ویکی‌پدیا:نزاکت
 | این صفحه یکی از سیاست‌های ویکی‌پدیای فارسی است. این سیاست در نزد عدهٔ زیادی از ویرایشگران مقبولیت دارد و تفاهم بر آن است که همهٔ کاربران ملزم به پیروی از آن‌اند. قبل از انجام هر گونه تغییری در این صفحه، بایستی بر روی آن اجماع شده باشد. |
 | این صفحه در یک نگاه:
|
| سیاست‌های رفتاری |
|---|
نزاکت بخشی از آیین‌نامهٔ رفتاری ویکی‌پدیا و یکی از پنج بنیاد آن است. سیاست نزاکت به شرح استانداردهای مورد انتظار از کاربران می‌پردازد و راه‌های رسیدگی به مشکلات مرتبط را نیز معرفی می‌کند. به بیان ساده، ویرایشگران باید همیشه با یکدیگر با ملاحظه و احترام رفتار کنند. آن‌ها باید با رفتار مؤدبانه، معقولانه، و توأم با متانت، حتی هنگام بحث‌های داغ، ضمن حفظ محیط مطبوع ویرایشی بر بهبود دانشنامه تمرکز کنند.
انتظارات منبعث از سیاست نزاکت ویکی‌پدیا مشمول همهٔ ویرایشگران حین کلیهٔ تعاملاتشان در ویکی‌پدیا، از جمله مباحث صفحات بحث کاربری و مقالات، در خلاصه ویرایش‌ها، و هر بحث دیگری درباره یا با دیگر اعضای ویکی‌پدیا می‌شود.
همکاری و نزاکت
تفاوت در دیدگاه‌ها در پروژه‌های مشارکتی اجتناب‌ناپذیر است. موقع بحث سر این اختلاف‌ها، برخی ویرایشگران بیخود و بی‌جهت زمخت به نظر می‌رسند، حال آنکه صرفاً می‌کوشند رک باشند. برخی دیگر از ویرایشگران وقتی دیدگاهشان به چالش کشیده می‌شود، خیلی حساس و زودرنج به نظر می‌آیند. کلمات خشک مکتوب در صفحات بحث و خلاصه ویرایش‌ها، ظرایف مکالمات گفتاری را به طور کامل منتقل نمی‌کنند، و این امر گاه به سوءتعبیر کامنت‌های یک ویرایشگر منجر می‌شود. اظهار نظر از روی بی‌نزاکتی می‌تواند بحث پرحرارتی را به دعوایی شخصی تبدیل کند که دیگر ربطی به موضوع اختلاف محتوایی اولیه ندارد. این تبادلات، تلاش‌هایمان را هدر می‌دهند و محیط کاری سازنده و مثبت را تضعیف می‌کنند. اختلاف دیدگاه‌ها را از طریق گفتگوی متمدنانه رفع کنید؛ با یکدیگر مخالفت کنید، بدون اینکه بدعُنق باشید. بحث دربارهٔ دیگر ویرایشگران باید به گفتگوی محترمانه راجع به کنش‌هایشان محدود شود.
از ویرایشگران انتظار می‌رود به طرز معقولی یاری‌بخش باشند، از حملات شخصی بپرهیزند، در محدودهٔ سیاست‌ها کار کنند، و پاسخگوی سؤال‌هایی باشند که با حسن نیت از آن‌ها پرسیده می‌شوند. سعی کنید با دیگر ویرایشگران همچون همکارانی محترم که با آن‌ها سر پروژه‌ای مهم کار می‌کنید رفتار کنید. نسبت به کاربران تازه‌کار که ویرایش سازنده می‌کنند خوش‌برخورد و صبور باشید، اما تازه‌واردانی که ویرایش ناسازنده می‌کنند را مؤدبانه دلسرد کنید.
خودداری از بی‌نزاکتی
بی‌نزاکتی – یا تلقی بی‌نزاکتی – معمولاً ناشی از اختلاف‌های محتوایی داغ است.
- توضیح دهید. توضیحات ناکافی برای ویرایش‌ها می‌تواند موجب تلقی بی‌نزاکتی شود. از خلاصه ویرایش مناسب استفاده کنید، و اگر خلاصه ویرایش مکان کافی در اختیارتان نمی‌گذارد یا احیاناً به بحث پرمحتواتری نیاز است از صفحهٔ بحث استفاده کنید.
