennessee, c. 1770 - San Fernando, Mexiko, 1843ko abuztua), ingelesez George Gist edo George Guess izenekin ere ezaguna, txerokieraren idazketa-sistemaren sortzailea izan zen. Aita, Nathaniel Gist, ingelesa zuen, baina ama txerokia eta hark hezi zuen. Ez zuen inoiz ingelesez ikasi. Haren ustez, zuriak idazkerari esker nagusi ziren, eta 1809an txerokierazko alfabetoa eta idazketa lantzen hasi zen. Alfabeto silabiko bat egituratu zuen, eta hartarako tradizio txerokieran oinarrituriko piktogramak eta ingeles, greko eta hebreerazko alfabetoetako letrak ere hartu zituen. 1821ean 86 ikurreko silabario bat aurkeztu zuen eta, txerokiek onartu ondoren, haur txerokiak idazketa horretan ikasten hasi ziren eta liburuak eta kazetak argitaratu zituzten; idazketa-molde hark kultura txerokiari abantaila handiak ekarri zizkion.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
