پرش به محتوا

اموال منقول

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اموال منقول
tright
حوزهحقوق

اموال منقول (به فرانسوی: Biens meubles) در اصطلاح حقوقی به اموال و اشیائی گفته می‌شود که نقل آنها از محلی به محل دیگر امکان‌پذیر است بدون اینکه به خود مال و محل آن آسیبی وارد شود. مانند اتومبیل نقدینگی و…[۱]

تعریف مال

[ویرایش]

اموال بر دو قسم است: منقول و غیرمنقول[۲]

مال، از ریشه «میل» و به معنی خواستن است و از این جهت به آن مال می‌گویند که مورد خواست و علاقه واقع می‌شود؛ از منظر حقوقی نیز، مال، به چیزی گفته می‌شود که مفید بوده و قابل تملک و اختصاص یافتن به شخص یا ملت معین باشد؛[۳]بنابراین دریای آزاد یا کرات آسمانی که قابل تملک نیستند مال محسوب نشده و از آنها به عنوان «میراث مشترک بشریت» یاد می‌شود[۴]

انواع اموال منقول

[ویرایش]

اموال منقول بر دو قسم است:

1) اموالی که ذاتا منقولند:
[ویرایش]

طبق ماده 19 قانون مدنی: «اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید مَنقول است.».

2) اموالی که در حکم اموال منقول می‌باشند:
[ویرایش]

منظور از اموال منقول حکمی (اموال در حکم منقول) اموالی هستند که جنبه مادی ندارند (مانند ثمن مبیع یا قرض) ولی منقول ذاتی اموال مادی و ملموس هستند (مانند کشتی یا قایق).[۵]

طبق ماده 20 قانون مدنی: «کلیه دیون از قبیل قرض و ثمن مبیع و مال‌الاجاره عِین مستاجره از حیث صلاحیت محاکم در حکم منقول است ولو اینکه مبیع یا عین‌ مستاجره از اموال غیرمنقوله باشد.».

کاربرد تقسیم اموال

[ویرایش]
  • تعیین دادگاه صالح[۶]
  • نحوه توقیف و بازداشت[۷]
  • محدودیت خارجیان در تملک اموال غیرمنقول[۸]
  • لزوم تنظیم سند رسمی در انتقال برخی اموال غیرمنقول[۹]
  • غیرتجاری بود معاملات اموال غیرمنقول[۱۰]
  • اختصاص ارتفاق[۱۱] و شفعه[۱۲] به اموال غیرمنقول
  • نحوه ارث بری زوجه[۱۳]
  • لزوم اجازه دادستان در فروش یا رهن گذاشتن مال غیرمنقول از سوی قیم[۱۴]
  • نحوه محاسبه هزینه دادرسی[۱۵][۱۶]

تعریف مال منقول در قانون

[ویرایش]

در قانون مدنی اموال منقول بدین صورت تعریف شده‌است:

«اشیائی که نقل آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید منقول است.»[۱۷]

مصادیق اموال منقول

[ویرایش]

طبق قانون مدنی ماده ۲۱:

انواع کشتی‌های کوچک و بزرگ و قایقها و آسیاها و حمام‌هایی که روی رودخانه و دریا ساخته می‌شود و می‌توان آنها را حرکت داد و کلیه کارخانه‌هایی که نظر به طرز ساختمان جزو بنای عمارتی نباشد داخل در منقولات است ولی توقیف بعضی از اشیاء مزبوره ممکن است نظر به اهمیت آنها موافق ترتیبات خاصه به آید.

ماده ۲۲ قانون مدنی:

مصالح بنّایی از قبیل سنگ و آجر و غیره که برای بنایی تهیه شده یا به واسطه خرابی از بنا جدا شده باشد مادامی که در بنا به کار نرفته داخل منقول است.

منابع

[ویرایش]
  1. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (۱۳۹۱). ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش.
  2. ماده 11 قانون مدنی.
  3. کاتوزیان (16)، ص 9).
  4. بیگدلی، حقوق بین‌الملل عمومی، ص 347 و 424.
  5. بهاداد. «اموال منقول و غیرمنقول».
  6. مواد 11، 12و 13 قانون آیین دادرسی مدنی.
  7. مواد 61 و 99 قانون اجرای احکام مدنی.
  8. ماده 1 آیین‌نامه استملاک اتباع خارجه 1328.
  9. مواد 46 و 47 قانون ثبت.
  10. ماده 4 قانون تجارت.
  11. ماده 93 قانون مدنی.
  12. ماده 808 قانون مدنی.
  13. ماده 946 قانون مدنی.
  14. ماده 1241 قانون مدنی.
  15. بند 3 ماده 12 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت 1373.
  16. کتاب شرح جامع قانون مدنی دکتر فرهاد بیات.
  17. ماده 19 قانون مدنی.