- در استفاده از الگوهای هشدار دقت کنید. در فرستادن پیغام‌های قالبی به ویرایشگرانی که با آن‌ها در حال حاضر درگیر اختلاف هستید، دقت کنید، و هنگام استفاده از پیام‌های قالبی برای تازه‌کاران احتیاط بیشتری پیشه کنید (ویکی‌پدیا:لطفاً با چماق به استقبال تازه‌واردها نروید را ببینید). به جای، یا در کنار، پیام قالبی از پیامی با انشای خودتان استفاده کنید.
- سعی کنید زیاد پرشور و حرارت نشوید. شور و هیجان را می‌شود با پرخاش اشتباه گرفت، بنابراین خیلی مواظب باشید که خشن یا رئیس‌مآب به نظر نیایید. هیچ‌کس دوست ندارد از ویرایشگری که به نظر می‌رسد خود را «برتر» می‌داند دستور بگیرد. هیچ‌کس یک قلدر را دوست ندارد.
- وقتی حالتان خوب نیست، ویرایش نکنید. حال بد شما واقعاً به محیط سرایت می‌کند.
- محک زندگی واقعی را امتحان کنید. دو قدم به عقب برگردید تا آنچه قرار است بگویید (یا به‌تازگی گفته‌اید) را ارزیابی کنید. اینکه از خودتان بپرسید «اگر آن را به من می‌گفتند، چه احساسی پیدا می‌کردم؟» کافی نیست؛ بیشتر مردم می‌توانند اعتنا نکنند. برای دست یافتن به دورنمای بهتر، از خودتان بپرسید: «اگر آن را به کسی می‌گفتند که عاشقش هستم و نمی‌توانم نسبت به آن بی‌تفاوت بمانم، چه حسی به من دست می‌داد؟» اگر به نظرتان غیرقابل‌قبول می‌آید، نگوییدش. و اگر قبلاً گفته‌ایدش، خطش بزنید و معذرت بخواهید.
- حرفهای باشید. صرفاً چون آنلاین هستیم و حقوق نمی‌گیریم، به این معنی نیست که می‌توانیم با یکدیگر بد رفتار کنیم. افرادی که در دفتر یک روزنامه با هم کار می‌کنند قرار نیست سر نحوهٔ نگارش و عبارت‌بندی فلان متن یا سر اینکه نوبت کیست که چای دم کند، در اتاق خبر کتک‌کاری کنند. حتی داوطلبانی که در مرکز حمایت از حیوانات کار می‌کنند سر اینکه چه کسی راسوها را در کابینت پرونده یا مار ذرت را در کشوی کارد و چنگال جا گذاشته، سر هم داد نمی‌زنند. در واقع، تقریباً هیچ جایی نیست که افرادی که با هم برای انجام کاری خوب همکاری می‌کنند مجاز به مشت‌زنی، گیس‌وگیس‌کشی، جیغ زدن سر همدیگر، یا نام گذاشتن روی هم باشند. همین اصل در اینجا نیز برقرار است.
- از نامگذاری روی همدیگر خودداری کنید. ممکن است فردی واقعاً احمق باشد، ولی با احمق خواندن او نه هوشش افزایش می‌یابد، نه توانایی شما برای برقراری ارتباط با او.
- از تحقیر دیگران بپرهیزید. مهم نیست چه‌قدر سرخورده و مأیوس شده‌اید، به دیگران نگویید «بزرگ [بالغ] شو» یا در پیامتان ننویسید «مگر اینجا مهد کودک است».
- از مسخره کردن کامنت دیگران بپرهیزید. حتی اگر کامنت او را مسخره می‌دانید، به احتمال خیلی زیاد، خودش چنین نگاهی ندارد، و اظهار تمسخر، به جای کمک به او، احتمالاً صرفاً می‌رنجاندش و خصومتش را برمی‌انگیزد.
- در نوشتن خلاصه ویرایش دقت کنید. خلاصه ویرایش‌ها متن‌های نسبتاً کوتاهی هستند و به صورت بالقوه در معرض سوءتفسیر یا ساده‌انگاری بیش از حد قرار می‌گیرند. پس از فشردن کلمهٔ «ذخیره» نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد، و اغلب با عجله نوشته می‌شوند، به‌ویژه در موقعیت‌های استرس‌زا. یادتان باشد که الف) ویرایشتان را توضیح دهید، مخصوصاً وقتی بحث داغ می‌شود؛ ب) از اظهار نظر شخصی دربارهٔ ویرایشگری که با او اختلاف دارید بپرهیزید؛ و ج) از صفحهٔ بحث برای توضیح بیشتر نظرتان راجع به موقعیت استفاده کنید.
بایدها و نبایدهای خلاصه ویرایش
پیش از ثبت ویرایش‌هایتان، خلاصه ویرایش را بررسی کنید. به یاد داشته باشید که امکان برگشت به عقب و تغییر آن‌ها وجود ندارد.
در ذیل نکاتی مرتبط با خلاصه ویرایش آمده است:
- تغییری که انجام دادید را واضح توضیح دهید تا دیگر کاربران بتوانند ویرایشتان را با دقت ارزیابی کنند.
- از زبان خنثی استفاده کنید.
- آرام بمانید.
- کامنت‌های طعنه‌آمیز ننویسید.
- دربارهٔ ویرایشگران اظهار نظر شخصی نکنید.
- پرخاش نکنید.
بی‌نزاکتی
| «نزاکت برای سرشت انسان، همچون گرما برای موم است.» |
| —آرتور شوپنهاور |
بی‌نزاکتی شامل حملات شخصی، بی‌تربیتی و کامنت‌های نامحترمانه است. بی‌نزاکتی، به‌ویژه وقتی به صورت خصمانه صورت گیرد، ویرایشگران را نسبت به پروژه دلسرد می‌کند و از طریق ایجاد نزاع‌ها و عوامل استرس‌زا که فایده‌ای برای پروژه ندارند، در سطح پروژه اخلال ایجاد می‌کند. در حالی که چند مورد بی‌نزاکتی کوچک که اعتراض کسی را بر نینگیزد لزوماً جای نگرانی ندارد، روند پیوسته‌ای از بی‌نزاکتی‌ها غیرقابل‌قبول است. در صورت آزار مداوم یا حملات شخصی فاحش، ممکن است خطاکار قطع دسترسی شود. حتی یک مورد بی‌نزاکتی جدی، مثلاً یک مورد فحاشی یا خشونت کلامی شدید علیه یک مشارکت‌کننده، یا تهدید فردی دیگر می‌تواند به قطع دسترسی منجر شود.
در کل، در مواجهه با بی‌نزاکتی انتقام‌جو نباشید و فهمیده و باشعور عمل کنید. اگر دیگران بی‌نزاکتند، پاسخشان را با بی‌نزاکتی ندهید. سعی کنید موارد منفرد و تک‌افتاده از بی‌نزاکتی را نادیده بگیرید و روی مسائل محتوایی متمرکز بمانید. اگر لازم است با متانت اشاره کنید که به نظرتان فلان کامنت نزاکتمندانه نیست ولی می‌خواهید از این موضوع بگذرید و روی محتوا متمرکز بمانید. به یاد داشته باشید که شاید ویرایشگر طرف مقابل از نزاکتمند نبودن کامنتش اطلاع نداشته باشد. ویکی‌پدیا توسط افراد گوناگونی با پیشینه‌های متفاوت ویرایش می‌شود و استانداردهای شخصی ویرایشگران متنوع است. فقط وقتی به فرایند حل اختلاف فکر کنید (پایین را ببینید) که مسئله ادامه‌دار است و خودتان نمی‌توانید از پس حل کردنش برآیید.
این سیاست سلاحی نیست که از آن علیه دیگر مشارکت‌کنندگان استفاده کنید. اصرار بر اینکه ویرایشگری به خاطر یک مورد بی‌نزاکتی جزئی قطع دسترسی شود، یا اشارهٔ مکرر به بی‌نزاکتی‌های گذشته وقتی شخص رویکردش را تغییر داده است، یا تلقی انتقادهای سازنده به عنوان حمله، احتمالاً خود اخلالگرانه هستند و در صورت تکرار ممکن است باعث دریافت هشدار یا قطع دسترسی شوند.
حملهٔ شخصی یا آزار ممنوع
از ویرایشگران انتظار می‌رود از حملهٔ شخصی به دیگر اعضای ویکی‌پدیا یا آزار رساندن به ایشان خودداری کنند. این انتظار مشمول همهٔ ویکی‌پدیانویس‌ها می‌شود: حمله به کاربری که سابقهٔ رفتارهای احمقانه یا زمخت دارد، یا حتی کاربری که مشمول اقدامات انضباطی هیئت داوری شده است، به همان اندازه غیرقابل‌قبول است که حمله به هر کاربر دیگری. ویکی‌پدیا از امکان ایجاد یک اجتماع آنلاین مثبت حمایت می‌کند: مردم اشتباه می‌کنند، اما تشویق می‌شوند که از اشتباهاتشان درس بگیرند و مسیرشان را اصلاح کنند. حملات شخصی و اذیت و آزار خلاف این روحیه است و به کار ساختن دانشنامه آسیب می‌زند، و ممکن است منجر به قطع دسترسی شود.
شناسایی بی‌نزاکتی
تشخیص سریع و قطعی اینکه فلان چیز نزاکتمندانه هست یا نه، گاه دشوار می‌شود. ویرایشگران باید عوامل زیر را در نظر بگیرند: الف) شدت و زمینهٔ گفتار/رفتار؛ ب) رفتار یک بار رخ داده است، گهگاه رخ می‌دهد یا به طور معمول؛ ج) آیا درخواست توقف رفتار به کاربر داده شده و آیا این درخواست تازه بوده است؛ د) آیا کاربر را تحریک کرده بودند؛ و ه) آیا باید بابت رفتار دیگر افرادِ دخیل نیز همزمان برخورد صورت گیرد، و به چه میزان؟
رفتارهای زیر می‌توانند در ایجاد محیطی بی‌نزاکت مؤثر باشند:
۱. بی‌تربیتی مستقیم
- الف) بی‌تربیتی، اهانت، نامگذاری روی افراد، فحاشی رکیک، یا اشارات بی‌شرمانه
- ب) حملات شخصی، از جمله بدگویی‌های نژادی، قومی، جنسی، مرتبط با معلولیت، جنسیتی، و مذهبی و اشارات تحقیرآمیز به طبقات اجتماعی یا ملت‌ها
- ج) تهمت‌های حساب‌نشده بابت رفتارهای ناشایست
- د) خوار کردن ویرایشگر همکار، از جمله استفاده از خلاصه‌ویرایش‌ها یا پست‌های صفحات بحث به صورت قضاوت‌گرانه (مثلاً «این احمقانه‌ترین چیزی بود که به عمرم دیده‌ام»، «تکه گُه»)
۲. سایر بی‌نزاکتی‌ها
- الف) کفری کردن، متلک انداختن، یا زخم زبان زدن: عامدانه تحت فشار گذاشتن دیگران تا مرز نقض نزاکت حتی اگر خودشان مرتکب نقض نزاکت نشوند. در صورت زخم زبان زدن و دام پهن کردن، همهٔ ویرایشگران مسئول اَعمال خویشند؛ کاربری که برایش دام پهن شده، اگر در واکنش حمله کند، نمی‌تواند طعمه شدن را بهانه قرار دهد، و کاربری که دام پهن می‌کند، نمی‌تواند این واقعیت را بهانه قرار دهد که می‌توان دم به تله نداد.
- ب) آزار، از جمله ویکی‌تعقیب، قلدری، تهدیدات شخصی یا قانونی، افشای اطلاعات شخصی، ایمیل فرستادن یا پُست فرستادن در فضای کاربری به صورت مستمر
- ج) آزار جنسی
- د) دروغگویی
- ه) نقل قول کردن از کاربر بدون توجه به فحوای کلامش، به قصد نسبت دادن دیدگاهی به او که صاحبش نیست، یا به قصد بد جلوه دادن او
علاوه بر این، بی‌دقتی در اِعمال سایر سیاست‌ها می‌تواند به درگیری و استرس منجر شود. مثلاً، خرابکاری خواندن ویرایش‌هایی که با حسن نیت انجام شده‌اند، می‌تواند احساسات کاربر را جریحه‌دار کند. از قوهٔ تشخیصتان به‌خوبی استفاده کنید، و در صورتی که اشتباه از جانب شما بود، آمادگی عذرخواهی کردن را داشته باشید.
فرض حسن نیت
طبق رهنمود فرض حسن نیت (فحن)، ویرایشگران باید فرض کنند که دیگران در حال تلاش برای کمک به پروژه هستند، نه آسیب رساندن به آن، البته جز مواقعی که شواهدی محکم در جهت خلافش وجود داشته باشد.
رهنمود کاربران را ملزم نمی‌کند در صورت وجود شواهد واضح مبنی بر رفتار نادرست عمدی، همچنان فرض را بر حسن نیت بگذارند. با وجود این، بیشتر از آنچه از شواهد بر می‌آید، فرض را بر سوءرفتار نگذارید. اگر تفسیرهای مثبت و منفی از شواهد به یک اندازه وزن دارند و معقول به نظر می‌رسند، فرض را بر تفسیر مثبت بگذارید.
رسیدگی به بی‌نزاکتی
- اول از همه، بررسی کنید که بین شما و ویرایشگر دیگر سوءتفاهم رخ نداده باشد. توضیح دهید و توضیح بخواهید.
- این امکان را در نظر بگیرید که شاید گفته یا عمل اشتباه شما، پاسخ دفاعی، خشمگین، یا مأیوسانهٔ طرف مقابل را برانگیخته است. آمادگی‌اش را داشته باشید که به خاطر آنچه بهتر می‌توانستید/باید انجام می‌دادید عذرخواهی کنید. (اگر تعداد افراد زیادی از رفتار شما ناخشنودند، شاید مشکل از شما باشد.)
- حتی وقتی احساس می‌کنید که به شما توهین شده است، در پاسخ‌دهی تا آنجا که ممکن است آرام و معقول بمانید. فرض کنید که توهین عمدی نبوده است، مگر اینکه مدرک واضحی در جهت خلافش وجود داشته باشد.
- واضح ولی با مهربانی توضیح دهید دقیقاً چه چیزی را بی‌نزاکتی یافته‌اید. گاهی اینکه ویرایشگر طرف مقابل از احساستان نسبت به ویرایشش آگاه باشد، کمک‌کننده است. ویرایشگران ذهن‌خوان نیستند. («آن کامنت باعث شد چنین احساس کنم» نسبت به «کامنتت چنین بود» با احتمال بسیار کمتری با واکنشی حاکی از خشم یا نفرت روبه‌رو می‌شود.)
- اگر طرف مقابل تا این لحظه خودش کامنتش را خط نزده است یا آن را با کلماتی متین‌تر و خنثی‌تر بازنویسی نکرده است، از او بخواهید که چنین کنید.
- مهم نیست که چقدر تحریکتان کرده‌اند، از وسوسهٔ تشر زدن خودداری کنید که کمکتان نخواهد کرد و فقط اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. سعی کنید ویرایشگری شوید که دم به تله نمی‌دهد.
- اگر قدم‌های بالا مؤثر نبود و ویرایشگر طرف مقابل به پروژه آسیب نمی‌زند یا نسبت به دیگران بی‌نزاکت یا نامهربان نیست، یا بی‌اعتنا به راه خود ادامه دهید یا از ویرایشگران غیردرگیر بخواهید حل اختلاف کنند.
- در مواقع «اضطراری»، وقتی لازم است ویرایشگر طرف مقابل جهت جلوگیری از ایجاد اخلال جدی متوقف شود یا زود و اساسی به خود آید، در تابلوی اعلانات مدیران ریسه‌ای بگشایید. البته اگر خودتان نیز بابت نقض سیاست‌ها مقصرید، از خطر افتادن در چاهی که خود می‌کنید آگاه باشید.
حل اختلاف
در صورتی که بی‌نزاکتی ادامه‌دار است، ابتدا تصمیم بگیرید که آیا اصلاً اقدامی لازم است. تقابل با یک نفر بر سر موضوعی کوچک، به‌ویژه اگر معلوم شود که شما منظورش را درست متوجه نشده‌اید، شاید از خود آن حادثهٔ اولیه، فشار و استرس و هیجان بیشتری تولید کند. رفتار خودتان را بررسی کنید، و اگر پی بردید که خودتان بی‌نزاکتی کرده‌اید، از طرف مقابل معذرت بخواهید.
اگر صفحهٔ بحث صفحهٔ محل اختلاف کفایت نکرد، می‌توانید از مکان‌های زیر برای حل اختلاف استفاده کنید (به ترتیب جدیت و وخامت اوضاع):
- صفحهٔ بحث کاربر. اگر لازم است اقدامی صورت گیرد، اول در صفحهٔ بحث کاربر با خودش گفتگو کنید. مواظب باشید اوضاع را وخیم‌تر نکنید و مؤدبانه شکایتتان را به گوشش برسانید. می‌توانید پیوند تفاوت ویرایشی که آن را حاوی بی‌نزاکتی یافته‌اید را به کاربر نشان دهید. اگر با کاربر به صورت مستمر اختلاف دارید، سعی کنید شاخه‌ای زیتون به نشانهٔ صلح پیشکشش کنید.
- نظر سوم. در این صفحه می‌توانید از کاربری غیردرگیر دربارهٔ موضوع مورد اختلاف کسب نظر کنید. همچون بیشتر فرایندهای حل اختلاف ویکی‌پدیا، این صفحه محدود به حل اختلافات محتوایی دانشنامه است.
- تابلوی اعلانات مدیران (تام). تابلوی اعلانات مدیران برای گزارش و بحث دربارهٔ بدرفتاری‌های جدی که نیازمند مداخلهٔ مدیران یا کاربران مجرب است به کار می‌رود.
- قدم آخر – فقط وقتی سایر چاره‌ها امتحان شده‌اند و شکست خورده‌اند – توسل به هیئت داوری است که در رفتار همهٔ طرف‌های درگیرِ اختلاف مداقه می‌کند و احکام الزام‌آور صادر می‌کند.
تهدید به خشونت (ازجمله تهدید به خودکشی) بایستی فوراً به بنیاد ویکی‌مدیا (emergency
wikimedia.org) گزارش شود. تهدیدات حقوقی، سخنان نفرت‌بار، و سایر رخدادهای اضطراری باید در تابلوی اعلانات مدیران گزارش شوند.
حذف کامنت‌های حاوی بی‌نزاکتی
وقتی کامنت حاوی بی‌نزاکتی مال خودتان است، انجام هر یک از اقدامات زیر به کاهش تنش می‌انجامد:
- هرگاه عمدی در کار نبوده ولی کسی از کامنت شما احساس توهین کرده است. به‌آرامی منظورتان را برایش توضیح دهید.
- کامنت را با استفاده از <s>
تگ‌های اچ‌تی‌ام‌ال</s> خط بزنید، تا به صورت عمومی نشان دهید که حرفتان را پس گرفته‌اید. - کامنت را بی‌سروصدا حذف کنید، یا آن را به نحوی بازنویسی کنید که نزاکتمند شود. این راهکار معمولاً فقط موقعی خوب است که عبارت‌بندی بهتری به ذهنتان رسیده و هنوز کسی بابت عبارت‌بندی قبلی اعتراض نکرده است. اگر قبلاً کسی نسبت به کامنتتان واکنش نشان داده، باید در آخر کامنت به اینکه بعداً تغییر کرده است مختصراً اشاره کنید. مثلاً، کامنت توسط نویسنده پاک شد.
- به‌سادگی عذرخواهی کنید. این گزینه هزینه‌ای در بر ندارد، و می‌تواند با هر یک از گزینه‌های بالا همراه شود. حتی اگر بر این باورید که ضربهٔ کلماتتان صحیح بوده است، یا آن‌ها درست متوجه منظورتان نشده‌اند، همچنان راه برای عذرخواهی باز است.
در صورت بروز بی‌ادبی یا بی‌نزاکتی از سوی ویرایشگری دیگر، بهتر است که راجع به کلمات توهین‌آمیز با خود ویرایشگر بحث کنید و از خودش بخواهید که آن کلمات خاص را تغییر دهد. با وجود این، بایستی دقت کرد که بی‌جهت اوضاع را وخیم‌تر نکرد. ویرایش یا پاک کردن کامنت سایر ویرایشگران معمولاً اقدام درستی نیست. استثناها شامل حذف ترولینگ یا خرابکاری واضح، یا کامنت‌هایی می‌شود که در صفحهٔ بحث خودتان گذاشته‌اند. هر ویرایشگری می‌تواند کامنتی که دیگر مشارکت‌کنندگان را تحقیر می‌کند را حذف کند.
یک مورد خاص اوتینگ است، به معنی افشای اطلاعات شخصیِ دیگر ویرایشگران که خودشان آن‌ها را برملا نکرده‌اند و نمی‌خواهند دانسته شود، مثلاً نام، شماره تلفن یا آدرسشان. این موارد بایستی فوراً برگردان (حذف) شوند، سپس با یک پنهانگر تماس گرفت و از او خواست که اطلاعات را از تاریخچهٔ صفحه کاملاً پنهان (فرونشانی) کند، تا بعداً دیگران نتوانند به محتوایش دست یابند. این اقدام فارغ از درستی یا نادرستی اطلاعات صورت می‌گیرد، چون اگر با اطلاعات نادرست به نحو متفاوت برخورد شود و به این صورت نادرستی آن‌ها تأیید شود، افشاکننده به اطلاعات مفیدی دست خواهد یافت. اطلاعات بیشتر در این باره را در وپ:اوتینگ بخوانید.
مکان‌های متفاوت، جوهای متفاوت
صفحات بحث مقاله، به صورت کلی، باید مشابه فضای کار حرفهای در نظر گرفته شوند. از این مکان‌ها برای گفتگو پیرامون چگونگی بهبود مقاله، و بحث راجع به خود مقاله استفاده می‌شود (هرچند مکالمات می‌توانند به حوزه‌های مرتبط نیز کشیده شوند، یا بیشتر از خود مقاله روی جزئیات تمرکز کنند، زیرا این موضوع به امر تحقیق کمک می‌کند و باعث ایده‌پردازی راجع به روش‌های بهبود مقاله می‌شود). اما صفحهٔ بحث یک کاربر بیشتر شبیه آشپزخانهٔ اوست، فضای غیررسمی‌تری دارد، و (تا یک حد معقول) آنچه در آنجا رخ می‌دهد به خودش مربوط است. همچون یک آشپزخانهٔ واقعی، بدیهی است که فرو کردن کارد در بدن اشخاص، در آشپزخانه پسندیده‌تر از محیط اداری نیست (در هر دو به یک اندازه ناپسند است). حملات شخصی هیج‌جا قابل‌قبول نیستند، اما انتظار داشته باشید که صفحات بحث کاربری فضایی بسیار غیررسمی‌تر نسبت به صفحات بحث مقالات داشته باشند.
عذرخواهی: معذرت‌خواهی عیبی ندارد
اختلاف‌ها، و حتی سوءتفاهم‌ها، می‌توانند به موقعیت‌هایی منتهی شوند که در آن‌ها یک طرف احساس کند از سوی طرف دیگر لطمه خورده است. عذرخواهی باعث رفتن آبرو نمی‌شود. همه‌مان اشتباه می‌کنیم، همه‌مان گهگاه حرفهای رنجش‌آور می‌زنیم، همه‌مان روزهای بد و لحظات بد داریم. اگر ته دلتان احساس می‌کنید که به کسی عذرخواهی بدهکارید، از او معذرت بخواهید. عذرخواهی کسر شأن شما نیست.
با این همه، به یاد داشته باشید که نمی‌توانید از هیچ کسی عذرخواهی بطلبید. این کار صرفاً کفر آن‌ها را در می‌آورد و باعث می‌شود احتمال عذرخواهی کردن کاهش یابد یا حتی اگر عذرخواهی هم بکنند، از روی صداقت نکنند. وقتی کار به معذرت‌خواهی و اظهار تأسف می‌کشد، برای برداشتن اولین قدم مغرور نباشید. این نوع «غرور» مخرب است. عذرخواهی فرصت شروع تازه را فراهم می‌کند، و وقتی دیگری نسبت به خودش احساس «بی‌نزاکتی» کرده است، از سنگینی فضا می‌کاهد.
قطع دسترسی به خاطر بی‌نزاکتی
وقتی بی‌نزاکتی موجب اخلال جدی شود، قطع دسترسی به خاطر آن ممکن است. با وجود این، سیاست نزاکت نباید چونان سلاحی به کار گرفته شود و در اکثر موارد، قطع دسترسی نباید گزینهٔ اول باشد.
- مطمئن شوید همهٔ جوانب ماجرای مربوط را در نظر گرفته‌اید. از قضاوت عجولانه، بدون آشنا کردن خود با تاریخچهٔ ماجرا، بپرهیزید.
- قبل از اقدام به قطع دسترسی، دربارهٔ مزایای توسل به سایر چاره‌ها خوب فکر کنید. قطع دسترسی کاربر بابت نقض نزاکت باید فقط وقتی روی دهد که سایر چاره‌ها کارساز نباشند. قطع دسترسی‌های فکرنشده به خاطر نقض نزاکت، گهگاه خود اختلافات را شدت می‌بخشند و موجب اخلال می‌شوند. به یاد آورید که شاید اعمال قطع دسترسی تحت عنوان دیگری (مثلاً اخلال، حملهٔ شخصی، ویرایش مغرضانه، یا اذیت و آزار) مناسب‌تر باشد.
- قطع دسترسی بابت نزاکت باید به دلایل واضح و غیرمناقشه‌برانگیز انجام بگیرد، زمانی که تقریباً همهٔ ویرایشگران متفق‌القولند که ویرایشگر خطاکار به نحوی خطوط قرمز را رد کرده است. وقتی به دلایلی در این باره مشکوکید، یعنی موقعی که می‌دانید اقدام مدیریتی علیه کاربری که بی‌نزاکتی کرده است، چشم‌انداز مناقشه‌برانگیزی در پیش رو دارد، قبل از هرگونه اقدام مدیریتی باید در این خصوص در تابلوی اعلانات مدیران بحث شود. مزایای اعمال قطع دسترسی‌های بلندمدت یا جنجالی باید در مقابل اختلال‌های احتمالی که بابت تجدید نظر در قطع دسترسی و درخواست‌های باز شدن روی می‌دهد دقیقاً سبک‌سنگین شود.[۱]
- قبل از قطع دسترسی به علت بی‌نزاکتی، در اکثر مواقع، باید به کاربر به صورت واضح هشدار داد و به او وقت کافی داد تا حرف خود را پس بگیرد، آن را خط بزند، پاکش کند، یا درباره‌اش توضیح بدهد. حتی کاربران مجرب را نباید بدون هشدار قبلی قطع دسترسی کرد. استثنا شامل مواردی می‌شود که کاربر تخطی فاحشی از سیاست کرده، یا چندین بار تذکر دریافت کرده باشد.
این بدین معنی نیست که قطع دسترسی به خاطر نقض نزاکت نباید و نمی‌تواند رخ دهد، اما اعمال سریع قطع دسترسی معمولاً فقط منحصر به بی‌نزاکتی‌های فاحش می‌شود، یعنی وقتی که سطح بی‌نزاکتی به سطح اخلال واضح، حملات شخصی، اذیت و آزار یا افشای اطلاعات شخصی می‌رسد. همچون سایر قطع دسترسی‌ها، قطع دسترسی به خاطر نزاکت نیز باید جنبهٔ پیشگیرانه داشته باشد، نه تنبیهی.[۲]
جستارهای وابسته
یادداشت‌ها
- ↑ مدیران باید از اصل ایجاد کمترین درام پیروی کنند: وقتی برای رفع یک مشکل چند راه‌حل وجود دارد، راهی را انتخاب کنید که کمترین درام را تولید می‌کند.
- ↑ «قانون و اجرای آن، یعنی مجازات، در اصل متوجه «آینده» هستند، نه «گذشته». این وجه تفاوت «مجازات» از «انتقام» است، زیرا انگیزهٔ انتقام از چیزی نشأت می‌گیرد که قبلاً رخ داده است، و در نتیجه مربوط به گذشته است. هر نوع تلافی‌جویی در اِزای بدی که درد بر جای می‌گذارد بدون اینکه ثمری برای آینده داشته باشد، انتقام است، و نمی‌تواند جز تسلای خاطر زجرکشیده از مشاهدهٔ زجر کشیدن زجردهنده، هدف دیگری داشته باشد. چنین چیزی رذالت و ستم است، و نمی‌تواند توجیه اخلاقی داشته باشد.» —آرتور شوپنهاور جهان همچون اراده و تصور.
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکی‌مدیا |
| ||||||||
